Morgunblaðið - 22.06.2005, Side 8

8 MIÐVIKUDAGUR 22. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Laugavegi 20b • Sími 552 2515 • Auðbrekku 1 • Sími 544 4480
www.1928.is
Ódýr falleg glös í
grillveisluna
Aðeins 1.900 kr. pakkinn
með fjórum glösum
RÍKISSTOFNANIRhafa í auknummæli fært út kví-
arnar og farið í samkeppni
við einkafyrirtæki á ýms-
um sviðum. Þetta segir
Þór Sigfússon, fram-
kvæmdastjóri Verslunar-
ráðs, en skýrsla um sam-
keppni ríkisstofnana við
einkaaðila kemur út á veg-
um ráðsins í haust.
Nýlega var greint frá
því að sú breyting yrði
gerð á starfsemi Land-
mælinga Íslands að sam-
keppnisrekstur yrði færð-
ur frá stofnuninni og falinn
einkaaðilum. Landmælingar
myndu þannig hætta útgáfu á
landakortum, en meginhlutverk
stofnunarinnar yrði eftir sem áður
landmælingar, öflun gagna og
vinna varðandi svonefndar grunn-
þekjur sem snerta landupplýsing-
ar. Þór segir að umhverfisráð-
herra hafi tekið skipulega á
málum stofnunarinnar og að
nefnd hafi unnið að breytingum
innan hennar í kjölfar athuga-
semda frá Verslunarráði og fleiri
aðilum.
Auknar kröfur um sértekjur
Þór segir að vísbendingar ber-
ist úr mörgum áttum um að rík-
isstofnanir standi meira í sam-
keppni við einkaaðila en áður.
„Menn eru áhyggjufullir vegna
þessa, enda er staða einkafyrir-
tækja oft slæm í slíkri samkeppni.
Við erum að reyna að kortleggja
skipulega hvar þetta er að gerast
og hvers vegna“. Ástæðuna fyrir
þessari þróun telur Þór fyrst og
fremst vera að auknar kröfur séu
gerðar til stofnana um sértekjur
og að þær fáist oft með ráðgjöf,
sölu og þess háttar. Um leið segir
hann þó að viss aðhaldsleysis hafi
gætt hjá stjórnvöldum gagnvart
þessum stofnunum. „Við viljum
eiga gott samstarf við stjórnvöld
og breyta rekstrarumhverfi, því
samkeppnishamlandi áhrif af nú-
verandi fyrirkomulagi eru veru-
leg. Þetta getur leitt til þess að
einkaaðilar dragi úr starfsemi
sinni og þar með minnkar sam-
keppni sem væri neytendum þó til
góða.“
Góð raun af aðskilnaði hjá
Kirkjugörðum Reykjavíkur
Starfsemi Kirkjugarða Reykja-
víkur og Útfararstofu Kirkjugarð-
anna var aðskilin fjárhagslega í
ársbyrjun 1994 í kjölfarið á setn-
ingu samkeppnislaga. Árið 1997
varð síðan einnig stjórnunarlegur
aðskilnaður, eftir að einkaaðili fór
í mál og krafðist þess að Kirkju-
görðunum yrði bannað að eiga og
reka útfararstofu. Þórsteinn
Ragnarsson, forstjóri Kirkju-
garða Reykjavíkurprófastsdæma,
telur að aðskilnaðurinn hafi gefið
góða raun og að rekstrarformið sé
nú eðlilegra. „Samkeppnin var og
er fyrir hendi en með stjórnunar-
legum aðskilnaði frá 1997 minnk-
aði tortryggni einkaaðila í þessari
atvinnugrein gagnvart okkur og
meiri sátt ríkir um starfsemina
eftir breytinguna.“
Þór segir að um 30 af 200 rík-
isstofnunum hérlendis standi aug-
ljóslega í óeðlilegri samkeppni, en
hann sé sannfærður um að þær
séu fleiri. Aðilar á ýmsum sviðum
hafa lýst yfir áhyggjum sínum og
sem dæmi um stofnanir sem eru
til skoðunar má nefna Landspítala
– háskólasjúkrahús, Vinnueftirlit-
ið og jafnvel Ríkisendurskoðun.
„Með breytingunum á Landmæl-
ingum erum við að fá ágætis dæmi
um hvernig megi gera þetta og
mikilvægast er að sátt skapaðist
um fyrirtækið eftir þær.“
Eðlilegra rekstrarumhverfi
skapar tækifæri
Þór leggur áherslu á að ef eðli-
legra rekstrarumhverfi skapist
fyrir fyrirtæki hér á landi, til
dæmis í kortagerð, komi í ljós að
þau geti gert mun meira en op-
inberir aðilar. Þau geti þá frekar
blómstrað og haslað sér völl er-
lendis með afgerandi hætti, á svið-
um þar sem það var ekki talið
mögulegt á vegum ríkisins. „Á
endanum skapast svo fjölmörg
störf. Ég hef tröllatrú á þessu og
ég tel að taka megi breytingarnar
á Landmælingum til fyrirmyndar
og fara svipaðar leiðir með aðrar
stofnanir.“ Ríkisstofnanir hafa
lögbundnu hlutverki að gegna og
er það oftast nokkuð skýrt af-
markað. Í mörgum tilvikum fer
starfsemin út fyrir þau mörk, en
skilin geta verið óljós. Verslunar-
ráð telur því nauðsynlegt að lög-
bundið hlutverk ríkisstofnana sé
endurskoðað reglulega, en einka-
aðilar bjóða í síauknum mæli þjón-
ustu sem áður var talið að ríkið
væri eitt fært um að sinna. Í
skýrslunni er fjallað um þetta og
Þór gerir ráð fyrir að tillögur
verði lagðar fram um hvernig
staðið skuli að þessu. Aðallega
verði fjallað um aðferðafræðina
við að færa ríkisstofnanir út úr
samkeppnisumhverfinu og þá litið
til dæma eins og Landmælinga.
Þór segir að áhugaverð nefnd sé
starfandi hjá ríkinu, en hlutverk
hennar er meðal annars að skoða
mögulega sameiningu stofnana og
greina hvort þörf er fyrir þær.
„Það virðist vera vilji hjá stjórn-
völdum núna til að spyrja þessara
grundvallarspurninga og við vilj-
um styðja við það.“
Fréttaskýring |Verslunarráð rannsakar
samkeppni ríkisstofnana við einkaaðila
Óeðlilegt um-
hverfi
Ýmsir áhyggjufullir vegna slæmrar
samkeppnistöðu einkafyrirtækja
Fríhöfnin í Leifsstöð er í eigu ríkisins.
Sala ríkisins í Fríhöfninni í
Leifsstöð tímaskekkja

FRÍHÖFNIN í Flugstöð Leifs
Eiríkssonar er alfarið í eigu ís-
lenska ríkisins, sem hefur enn
einkarétt á sölu á snyrtivörum,
myndavélum, símum, tækjum,
áfengi, erlendu sælgæti og tób-
aki. Verslunarráð segir á heima-
síðu sinni tímaskekkju að ríkið
standi enn í sölu á t.d. snyrtivör-
um og að einkaaðilar hafi sannað
að þeir séu hæfari til að bjóða
upp á betri þjónustu á hagkvæm-
ara verði.
Eftir Hrund Þórsdóttur
hrund@mbl.is
OFT rata gæsir og endur rétta leið yfir Fríkirkjuveginn
á leið sinni til og frá Reykjavíkurtjörn. Gæsa- og anda-
mömmur fá gjarnan aðstoð vegfarenda þegar þær kjaga
yfir götuna með ungana í eftirdragi. En hér virðist sem
ein andamamman sé eitthvað að villast því hún stefnir
þvert gegn umferðinni og áttar sig ekki á merkingu örv-
anna í götunni. En bílstjórar eru oft vakandi fyrir göngu-
ferðum Tjarnarbúanna og sýna þeim tillitssemi.
Morgunblaðið/Þorkell
Andamamma á móti umferð
STEINUNN Valdís Óskarsdóttir
borgarstjóri segist ekki skilja það
neikvæða viðhorf sem komi frá Guð-
laugi Þór Þórðarssyni, borgarfull-
trúa Sjálfstæðisflokks, er hann sak-
ar meirhlutann í borgarstjórn um að
svíkja loforð um niðurfellingu hol-
ræsaskatts. Hún segir túlkun Guð-
laugs á kosningastefnu R-listans
vera ranga og ekkert loforð hafi ver-
ið svikið. „Við höfum alltaf sagt að
holræsagjaldið verður lækkað í
áföngum. Það hefur verið lækkað.
Það er lægra holræsagjaldið hér
heldur en víða annarsstaðar,“ segir
Steinunn Valdís. Hún bendir á að
álagningarhlutfall holræsagjalda
Reykjavíkurborgar sé 0,115%. Í
Kópavogi og Garðabæ sé það 0,13%,
0,15% í Mosfellsbæ og 0,16% í Hafn-
arfirði. Steinunn Valdís segir ljóst að
standa þurfi undir rekstri dælu-
stöðva en aldrei hafi komið til að af-
nema holræsagjaldið heldur verði
það lækkað það í áföngum. Holræsa-
gjaldið verði ávallt til í einhverri
mynd. „Ég hef í þessu máli frekar
talið það að Guðlaugur ætti að fagna
með okkur því hann hefur manna
mest barist fyrir því að þessi dælu-
stöð kæmi upp þarna í Grafarvog-
inum.“
Varðandi hreinsun strandlengj-
unnar segir hún R-listann aldrei
hafa falið það að strandlengjan við
Hamra- og Bryggjuhverfi hafi verið
eftir. „Við m.a. settum upp þetta við-
vörunarskilti niðri í fjörunni vegna
þess að hún var það menguð. Menn
hafa ekkert verið að fela það að þessi
áfangi hafi verið eftir. Nú er hreins-
un strandlengjunnar lokið og ég
hefði nú frekar haldið að menn ættu
að fagna því,“ segir Steinunn Valdís.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir borgarstjóri
„Holræsagjaldið verður
lækkað í áföngum“
LANDLÆKNISEMBÆTTIÐ hef-
ur nýlega sent frá sér dreifibréf
varðandi dauðsföll. Annars vegar er
um að ræða fyrirmæli landlæknis
um hvaða andlát þarf að tilkynna til
lögreglu samkvæmt lögum um dán-
arvottorð, krufningar o.fl. nr. 61/
1988 og reglugerð nr. 248/2001.
Hins vegar er um að ræða tilmæli
varðandi meðhöndlun líks þar sem
lögregla hefur verið kölluð til.
Texti beggja þessara bréfa var
unninn í samráði við lögreglu,
sjúkraflutningamenn og forsvars-
menn heilbrigðisstofnana. Dreifi-
bréfin hafa verið send til heilbrigð-
isstofnana, sjúkrahúsa, heilsu-
gæslustöðva og dvalar- og hjúkr-
unarheimila á landinu.
Hægt er að nálgast upplýsing-
arnar á heimasíðu landlæknisemb-
ættisins á slóðinni www.landlaekn-
ir.is.
Dreifibréf land-
læknis vegna
dauðsfalla
♦♦♦