24 stundir - 09.05.2008, Qupperneq 22

22 FÖSTUDAGUR 9. MAÍ 2008 24stundir
Vaxtalaus greiðslukjör
í allt að 12 mánuði
(visa/euro) Engin útborgun
Sjóntækjafræðingar með
réttindi til sjónmælinga
og linsumælinga
Netríkið Ísland er kjörorð nýrr-
ar stefnu sem ríkisstjórnin sam-
þykkti 22. apríl síðastliðinn. Í
henni kemur fram skýr vilji og
ásetningur stjórnvalda um að ná
fram ákveðnum breytingum í
þjónustu við almenning og fyr-
irtæki og nútímavæða stjórn-
sýsluna. Stefnan er í góðu sam-
ræmi við stefnuyfirlýsingu
ríkisstjórnarinnar frá árinu 2007,
en þar kemur meðal annars fram:
Unnið verði að einföldun og
nútímavæðingu stjórnsýslunnar,
aukinni notkun á upplýs-
ingatækni til að bæta opinbera
þjónustu, auka skilvirkni og ein-
falda samskipti milli almennings
og stjórnvalda.
Stöðumat – Opinber þjónusta á
netinu er óviðunandi
Eðlilegt er að spurt sé hvort við
Íslendingar séum ekki nú þegar í
fremstu röð í notkun upplýs-
ingatækni og því lítil pressa á að
breytingar eigi sér stað. Við getum
jafnvel velt því fyrir okkur hvort
einhver þörf sé fyrir stefnu á þessu
sviði.
Staðreyndin er sú að á mörgum
sviðum tækninnar eru Íslendingar
mjög vel staddir og í röð fremstu
þjóða heims. Það á við um tölvu-
eign, aðgengi að interneti og notk-
un á tölvum og interneti bæði hjá
almenningi og fyrirtækjum. Kann-
anir sýna til dæmis að Íslendingar
nýta vel alla þá rafrænu þjónustu
sem í boði er hjá opinberum að-
ilum. Þessar upplýsingar eru mik-
ilvægar því af þeim má ráða að
þjóðin vill „afgreiða sig sjálf“ þar
sem það er mögulegt. Hins vegar
sýna margar kannanir að Íslend-
ingar standa sig illa þegar skoðað
er framboð á rafrænni þjónustu. Í
könnun sem gerð var í Evrópu árið
2007 er Ísland í 22. sæti í hópi 31
þjóðar þegar skoðaðir eru 20 mik-
ilvægir þjónustuþættir fyrir al-
menning og fyrirtæki. Kjarni máls-
ins er að frammistaða Íslands eða
íslenskrar stjórnsýslu í rafrænni
þjónustu er óviðunandi og úr því
þarf að bæta.
Netþjónusta er forgangsmál í
nýrri stefnu
Í hinni nýju stefnu er brugðist
við og tekið á framboði á rafrænni
þjónustu sem greinilega er okkar
Akkilesarhæll. Framtíðarsýnin er
skýr:
Íslendingar verði fremstir þjóða
í rafrænni þjónustu og nýtingu
upplýsingatækninnar.
Og leiðarljós stefnunnar er:
Notendavæn og skilvirk þjón-
usta – engar biðraðir.
Undirstaða stefnunnar er sterk
því eins og áður hefur komið fram
standa Íslendingar vel á mörgum
sviðum upplýsingatækninnar. Það
er einnig styrkleiki þessarar stefnu
að hún var mótuð í samráði við
ráðuneyti og hagsmunaaðila til að
stuðla að því að hún yrði í senn
skynsamleg, raunhæf og fram-
kvæmanleg. Almenningur átti að
auki kost á að tjá sig um málið á
vefnum Island.is.
Netríkið Ísland
Heiti stefnunnar er grípandi og
vísar til þess að alla opinbera þjón-
ustu verði hægt að nálgast á netinu
eftir því sem við á. Einnig vísar það
til þess að ríkið vinni sem ein heild
eða eitt samhæft net en slík sam-
hæfing er lykilatriði til að bæta
megi opinbera þjónustu, auka skil-
virkni og stuðla að öflugri
framþróun.
Framkvæmd stefnunnar
Stefnunni verður hrint í fram-
kvæmd á árunum 2008-2012. Til
þess að árangur náist þurfa lyk-
ilstjórnendur í ráðuneytum og
stofnunum að tileinka sér innihald
hennar og fylgja henni eftir af ein-
urð. Þessu verkefni er ekki hægt að
vísa alfarið til tæknimanna því í
grunninn snýst innleiðingin um
eðlilega þróun og nútímavæðingu
stjórnsýslunnar.
Það er sjálfsagt að þjónusta op-
inberra stofnana taki mið af þörf-
um samfélagsins og því tæknistigi
sem þjóðin er á. Því þurfum við að
gera fólki kleift að afgreiða sig sjálft
þannig að biðraðir og bið í stofn-
unum heyri sögunni til. Það spar-
ast mikill tími við það að lágmarka
ferðalög fólks milli opinberra
stofnana. Á tuttugustu og fyrstu
öldinni eiga gögn að ferðast milli
stofnana en ekki fólk.
Á hverju sviði eða stofnun eru
sértæk úrlausnarefni og mun þar
reyna á frumkvæði og hugkvæmni
starfsmanna við að finna bestu
leiðir. En margir þættir eru þess
eðlis að mikilvægt er að stofnanir
og ráðuneyti vinni saman til að
niðurstaðan verði samhæft og skil-
virkt kerfi sem endurspeglar heiti
stefnunnar, Netríkið Ísland.
24stundir/Frikki
Stefna ríkisstjórnar Íslands um upplýsingasamfélagið 2008-2012
Netríkið Ísland
➤ 1996: Framtíðarsýn rík-isstjórnar Íslands um upplýs-
ingasamfélagið.
➤ 2004: Auðlindir í allra þágu -Stefna ríkisstjórnarinnar um
upplýsingasamfélagið 2004-
2008: Netríkið Ísland - Stefna
ríkisstjórnar Íslands um upp-
lýsingasamfélagið 2008-
2012.
FYRRI STEFNUR:
„Það er sjálfsagt að þjón-
usta opinberra stofnana
taki mið af þörfum sam-
félagsins og því tækni-
stigi sem þjóðin er á,“
segir forsætisráðherra,
Geir Haarde, sem leiðir
nýja og metnaðarfulla
stefnu um upplýsinga-
samfélag sem ríkisstjórn-
in hefur nýlega sam-
þykkt.
Tölvur og internet eru
stór hluti af daglegu lífi
nærri því allra Íslendinga í
starfi og leik. Í könnunum
Hagstofunnar kemur í ljós
að níu af hverjum tíu Ís-
lendingum á aldrinum 16-
74 nota tölvur og að auki
eru nánast öll fyrirtæki hér
á landi nettengd eða 97-
100% fyrirtækja með 10
eða fleiri starfsmenn.
Til samanburðar má
nefna að í aðildarlöndum
Evrópusambandsins eru
tölvur á um 62% heimila
að meðaltali og aðeins 51%
þeirra með internetteng-
ingu.
Hagstofan mælir einnig tilgang netnotkunar og hann hefur lítið breyst
og er aðallega að skiptast á póstsendingum, leita upplýsinga um vörur og
þjónustu, blaðalestur og viðskipti í heimabanka.
Nær öll fyrirtæki hér á landi höfðu átt í samskiptum við opinbera aðila
í gegnum net árið 2006. Það ár höfðu að meðaltali 64% fyrirtækja í ESB-
löndum átt í samskiptum við hið opinbera. Hlutfall einstaklinga hér á
landi í samskiptum við hið opinbera var hæst hér á landi eða 61% á móti
24% að meðaltali í ESB-löndum.
dista@24stundir.is
Hátt hlutfall nettengdra heimila á Íslandi
Níu af hverjum tíu
Íslenskt samfélag er komið einu
skrefi nær því að rafvæða öll við-
skipti í landinu með því að skil-
greina form fyrir einfalda rafræna
reikninga. Markmiðið er að allar
stofnanir ríkisins geti tekið við raf-
rænum reikningum fyrir árslok
2008.
Í febrúar 2005 tóku gildi lög í
Danmörku sem skylduðu öll fyr-
irtæki landsins til að senda reikn-
inga á rafrænu formi til ríkisins
annars fengjust þeir ekki greiddir.
Rafræn viðskipti allra stofnana fyrir árslok
Ekkert inn um lúguna
Í dag bjóða rúmlega 19% stofn-
ana ríkisins upp á fullkomlega raf-
ræna afgreiðslu.
Rafræn þjónusta opinberra aðila
hefur aukist gífurlega frá árinu
2005 en árið 2003 buðu aðeins 3%
upp á slíka þjónustu.
Þetta er ein af niðurstöðunum
úr könnun sem forsætisráðuneytið
og Samband íslenskra sveitarfélaga
hafa látið gera á vefjum ríkis og
sveitarfélaga árið 2007. Vefirnir
voru metnir meðal annars með til-
liti til þjónustu, innihalds, nytsemi
og aðgengis. Einnig voru skoðaðir
möguleikar almennings til að fylgj-
ast með og tjá sig um málefni
stofnananna.
Skoðaðir voru 262 vefir rík-
isstofnana, ráðuneyta og sveitarfé-
laga, að meðtöldum sérstökum
þjónustuvefjum sem nokkrar
stofnanir hafa komið sér upp.
Markmiðið með könnuninni
var að fá heildstætt yfirlit yfir þá
þjónustu sem er í boði á vefjum
ríkis og sveitarfélaga en einnig að
auka vitund opinberra aðila um
það hvar þeir standa í samanburði
við aðra og gefa betri hugmynd um
möguleika og tækifæri sem felast í
rafrænni þjónustu.
dista@24stundir.is
Aukning í rafrænni þjónustu síðustu ár
262 vefir skoðaðir