Morgunblaðið - 03.07.2005, Qupperneq 8

8 SUNNUDAGUR 3. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Málefni Þróunar-samvinnustofn-unar hafa verið
til umræðu að undanförnu
í kjölfar þess að fjórir
stjórnarmenn fóru til Sri
Lanka til að skrifa undir
tvíhliða samning um þró-
unarsamvinnu. Kostnaður
við ferðina nam um einni
og hálfri milljón króna og
þótti ýmsum það fullmikið
miðað við tilefnið. En
hvernig er fjármunum
Þróunarsamvinnustofn-
unar almennt varið? Er
yfirbyggingin þar of mik-
il?
Á vef stofnunarinnar kemur
fram að árið 2003 hafi 10% af fjár-
framlögum til hennar, sem námu
470 milljónum króna í heildina,
runnið til aðalskrifstofu hennar,
sem gerir 47 milljónir. Hin 90%
runnu hins vegar til verkefna í
Namibíu, Malaví, Úganda og
Mósambík en á þessu ári bætast
við verkefni í Sri Lanka og Ník-
aragúa.
Í fjárlögum fyrir árið 2005 er
65,2 milljónum króna varið til
reksturs skrifstofunnar en 630
milljónum í beina þróunaraðstoð.
Helga S. Sigurðardóttir, fjár-
málastjóri Þróunarsamvinnu-
stofnunar, segir að undir rekstur
skrifstofunnar séu bókfærð laun
starfsmanna skrifstofu, þjónusta
við löndin úti, útgáfukostnaður,
ferðir, fundir, launaumsýsla fyrir
starfsmenn úti og húsnæðiskostn-
aður. Sex starfsmenn vinna á
skrifstofu ÞSSÍ.
Björn Ingi Hrafnsson, stjórnar-
formaður ÞSSÍ, segir stofnunina
leggja áherslu á að halda yfir-
byggingu í lágmarki, t.d með því
að nota minna fasta starfsmenn í
verkefnum í einstökum sam-
starfslöndum, bjóða út verkefni
og vera með tímabundna skamm-
tímaráðgjafa. Sífellt sé leitað leiða
til að lækka kostnað.
Telma Tómasson, fjölmiðla-
fulltrúi ÞSSÍ, segir stjórn stofn-
unarinnar vera mjög virka og að
öflugt eftirlit sé með starfseminni
auk þess sem Ríkisendurskoðun
fylgist með rekstrinum og sjálf-
stæðar úttektir séu unnar á verk-
efnum ÞSSÍ.
Ákveðnar áherslur Íslands
En mætti nýta það fjármagn,
sem sett er til þróunarmála hér á
landi, betur með því að dreifa því
beint til stofnana og samtaka úti í
heimi frekar en að reka okkar eig-
in stofnun?
Árni Helgason, svæðisstjóri á
Sri Lanka og fyrrverandi aðstoð-
arframkvæmdastjóri ÞSSÍ, segir
það vera pólitíska ákvörðun í
hverju landi hvort slík stofnun sé
starfrækt. Ísland hafi hins vegar
ákveðnar áherslur í sínu þróunar-
starfi sem næðust ef til vill ekki ef
fjármagnið færi til annarra stofn-
ana. Aðspurður hverjar þessar
áherslur séu, nefnir Árni jarðhita-
mál og sjávarútveg auk fé-
lagslegra verkefna á borð við full-
orðinsfræðslu og mennta- og
heilbrigðismál. Hann segir Ís-
lendinga hafa miðlað reynslu sinni
varðandi t.d. gæðamál í sjávarút-
vegi og nýtingu auðlinda í löndum
eins og Úganda og Mósambík. Þá
hafi farið fram fullorðinsfræðsla í
fiskimannasamfélögum sem mæl-
ist vel fyrir.
Hann bendir á að aðrar stofn-
anir og hjálparsamtök séu ekki
hafin yfir gagnrýni og ekki víst að
peningarnir kæmu að betri notum
annars staðar. „Við erum ekki
stór þjóð og erum ekki að bylta
heiminum en það sem við gerum
hefur verið vel heppnað,“ segir
Árni.
Telma tekur í sama streng og
segir smæð stofnunarinnar oft
vinna með henni, hún sé til að
mynda oft fljótari að bregðast við
en stærri stofnanir.
Björn Ingi segir framlögum til
stofnunarinnar vel varið þrátt fyr-
ir að aðrar leiðir séu færar, eins og
t.d að styrkja ákveðin ráðuneyti í
þróunarlöndunum.
„Það hefur verið þverpólitísk
samstaða innan stjórnar stofnun-
arinnar, sem endurspeglar þá
flokka sem eiga sæti á Alþingi, að
með því að hafa okkar starfsemi;
semja beint við viðkomandi
stjórnvöld, stundum héraðs-
stjórnir, höfum við náð að halda
utan um verkefnin með beinum
hætti og fylgst með því nákvæm-
lega hvort peningunum sé vel var-
ið.
Framlag Íslendinga hefur
þannig öðlast meira vægi en ella
og orðið miklu sýnilegra þótt það
sé ekki stórt í alþjóðlegum sam-
anburði,“ segir Björn og tekur
fram að samhliða framlögum til
ÞSSÍ fari talsverðir peningar til
alþjóðastofnana.
Prósentur segja ekki allt
Þórir Guðmundsson, upplýs-
ingafulltrúi Rauða kross Íslands,
segir erfitt að bera saman yfir-
byggingu hjálpar- og þróunar-
stofnana með því einu að horfa í
prósentur, enda geti það verið
mjög misjafnt eftir löndum hvaða
kostnaðarliðir séu taldir til rekst-
urs og hvað sé talið til aðstoðar.
Frekar sé horft í það hve gegnsær
fjárhagur slíkra stofnana sé og
hvernig eftirliti með dreifingu
fjármuna sé hagað. Rauði kross-
inn leggi til dæmis mikið upp úr að
birta skýrslur um gang mála á
heimasíðu sinni.
Fréttaskýring | Er stofnun um þróunar-
samvinnu nauðsynleg á Íslandi?
Smæðin getur
verið kostur
Ísland hefur ákveðnar áherslur í þróun-
arsamvinnu sem næðust ekki annars
Frá Mósambík.
Framlög Íslands að aukast

Framlög Íslands til þróunar-
mála í ár eru 0,21% af vergri
landsframleiðslu og er stefnt að
því að framlögin verði komin
upp í 0,35% árið 2009 en þau
voru 0,19% í fyrra. Náist það
markmið að hækka framlag Ís-
lands upp í 0,35% árið 2009 hafa
framlögin hækkað úr 0,09% á um
áratug. Þróunarsamvinnustofn-
un fær um þriðjung af þeim fjár-
munum sem fara til þróunarmála
hér á landi en stofnunin hefur
verið starfandi frá árinu 1981.
Eftir Árna Helgason
arnihelgason@mbl.is
ÓLGA er meðal foreldra í Selja-
hverfi vegna lélegrar aðstöðu til
íþróttaiðkunar og krefjast íbúar þess
að gangskör verði gerð í aðstöðumál-
um, flóðlýstur gervigrasvöllur verði
byggður fyrir ÍR og öll aðstaða bætt.
Þetta kom fram á nokkuð vel sótt-
um fundi um íþrótta- og æskulýðs-
mál í Breiðholti sem hverfafélög
sjálfstæðismanna efndu til á mið-
vikudag.
Frummælendur á fundinum, sem
haldinn var í félagsheimili sjálf-
stæðisfélaganna, Álfabakka 14a,
voru borgarfulltrúarnir Vilhjálmur
Þ. Vilhjálmsson og Kjartan Magn-
ússon. Fjölluðu þeir m.a. um að-
stöðumál íþróttafélaga í Breiðholti
og kynntu auk þess tillögur Sjálf-
stæðisflokksins um úrbætur í að-
stöðumálum ÍR og Leiknis.
100 ára afmæli framundan
Sævar Óli Ólason, fulltrúi í for-
eldraráði ÍR, segir fundarmenn hafa
verið ómyrka í máli, en þó hafi þeir
trú á að málin leysist einhvern veg-
inn. „Sjálfstæðismenn eru að reyna
að þrýsta á að gera eitthvað í mál-
unum hér í Seljahverfi. Hugmynd-
irnar eru góðar, en það er eins og
Seljahverfi sé einhvern veginn skít-
ugt hverfi, það er ekkert gert þar,“
segir Sævar Óli. „Öll aðstaða til
íþróttaiðkunar er mjög léleg og að-
allega gagnvart knattspyrnunni.
Sjálfstæðismenn vita af þessari ólgu
í hverfinu og vilja nýta sér þetta og
þrýsta á þetta með okkur.“
ÍR verður hundrað ára eftir tvö ár
og segir Sævar Óli hafa staðið til að
byggja gervigrasvöllinn fyrir þann
tíma og vígja hann á afmæli félags-
ins. „Ég veit ekki hvar málin standa
hjá borgarstjórn í dag. Það eru eng-
ar vísbendingar um að framkvæmdir
séu að hefjast. Mér skilst að það séu
ekki til peningar,“ segir Sævar. „Ég
fór til borgarstjóra á dögunum og
hún tók vel í þetta og ég vona að hún
komi þessu af stað.“
Að sögn Sævars er þegar búið að
teikna flóðlýstan, upplýstan gervi-
grasvöll og hann farinn gegnum
skipulagsferlið og búið að sam-
þykkja að byggja hann. „Þó var ein-
hver misskilningur í gangi hjá
borgaryfirvöldum að fyrsta krafa
ÍR-inga væri að fá nýtt fjölnota
íþróttahús á svæðinu,“ segir Sævar.
„En til að byrja á því þarf að byggja
gervigrasvöllinn. Við foreldrar í
hverfinu erum orðnir þreyttir á að-
stöðuleysi hjá ÍR. Við sjáum það best
á mótum þegar við erum að keppa á
móti börnum sem eru með fullkomna
þjónustu.“
Völlurinn á áætlun
Anna Kristinsdóttir borgarfulltrúi
segir ÍR-völlinn á þriggja ára áætlun
ásamt tveimur öðrum gervigrasvöll-
um. „Við höfum verið að skoða hvort
við gætum ekki reynt að koma af
stað framkvæmdum í haust,“ segir
Anna. „Aðstöðumál ÍR hafa verið í
athugun hjá okkur í langan tíma. Við
höfum verið í þarfagreiningu með
þeim og verið að fara í að teikna upp
hús með þeim. Við erum hins vegar
ekki sammála um stærð hússins,
sem er kannski stærri vandinn.
Þeirra þarfagreining gerir ráð fyrir
húsi upp á 6–7.000 fermetra en menn
eru sammála um það bæði innan
framkvæmdaráðs og ÍTR að þetta sé
fullstórt hús.“
Anna segir vonir standa til að
hægt verði að ljúka framkvæmdum
við ÍR-völlinn fyrir afmæli félagsins.
Morgunblaðið/Sverrir
Fjölmargir íbúar Breiðholts hlýddu á erindi og viðruðu skoðanir sínar á aðstöðumálum íþróttafélaganna.
Vilja stórbætta íþrótta-
aðstöðu í Breiðholti
ÞING norrænu svæfinga- og gjör-
gæslusamtakanna sem nú stendur
yfir er eitt fjölmennasta læknaþing
sem haldið hefur verið hérlendis
með yfir 1.000 þátttakendum frá 42
þjóðum, þ. á m. Kamerún, Nýja-
Sjálandi, Indónesíu, Grikklandi auk
Norðurlandanna svo örfá dæmi séu
nefnd. Alma D. Möller, yfirlæknir á
Landspítala – háskólasjúkrahúsi, og
Gísli H. Sigurðsson, svæfingalæknir
og prófessor, hafa haft í nógu að
snúast með að skipuleggja og halda
utan um þingið sem lýkur formlega í
dag. Þau segja þingið hafa gengið af-
ar vel en tilgangur þess er að ræða
þær rannsóknir og þau mál sem eru
efst á baugi í svæfinga- og gjör-
gæslulækningum. Gísli segir marga
af færustu læknum í faginu í heimi
vera á meðal 100 fyrirlesara sem
halda erindi.
Aðspurður um tilgang þinga sem
þessa svarar Gísli: „Við erum að fá
upplýsingar á svona þingum um það
nýjasta sem er að gerast í faginu
löngu áður en að þær koma út á
prenti.“
Hann bætir því við að það mætti
segja að um tvö ár líði frá því að upp-
lýsingarnar sem komi fram á þing-
um sem þessu verði aðgengilegar á
prenti eða á Netinu. Hann segir
þessar upplýsingar koma fram bæði
í fyrirlestrum lækna og svo ekki síð-
ur í samtölum lækna sín á milli.
„Þetta hefur gífurleg áhrif bæði fyr-
ir okkar vinnu við sjúklinga og einn-
ig fyrir okkar vísindarannsóknir,“
segir Gísli.
Alma bendir á að menn skiptist
gjarnan á skoðunum um hina ýmsu
þætti sem snerti fagþekkinguna og
oftar en ekki takist menn á um að-
ferðir.
„Læknisfræðin er svo flókin að
það er sumt sem verður ekki svarað
með afgerandi hætti og menn hafa
mismunandi skoðanir,“ segir Alma.
Aðspurð segja þau Norðurlöndin
standa afar framarlega á sviði svæf-
inga- og gjörgæslulækninga og þar
sé Ísland enginn eftirbátur. T.d. sé
dánartíðni á gjörgæslu hérlendis
með því lægsta sem gerist en þar er
jafnframt þróunin afar hröð.
Alltaf verið að teygja sig lengra
„Við erum alltaf að fást við eldri
og veikari sjúklinga. Dánartölur eru
samt ekki að hækka hjá okkur, þær
eru frekar að lækka þrátt fyrir að
það sé alltaf verið að teygja sig
ennþá lengra,“ segir Gísli og bætir
því við að hluti, sem hafi ekki verið
reyndir fyrir um 15 árum síðan, sé
verið að framkvæma í dag.
„Við eigum afburðavel menntað
fólk. Við höfum öll verið lengi í sér-
námi erlendis og margir lokið dokt-
orsprófi,“ segir Alma.
Gísli og Alma segja að farið sé um
víðan völl á þinginu og margt fróð-
legt komi þar fram. Alma segir að
vísindadagskráin hafi verið sett
saman til þess að reyna svara þeim
spurningum sem íslenskir læknar
séu að velkjast í vafa með, bæði hvað
varðar tæknileg atriði og ekki síður
það sem snýr að mannlegum þátt-
um.
Alma og Gísli benda á að þing af
þessu tagi skipti miklu máli fyrir
ferðamannaiðnaðinn hérlendis. Í
dag gera gestir þingsins sér daga-
mun og fara í skipulagðar ferðir.
Margir ætla að ferðast með fjöl-
skyldunni um landið næstu daga.
Svæfinga- og gjörgæslulæknar 42 landa í Reykjavík
Fá upplýsingar sem
löngu síðar fara á prent
Morgunblaðið/Sverrir
Gísli H. Sigurðsson, svæfingalækn-
ir og prófessor, ásamt Ölmu D.
Möller, yfirlækni á LSH.
Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is