Morgunblaðið - 02.03.2005, Page 24

24 MIÐVIKUDAGUR 2. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
É
g er að hugsa um að
tjalda. Já, tjalda.
Mínu eigin tjaldi, á
minni eigin lóð á
Suðurlandsund-
irlendinu. Mér finnst gaman að
tjalda.
Landið mitt er stórt. Það er
fjórir hektarar. Tjaldið mitt er líka
stórt. Það er 300 fermetrar að
grunnfleti. Það er úr dýru og óeld-
fimu efni, þannig að hætta á elds-
voða er hverfandi.
Þarna, á lóð minni á Suður-
landsundirlendinu, er gott að vera.
Skammt frá tjaldinu ætla ég að
koma fyrir ferðasalernum, enda er
ekki við hæfi að fólk sé að ganga
örna sinna úti í náttúrunni. Hvað
þá inni í tjaldinu.
Fyrstu helgina í júní ætla ég að
bjóða frænku
minni, Ólöfu
Bjarnadóttur
úrsmið, í heim-
sókn í tjaldið.
Með í för verð-
ur eiginmaður
hennar, Frið-
rik Ólafsson prestur. Þetta verður
yndisleg og róleg kvöldstund. Við
hittumst oft, frændsystkinin og
Friðrik, og spilum Matador. Frið-
rik er mikill reykingamaður. Hann
keðjureykir; einu sinni kláraði
hann tvo pakka af Marlboro-
sígarettum, sem hann segir vera
unaðslega uppfinningu, á meðan
við kláruðum Matadorspilið.
Mér er alveg sama. Ólöf og
Friðrik eru vinir mínir og ég met
vináttu þeirra svo mikils að ég er
reiðubúinn að sætta mig við sígar-
ettureykinn.
Ég ætla ekki að taka tjaldið nið-
ur eftir þessa dásamlegu kvöld-
stund. Nei, ég ætla að leyfa því að
standa. Næstu helgi, aðra vikuna í
júní, ætla ég að fá gamla skóla-
félaga mína úr Viðskiptaháskól-
anum í Tromsö í heimsókn. Við
höfum haldið hópinn samvisku-
samlega og þeir hafa komið hingað
á u.þ.b. sjö ára fresti síðan við út-
skrifuðumst. Það er alltaf glatt á
hjalla þegar þeir koma til landsins.
Norskur húmor eins og hann ger-
ist bestur.
Við erum sjö talsins og skipt-
umst á að halda boð fyrir hópinn.
Þeir munu sem sagt heiðra mig
með nærveru sinni aðra vikuna í
júní. Ég ætla að bjóða þeim upp á
dýrindis kampavín og norskar
kjötbollur, enda hafa þeir alltaf á
orði að heimsóknirnar hingað rétt-
lætist af kjötbollunum mínum.
Þeir hafa svo mikla minnimátt-
arkennd gagnvart Svíum.
Fimm þeirra reykja eins og
strompar. Ég læt mér það í léttu
rúmi liggja, enda eru þeir sannir
vinir mínir. Ég meina, þetta eru
Norðmenn! Er til yndislegri fé-
lagsskapur? Allar sögurnar,
kímnigáfan, sprellið. Hvílíkur
draumur. Algjörlega reyksins
virði.
Helgina eftir, sem samkvæmt
nákvæmum útreikningum mínum
verður í þriðju viku júnímánaðar,
færist nú heldur betur fjör í leik-
inn. Þá ætla ég að halda heilt ætt-
armót í fallega og stóra tjaldinu
mínu á Suðurlandsundirlendinu.
Kjartan Ólafsson frændi minn,
sem er alltaf hrókur alls fagnaðar,
ætlar að vera veislustjóri og Eyj-
ólfur Ólafsson frömuður, sem
kvæntur er Bjarndísi Magn-
úsdóttur afasystur minni, ætlar að
leika af fingrum fram á harm-
óníku. Það er hrein unun að hlýða
á Eyjólf. Hann setur sér þá reglu
að hann megi aldrei spila lag. Öll
tónlist verður að vera spunnin á
staðnum. Hann hittir ekki alltaf á
nóturnar, eða fylgir tónfræðinni,
en hann er frjór og hugmyndarík-
ur harmóníkuleikari.
Samtals verða 36 ættingjar
mínir í tjaldinu. Auðvitað er allur
gangur á því hvort þeir hafa ánetj-
ast nikótíninu, en ætli það sé ekki
um helmingurinn sem reykir ansi
mikið. Kannski er þetta ættgengt.
Ættingjar mínir eru hrifnir af síg-
arettureyknum. Að sjálfsögðu býð
ég þeim upp á hlaðborð og í tilefni
af þessum mikla viðburði ætla ég
að opna bar í einu horni tjaldsins.
Henrik Bjarnason frá Djúpu laug
í Árnessýslu ætlar að gegna hlut-
verki barþjóns, eins og honum er
einum lagið. Ég hitti hann í Fern-
unni í Borgarnesi fyrir jól, þar
sem hann var að sniglast nærri
klámblöðunum. Mér datt hann
strax í hug sem kandídat í bar-
þjóninn og minntist á það við
hann. Þó með því fororði að marg-
ir ættingjar mínir reyktu. Hann
yrði að sætta sig við það.
Henrik tók svona rosalega vel í
það. Hann sagði þetta alltaf hafa
verið draumastarfið, að fá að vera
bak við barinn. Reykjarstybban
væri nú eitthvað sem hann gæti
sætt sig við.
Fjórðu helgina í júní ætla ég að
taka mér hvíld frá skemmt-
anahaldi í tjaldinu, enda verður
maður að gæta hófs í því eins og
öðru. Samt ætla ég ekki að taka
tjaldið niður, nei, það er af og frá.
Fimmtu vikuna í júní ætla ég
líka að gefa sveitungum mínum
hvíld frá umgangi í kringum tjald-
ið.
Það er hins vegar bara lognið á
undan storminum, því sjöttu vik-
una í júní ætla ég að kóróna fjör-
ugan (og nokkuð langan) júnímán-
uð. Þá held ég einmitt ball fyrir
sveitunga mína í tjaldinu. Það tek-
ur sex hundruð manns og ég ætla
að hafa opið hús, svo lengi sem
pláss leyfir. Ég ætla að leigja
hljómsveitina Samnorrænu hálf-
vitarnir til að halda uppi fjörinu
fram eftir nóttu og vonandi fara
síðustu gestirnir ekki heim fyrr en
morguninn eftir.
Auk hljómsveitarinnar ætla ég
að ráða 20 manns í vinnu. Barirnir
verða sex talsins og tveir bar-
þjónar á hverjum þeirra. Átta
vaxtarræktarmenn munu sjá um
öryggisgæslu og sjá til þess að allt
fari vel fram og að allir gestir nái
18 ára aldurstakmarki. Þeir sjá
líka um skemmtiatriði.
Samkvæmt nýlegri könnun Fé-
lagsvísindastofnunar reykja 38%
Sunnlendinga þegar þeir fara út
að skemmta sér um helgar. Þess
vegna má fastlega búast við því að
andrúmsloftið í tjaldinu verði
reykmettað. Þetta þarf ég ekki að
segja þeim sem ég ræð í vinnu,
enda er það almenn vitneskja að
fólk reykir mikið þegar það fer út
að skemmta sér.
Stigsmunur.
Eðlis-
munur?
Friðrik er mikill reykingamaður. Hann
keðjureykir; einu sinni kláraði hann tvo
pakka af Marlboro-sígarettum, sem
hann segir vera unaðslega uppfinningu,
á meðan við kláruðum Matadorspilið.
VIÐHORF
eftir Ívar Pál
Jónsson
ivarpall@mbl.is
EINS og margir aðrir Reykvík-
ingar hafa Heimdellingar þungar
áhyggjur af stöðu einkareknu
skólanna.
R-listinn greiðir ekki jafnt með
öllum reykvískum grunn-
skólabörnum. Nemendur Ísaks-
skóla, Tjarnarskóla, Landakots-
skóla, Suðurhlíðarskóla og
Waldorfskólans fá mun minna
framlag en þeir skólar sem
Reykjavíkurborg rek-
ur og getur munað
þar um 170.000 krón-
um á hvern nemanda
á ári.
Foreldrar hvers
þessara barna eru því
sviknir um 170.000
krónur af R-listanum
á ári hverju og munar
um minna. R-listinn
er sekur um að búa
til stéttskipt skóla-
kerfi þar sem for-
eldrum og börnum
þeirra er skipt í
fyrsta og annan flokk eftir því í
hvaða skólum þeir stunda nám.
Hér er aðeins ein skólanefnd og
eitt fræðsluráð fyrir alla skólana.
Því má líkja við að um fjörutíu
stórfyrirtæki, eða um það bil
fjöldi grunnskólanna í Reykjavík,
hefðu einn og sama vettvang
ákvörðunartöku með jafnlitla yf-
irsýn yfir reksturinn og þarfir við-
skiptavina og því fylgir. Ein-
hverjir kunna að hugsa sér að
rekstur þessara fyrirtækja, sem
grunnskólarnir eru, sé einsleitur
og því mikið hagræði að því að
skipulag þeirra og rekstur sé á
hendi eins aðila. Það er misskiln-
ingur, því skólarnir eru þjón-
ustustofnanir sem eiga að geta
veitt hverju og einu skólabarni
þjónustu með tilliti til þarfa þess,
en eiga ekki að steypa krakkana í
eitt sameiginlegt mót eins og nú-
verandi miðstýring gerir.
Að auki má velta fyrir sér hvort
stjórnmálamenn séu virkilega bet-
ur til þess fallnir að reka og
skipuleggja um fjörutíu stórfyr-
irtæki heldur en allir sem koma
með öðrum hætti að rekstri skól-
anna og stjórnun, kennarar, for-
eldrar og nemendur til samans?
Stefna Sjálfstæðisflokksins
Í síðustu landsfundarályktun
Sjálfstæðisflokksins er skýrt
kveðið á um valfrelsi í kaflanum
um grunnskóla:
„Vinna ber að frekari valddreif-
ingu og fjölbreytni með auknu
sjálfstæði skóla. Gefa þarf gras-
rótar- og þróunarstarfi innan
skólanna aukið vægi. Tryggja ber
valfrelsi grunnskólanema á milli
skóla líkt og gert hefur verið á
framhaldsskólastigi. Auðvelda
verður samlögun þeirra nemenda
að skólakerfinu sem ekki hafa ís-
lensku að móðurmáli með það fyr-
ir augum að tryggja velferð þeirra
og vellíðan. Nauðsynlegt er að
bæta sérfræði- og
greiningarstarf, ekki
síst á fyrstu skóla-
stigum. Landsfundur
hvetur til að aukin
áhersla verði lögð á
þessa þætti í kenn-
aranámi. Koma þarf á
auknum tengslum
foreldra og skóla og
leggja áherslu á for-
eldraábyrgð. Efla
þarf forvarnarstarf.“
Borgarfulltrúar
Sjálfstæðisflokksins
hafa ítrekað lagt fram
tillögur til úrbóta á gölluðu kerfi
R-listans en án árangurs. Sjálf-
stæðisflokkurinn leggur til val-
frelsi-ávísanakerfi sem gerir ráð
fyrir því að allir nemendur fái
greidda sömu upphæð frá sínu
sveitarfélagi og foreldrar, í sam-
ráði við börn sín, geti síðan valið
skóla, óháð því hver rekur skól-
ann. Best væri að allar hömlur
milli hverfa og sveitarfélaga yrðu
lagðar niður til að samkeppni
meðal skólanna yrði að veruleika.
Þannig myndu góðir kennarar fá
góð laun, foreldrar fá val um það
nám sem best hentar börnum
þeirra og nemendur bestu mennt-
un sem völ er á hverju sinni.
Ekki er verið að leggja til
einkavæðingu heldur að opnað sé
fyrir að einkaaðilar, til dæmis
kennarar, skólastjórar, einkafyr-
irtæki, foreldrar og félagasamtök,
geti bundist samtökum um að
starfrækja skóla – ekki í gróða-
skyni, heldur af hugsjón. Eins og
staðan er í dag er þetta ekki
hægt, þrátt fyrir mikinn vilja hjá
Reykvíkingum, vegna þeirra afla
sem eru við völd í borginni.
Reynsla nágrannaþjóða
Eins og fram kemur í skýrslu
Verslunarráðs Íslands frá við-
skiptaþingi 2004 stunda um 70%
hollenskra barna nám við sjálf-
stætt starfandi skóla, foreldrar
geta valið á milli opinberra og
sjálfstæðra skóla án tillits til efna-
hags en þó er kostnaður við hol-
lenska menntakerfið nálægt
OECD-meðaltali. Það er því
rangt, eins og oft er haldið fram,
að einkaskólarnir hleypi upp
kostnaði við menntakerfið. Í Dan-
mörku og Svíþjóð eykst aðsókn í
einkaskólana sífellt og Svíar hafa
afnumið höft milli hverfa og sveit-
arfélaga. Þar að auki hafa sveit-
arfélög verið skylduð til að styðja
einkaskólana. Það er athyglisvert
fyrir okkur Reykvíkinga að bera
saman menntakerfi félagshyggju-
fólksins í R-listanum við kerfi ná-
grannaþjóða okkar, einkum Sví-
þjóð þar sem félagshyggjan hefur
löngum verið sterkari en hér.
Á döfinni
Eins og margir aðrir Reykvík-
ingar hafa Heimdellingar þungar
áhyggjur af stöðu einkareknu
skólanna. Hinn 19. janúar síðast-
liðinn var haldinn opinn fundur á
vegum mennta- og menningar-
málanefndar félagsins á Kaffi Sól-
on sem var vel sóttur. Þar öttu
kappi þeir Pétur Blöndal og Atli
Gíslason um ávísanakerfið og
fleira.
Fimmtudagskvöldið 3. mars
verður enn efnt til opins fundar til
að kryfja þessi mál, þar sem
frummælendur eru Guðrún Ebba
Ólafsdóttir, borgarfulltrúi D-
listans, og Stefán Jón Hafstein,
formaður fræðsluráðs Reykjavík-
ur. Fundarstjóri er Kristinn Már
Ársælsson. Umræðuefnið að þessu
sinni er almennt, eða menntamál í
Reykjavík, með sérstakri áherslu
á stöðu einkarekinna grunnskóla
og eru allir hvattir til að mæta á
Café Victor stundvíslega klukkan
20:00.
Sótt að einkaskólum
í Reykjavík
Kári Allansson fjallar
um skólamál ’Nemendur Ísaksskóla,Tjarnarskóla, Landa-
kotsskóla, Suðurhlíð-
arskóla og Waldorfskól-
ans fá mun minna
framlag en þeir skólar
sem Reykjavíkurborg
rekur…‘
Kári Allansson
Höfundur er nemi og
stjórnarmaður í Heimdalli.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
EINS OG fram hefur komið í fjöl-
miðlum undanfarið, þá hefur sókn-
arprestur okkar Garðbæinga átt
undir högg að sækja, vegna aðfar-
ar fámennrar klíku innan kirkj-
unnar að honum. Það er tími til
kominn að mál þetta komi upp á
yfirborðið því það er komið heilt
ár síðan þessi aðför hófst. En
þetta fólk hefur gætt þess vand-
lega að hafa allt á bakvið tjöldin
enda hefur það ekkert haldbært á
sóknarprestinn. Hann hefur ekk-
ert brotið af sér.
Á flestum vinnustöðum kemur
upp ágreiningur en ég held að í
fæstum tilvikum sé farið út í það
að reka yfirmanninn, t.d. ef kenn-
ara mislíkar eitthvað í fari eða
stjórnarháttum skólastjóra, á þá
að reka skólastjórann? Eða presti
mislíkar eitthvað í fari eða stjórn-
unarháttum biskups, á þá að reka
biskup? Auðvitað ekki. Í flestum
tilvikum hætta þessir óánægðu og
annað fólk kemur í staðinn. Það er
akkúrat það sem þetta óánægða
fólk innan kirkjunnar í Garðabæ
átti að gera. Það átti að leita sér
að öðrum starfa, í stað þess að
ráðast á sóknarprestinn og grafa
undan einingu kirkjunnar. Þetta
fólk, þá á ég við formann sókn-
arnefndar, Matthías G. Pétursson,
varaformanninn Arthur Farestveit
og djáknann Nönnu Guðrúnu
ásamt fylgifiskum, hefur unnið
kirkjustarfinu miklu meira ógagn
en það gerir sér grein fyrir. Þau
hafa klofið sóknina í tvennt með
þessu niðurrifsstarfi sínu í heilt
ár. Er ekki mergur málsins sá að
Arthúr og Nanna hafa aldrei get-
að sætt sig við að það skyldi koma
þarna nýr maður inn á „þeirra“
vinnustað með sjálfstæðar skoð-
anir? Ekki veit ég hvenær Matth-
ías snerist gegn prestinum, nema
að valdagræðgin loks náð yf-
irhöndinni. Hann þarf jú alltaf að
vera aðalmaðurinn.
Það er með ólíkindum að þessi
klíka skuli hafa fengið að stunda
þessa aðför, allan þennan tíma, án
þess að biskup eða forysta kirkj-
unnar geri nokkuð í málinu. Málið
er orðið miklu meira og alvar-
legra, en það þurfti að verða,
vegna afskiptaleysis kirkjuforyst-
unnar.
Ég hvet alla Garðbæinga til að
láta sig málið varða. Styðjum við
bakið á sóknarpresti okkar.
BJÖRGVIN ÓMAR
HAFSTEINSSON,
Blómahæð 2, Garðabæ.
Málefni kirkjunnar í Garðabæ
Frá Björgvini Ómari Hafsteinssyni: