Morgunblaðið - 22.06.2005, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. JÚNÍ 2005 27
UMRÆÐAN
PRÓFESSOR Jón Sveinbjörns-
son skrifaði grein í Lesbók Morg-
unblaðsins hinn 11. júní sl. sem
áframhald umræðna um vissa
kreppu þýðingarnefndar Biblíunn-
ar, m.a. vegna breytts viðhorfs í
samfélaginu almennt hvað samkyn-
hneigð varðar.
Það er einkum
tvennt í greininni sem
ég tel vert athygli um-
fram annað. Hann
segir:
1. „Þær upplýsingar
sem þar er að finna
(þ.e. Reallexikon für
Antike und Christent-
um) geta gefið vís-
bendingar um hvaða
fyrirbæri Páll postuli
var að tala um. Í aug-
um gyðinga voru kyn-
mök tveggja karla
synd og beinlínis
bönnuð í lögmálinu.“
Er hér vísað til 3.
Mósebókar 18:22, en
þar segir: „Og eigi
skalt þú leggjast með
karlmanni sem kona
væri; það er við-
urstyggð“ (sjá einnig
3M 20:13). Haft skal í
huga að Páll var vel
menntaður gyðingur í
þeirra fræðum, enda
segir próf. Jón að „ekki fer á milli
mála að Páll leit á samkynhneigð
mök karla sem villu“. Hugmynda-
fræði gyðinga, þ.m.t. hugmynda-
fræði Páls postula hvað samræði
tveggja einstaklinga af sama kyni
varðar, ætti því ekki að vefjast mjög
fyrir þýðingarnefndinni með próf.
Jón Sveinbjörnsson þar á meðal.
Umræðan undanfarið hefur og sýnt
að menn takast á um aðra fleti sama
máls.
2. „Of nákvæm tilvísun til ákveð-
inna hópa í nútímanum gæti skrum-
skælt boðskapinn.“ Með þessu má
skilja að bein tilvitnun í Biblíuna,
sbr. 3M 18:22, gæti mögulega komið
illa við einstaklinga sem leita kyn-
ferðislega til eða búa með sér sam-
svarandi kyni. Hér vaknar m.a.
spurning um tilgang kirkjunnar
sem útvörð Biblíunnar og hversu
henni hefur tekist eða mistekist að
koma boðskapnum á framfæri. Það
hefur oftar en ekki viljað brenna
við, og má reyndar skilja út frá orð-
um próf. Jóns, að kirkjan beini
spjótum sínum gegn skilgreindum
syndara jafn ákveðið og gegn synd-
inni sem slíkri. Kirkjunni er vissu-
lega vandi á höndum að halda hlífi-
skildi yfir skjólstæðingi sínum um
leið og hún hvikar hvergi frá af-
stöðu sinni gagnvart því sem hún
skilur sem synd. Brotalöm kirkj-
unnar í þeim efnum vefst vænt-
anlega fyrir fæstum.
Skilningur kirkjunnar á ábyrgð
mannsins gagnvart Guði er sá, að
við lifum á tíma náðar og fyrirgefn-
ingar (nýi sáttmálinn) í stað tímabils
lögmálsins (gamli sáttmálinn). Ekki
ber samt að skilja það svo að við
séum án ábyrgðar. Okkur ber að
hlýða kalli Guðs í okkar eigin lífi,
bæði hvað varðar hann sjálfan og
meðbræður okkar, samfélagið; kalli
bróðurelsku og kærleika. Eigi að
síður lítur hún svo á, að viðvörunin
sem gefin er í 3M 18:22, heyrir til
hins gamla, aflagða kerfis, sem féll
úr gildi við dauða Krists og upprisu.
Það vekur á móti upp þá spurningu
hvort aðrar ámóta viðvaranir séu
ekki að sama skapi fallnar úr gildi,
t.d. hvað varðar hegðun mannsins
gagnvart dýrum: „Þú skalt og ekki
eiga samlag við nokkra skepnu, svo
að þú saurgist af. Né
heldur skal kona
standa fyrir skepnu til
samræðis við hana; það
er svívirðing“ (3M
18:23). Má ætla að hér
gildi engin siðfræði
lengur? Og eru þá viss
lög um vernd dýra Guði
æðri?
Kirkjan játar Guð
sem skapara alls. Hann
skóp karl og konu, óháð
hvern skilning kirkjan
leggur annars í hug-
takið „sköpun“. Tákn-
myndin er að maður/
kona verða eitt hold og
búa útaf fyrir sig (Mk
10:7). Guð líkir kirkju
sinni við brúði sem bíð-
ur brúgumans þegar
hann í fyllingu tímans
kallar hana til sín.
Táknmyndin er sterk,
ekki síst í Nýja testa-
mentinu. Kirkjan með-
tók þessa mynd í frum-
kristni og hefur haldið
fast í hana þrátt fyrir ýmsar ágjafir.
En nú gerast þær raddir háværari,
bæði innan hennar sem utan, að hún
umbylti þessari táknmynd. Jafn-
réttiskrafa samfélagsins um jafnt
aðgengi allra þegnanna að opinber-
um stofnunum, óháð kynhneigð,
verður æ sterkari, sbr. nýja stefnu-
mótun HÍ gegn mismunun (Mbl.13.
júní, bls. 10). Kirkjan sem opinber
stofnun stefnir í að fá á sig stimpil
ójafnréttis, standi hún óhögguð á
táknmyndinni um eingilda tákn-
mynd karls og konu í hjónabandi.
Að auki má ætla, að enn frekar
muni þrengja að henni vegna hins
nána sambands hennar við Ensku
biskupakirkjuna, en sú kirkja gekk
nýverið að segja má skrefið til fulls
(Boston, BNA).
Í Ágsborgarjátningunni segir:
„Ein, heilög kirkja mun ávallt vera
til, en kirkjan er söfnuður heilagra,
þar sem fagnaðarerindið er kennt
og sakramentunum veitt rétt þjón-
usta“ (Credo, Kristin trúfræði, Ein-
ar Sigurbjörnsson, 1993, bls. 340).
Kirkjan er samkvæmt skilgreiningu
útvalin hreyfing af hálfu Guðs, hinn
nýi Ísrael, það sem Drottni heyrir
til (Credo, 336). Hún er kirkja
tveggja heima með tilheyrandi
skyldur, þ.m.t. er kristniboðstilskip-
unin í Mt 28:19-20. Of nákvæm vís-
an til ákveðins hóps samfélagsins
telst vart skrumskæling á boð-
skapnum, reynist kirkjan trú köllun
sinni sem líknandi afl í samfélaginu.
Skrumskælingin felst fremur í því
að beina sjónum manna frá þessu
grunntákni og upphefja annað sam-
búðarform til jafns við það sem
kirkjan skilur sem hið eina rétta út
frá biblíulegum grunni.
Samkynhneigðir verða því að
stofna eigin fríkirkju.
Kirkja í klípu
Ómar Torfason fjallar um
kirkjuna og samkynhneigð
Ómar
Torfason
’Of nákvæmvísan til ákveð-
ins hóps sam-
félagsins telst
vart skrum-
skæling á boð-
skapnum …‘
Höfundur er sjúkraþjálfari.
UNDIRRITAÐUR sat í sér-
stökum rýnihópi sem
mótaði tvær tillögur
um framtíðarskipulag
á Hrólfskálamel og
Suðurströnd. Þátttaka
mín í rýnihópnum mið-
aðist einungis við að
móta tillögu sem færði
Seltirningum í heild
mesta hagsæld. Það er
mitt mat að tillaga auð-
kennd með bók-
stafnum H geri það.
Tillagan gerir ráð fyrir
að íþróttavöllur verði
staðsettur á Hrólfs-
kálamel í beinum
tengslum við Mýrarhúsaskóla og
íþróttamiðstöðina og að hófleg
íbúðabyggð verði sín hvorum megin
við íþróttasvæðið.
Íþróttavöllurinn fyrir
börn og unglinga
Með því að tengja íþróttavöllinn
við skólalóð Mýrarhúsaskóla og
íþróttamiðstöðina eru þarfir barna
og ungmenna settar í öndvegi. Fátt
er foreldrum og aðstandendum
barna og unglinga á Seltjarnarnesi
meira virði en að grunnskólinn,
íþróttamiðstöðin, tónlistarskólinn og
nú íþróttavöllurinn séu á öruggu og
innan sama svæðis.
Samnýting íþróttavallar og
íþróttamiðstöðvar eykur að auki
möguleika Íþróttafélagsins Gróttu
og Grunnskóla Seltjarnarness til
þess að mæta þörfum barna og ung-
linga fyrir hreyfingu og útivist.
Lítil sem engin nýting á núver-
andi vallarstæði við
Suðurströnd skýrist
m.a. af því að það teng-
ist hvorki skóla eða
íþróttamiðstöð auk
þess sem núverandi
völlur er mjög áveðurs.
Hentugar íbúðir
fyrir unga sem
aldna
Takmarkað land-
rými á Seltjarnarnesi
gerir þær kröfur til
okkar Seltirninga að
hámarksnýting land-
svæðis sé í fyrirrúmi
við ákvarðanir um skipulagsmál og
landnýtingu. H-tillagan er sá kostur
sem nýtir betur takmörkuð land-
gæði án þess að ofgera umhverfinu á
neinn hátt.
Skortur á hentugum íbúðum í fjöl-
býli á Seltjarnarnesi hefur orðið til
þess að eldra fólk sem vill minnka
við sig þarf að flytja af Seltjarnar-
nesi eða að búa lengur í stóru hús-
næði en því finnst æskilegt.
Vegna nálægðar við þjónustu bæj-
arins munu þessar íbúðir sínar hvor-
um megin við íþróttasvæði bæjarins
einnig henta vel fólki með börn á
leikskóla og yngstu bekkjum grunn-
skóla.
H – Kemur í veg fyrir stöðnun
Þarf að byggja meira á Sel-
tjarnarnesi? Er hér ekki eitt best
rekna bæjarfélag landsins? Seltirn-
ingum hefur fækkað undanfarin ár
og mun fækka enn meir að óbreyttu.
Skólahúsnæðið verður vannýtt án
þess að kostnaður minnki. Lífeyris-
þegum mun fjölga meira á Sel-
tjarnarnesi en á höfuðborgarsvæð-
inu. Tekjur sveitarfélagsins á íbúa
munu lækka á sama tíma og þörf
aldraðra fyrir félagslega þjónustu
eykst. Óbreytt ástand leiðir til
stöðnunar og síðar hnignunar. Vilj-
um við viðhalda velferðinni á Sel-
tjarnarnesi þá þarf að fjölga íbúðum.
H-tillagan er sá kostur sem felur í
sér fleiri íbúðir af þeirri stærð sem
skortir hvað mest á Seltjarnarnesi.
Seltirningar – Kjósum öll
Skipulagsmál eiga fyrst og fremst
að snúast um staðsetningu mann-
virkja og nýtingu fólks á þeim. Það
er meginkostur H-tillögunnar. Þeg-
ar horft er til framtíðar skiptir miklu
að Seltirningar veiti H-tillögunni af-
gerandi stuðning á laugardaginn.
H – Hagur allra Seltirninga
Halldór Árnason fjallar um
skipulagsmál á Seltjarnarnesi ’Skipulagsmál eigafyrst og fremst að snú-
ast um staðsetningu
mannvirkja og nýtingu
fólks á þeim.‘
Halldór
Árnason
Höfundur er skrifstofustjóri og
áhugamaður um bætta velferð Sel-
tirninga.
Sturla Kristjánsson: Bráðger
börn í búrum eða á afgirtu svæði
munu naumast sýna getu sína í
verki; þeim er það fyrirmunað og
þau munu trúlega aldrei ná þeim
greindarþroska sem líffræðileg
hönnun þeirra gaf fyrirheit um.
Kristján Guðmundsson: Því miður
eru umræddar reglur nr. 122/2004
sundurtættar af óskýru orðalagi og
í sumum tilvikum óskiljanlegar.
Sigurjón Bjarnason gerir grein
fyrir og metur stöðu og áhrif þeirra
opinberu stofnana, sem heyra undir
minnka kynferðisofbeldi þurfa
landsmenn að fyrirbyggja að það
gerist. Forvarnir gerast með
fræðslu almennings.
Jóhann J. Ólafsson: „Lýðræðis-
þróun á Íslandi hefur, þrátt fyrir
allt, verið til fyrirmyndar og á að
vera það áfram.“
Pétur Steinn Guðmundsson:
„Þær hömlur sem settar eru á bíla-
leigur eru ekki í neinu samræmi við
áður gefnar yfirlýsingar fram-
kvæmdavaldsins, um að skapa
betra umhverfi fyrir bílaleigurnar.“
samkeppnislög, hvern vanda þær
eiga við að glíma og leitar lausna á
honum.
Þorsteinn H. Gunnarsson: Nauð-
synlegt er að ræða þessi mál með
heildaryfirsýn og dýpka umræðuna
og ná um þessi málefni sátt og með
hagsmuni allra að leiðarljósi, bæði
núverandi bænda og fyrrverandi.
Dr. Sigríður Halldórsdóttir: Sker-
um upp herör gegn heimilisofbeldi
og kortleggjum þennan falda glæp
og ræðum vandamálið í hel.
Svava Björnsdóttir: Til þess að
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar
MORGUNBLAÐIÐ hefur komið
sér upp þeim leiða ávana að láta
fólk finna fyrir sér í Staksteinum
og eru tilefnin margvísleg. Á mánu-
daginn fékk ég minn skammt. Til-
efnið var að blaðamað-
ur Morgunblaðsins
hafði ekki fengið þau
svör frá mér sem
blaðinu þóknaðist.
Þessi framganga rit-
stjórnar blaðsins hlýt-
ur að setja blaðamenn
í einkennilega stöðu.
Mega viðmælendur
blaðsins eiga von á því
að líki ritstjórninni
ekki þau svör sem
blaðamenn fá við
fréttaskrif sín, svari
ritstjórnin með útúr-
snúningum og skætingi? Tilefni
Staksteina var að ég skyldi ekki
vera tilbúin að tjá mig efnislega um
nýfallinn úrskurð Samkeppnisstofn-
unar. Það er leitt til þess að vita að
Morgunblaðið skuli ekki skilja að
ráðherra, sem fer með málefni
eftirlitsstofnana og skipar m.a.
stjórnir þeirra, skuli ekki tjá sig
efnislega um einstök mál. Liggur
það virkilega ekki í augum uppi að
slík afskipti ráðherra myndu setja
eftirlitsstofnanir í erfiða stöðu og
án vafa draga sjálfstæði þeirra í
efa?
Það er kannski ekki seinna
vænna að fara yfir það með
Morgunblaðinu hvaða fyrirkomulag
hefur ríkt hér á landi sl. 15 ár hvað
varðar eftirlit á samkeppnismark-
aði. Það eru nefnilega bara örfáir
dagar þangað til því fyrirkomulagi
verður breytt. Miðað við það sem
fram kemur í Staksteinum er lítill
skilningur á því að þörf sé fyrir
sjálfstæði eftirlitsstofnana. Það er
hins vegar skilningur á því að eft-
irlitsstofnanir séu mikilvægar. Það
er mjög gott að vita.
Á sl. 10–15 árum hefur orðið
mikil breyting á viðskiptalífi okkar
og hafa stjórnmálamenn sífellt
minni afskipti af því. Við erum
hluti af innri markaði Evrópusam-
bandsins með aðild okkar að Evr-
ópska efnahagssvæðinu og þar ríkir
frelsi í viðskiptum. Það er hlutverk
löggjafans að setja almennar reglur
en það er hlutverk eftirlitsstofnana
að sjá til þess að eftir lögum sé far-
ið.
Í tíð minni sem við-
skiptaráðherra hef ég
lagt áherslu á sjálf-
stæði eftirlitsstofnana,
sem undir við-
skiptaráðuneytið
heyra, þ.e. Samkeppn-
isstofnun og Fjármála-
eftirlitið. Mér hefur
fundist að stjórn-
arandstaðan sé u.þ.b.
að skilja þetta fyrir ut-
an það að einstaka
þingmenn Samfylking-
arinnar beina alltaf
annað slagið fyrir-
spurnum til mín þar sem þeir
spyrja hvort ég geti ekki beint einu
og öðru til þessara stofnana.
En hvað þýðir þá sjálfstæði eftir-
litsstofnana? Það þýðir að ráðherra
hefur ekki afskipti af því sem þar
er komist að niðurstöðu um. Þannig
er engin hætta á pólitískum áhrif-
um heldur er einungis horft á mál
út frá faglegum sjónarmiðum. Það
fyrirkomulag sem gilt hefur sl. 15
ár á sviði samkeppnismála er á
þann veg að viðskiptaráðherra
skipar 5 manna samkeppnisráð,
sem tekur meginþorra ákvarðana á
lægra stjórnsýslustigi. Forstjóri
hefur beint ráðningarsamband við
ráðherra, þ.e. ráðherra skipar
hann. Þessar reglur eru skýrar.
Eftir 1. júlí nk. hefjast nýir og
breyttir tímar. Þá taka ný sam-
keppnislög gildi sem kveða á um að
Samkeppnisstofnun verði lögð nið-
ur og að ný stofnun, Samkeppnis-
eftirlit, verði sett á laggirnar. Sjálf-
stæði hennar verður enn meira en
sjálfstæði Samkeppnisstofnunar,
þar sem stofnunin sjálf er ábyrg
fyrir ákvörðunartöku á lægra
stjórnsýslustigi og forstjóri er ráð-
inn af þriggja manna stjórn, skip-
aðri af viðskiptaráðherra. Sam-
keppniseftirlitið hefur afmarkaðari
viðfangsefni á sinni könnu en Sam-
keppnisstofnun hefur nú og mun
einbeita sér að eftirliti með sam-
keppnishömlum. Milljónatugum
verður varið til viðbótar til mála-
flokksins.
Það hefur vissulega oft verið sér-
kennilegt að vera í þeirri stöðu að
vera í raun eini þingmaðurinn sem
ekki hefur getað tjáð sig með af-
gerandi hætti um mál sem til um-
fjöllunar eru hjá eftirlitsstofnunum
sem heyra undir iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytið. Ég mun samt
sem áður ekki láta af þeirri stefnu
minni að skipta mér ekki af ein-
stökum málum sem undir verksvið
eftirlitsstofnana heyra, enda að
mínu mati slíkt alger forsenda þess
að traust geti ríkt í þeirra garð.
Þarf sjálfstæðar
eftirlitsstofnanir?
Valgerður Sverrisdóttir
fjallar um Staksteina ’Það er kannski ekkiseinna vænna að fara yf-
ir það með Morgun-
blaðinu hvaða fyrir-
komulag hefur ríkt hér
á landi sl. 15 ár hvað
varðar eftirlit á sam-
keppnismarkaði. ‘
Valgerður Sverrisdóttir
Höfundur er viðskiptaráðherra.