Íslendingaþættir Tímans - 22.04.1970, Blaðsíða 30

SJÖTUGUR
PÉTUR JÓNSSON,
\
ÁRHVAMMI, LAXÁRDAL
Pétur Jónsson bóndi í Ár-
hvammi varð sjötugur 28. febr.
sl. Vil ég af því tilefni minnast
hans með nokkrum orður’. Af-
mælisdaginn heimsótti hann fjöldi
manna úr mörgum sveitum, nutu
ríkulegra veitinga og skemmtu sér
við viðræður og söng langt fram
á nótt. Það er að vísu ekki nýtt
að margir komi að Árhvammi,
bæði af sérstöku tilefni og tilefn-
islaust, þó mun þetta hafa verið
með mesta móti. Þau hjón hafa
gaman af gestum og kunna ágæt-
lega að taka á móti þeim, og ætla
ég ekkert að skipta þeim þætti á
milli þeirra, þar styðja þau hvort
annað. Margar góðar gjafir bárust
frá börnum og tengdabörnum,
fru.idum og vinum fjær oe nær,
ásamt miklum fjölda heillaskeyta
víðs vegar að, því að margir
þekkja Pétur og Pétur þe'kkir
marga.
Pétur Jónsson hefur átt heima í
Laxárdai alla ævi, aðeins fært sig
um nokkra kílómetra, en á þá því
fleiri spor á þessum kílómetrum
á liðnum árum. Hvað hefur hann
svo aðhafzt um ævina? Það er ým-
islegt. Hann hefur verið bóndi i
44 ár, fyrst á litlu jarðnæði
á Þverá. en fluttist vorið 1929 á
hálfan Kasthvamm og bjó þar í 11
ár, en byggði nýbýlið Árhvamm á
sínum ábúðarhluta 1939 o? hefur
Við stöndum hljóð, hér dagur '.ífs
er liðinn,
það lýsir inn í æðsta dýrðarfriðinn,
og biðjum þess, að föðurhöndin
hlýja
hefji þig á sviðið bjarta og nýja.
?ið englasöng á fögru ljóssins
landi
lifa mun þinn kærleiksríki andi.
Við hryggjumst ei þó hold i jörðu
I rotni,
í himninum er sálin geymd hjá
Drottni.
G.J.
búið þar síðan. Árið 1939 byggði
hann íbúðarhúsið og geymslu. Að-
drættir voru þá mjög erfiðir og
skal nefnt sem dæmi, að fyrst var
flutt á bíl frá Húsavík og suður
í Laxárdal, tekið á kerru og flutt
að ferjustað, tekið úr kerrunni,
borið niður í ferju, ferjað yfir
Laxá, borið upp úr bátnum og á
kerruna á ný, þannig flutt heim,
borið af kerrunni og gengið frá
flutningnum. Þetta voru mörg
handtök og dálítíð lýjandi vinna.
Börn hans voru þá öll ung.
Árhvammur er nú mjög vel hýst
ur fyrir fólk og áhöfn. Þar er fjós
fyrir 16 kýr, fjárhús með grind-
um og áburðarkjailara fyrir 300
fjár, hlöður með súgþurrkun fyr-
ir 12—13 hundruð hesta af heyi.
Ekki hefur Pétur unnið þetta einn,
öðru nær. Við útihúsin unnu syn-
ir hans mest, atorkusamir og hag-
virkir menn, en hann átti veiga
mikinn þátt í því sem og öðrum
umbótum, því að Pétur er að upp
lagi umbótamaður. Tún hefur tí-
faldazt síðan 1928.
Pétur í Árhvammi er maður
sveitanna, fyrst og fremst sinnar
heimasveitar. Það eru ekki margir,
sem trúa meira á framtíð íslenzkra
sveita og vilja veg þeirra og íbú-
anna meiri en hann. Hann hefur
sýnt trú sína í verki. Hann er einn
af landnámsmönnum liðinna ára.
Eins og aðrir, sem eru á aldur
við Pétur, byrjaði hann snemma að
hjálpa til á heimili sínu. Hann var
smali, flestum fundvísari á hreið-
ur, gat varla haldið á stöng þeg-
ar hann fór að veiða, varð einn
snjallasti stangaveiðimaður við
Laxá, enda hefur hann margan
góðan feng sótt þangað. Nú á
seinni árum er hann orðinn bjRttu
lega sýktur af laxveiðifarsóttinni,
er betri annan daginn, lakari hinn,
en mun vera ólæknandi. Hann er
góð skytta, hefur verið grenja-
skytta í Reykdælahreppi í 45 ár og
átt við það starf marga kalda nótt,
en verið þrautseigur og fengsæll,
Pótur var — og er — ágætuf
verkmaður, heyskaparanaður góð*
ur, sérstakur afkastamaður við
slátt, bjó sér vel í hendur og gekk
með hagleik að hverju verki. Lag-
færði hann allt á sínu heimiii og
margt fyrir aðra, græddi efcki pen
inga á þeim lagfæringum, en hvað
þá? Eru ekki peningamir fyrir
öllu? Ekki er það svo með alla
menn, og einn af þeim er Pétur.
Hirðusemi, góða meðferð verkfæra
og snyrtimennsku gætu margir af
honum lært. Það er ekki af því,
að Pétur hafi átt hægara með það
en margir aðrir, að rétta hjáipar-
hönd, þar sem þess hefur verið
þörf, að hann hefur verið öðrúm
fljótari til þess, en hitt er stað-
reynd, að það hefur hann verið.
Pétur í Árhvammi hefur gaman
af bókum og á stórt og gott bóka-
safn. Eru þar flestar bækur ágæt-
ar. Hann hefur keypt mikið sjálf
ur, en mörg bókin hefur honum
gefizt, því flestir sem minnast
hans við sérstök tækifæri senda
honum bók, og gæti hann sagt
eins og Magnús Kjaran, að hann
gæti verið sokkalaus fyrir þvi, að
enginn gæfi sér sokka. Mikið af
bókum sínum hefur Pétur sjálfur
bundið í ágætt band.
Um fjölda ára hefur Pétur Jóns
son verði póstur í Laxárdal, lengst
af úr Einarsstöðum, _en nú síðustu
árin úr Staðarhóli. Á meðan póst-
ferðir voru farnar í Einarsstaði,
var pósturinn oftast borinn á bak-
inu að vetrinum. Leiðin er erfið,
svo sem þeir vita, sem til þekkja,
og voru þessar ferðir oft mjög
þreytandi.
Frá þessum póstferðum mega
sveitungar Péturs hugsa til hans
með þakklæti fyrir margháttaða
greiðasemi, sem seint verður full-
metin. Það kom sér vel fyrir Pét-
ur í þessum ferðum að vetrinum,
að hann var ágætur skíða og
göngumiaður.
30
ÍSLENDINGAÞÆTTIR