Íslendingaþættir Tímans - 31.03.1971, Blaðsíða 32

PÁLL ÞORLÁKSSON
Fæddur S. apríl 1898.
Dáinn 8. október 1970.
Fjölmargir Reykvíkingar muna
eflaust mann sem um mörg undan
farin ár átti fjölfarið um götur
borgarinnar, rauðbirkinn nokkuð
með fastmótaða og persónulega
andlitsdrætti, alltaf berhöfðaður
og ætíð á reiðhjóli. Handtaska
hékk við hjólið. Víða nam hann
staðar, sté af hjóli sínu og hélt til
útidyra einhverra íbúðar eða stofn-
unar, með töskuna í hendinni.
Hann kom að vörmu spori aftur
og hélt áfram ferð sinni. Hann hét
Páll Þorláksson og var innheimtu-
maður.
Páll Þorláksson fæddist að Víði-
hóli á Hólsfjöllum, 6. apríl 1898.
Hann var sonur hjónanna Sólveigar
Pálsdóttur, Jónssonar sálmaskálds
í Viðvík, og Þorláks Jónssonar,
Einarssonar. Kona Jóns Einarsson-
ar var Sigríður Pálsdóttir, .Tóakims
sonar, systir Aðalbjargar á Stóru-
völlum, konu Jóns Benediktssonar
bónda þar og systir Sigurgeirs,
sem kenndur var við Svartárkot
og síðar Þingeyrar, föður Karls á
Bjargi í Miðfirði og þeirra Bárð-
dalsbræðra í Winnipeg.
Sigríður og Jón Einarsson
bjuggu á ýmsum stöðum í Bárðar-
dal og að þeim látnum bjuggu
börn þeirra á Jarlsstöðum í sömu
sveit og voru við þann bæ kennd.
Þau voru Ingólfur, bóndi á Innra-
Hólmi, Páll Helgi, bóndi í Stafni,
Sigurgeir og Jónína Aðalbjörg,
sem héldu heimili saman í mörg
ár og bjuggu á ýmsum stöðum í
Árnessýslu og svo Þorlákur, sem
var yngstur þeirra systkina.
Sólveig og Þorlákur bjuggu í
sambýli við aðra, fyrst á Víðihóli
sem fyrr segir, síðan á Þverá í
Laxárdal og loks á Stóruvöllum í
Bárðardal. Þau eignuðust þrjú
börn, Pál, Jón og Sigríði. Sigríður
er gift Bernharði Pálssyni skip-
stjóra og búa þau í Reykjavík. Jón
andaðist ungur, en fulltíða.
Árið 1912 fluttust Sólveig og
Þorlákur frá Stóruvöllum að
Innra-Hólmi, til Ingólfs, bróður
Þorláks. Síðan bjuggu þau á ýms-
um stöðum, en lengst á Kirkju-
ferju í Ölfusi og Geithálsi, í nám-
unda Reykiavíkur. Að lokum lá
leiðin til höfuðborgarinnar og þar
önduðust þau. Sólveig var gáfuð
kona, ljóðelsk og tónelsk með af-
brigðum, en mjög heilsuveil lang-
an hluta ævinnar. Þorlákur var
glæsimenni. glaðljmdur og greind-
ur vel, hvers manns hugljúfi og
búfjárhirðir í fremstu röð. Þau
störf stundaði hann um nokkurt
skeið hjá Thor Jensen á Korpúlfs-
stöðum og víðar. Mörg ár var hann
mjög heilsuveill. Allir sem kynnt-
ust þessum hjónum áttu um þau
ljúfar minningar og þótti vænt um
þau. Veraldarauður varð þeim
aldrei að fótakefli.
Páll Þorláksson og Sigríður
systir hans fylgdu jafnan foreldr-
um sínum, og eftir lát þeirra héldu
þau heimili saman, unz Sigríður
giftist. Eftir það átti Páll athvarf
lijá þeim hjónum.
Páll Þorláksson var um margt
sérkennilegur og merkur maður,
lét þó litið yfir sér og otaði sér
aldrei fram fyrir aðra. Hann var
atgerfismaður til íþrótta, var 1
íþróttafélaginu Ármanni og stund-
aði sund, glímu og frjálsar íþrótt-
ir á meðan aldur og heilsa leyfðu.
Hann var greindur eins og hann
átti ætt til, ljóðelskur mjög og
kunni mikið af kvæðum og lausa-
vísum og las mikið. Hann skrifaði
eina hina fegurstu rithönd, var
ráðvandur og trúr í störfum og
hinn ljúfasti félagi. Hann var ferða
garpur mikill og hans mesta yndi
voru ferðir um fjöll og öræfi-
Hann var gjörkunnugur landinu
og unni náttúrufegurð og öræfa-
kyrrð af heilum hug.
Atgervi og hæfileikar Páls Þor-
lákssonar virtust í mikilli mótsögn
við reiðhjól hans, lúða handtösku
og endalausar ferðir um götur
höfuðborgarinnar til innheimtu
fyrir aðra. En einmitt fyrir það
starf vann hann sér hylli hús-
bænda sinna og vinsældir sam-
starfsmanna. Hann var lengi í þjón-
ustu sömu manna og stofnana og
síðustu 30 árin innheimti hann
fyrir Sjóvátryggingarfélag ls-
lands, svo dæmi sé nefnt. Hann
var prúður og hógvær svo að af
bar, og þó var yfir honum reisn
íþróttamannsins og ferðagarps-
ins, er hann sté af hjólinu. Hann
var hjartahlýr og vægur í dóm-
um um menn og málefni og lagði
aldrei öðrum illt til.
Þótt Páll Poláksson væri ung-
ur, þegar hann fluttist úr Bárðar-
dal, voru honum æskustöðvarnar
hér fyrir norðan kærar og ferðir
hingað eins konar pílagrímsferð-
ir. Það var gott að fá liann að
gesti og þær tryggðir er hann batt,
slitnuðu ekki. Hans er gott að
minnast.
Árið 1967 varð Páll Þorláksson
fyrir slysi. Bifreið rann á hjól
hans í mikilli hálku. féll hann á
götuna. Eftir það var hann sjúkl-
ingur, þar til hann andaðist 8.
október 1970.
Páll H. Jónsson, Laugum.
32
ÍSLENDINGAÞÆTTIR