Morgunblaðið - 21.03.2005, Qupperneq 22

22 MÁNUDAGUR 21. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Minningarkort
Minningar- og
styrktarsjóðs
hjartasjúklinga
Sími 552 5744
Gíró- og kreditkortaþjónusta
LANDSSAMTÖK
HJARTASJÚKLINGA
A
u
g
l.
Þ
ó
rh
.
1
2
7
0
.9
7
✝ Vala Ásgeirsdótt-ir Thoroddsen
fæddist í Laufási í
Reykjavík 8. júní
1921. Hún lést á
Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi í
Fossvogi 15. mars síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Ásgeir
Ásgeirsson forseti Ís-
lands, f. 13. maí 1894,
d. 15. september 1972
og kona hans Dóra
Þórhallsdóttir, f. 23.
febrúar 1893, d. 10.
september 1964.
Systkini Völu eru Þórhallur, f. 1.
janúar 1919 og Björg, f. 22. febr-
úar 1925, d. 7. ágúst 1996.
Vala giftist 4. apríl 1941 Gunn-
ari Thoroddsen, prófessor, alþing-
ismanni, borgarstjóra, hæstarétt-
ardómara og ráðherra, f. 29.
desember 1910, d. 25. september
1983. Börn þeirra eru: 1) Ásgeir, f.
1942, kvæntur Sigríði Halldóru
Svanbjörnsdóttur, þau eiga fjögur
börn: a) Svanbjörn, kvæntur
Gunnhildi Sveinsdóttur, synir
þeirra eru Ásgeir Skorri og
Tryggvi, b) Gunnar, kvæntur Auði
Stefánsdóttur, börn
þeirra eru Gunnar
Ágúst, Hildur Vala
og Arna, c) Ásgeir,
kvæntur Þórdísi Þor-
steinsdóttur, börn
þeirra eru Tómas
Jökull og Ingibjörg,
og d) Fríða. 2) Sig-
urður, f. 1944,
kvæntur Sigríði
Karlsdóttur, börn
þeirra eru: a) Karl,
kvæntur Kristínu
Völu Erlendsdóttur,
börn þeirra eru
Kristín Ósk og Gunn-
ar Karl, b) Vala, gift Skúla Bruce
Barker, börn þeirra eru Daníel
Sigurður, Sigríður Ruth og Hanna
Rakel, og c) Gunnar. 3) Dóra, f.
1948, dóttir hennar er Vala Jó-
hannesdóttir, gift Guðjóni Svans-
syni, synir þeirra eru Viktor Gauti,
Arnór og Patrekur Orri. 4) María
Kristín, f. 1954, gift Guðmundi B.
Hólmsteinssyni, börn þeirra eru
Gunnar Hólmsteinn og Þorgerður
Vala.
Útför Völu fer fram frá Dóm-
kirkjunni í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.
Mig langar til að minnast ömmu
minnar, sem ég á svo margt að
þakka. Ég er skírð í höfuðið á henni
og hún hefur verið mjög stór hluti af
mínu lífi. Mun stærri en ég í raun
hef gert mér grein fyrir hingað til,
en þannig er það víst oft. Umhyggj-
an sem hún bar fyrir mér var svo
einlæg og það var henni svo eðlilegt
að láta mér líða eins og ég væri mik-
ilvægasta manneskjan í öllum heim-
inum. Hún hafði áhuga á öllu sem ég
sagði frá og hún gaf sér alltaf tíma
til að hlusta. Það var líka einn af
hennar mörgu sérstöku hæfileikum,
að hún gat talað við hvern sem var.
Hvort sem viðmælandinn var ráð-
herra, fiskvinnslukona, hæstaréttar-
dómari, sjómaður laskaður eftir
slagsmál, bréfberi blautur eftir
storm eða afgreiðslufólkið í búðinni,
hún bar ætíð virðingu fyrir viðmæl-
andanum og sýndi að hún hafði
áhuga á manneskjunni á bak við.
Ég, Gaui og guttarnir mínir, lang-
ömmubörnin hennar, grátum hana,
en brosum í gegnum tárin vegna
óteljandi og yndislegra minninga.
Eins og þegar Viktor Gauti 7 ára
ákvað allt í einu að athuga hversu
þung langamma væri, greip bara ut-
an um hana og upp þaut auðvitað
þessi granna, glæsilega kona og
mörgum hefði brugðið allhressilega.
Amma Vala fór bara að hlæja, sagði
svo rólega: Almáttugur ... jæja, láttu
ömmu nú niður. Hún var ótrúleg,
gaf okkur svo mikið og við erum
þakklát fyrir það. Hún var algerlega
einstök.
Vala.
Ég hef augu mín til fjallanna:
Hvaðan kemur mér hjálp?
Hjálp mín kemur frá Drottni,
skapara himins og jarðar.
(Sálmur 121.)
Við þökkum Guði fyrir allar
stundirnar sem amma var með okk-
ur. Hún var nálæg öll okkar upp-
vaxtarár og börn okkar fengu að
kynnast yndislegri langömmu.
Við eigum ótal minningar og allar
góðar um ömmu Völu. Við vorum
litlir angar í bústað ömmu og afa á
Þingvöllum, lékum okkur í skógin-
um, busluðum í fjörunni og komum
blaut og þreytt inn til þeirra, sem
umvöfðu okkur kærleika og hlýju.
Það var aldrei neinn hávaði eða ves-
en hjá ömmu og afa þótt við hefðum
eflaust oft gefið fulla ástæða til.
Amma Vala naut þess að vera í
návist ættingja sinna, því fleiri sem í
kringum hana voru, því betra. Hún
lagði alltaf ríka áherslu á mikilvægi
þess að eiga sterk og góð fjölskyldu-
bönd, það væri eitt það mikilvæg-
asta í lífinu. Í hjörð afkomenda
sinna leið henni vel, og minningar
okkar um ömmu Völu hlæjandi, um-
kringda skríkjandi og hoppandi
langömmubörnum sínum, munu allt-
af fylgja okkur.
Að heimsækja ömmu hvort sem
var í Efstaleiti eða á Víðimel var
fyrir okkur barnabörnin eins og
ferðast inn í ævintýraheim. Þar var
alltaf stærra jólatré en annarstaðar,
með nammi á greinunum. Þar voru
bækur og plötur allstaðar að úr
heiminum og myndir af mönnum
sem stóðu við hliðina á ömmu og afa
með skrítna hatta og fullt af heið-
ursmerkjum. Fyrir litla krakka var
þetta eins og að ferðast til framandi
landa, og ef lítil augu horfðu of lengi
á stóra litríka bók eða litlar hendur
leituðu að sælgætismolum í ein-
hverjum skrautvasanum þá brást
ekki að amma Vala stóð fyrir aftan
og sagði brosandi: „Taktu þetta
bara með þér heim“.
Nú mun amma ekki lengur koma
á móti okkur í ganginum í Efstaleiti
hlý og brosandi og bíðandi eftir að
við segðum henni hvernig við hefð-
um það og hvernig allt umstangið
gengi. En við viljum bara þakka fyr-
ir öll þau ár sem hún var með okkur.
Karl, Vala og Gunnar.
Elsku amma mín, elsku vinkona
mín.
Sárt er að kveðja þig og sárt er að
sakna þín. Að fara í heimsókn til þín
var alltaf svo yndislegt, þá fengum
við okkur kaffi og ræddum um allt
og ekkert. Í þinni návist ríkti ein-
lægni og friður og þurfti ekkert að
fela fyrir þér sem var svo gott fyrir
sálina. Ég ber bjölluna sem þú gafst
mér, hún er lukkunæla þegar lífið
verður flókið. Núna, ef hún týnist
get ég bara beðið þig um að standa
við hlið mér. Það sem þú gafst mér
mun lifa að eilífu í hjarta mínu og
minningin um þig veitir mér styrk.
Þú verður alltaf í mínum huga eina
konan fyrr og síðar sem gast stöðv-
að tímann.
Takk fyrir allt, elsku þú.
Fríða Thoroddsen.
Í dag kveðjum við yndislega móð-
ursystur okkar Völu Ásgeirsdóttur
Thoroddsen. Vala frænka var ein af
styrku stoðunum í æsku okkar, vin-
ur og hjálparhella alla tíð, sönn ætt-
móðir.
Vala var einstaklega falleg og
glæsileg kona. Allt til hinsta dags
hélt hún reisn sinni. Hún var einnig
ákaflega góð og skemmtileg mann-
eskja með geislandi persónutöfra.
Við reyndum styrk hennar oft og
ekki síst í veikindum og síðar við
andlát mömmu okkar Bjargar. Við
erum Völu frænku ákaflega þakklát
fyrir allan þann stuðning og hjálp
sem hún veitti okkur og fjölskyld-
unni á þeim erfiðu tímum.
Börn afa Ásgeirs og ömmu Dóru
voru þrjú. Þórhallur, Vala og Björg
mamma okkar sem lést árið 1996.
Þórhallur lifir báðar systur sínar.
Þau systkinin ólust upp á kærleiks-
heimili í Laufási við Laufásveg.
Uppeldið sem þau systkinin nutu
einkenndi þau alla tíð. Einn sterk-
asti þátturinn, hin mikla samheldni
þeirra, hefur verið okkur afkomend-
um þeirra styrkur og góð fyrir-
mynd. Við vorum alltaf velkomin
bæði til lengri og skemmri dvalar á
heimili Völu og Gunnars, Þórhalls
og Lillýar.
Hvert tilefni sem gafst var nýtt til
að kalla fjölskylduna saman og
minnumst við sérstaklega fjörugra
og fjölmennra gamlárskvölda heima
hjá Völu og Gunnari. Jólaboðin þar
sem fjölskyldan fór í leiki og gæddi
sér á fallega fram bornum kræs-
ingum Völu við ljúft píanóspil Gunn-
ars eru minningar greyptar í gull.
Þeim þótti vænt um sitt fólk og
sýndu það á svo margan hátt.
Vala og Gunnar voru einstaklega
samhent hjón og var missir hennar
mikill þegar hann dó. Eftir lát
Gunnars flutti Vala í sama hús og
foreldrar okkar í Efstaleiti. Vala og
mamma voru ekki bara systur held-
ur einnig miklar vinkonur. Þær
stóðu þétt saman og við hlið eig-
inmanna sinna í störfum þeirra auk
þess að vera sífellt vakandi yfir vel-
ferð barna, tengdabarna og síðar
barnabarna sinna. Þessi umhyggja
náði til alls ættbogans og fjölmargra
annarra.
Faðir okkar Páll Ásgeir Tryggva-
son og við systkinin sendum Ásgeiri,
Sigurði, Dóru, Maríu Kristínu og
fjölskyldum þeirra okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur. Minningin um
góða, glæsilega og fágaða frænku
okkar Völu lifir.
Dóra, Tryggvi, Herdís,
Ásgeir, Sólveig og fjölskyldur.
Elskuleg föðursystir okkar Vala
er látin. Eftir skilur hún hjá okkur,
„krökkunum á Einimel“ og fjöl-
skyldum okkar, hlýjar og góðar
minningar.
Samverustundirnar voru margar
og ánægjulegar hjá Völu og Gunn-
ari, allt frá gamlárskvöldum á Odda-
götu, síðar Víðimel, sumardögum í
bústaðnum í Barmahlíð, aðfanga-
dagskvöldum á Bessastöðum og
seinna á fjölskylduhátíðum í Breiða-
bliki og á öðrum góðum stundum.
Vala hlúði vel að öllu sem hún
kom nærri, heimili og vinum og
lagði sig fram um að viðhalda fjöl-
skylduhefðum. Samheldni systkin-
anna Þórhalls, Völu og Bjargar var
mikil og nutum við góðs af.
Á kveðjustund þökkum við Völu
þá elsku, umhyggju og ræktarsemi
sem hún sýndi fjölskyldum okkar og
þá góðu fyrirmynd sem hún var.
Blessuð sé minning Völu frænku.
Sverrir, Dóra, Ragna og
Sólveig Þórhallsbörn.
Vala Ásgeirsdóttir Thoroddsen
var glæsileg kona, háttvís og aðlað-
andi. Þessi mynd blasti við hverjum
manni sem hana leit. Hún gegndi
flestum virðulegustu húsmóður-
störfum í sinni tíð, bæði við hlið for-
setans, föður síns og borgarstjór-
ans, sendiherrans og ráðherrans,
eiginmanns síns. Fór henni þetta
hlutverk svo úr hendi að flestum
þótti sem ekki yrði betur gert. Þeg-
ar til þessa er horft í sjónhendingu
mætti álykta að hún hafi jafnan ver-
ið í eftirsóknarverðri stöðu og lífið
leikið við hana. Og víst var hún
gæfumanneskja. En hún var ekki
alltaf í logninu, í skjóli fyrir storm-
unum. Fjarri því. Hún stóð lengi við
innsta hring íslenskra stjórnmála.
Faðir hennar varð forseti við
óvenjulegar aðstæður. Tveir lang-
valdamestu menn þjóðarinnar vildu
alls ekki Ásgeir Ásgeirsson í það
embætti og flokkar þeirra höfðu
slíka yfirburðastöðu í þjóðfélaginu á
þeirri tíð, að flestir töldu að afstaða
Hermanns Jónassonar og Ólafs
Thors hlyti að ráða úrslitum. Átök
urðu hörð og sveið lengi í sárum,
þótt leik væri lokið, ekki síst í Sjálf-
stæðisflokknum, þar sem sjálfur
borgarstjórinn í Reykjavík, tengda-
sonur Ásgeirs, hafði brotið gegn
boðum flokksins. Eftir þessi átök
hafa stjórnmálaflokkar forðast að
láta bendla sig við forsetakosningar.
Enn urðu harðar deilur og mikil
særindi, þegar Gunnar Thoroddsen
myndaði stjórn í landinu 1980, þá
varaformaður Sjálfstæðisflokksins
og fór þá gegn formanni flokksins
og öllum ályktunum stofnana hans.
Sjálfur taldi Gunnar að allir aðrir
kostir hefðu verið fullreyndir og
virðing og heiður þingsins í húfi.
Aldarfjórðungur er frá þessum at-
burðum og senn kemur að því að
hægt verði að fjalla um þá af ró og
yfirvegun.
Framangreindir sögumolar eru
nefndir við þetta tækifæri, því þeir
lýsa stóratburðum, og þeir, sem
næstir stóðu Völu Thoroddsen, voru
þar sem eldurinn brann heitastur.
Ekki er vafi á, að þeir atburðir og
átök hafi haft mikil áhrif á hana.
Aldrei hallaði þó nokkur, svo ég
heyrði, orði að henni, þótt hún stæði
þétt með sínum. Hún naut víða
aðdáunar og virðingar og náði þann-
ig inn í raðir, sem á ýmsum tímum
stóðu öðrum lokaðar. Sjálfstæðis-
flokkurinn er fyrir löngu orðinn al-
heill eftir þessi átök. Tók Gunnar
sjálfur stórt skref í þá áttina er
hann studdi Sjálfstæðisflokkinn af
heilindum og afli við borgarstjórn-
arkosningarnar 1982, en kjördaginn
þann stóðum við Ástríður drjúga
stund með þeim Völu í Melaskóla-
portinu. Fann ég glöggt hvað þeim
hjónum var mikið í mun að úrslitin
yrðu hagfelld flokknum okkar í lok
þess dags.
Þær Vala og Erna Finnsdóttir,
ekkja Geirs Hallgrímssonar for-
sætisráðherra, komu gjarnan og
fóru saman frá hátíðarsamkomum á
vegum Sjálfstæðisflokksins og ég
vona að þær hafi vitað, hve sú sýn
gladdi gamla flokksmenn mikið.
Vala sýndi mér alla tíð mikla vin-
semd og hlýju og mér þótti afar
notalegt og gott að hitta hana.
Fylgdist hún vel með og hafði
ákveðnar skoðanir á þróun þjóðmála
og framgöngu einstaka stjórnmála-
manna, þótt alkunn fágun og kurt-
eisi einkenndi alla þá umræðu af
hennar hálfu.
Fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins
færi ég Völu hugheilar þakkir að
leiðarlokum og persónulega vil ég
að fram komi, hversu mjög við Ást-
ríður kunnum að meta Völu Thor-
oddsen og vináttu hennar, og gleðj-
umst yfir margvíslegum minningum
frá samverustundum á liðnum ár-
um.
Davíð Oddsson.
Kynni okkar Völu hófust á Tún-
götunni í Reykjavík sumarið 1936.
Ég var í heimsókn hjá foreldrum
hennar. „Segðu henni frá sund-
mótinu“ kallaði mamma hennar,
þegar ég gekk niður tröppurnar, en
ég var komin frá Akureyri vegna
sundmóts á Álafossi. Síðar vissi ég,
að foreldrar Völu stunduðu sjálf
sund.
Ég man enn, hve falleg mér þótti
Vala, þegar við hittumst. Hún var
með fallegt rautt hár og í mosa-
grænni kápu, sem hún lét flaksa í
golunni.
Við urðum fljótt vinkonur og sú
vinátta hélst þótt stundum hafi verið
vík milli vina, eins og sagt er. Vala
var greind, glaðlynd og skemmtileg.
Hún talaði um það, sem henni
fannst fallegt og gott og það, sem
henni líkaði miður, ræddi hún ekki.
Ég hafði séð foreldra hennar,
þegar ég var smástelpa vestur á
Flateyri. Faðir Völu og faðir minn
urðu miklir vinir ævilangt og fyrsta
bókin, sem ég eignaðist, var frá hon-
um, – sagan um Negrastrákana eftir
Mugg.
Eldri bræður mínir höfðu verið í
heimsókn hjá foreldrum Völu í
Reykjavík og nú vildi ég fá hana til
Akureyrar. Vala kom og dvaldi hjá
okkur um tíma. Við nutum þess að
vera saman, fórum með mjólkur-
bílnum inn í Eyjafjörð, stönsuðum
hjá Árna frænda mínum á Þverá.
Þar var okkur vel tekið, fengum
hesta til að geta séð sem mest og
riðum inn fjörðinn í glaða sólskini.
Þetta var yndislegur dagur og við
fengum að gista næstu nótt.
Oft minnti Vala mig á, hve fínir
okkur þóttu svæflarnir. Þegar við
fórum að hátta sáum við, að þeir
voru bróderaðir og þar gaf að líta
SOFÐU VEL og GÓÐA NÓTT.
Aðra ferð fórum við með verslunar-
fólki í Mývatnssveit og lentum í
mikilli rigningu. Allur hópurinn svaf
í hlöðu. Á heimleið var heilsað upp á
Goðafoss.
Oft minntust við Vala, okkur til
skemmtunar, þegar við puntuðum
okkur og fórum inn á Hótel Ak-
ureyri, settumst við borð og pönt-
uðum 2 glös og einn Vallas! Einn
daginn vorum við beðnar að koma
inn í Gróðrarstöðina á Akureyri til
myndatöku. Við vorum sumar-
klæddar og settar undir hæsta tré
garðsins.
Vala eignaðist glæsilegan mann,
Gunnar Thoroddsen og enn hélst
vináttan og þegar fyrstu börnin
voru komin var ég í Reykjavík og
stöku sinnum heima í húsinu við
Tjörnina og leit eftir drengjunum.
Aldrei fékk ég fullþakkað þá vin-
áttu og þann hlýhug, sem þau Vala
og Gunnar sýndu mér, þegar móðir
mín lést langt um aldur fram.
Skömmu eftir andlát mömmu
hringdu þau til Akureyrar og buðu
mér að koma í heimsókn, ég yrði
sótt á flugvöllinn. Þetta góða boð
þáði ég og var hjá þeim í nokkurn
tíma og kynntist þá húsbóndanum
og Völu sem móður og húsmóður.
Þau voru þá komin á Oddagötuna
þar sem þau bjuggu glæsilega. Hús-
bóndinn lék stundum á píanóið fyrir
okkur Völu. Þetta var ógleymanleg-
ur tími.
Eins og allir, sem Völu þekktu,
minnist ég hennar sem einnar bestu
konu, sem ég hefi kynnst á langri
ævi.
Blessuð sé minning hennar.
Anna Snorradóttir.
Okkur leiguliðana í kjallaranum á
Víðimel 27 langar til að þakka með
nokkrum orðum fyrir sambúðina nú
við fráfall Völu Ásgeirsdóttur Thor-
oddsen. Á árabilinu 1980 – 1983 vor-
um við svo lánsöm að setja saman
og búa okkar fyrsta búi í kjallara-
íbúð í því húsi. Eigendurnir og íbúar
á hæðinni fyrir ofan voru Vala og
maður hennar, þáverandi forsætis-
ráðherra Gunnar Thoroddsen. Sam-
skipti okkar voru af eðlilegum
ástæðum meiri við Völu, einkum
framanaf, og er fljótt frá því að
segja. Hún var einstök að mann-
kostum og í allri viðkynningu.
Glæsileg svo af bar, hlý, hjálpsöm
og vingjarnleg í öllum samskiptum.
Okkur var dvölin hjá þeim góðu
hjónum Völu og Gunnari gæfurík og
við minnumst þeirra beggja með
þakklæti og virðingu. Ekki síst var
það aðdáunarvert að verða vitni að
þeirri ást og umhyggju sem Vala
umvafði mann sinn í veikindunum
síðasta æviárið og mánuðina. Kynn-
in af öðlingskonunni Völu áttu sinn
þátt í því að einum og hálfum áratug
síðar völdum við dóttur okkar sama
fallega nafn.
Bergný Marvinsdóttir,
Steingrímur J. Sigfússon.
VALA ÁSGEIRSDÓTT-
IR THORODDSEN