Íslendingaþættir Tímans - 30.07.1971, Blaðsíða 13

Anna Þórunn Vilborg Þorleifsdóttir
húsfrú í Hólum
Hún var hetja á heimaslóð. Smá
vexti en hugur og dugur svo mik-
ill, að efekert gat yfirbugað hana
nema ellin ein, sem alla leggur að
velli um síðir. Greind var hún í
bezta lagi og lífsglöð svo af bar.
Hún átti hugsjónir, sem rættust,
því þrek hennar og þol var svo
mikið. Æskuhugsjónin mesta og
stærsta var húsmóðurstarfið i
Hólum, þar sem foreldrarnir höfðu
byggt upp skála um þjóðbraut
þvera og annast móttökur gesta —
innlendra og útlendra — smárra
og stórra, öllum jafnvel fagnað.
Stór búskapur rekinn að þeirra
tíma hætti — gripir margir og
mannmargt heimili. Þorleifur í Hól
um sagði mér undirrituðum, að í
hans tíð hefðu komið tvö fellisár,
sem hann mundi vel. í bylnum á
Knútsdag fórust nær allar ær heim
ilisins og fellisvorið 1886 fórst
flest féð, aðeins eldri sauðir og það
hraustasta stóð eftir.
Þrátt fyrir þetta, hélt Hólaheim-
ilið rausn sinni og í hagleysum
komu þangað bændur með sauði
sína á hagana í Hólum, þar náði
vinsældir hennar slíkar, sem raun
gaf vitni.
Guðrti. Þorláksson.
Viðbætir:
Ætlazt var til að þessi minning-
argrein birtist miklu fyrr, en raun
varð á, og einnig nokkuð af þeim
mínningargreinum sem birtust í
Morgunbl. 20. ofet. fyrra ár, en
þann dag fór útför frú Láru fram
að Lágafelli, að viðstöddu mifelu
fjölmenni.,
Afsakanir fyrir þessum drætti
verða liér ekki bornar fram, því
það var svo með Láru, — eins og
suma aðra — að hennar má lengi
áð góðu geta, — og verður gert.
G.Þ.
fé oftast til jarðar. Matföng gengu
aldrei til þurraðr á því góða heim-
ili, enda fiskisæld við Hornafjörð
og livalrekar tíðir kringum alda-
mótin síðustu.
Anna fæddist 13. nóv. 1893, að
Hólum og ólst þar upp í hópi
glaðra ungmenna og eldri heimil-
ismanna, sem allt reyndist afbragðs
þjóðfélagsþegnar er út í lífið kom.
Hún giftist Hjalta Jónssyni frá Hof-
felli 17. júní 1922, þann dag mun
hún hafa talið mesta hamingjudag
lífs síns. Á þeim árum var Hjalti
talinn afbragð ungra manna í þess-
um sveitum, og reyndist svo alla
ævi hvers manns hugljúfi. Samt
mun hennar hlutur efeki hafa ver-
ið minni i Iiinum glaða og létta
heimilisbrag bæði í blíðu og
stríðu.
Hólar hafa lengi verið hrepp-
stjórasetur og Hjalti tók við af Þor-
leifi. Margir áttu beint erindi við
hreppstjórann og hreppurinn stór
eftir að Höfn í Hornafirði tók að
byggjast, þar var líka símstöð og
póstafgreiðsla, veðurathugunar-
stöð, veðurathugun á þriggja klst.
fresti allan sólarhringinn. í mörg
horn var að líta, samt hélt Anna
sínum forna sið að láta engan gest
koma og fara, án þess að góðgerð-
ir væru bornar fram — kaffi eða
matarveitingar. Þrátt fyrir allt
þetta fannst mér heimilið fri'ð-
sælt. Rósemi Hjalta og fjör og
dugnaður Önnu áttu sinn mikla
þátt í því. Hún andaðist að Hól-’
um 7. júní 1971.
Mér eru skaftfellsku heimilin
öll kær, alls staðar var gestrisni
mikil og móttökur góðar. Þetta
reyndi ég í fasteignamatsferðum
— við mat jarða og húsa, fyrst á'
árinu 1916—1917 og 1918. Komið
var á hvert heimili, og hver kofi
og krókur metinn. Foringi þessa
ferðalags var Þorleifur Jónsson ’
hreppstj. í Hólum. Kynni mín við
alþingismanninn og héraðshöfð-
ingjann eru mér ógleymanleg og
svo heimkoman að Hólum til
Önnu og Hjalta vinar míns, og
fólksins þeirra eldra og yngra, tel
ég með mestu hátíðastundum lífs
míns. Hinar björtu liliðar lífsins
voru þá umræðuefnið svo góðvild-
in til alls og allra gagntók gestinn.
Hin bjarta framtí'ð lands og þjóð
ar var hugðarmál aldamótakynslóð
arinnar þá, og tuttugasta öldin hef-
ur líka farið vel rneð okkur. Hús-
móðirin góða í Hólum, sem átti
svo sérstaka vinnugleði þrátt fyrir
fötlun og heilsutjón, lifði að sjá
börn sín í beztu röðum þjóðfélags-
ins, og óðalsjörðina prýdda um-
bótum hins nýja tíma, véla og
menningarinnar.
Hin fróðleiksfúsa íslenzka þjóð
má ekki gleyma kvenhetjunni,
Önnu í Hólum. Heldur igeyma
mynd hennar og lífssögu til fyrir-
myndar komandi kynslóða.
Heill og þökfk só heimilinu henn*
ar góða.
Sigurður Jónsson,
Stafafelli.
ÍSLENDfNGAÞÆTTIR
13