Morgunblaðið - 29.05.2004, Qupperneq 31

Morgunblaðið - 29.05.2004, Qupperneq 31
UMRÆÐAN MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. MAÍ 2004 31 FJÖLMIÐLAR í eigu Baugs og stjórnarandstaðan á Alþingi reyndu í sameiningu að þvinga fram stjórn- arskipti með því að fá Framsókn- arflokkinn til að ganga úr rík- isstjórninni í tengslum við deilur um lagasetningu um fjölræði á fjöl- miðlamarkaði. Í fyllingu tímans munu sagnfræðingar meta hversu mjótt var því að valdaránið tæk- ist. Ástæða til að draga lærdóma af atburðum síðustu daga og vikna en bíða ekki sögu- legrar úttektar. Valdarán eru einatt framin af lögmætu valdi sem beitt er á ölögmætan hátt. Í ríkj- um Suður-Ameríku þekkist það að herinn tekur völdin af sitjandi ríkisstjórn. Hér gerð- ist það á vormánuðum 2004 að lögmætu valdi, fjölmiðla- valdi Baugs, var skipulega beitt til að reyna að koma lögmætri rík- isstjórn frá völdum með því að sprengja stjórnarsamstarf Sjálf- stæðisflokks og Framsóknarflokks. Vopnin sem notuð voru í hern- aðinum gegn ríkisstjórninni voru vitanlega ekki hrátt ofbeldi heldur dagskrárvald fjölmiðla. Baugur stjórnar þrem af þeim sex ritstjórnum sem sjá landsmönnum fyrir daglegum fréttum. Með því að á DV, Fréttablaðinu og Stöð 2 var samræmd ritstjórnarstefna að gera fjölmiðlafrumvarpið tortryggilegt og ala á því að það væri sprottið af geðvonsku forsætisráðherra tókst að stýra umræðunni á þá braut sem alþjóð þekkir. Dagskrárvald Baugsmiðla Þær þrjár ritstjórnir sem daglega flytja fréttir og eru ekki í eigu Baugs, Morgunblaðið, Ríkisútvarpið og Sjónvarpið, litu eðlilega ekki á það sem sitt hlutverk að leiðrétta slagsíðuna og reyndu að fjalla fag- lega um fjömiðlafrumvarpið. Í fjöl- miðla er innbyggð hóphneigð í þeim skilningi að oftast þegar blaðamaður skrifar frétt er hann með í huga efn- isatriði sem birtist í öðrum fjölmiðli og verður það ýmist bakgrunnur eða viðbótarefni í fréttina. Ekki er að undra að sjónarmið Baugs urðu ráð- andi í umræðunni. Fjölmiðlar Baugs notuðu þau meðöl sem þeim eru töm til að koma þeirri hugsun að fólki að frumvarpið væri ótækt. Fagleg sjónarmið blaða- manna um hlutlægni og sanngirni í fréttaumfjöllun voru lögð til hliðar og baráttan gegn frumvarpinu bar sömuleiðis rökhugsun heilla rit- stjórna ofurliði. Þegar Stöð 2 greindi frá fyrri breytingartillögu sem samþykkt var í allherjarnefnd Alþingis var ekki fyrst sagt frá efn- isatriðum breytinganna heldur var fyrsta fréttin um hversu ómögulegt frumvarpið væri þrátt fyrir breytingarnar. Þriðja frétt kvöld- fréttatíma Stöðvar 2 sagði áhorfendum efn- islega frá breyttu frumvarpi en tvær fyrri fréttirnar voru búnar að segja að enn væri frumvarpið hand- ónýtt. Ólafur Teitur Guðnason, blaðamaður á Viðskiptablaðinu, hefur rakið í ítarlegri grein hvernig Frétta- blaðið kerfisbundið hafði í fyrirsögnum staðhæfingar viðmælenda sinna sem ekki var fót- ur fyrir. Um DV þarf ekki að fjöl- yrða. Fjórða valdinu misbeitt Fjölmiðlar skreyta sig með því að kalla sig fjórða valdið, á eftir þrí- skiptu ríkisvaldi. Hugmyndin rót í flökkusögu úr breska þinginu fyrr á öldum þar sem þingmaður benti á blaðamannabásinn í þingsalnum og sagði hann aðsetur fjórða valdsins. Fjórða valdinu er fyrst og fremst ætlað að veita aðhald, bæði rík- isstjórnum, viðskiptalífi og öðrum valdasetrum í þjóðfélaginu. Hvergi í vestrænni blaðamennsku eða í hug- myndafræði fjölmiðla vottar fyrir þeirri hugsun að fjölmiðlar eigi að hafa forgöngu um að steypa rík- isstjórnum. Afhjúpanir fjölmiðla hafa stundum leitt til afsagna valda- manna, s.s. Watergate-hneykslið sem felldi Richard Nixon Banda- ríkjaforseta. Í þeim tilvikum er lög- brot og spilling forsenda fyrir gagn- rýni fjölmiðla. Fjölmiðlar sem taka sig alvarlega hafa almannaheill í forgrunni. Í lýð- ræðisríki getur það ekki verið í al- mannaþágu að velta af stalli löglega kjörnum stjórnvöldum. Fjölmiðlafrumvarp ríkisstjórn- arinnar var borið fram á Alþingi og fékk þinglega meðferð. Ekkert í málsmeðferð ríksstjórnar og þing- meirihluta var í bága við lög. Hamfarir Baugsmiðla voru í engu samræmi við tilefnið enda á Baugur eðlilega áfrýjunarmöguleika fyrir dómstólum standist frumvarpið ekki stjórnarskrána eins og talsmenn Baugs hafa haldið fram. Stjórnarandstaðan til liðs við Baugsmiðla Ef ekki væri fyrir viðbrögð stjórn- arandstöðunnar á Alþingi hefðu ýf- ingar Baugsmiðla verið stormur í vatnsglasi. Þrátt fyrir að þing- flokkar Samfylkingar og Vinstri grænna hefðu báðir gefið til kynna að þeir væru hlynntir lagasetningu til að bregðast við valdasamþjöppun á fjölmiðlamarkaði kusu flokkarnir að fylkja sér að baki Baugsmiðla. Fjölmiðlar eru bráðnauðsynlegir milliliðir fyrir stjórnmálamenn til að ná sambandi við kjósendur. Engin starfsstétt í þjóðfélaginu eru jafn háð fjölmiðlum og stjórnmálamenn. Þingflokkar stjórnarandstöðunnar féllu í þá freistni að fylgja Baugslín- unni af tveim ástæðum. Í fyrsta lagi vildu þigmenn eignast bandamann í öflugustu fjölmiðlasamsteypu lands- ins og í öðru lagi þóttist stjórn- arandstaðan sjá möguleika á að fella ríkisstjórnina. Fyrirfram var vitað að fjölmiðla- frumvarpið var sérstakt áhugamál forsætisráðherra. Framsókn- arflokkurinn hafði gefið til kynna stuðning við lagasetningu um fjöl- miðla en lítið útfært hugmyndir sín- ar. Þegar herópið gall í lúðrum Baugs og stjórnarandstaðan svaraði sameinuð kallinu var Framsókn- arflokkurinn óundirbúinn. Það kom glöggt á daginn í Kastljósviðtali við Halldór Ásgrímsson, formann Framsóknarflokksins, að helstu rök- in í málinu hafði hann ekki á hrað- bergi. Tangarsókn gegn Framsókn Óöryggi þingliðs framsóknarmanna gaf andstæðingum frumvarpsins byr undir báða vængi. Fréttablaðið birti ,,fréttir“ um óeiningu í þing- flokknum, með vísun í ónafngreinda heimildarmenn, og þingmenn stjórnarandstöðunnar börðu á þing- flokknum með áfrýjunarorðum um fylgisspekt við Sjálfstæðisflokkinn. Afstaða Kristins G. Gunnarssonar, þingmanns Framsóknar, hvatti and- stöðuna til dáða. Stjórnarandstaðan greip til mál- þófs og Baugsmiðlar kyntu undir. Fréttablaðið gerði skoðanakannanir sem féllu á fyrsta prófi sem slíkar kannanir þurfa að standast: Ef sá sem könnunina framkvæmir á hags- muni að gæta í niðurstöðunni þá er könnunin ekki marktæk. Ekki er hægt að sjá það fyrir sér að tekið yrði mark á könnunum sem stjórn- málaflokkar gerðu sjálfir í aðdrag- anda kosninga. Þar sem stjórnarandstaðan var sameinuð lá það í loftinu að hún gæti boðið Framsóknarflokki upp á nýtt meirihlutasamstarf. Einnig var það skrifað skýrum stöfum á veggi Al- þingis að ef Framsóknarflokkurinn hlypi undan merkjum í fjölmiðla- frumvarpinu væri stjórnarsamstarf- inu við Sjálfstæðisflokkinn slitið. Eftir hik og vomur og samninga milli Davíðs Oddssonar og Halldórs Ásgrímssonar ákvað Framsókn- arflokkurinn að slíta ekki stjórn- arsamstarfinu. Þar með rann valda- ránstilraunin út í sandinn. Geðshræringin sem greip um sig í stjórnarandstöðunni fékk útrás í ókvæðisorðum Steingríms J. Sigfús- sonar, formanns Vinstri-grænna, í garð forsætisráðherra föstudaginn 14. maí. Þrem dögum síðar, í eldhús- dagsumræðum, afhjúpaði Stein- grímur J. raunverulega ástæðu stjórnarandstöðunnar fyrir málþóf- inu. ,,Það sem við þurfum nú er kosningar á morgun,“ sagði hann en sleppti skýringunni – því þá hefðum við Baugsmiðlana í liði með okkur. Ef herbragðið hefði heppnast væri Ísland réttnefnt banana- lýðveldi sem væri ofurselt hags- munum auðhrings. Bananar sem starfsmenn Baugsmiðla lögðu á stétt alþingishússins til að mótmæla fjölmiðlafrumvarpinu eiga kannski uppruna hjá United Fruit sem var allsráðandi í bananalýðveldinu Gvatemala í Suður-Ameríku upp úr miðri síðustu öld? Tilraun til valdaráns Páll Vilhjálmsson fjallar um fjölmiðlamál ’Ef ekki væri fyrir við-brögð stjórnarandstöð- unnar á Alþingi hefðu ýfingar Baugsmiðla ver- ið stormur í vatnsglasi.‘ Páll Vilhjálmsson Höfundur er blaðamaður. SEM BARN var mér kennt að gjöra rétt og ei órétt. Reyndar hef ég aldrei þolað óréttlæti eða sið- blindu. Þegar mér hefur fundist of langt gengið læt ég heyra í mér. Það geta samferðamenn mínir staðfest. Þótt ég vilji trúa því að menn geti bætt sig þá tel ég ekki að það eigi að setja menn í stjórn- unarstöður hjá ríkinu um leið og þeir koma út úr fangelsi eftir að hafa svikið ríkið sjálft. Reyndar eru menn í mínum huga enn að afplána dóm sinn þegar þeir eru á skilorði. Árni Johnsen nokkur er á skilorði en var samt skipaður í stjórn RARIK. Hann kemur svo fram í sjónvarpsþætti á Stöð 2 (Baugsmiðill eins og forsætisráð- herra kallar þá) og talar meðal annars um það hversu há laun hann eigi í raun inni hjá Þjóðleik- húsinu. Á þessu get ég ekki betur séð að hann skilji ekki hvers vegna hann var dæmdur. Honum virðist hafa fundist sjálfsagt að skammta sjálfum sér laun. Þetta kalla ég siðblindu á háu stigi og skil ekki hvers vegna forsætisráð- herra lagði til að Árni yrði skip- aður í þessa stöðu. Reyndar má geta þess að Árni er sjálfsagt ekki eini stjórnmálamaðurinn sem hefur fram- kvæmt eitthvað á þessa vegu, en það afsakar ekki hans gjörðir á einn eða neinn hátt. Reyndar mun Árni væntanlega ekki fara aftur á þing þar sem þá þyrfti að breyta stjórn- arskránni eða lögum, því samkvæmt 34 gr stjórnarskrárinnar ber þingmönnum að hafa óflekkað mannorð. Reyndar er í lögum 24/ 2000 5gr talað um óflekkað mann- orð. Þar segir meðal annars að „sé fjögurra mánaða fangelsi óskil- orðsbundið hið minnsta“ En Árni fékk 2ja ára dóm. Reyndar eru í dag alþingismenn á þingi sem hafa verið dæmdir, má þar nefna Gunn- ar Örlygsson hjá Frjálslynda flokknum, en hann telst samt hafa óflekkað mannorð þar sem hann hefur aldrei setið inni í fjóra mán- uði eða lengur. Þannig er það. En er ekki rétt að almenningur eigi heimtingu á því að menn sem eru skipaðir í stjórnunarstöður á veg- um ríkisins séu einnig með óflekk- að mannorð? Þeir séu ekki teknir nánast beint út úr fangelsi og settir í háttsettar stöður, hvort sem þær eru valdamiklar eður ei. Ég tel nauðsynlegt að stjórn- málamenn sérstaklega sýni heið- arleika í sínum málum og komi hreint fram, enda eru þeir fyr- irmyndir almennings í samfélag- inu sem við lífum í. Þess vegna er það algjör nauðsyn að þeir séu heiðarlegir. Því hvernig er hægt að ætlast til þess að meginþorri almennings sé heiðarlegur ef stjórnmálamenn komast upp með siðblindu. Látum heiðarleikann sigra siðblindu. Heiðarleiki vs siðblinda Leifur Runólfsson fjallar um siðblindu stjórnmálamanna ’Látum heiðarleikannsigra siðblindu.‘ Leifur Runólfsson Höfundur er ritari framsóknarfélagsins Bifröst. Sumarhús á bökkum Hvítár, Grímsnesi FASTEIGNA MARKAÐURINN ÓÐINSGÖTU 4. SÍMI 570 4500, FAX 570 4505. OPIÐ VIRKA DAGA KL. 9–17. Netfang: fastmark@fastmark.is - Heimasíða: http://www.fastmark.is/ Jón Guðmundsson, sölustjóri, lögg. fasteigna- og skipasali. Sumarhús nr. 130 í Kiðjabergslandi undir Hestfjalli í Gríms- nesi. Húsið, sem stendur neðarlega í suðvesturhluta Hest- fjalls, er 46 fm auk 5 fm áfastrar geymslu og skiptist í and- dyri, 2 herb., stofu, opið eldhús og baðherb. með sturtu. Kamína. Verönd, um 30 fm, umlykur búst. á þrjá vegu. Allt innbú fylgir utan persónulegra muna. Landið er eignarland, 0,875 ha., ræktað trjám og runnum. Stórfengleg staðsetn. á bökkum Hvítár með frábæru útsýni og rennur Hvítá frá austri til vesturs meðfram öllu landinu. Fallegt og stórbrotið landslag. Golfvöllur og sundlaug í næsta nágrenni. Verð 10,8 millj. Eignin verður til sýnis í dag, laugardag og á morgun, sunnudag, frá kl. 14-19 Sigurður og Sigrún sýna, s. 892 2778 Verið velkomin! www.hofdi.is Runólfur Gunnlaugsson, viðskiptafræðingur og löggiltur fasteigna- og skipasali. Suðurlandsbraut 20 Sími 533 6050 Bæjarhrauni 22 Sími 565 8000 Eilífsdalur í Kjós Til sölu þessi vinalegi sumarbústaður í Eilífsdal í Kjós, rétt um 40 mín. akstur frá Reykjavík. Bú- staðurinn stendur á tæplega 0,7 ha landi sem hefur verið ræktað mikið og er prýtt fögrum trjám og gróðri. Bústaðurinn er 40 fm og skiptist í svefnherbergi, snyrtingu, eldhúskrók og stofu með kamínu. Góð verönd er við húsið með fögru útsýni um dalinn. Kjörið tækifæri fyrir þá sem vilja njóta sælu og friðar í fögrum dal örstutt frá skarkala borgarinnar. Verð 4,2 millj. Upplýsingar gefur Runólfur á Höfða gsm 892-7798.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.