Morgunblaðið - 29.05.2004, Qupperneq 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. MAÍ 2004 11
ÚR VERINU
LANDSSAMBAND íslenskra út-
vegsmanna leggst eindregið gegn
því að frumvarp um sóknardagabáta
verði í lög leitt, enda leiði það til þess
að miklar aflaheimildir verði fluttar
frá aflamarksskipunum til sóknar-
dagabátanna.
Í tilkynningu sem LÍÚ sendi frá
sér í gær kemur fram að frumvarp
um breytingu á lögum um stjórn
fiskveiða sem varðar svonefnda
sóknardagabáta sem nú er að verða
að lögum, hafi það í för með sér að
miklar veiðiheimildir eru fluttar frá
aflamarksskipunum yfir til smábáta.
Sé þar um að ræða um 9.800 lestir af
þorski sem jafngildir um 4,7% af
heildarþorskveiðiheimildum á Ís-
landsmiðum. Þá sé og um að ræða
tilflutning á ýsu, ufsa og karfa frá
aflamarksskipunum til smábátanna.
„Svo sem kunnugt er hafa gríð-
arlegar veiðiheimildir verið teknar
af aflamarksskipunum og fluttar til
smábátanna á undanförnum árum og
lætur nærri að þessum bátum hafi
verið færð 30% af þorskveiðiheim-
ildum á Íslandsmiðum frá því afla-
markskerfið verið tekið upp. Við
upphaf þess höfðu þeir 3,3% af
þorskveiðiheimildanna en hafa nú
um 34% og er aukningin öll á kostn-
að skipa og báta sem gerð eru út í
aflamarkskerfi.
Frumvarpið hefur tekið breyting-
um í meðförum Alþingis þannig að
enn meira en áður verður tekið frá
aflamarksskipunum. Þá hefir einnig
verið gerð sú breyting að svonefnt
dagakerfi mun líða undir lok að rúm-
um tveimur árum liðnum, þ.e. við
upphaf fiskveiðiársins 2006/2007, en
þá mun þeim dagabátum sem þá
hafa ekki flutt sig yfir í krókaafla-
markskerfið verða úthlutað króka-
aflamark. Standa vonir til þess að
þar með munu ljúka hinni gegndar-
lausu umframveiði þessara báta,“
segir í tilkynningu LÍÚ.
36 þúsund tonna umframveiði
Jafnframt segir í tilkynningu LÍÚ
að sóknardagabátar hafi síðastliðin
fimm ár veitt meira en 44 þúsund
tonn af þorski, en á sama tímabili
hafi þeim verið ætluð tæp 8 þúsund
tonn. Umframveiðin hafi því orðið
ríflega 36 þúsund tonn á því tímabili.
„Samkvæmt þeim lögum sem nú eru
til lokaafgreiðslu á Alþingi er eig-
endum sóknardagabáta gert að
flytja sig yfir í krókaaflamarkskerfið
á næstu tveimur árum, fá í kvóta
tæplega fimmfaldan þann afla sem
þeim ber,“ segir í tilkynningunni.
Segir LÍU að aflamarksskipin hafi
tekið á sig skerðingu til að byggja
upp þorskstofninn á meðan sóknar-
dagabátarnir veiddu sífellt umfram
viðmiðun sína.
Tekið frá afla-
marksskipum
TALSVERT minna sást af hrefnu í
vortalningu Hafrannsóknastofn-
unarinnar á hvölum á íslenska land-
grunninu sem fram fór dagana 19.
til 29. apríl sl.
Til að meta vægi hrefnunnar í
vistkerfinu þurfa auk upplýsinga um
fæðuþörf og tegundasamsetningu
fæðunnar að liggja fyrir upplýs-
ingar um dreifingu og fjölda dýra á
mismunandi árstímum. Í tilkynningu
frá Hafrannsóknastofnuninni kemur
fram að alls sáust 12 hrefnur í taln-
ingunum, sem er töluvert minna á
hverri leitarstund eða um tíundi
hluti þess sem sést hefur í sum-
artalningum. Þessar niðurstöður
benda því til að hrefnur séu einungis
að litlu leyti gengnar inn á íslensk
hafsvæði á þessum tíma. Hingað til
hafa hvalatalningar aðallega farið
fram um mitt sumar þegar fjöldi
hrefna er í hámarki. Markmið taln-
inganna í apríl síðastliðnum var að
kanna útbreiðslu hrefnunnar að vor-
lagi til samanburðar við niðurstöður
talninga að sumarlagi til glöggv-
unar á göngumynstri tegundarinnar
við landið.
Þó talningarnar hafi aðallega
beinst að hrefnu voru upplýsingar
um aðrar hvalategundir einnig
skráðar. Háhyrningar sáust í 11
hópum eða alls 49 dýr, 51 hópur
höfrunga eða alls 214 dýr, grind-
hvalir í 8 hópum eða alls 113 dýr og
andanefjur í 2 hópum eða alls 8 dýr
sem er sambærilegt við það sem sést
af þessum tegundum í sumartaln-
ingum.
Í hvalatalningum sést yfirleitt lítið
til langreyðar á landgrunninu þar
sem hennar er helst að vænta á
meira dýpi. Í talningunum nú sáust
hins vegar 14 hópar eða alls 22 dýr
suðaustur af landinu. Einnig sáust
þar tveir hópar sandreyða, alls 6
dýr, en megingöngur þeirrar teg-
undar á Íslandsmið eru venjulega
ekki fyrr en síðsumars.
Aðeins tveir hnúfubakar
Aðeins sáust tveir hnúfubakar í
talningunum. Miðað við fjölda
hnúfubaka sem sést hafa í talningum
að sumarlagi undanfarin ár og tíð-
um fregnum sjófarenda af hnúfubak
við landið á öðrum árstímum hefði
e.t.v. mátt vænta að sjá til fleiri dýra
í nýafstöðnum talningum. Skýringin
er þó líklega sú að ekki tókst, vegna
þoku, að kanna útbreiðslu hvala á
því svæði sem tegundarinnar var
helst að vænta, austur og norð-
austur af landinu.
Við talningarnar var flogið eftir
fyrirfram ákveðnum leitarlínum.
Alls var leitað á 2.155 sjómílna vega-
lengd en vegna veðurs var ekki unnt
kanna allt svæðið. Talningarnar
voru liður í víðtæku rannsókn-
arverkefni um hrefnur á Íslands-
miðum sem hófst í ágúst 2003. Stefnt
er að framhaldi flugtalninga á ís-
lenska landgrunninu um mitt sumar
og haust.
Minna af hrefnu
Morgunblaðið/Þorkell
Davíð Oddsson forsætisráðherra og Björn Bjarnason dómsmálaráðherra
bera saman bækur sínar á Alþingi í gær. Þetta er síðasta Alþingi Davíðs
Oddssonar sem forsætisráðherra, í þessari lotu að minnsta kosti.
Í STEFNUYFIRLÝSINGU ríkis-
stjórnar Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks segir að meðal helstu
markmiða ríkisstjórnarinnar sé að
nýta aukið svigrúm ríkissjóðs til að
tryggja aukinn kaupmátt þjóðarinn-
ar með markvissum aðgerðum í
skattamálum.
Í stefnuyfirlýsingunni er talið upp
að á kjörtímabilinu verði m.a. tekju-
skattsprósenta á einstaklinga lækk-
uð um allt að 4%, eignarskattur
felldur niður, erfðafjárskattur sam-
ræmdur og lækkaður og virðisauka-
skattskerfið tekið til endurskoðunar
með það í huga að bæta kjör al-
mennings. Ennfremur sé ætlunin að
auka möguleika almennings á skatt-
frjálsum viðbótarlífeyrissparnaði.
Loks segir að skattalækkanir verði
nánar ákveðnar í tengslum við gerð
kjarasamninga.
Lækkun á virðisauka
Í kosningastefnuskrá Sjálfstæðis-
flokksins segir um skattalækkanir
að lækka eigi tekjuskattsprósent-
una um 4 prósentustig úr 25,75% í
21,75%,. Í öðru lagi að lækka neðra
þrep virðisaukaskatts úr 14% í 7%.
Einnig að afnema eignarskatt,
lækka erfðafjárskatt í 5% og að
fyrstu milljónirnar verði án erfða-
fjárskatts. Loks er lagt til að skatt-
frelsi einstaklinga vegna viðbótar-
framlaga í lífeyrissjóði verði aukið
enn frekar.
Ótekjutengdar barnabætur
Í kosningastefnuskrá Framsókn-
arflokksins fyrir síðustu kosningar
segir undir fyrirsögninni um réttlát-
ara skattkerfi að endurskoða þurfi
skattalögin með það að markmiði að
þau verði í senn réttlátari, einfaldari
og gagnsærri. Tiltekið er að tekju-
skattur einstaklinga lækki úr
38,55% í 35,20% og verði það gert í
tengslum við gerð kjarasamninga
þar sem áhersla verði lögð á hækk-
un lægstu launa. Greiddar verði
ótekjutengdar barnabætur, kr.
36.500 kr., með öllum börnum að 16
ára aldri, en tvöföld sú upphæð, eða
73 þús., fyrir börn undir sjö ára
aldri.
Einnig er talað um að frítekju-
mark barnabóta hækki, persónuaf-
sláttur hækki, skattaeftirlit verði
hert og kanna beri kosti þess að
leggja niður virðisaukaskatt af
barnafötum.
Tekjuskattur lækki um
allt að 4 prósentustig
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
segir að það hefði verið skyn-
samlegt að kynna skattalækk-
unartillögur ríkisstjórnarinnar
fyrir þinglok eins og búið var að
boða. Það hafi ekki náðst í öllum
þeim önnum sem hafi verið síð-
ustu daga og verði að bíða síns
tíma. „Það breytir því ekki að
ákvörðun um skattalækkun liggur
fyrir í stjórnarsáttmála og það
verður ekkert gefið eftir,“ segir
forsætisráðherra.
Eftir að Alþingi lauk störfum í
gærkvöldi og fundi var frestað til
haustsins sagðist Davíð vera í
heild ánægður með störf þingsins.
„Lagaframkvæmdin hefur gengið
vel og ég held að meginþorri lag-
anna sé til farsældar,“ sagði hann.
Þinghaldið hefði þó farið hægar en
hann átti von á; þetta væri fyrsta
þingið eftir kosningar og margir
nýir þingmenn komið inn. Smell-
urinn í lokin hefði aðallega verið
vegna þess að fjölmiðlum fannst
fjölmiðlalögin merkilegri en önnur
mál, sem þau væru út af fyrir sig
ekki.
Davíð sagði aðspurður það vera
góða tilfinningu að labba út úr
þinginu í síðasta sinn í þessari
lotu sem forsætisráðherra. „Ég
hef verið hér í mörgum hlut-
verkum. Ég hef verið hérna sem
forsætisráðherra, þingfréttamaður
og þingsjármaður Útvarpsins.
Þannig að ég hef verið hér síðan
1974 og það er ekki þar með sagt
að ég sé á förum þótt ég vermi
ekki þennan sama stól í haust.“
Mikil breyting
Davíð sagði það auðvitað stór-
kostlega breytingu fyrir hvern
sem er að hætta sem forsætisráð-
herra. Ekki nema 24 einstaklingar
hefðu gegnt því starfi og enginn
jafnlengi og hann eins og þekkt
væri. „Það er mikil breyting, að
minnsta kosti fyrir mig. Ég veit
ekki hversu mikil breyting það er
fyrir þjóðina,“ sagði forsætisráð-
herra.
Davíð Oddsson
forsætisráðherra
Skatta-
lækkunin
verður ekki
gefin eftir
Fyrirhugaðar skattalækkunartillögur ekki lagðar fram
GUNNAR Birgisson, þingmaður
Sjálfstæðisflokks, segir það gíf-
urleg vonbrigði að ekki skuli hafa
náðst að leggja fram skattalækk-
unartillögur fyrir þinglok.
„Það er ljóst að það er Fram-
sóknarflokkurinn sem stoppar
þetta mál. Hann lagðist gegn
skattalækkunum með ótrúlega mik-
illi hörku. Annaðhvort eru þeir
búnir að gleyma því hvað þeir
sögðu fyrir síðustu kosningar –
þetta stendur klárt og kvitt í rík-
isstjórnarsáttmálanum – eða þá
hitt, að þeir eru að niðurlægja
Sjálfstæðisflokkinn, og veit ekki á
gott með samstarf flokkanna í
áframhaldinu.“
Gunnar segir það skoðun sína og
fjölmargra annarra að koma hefði
þurft á skattalækkunaráformum
fyrir þinglok. „Því það er ljóst að
ríkissjóður mun eiga verulegan
tekjuafgang núna á næstu árum og
þá þarf að ráðstafa þeim peningum
strax beint til fólksins, því ef ráð-
herrarnir komast í þá eru þeir
fljótir að eyða þeim.“
Gunnar Birgisson
„Þeir eru
að niður-
lægja Sjálf-
stæðis-
flokkinn“
„MÁLIÐ er á könnu formanna
stjórnarflokkanna og það liggur fyr-
ir að í stjórnarsáttmálanum er
ákvæði um að fara í þetta og ég lít
svo á að þeir séu í sameiningu að
finna útfærslu á því með hvaða
hætti,“ segir Hjálmar Árnason, for-
maður þingflokks Framsóknar-
flokksins, spurður hvers vegna til-
lögur um skattalækkanir hafi ekki
náð fram að ganga fyrir þinglok.
„Mín afstaða er sú að ég treysti
því að formenn flokkanna finni lausn
á þessu sem allir verði sáttir við,“
segir hann og þvertekur fyrir að
Framsókn sé að fara á svig við
ákvörðun í stjórnarsáttmálanum.
„Það liggur fyrir að það er fullur
vilji til að fara eftir því.“
Haft var eftir Halldóri Ásgríms-
syni, formanni Framsóknarflokks-
ins, í fréttum RÚV að framsóknar-
menn legðust ekki gegn einu eða
neinu. Stjórnarsáttmálinn og lang-
tímaáætlun ríkisstjórnarinnar stæðu
en ekki væri hægt að leggja fram
endanlega útfærslu á skattalækkun-
arhugmyndum nú.
Hjálmar Árnason
„Málið á
könnu for-
manna
stjórnar-
flokkanna“