Morgunblaðið - 04.07.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 4. JÚLÍ 2005 11
FRÉTTIR
FYRRVERANDI talsmað-
ur Iceland Express, Ólafur
Hauksson, telur að Gylfa
Magnússyni, dósent við við-
skipta- og hagfræðideild Há-
skóla Íslands, beri að víkja
úr sæti stjórnarformanns
Samkeppniseftirlitsins fyrir
fullt og allt. Þessi nýja stofn-
un hóf störf 1. júlí og tók við
af Samkeppnisstofnun og
samkeppnisráði.
Ólafur segist koma fram fyrir
hönd fyrrverandi aðaleigenda flug-
félagsins, sem hafi mátt horfa upp á
það að þurfa að selja fyrirtækið
vegna samfelldra undirboða Ice-
landair í tvö ár, án þess að sam-
keppnisyfirvöld hafi hreyft legg né
lið.
Ólafur segir að það dugi ekki að
Gylfi lýsi sig vanhæfan til að fjalla
um kvörtun Iceland Express yfir Ice-
landair, sem nýtt Samkeppniseftirlit
mun fjalla um. Hann hafi sem fræði-
maður, í áliti sem hann vann á sínum
tíma fyrir Icelandair, sett fram skoð-
un á því hvað Icelandair sé heimilt að
gera í samkeppni við Iceland Ex-
press.
Að sögn Ólafs lagði Gylfi fram þá
fræðilegu skoðun sína að engin hag-
fræðileg rök væru fyrir því
að gera þá kröfu til mark-
aðsráðandi flugfélags að
sala á hverjum einstökum
farmiða stæði undir svo-
kölluðum staðfærðum
kostnaði. Í álitsgerð fyrir
Icelandair hafi Gylfi sagt
að lægsta verð mætti bera
saman við beinan farþega-
tengdan kostnað. Iceland
Express hafi á þessum
tíma haft upplýsingar um að beinn
farþegatengdur kostnaður Icelanda-
ir hafi verið innan við 500 krónur, þ.e.
kostnaður af hverjum viðbótarfar-
þega. Reyndar hafi Icelandair aldrei
gengið svo langt að bjóða 500 kr. far-
gjald en Iceland Express hafi hins
vegar haldið því fram við samkeppn-
isyfirvöld að Icelandair tapaði háum
fjárhæðum með undirverðlagningu
fargjalda til London og Kaupmanna-
hafnar og bryti um leið samkeppn-
islög.
Starfsfólk getur ekki
tekið óvilhalla afstöðu
„Það blasir við starfsfólki Sam-
keppniseftirlitsins að ef niðurstaða
þess í málinu verður önnur en Gylfi
telur viðeigandi, þá er það komið í
beina andstöðu við formann stjórnar
stofnunarinnar,“ segir Ólafur og
bendir á að í frétt Morgunblaðsins á
fimmtudag sé haft eftir Gylfa að hlut-
verk stjórnar eftirlitsins sé stefnu-
mótun og ákvarðanataka í meirihátt-
ar málum, mótun áherslna í starfi og
að fylgjast með starfseminni. Áhrifa-
vald stjórnarformanns nái því jafnt
til stefnumótunar sem reksturs.
„Jafnvel þótt Gylfi víki sæti tíma-
bundið, þá kemur hann aftur til
starfa og hefur sem formaður stjórn-
ar áhrif á ráðningarkjör starfs-
manna, framvindu í starfi og þar
fram eftir götunum. Slík staða er að
sjálfsögðu óþolandi fyrir Iceland Ex-
press. Með engu móti er hægt að
treysta því að starfsfólk Samkeppn-
iseftirlitsins, sem býr við slíka
pressu, geti tekið óvilhalla afstöðu
við meðferð málsins,“ segir Ólafur.
Hann segir að í ljósi þessarar
stöðu sé með ólíkindum að Sam-
keppnisstofnun og samkeppnisráð
hafi ekki flýtt afgreiðslu 17 mánaða
gamallar kæru Iceland Express
gegn Icelandair og úrskurðað í mál-
inu fyrir 1. júlí sl. Þar með hefði eng-
in ástæða verið til að gera athuga-
semdir við setu Gylfa Magnússonar í
stjórn Samkeppniseftirlitsins.
Fyrrverandi talsmaður Iceland Express
Stjórnarformaðurinn
víki fyrir fullt og allt
Ólafur Hauksson
Eitthvert vinsælasta veiði-svæði landsins er sil-ungasvæðið í Laxá í Mý-vatnssveit. Oft er talað
um þetta draumasvæði fluguveiði-
manna sem eitthvert besta sil-
ungasvæði heimsins. Leggst þar allt
á eitt; gríðarlegt magn af sprett-
hörðum og vænum urriða, fjölskrúð-
ugt náttúrulíf, margbreytilegir
strengir árinnar og óviðjafnanleg
náttúrufegurð.
Í veiðihúsinu Hofi ræður ríkjum
Hólmfríður Jónsdóttir frá Arn-
arvatni. Hólmfríður er þekkt meðal
veiðimanna um land allt, jafnvel þótt
þeir hafi aldrei hitt hana. Eflaust
hjálpar til að ein þekktasta straum-
fluga landsins var nefnd eftir henni,
en fyrir mörgum veiðimanninum er
Hólmfríður eins konar táknmynd
svæðisins. Þeir segjast ekki fara
norður í Laxá til veiða, heldur til
Hólmfríðar.
Hólmfríður brosir hógvær þegar
imprað er á þessari frægð hennar, en
viðurkennir að það sé oft skrýtið
þegar menn heilsi sér með nafni þótt
hún hafi aldrei séð þá áður. „Menn
tengja nafnið veiðinni – það er auð-
vitað mikið hól.“
Við sitjum í veiðihúsinu og starfs-
fólk er á þönum um húsið en veiði-
menn allir úti í á að egna fyrir urr-
iðann. Hólmfríður hefur um árabil
verið staðarhaldari við ána og séð
um sölu veiðileyfanna.
Margir taka ástfóstri við ána
„Ég kom fyrst að þessu sumarið
1973. Þá komu allir veiðimenn heim í
Arnarvatn og skiluðu þangað veiði-
skýrslunum. Menn voru þá yfirleitt á
tjaldstæðunum eða gistu hjá ferða-
þjónustuaðilum.
Við byrjuðum með veiðihúsið sum-
arið 1996 og þá var fyrst farið að
bjóða gistingu. Þetta eru ein-
ingaskúrar sem var raðað saman.
Mér finnst vera kominn tími til að
byggja alvöru veiðihús hér. Þessi
herbergi svara ekki kröfum tímans.“
Oft eru margir veiðimenn í húsinu.
Stangirnar eru mest 18, þótt oftast
sé veitt með 16 í senn, en þegar mak-
ar veiða saman eða veiðifélagar geta
verið hátt í 40 manns í gistingu.
„Margt hefur breyst síðan húsin
komu,“ segir Hólmfríður. „Veiði-
menn fóru að tengjast betur og hóp-
ar að myndast. Áður voru menn
kannski að koma tveir til sex saman.
Nú eru þetta orðin meiri holl og sú
þróun er góð. En það er líka erfiðara
fyrir utanaðkomandi að komast inn.“
Mest eru það Íslendingar sem
veiða á silungasvæðinu í Mývatns-
sveitinni en á hverju sumri mætir þó
sex daga holl sem eingöngu er skipað
Norðmönnum.
„Sá sem er í forsvari fyrir hópinn
hefur komið síðan 1980 – „Veljum
Vigdísi“ eru hans kenniorð; hann
kom fyrst þegar Vigdís Finn-
bogadóttir var kjörin forseti. Hann
hefur komið á hverju sumri utan
einu sinni, og sér mikið eftir að hafa
ekki komið þá. Þetta er stór hópur.
Sumir eru orðnir gamlir og veiða
bara dagpart, en eru hluti af fé-
lagsskapnum.
Það er skemmtilegt að fá svona
ólíka hópa. Það er oft ólíkur bragur á
húsinu frá einum hópi til annars.
Margir hópar hafa rótgrónar venjur.
Við vildum svo gjarnan geta tekið
á móti fleirum en við erum heppin
hvað við höfum trygga viðskiptavini.
Margir hafa tekið ástfóstri við ána
og umhverfið. Þegar menn fullorðn-
ast þá sér maður oft að þeir fara ekki
síður að horfa á umhverfið við ána, á
fuglinn og gróðurinn, og njóta þess
að vera hér. Veiðin trekkir samt allt-
af, og verður líklega að teljast aðal-
atriðið.“
Mikið af silungi í ánni
Fiskifræðingar sem og veiðimenn
eru sammála um að þetta sé einstakt
vatnasvæði, hvað varðar framboð á
fæðu fyrir fiska og fugla. Veiðin hef-
ur líka verið mjög góð það sem af er
sumri.
„2.200 fiskar eru þegar skráðir í
veiðibækurnar. Það er rosalega flott
á ekki lengri tíma. Miklu af fiski er
sleppt. Kvótinn er nú ekki nema fjór-
ir fiskar á dag. Það er mismunandi
hvað menn eru hrifnir af því að
sleppa svo miklu; margir veiðimann-
anna vilja hirða meira. Kvótinn var
áður sex fiskar og ég heyri að það er
tala sem menn eru sáttari við.
Sleppingarnar halda að sjálfsögðu
meira af fiski í ánni en sumir segja að
veiðiálagið sé ekki nema 10% af
stofnstærðinni. Það virðist vera
mjög mikið af silungi í ánni núna –
engar vísbendingar um að þurrð
gæti verið í vændum.“
Sumarið hlýtur að vera býsna
annasamt hjá staðarhaldaranum.
Hólmfríður viðurkennir brosandi
að sú sé raunin. „Þetta er þriggja
mánaða törn með veiðimönnum og
við bætist undirbúningur dagana áð-
ur en veiði hefst og frágangur á eftir.
Ég er venjulega dauðþreytt þegar
þetta er búið. Mér hefur alltaf þótt
september yndislegur mánuður.“
Eins og heimakær hundur
En veiðir Hólmfríður sjálf?
„Já, ég geri það, en alltof sjaldan.
Ég er alin upp við að veiða í net og
vissi ekki muninn á flugu- og kast-
stöng þegar ég fór fyrst að aðstoða
veiðimenn. Ég lærði svo að kasta
flugu, fór á námskeið hjá Kolbeini
Grímssyni í að kasta og hnýta flugur.
Það munar heilmiklu að vera inni í
málum veiðimannanna, að vera ekki
úti á þekju í umræðu um veiðarnar.
Ég hef mjög gaman af að setja í fisk.
Við hjónin höfum undanfarin þrjú
sumur farið annað í veiði, það er líka
okkar frí. Maðurinn minn vinnur
sem kokkur hérna. Fólki finnst
reyndar skrýtið að við skulum fara í
veiði í fríinu,“ segir hún og hlær.
„Í hittifyrra fengum við okkur
daga hér í ánni og fórum að veiða.
Mér finnst annars að hér heima þurfi
ég alltaf að vera að gera allt annað.
Ég er eins og heimakær hundur –
vaki yfir þessu.“
Hólmfríður hefur starfað á vet-
urna sem kennari í grunnskóla sveit-
arinnar.
„Hér áður var ágætt frí frá skólan-
um á vorin, áður en ég byrjaði hér.
Nú er það breytt, skólinn er ekki bú-
inn þegar ég er farin að stjórna hér –
ég verð að pína mína nánustu til að
láta það allt ganga upp.
En ég sagði upp í skólanum í vor.
Ætla í frí í vetur og sé síðan til næsta
vor, þegar veiðimennirnir taka aftur
að mæta á svæðið.“
STANGVEIÐI | HÓLMFRÍÐUR JÓNSDÓTTIR, STAÐARHALDARI VIÐ LAXÁ Í MÝVATNSSVEIT
Hef gaman af að setja í fisk
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
Hjónin Steingrímur Gröndal og Sigríður Ásgeirsdóttir landa einum hinna
spretthörðu Laxárurriða, sem hafa fallið fyrir flugum veiðimanna í sumar.
Morgunblaðið/Einar Falur
„Fólki finnst skrýtið að við hjónin skulum fara að veiða í fríinu,“ segir
Hólmfríður Jónsdóttir, staðarhaldari við Laxá í Mývatnssveit.
ÓLYMPÍULEIKARNIR í eðlisfræði
hófust í 36. skipti í gær, en í ár er
það háskólabærinn Salamanca á
Spáni sem tekur á móti 350 kepp-
endum. Leikarnir standa til 12. júlí.
Keppendur mega hvorki vera
byrjaðir í háskólanámi né orðnir tví-
tugir. Fyrri keppnisdaginn eru leyst
5 fræðileg verkefni en seinni daginn
fer fram tilraun og skrifuð skýrsla.
Íslendingar senda fullt keppnislið,
5 framhaldsskólanema, sem valdir
voru með forkeppni. Þetta eru MR-
ingarnir Jón Emil Guðmundsson,
Einar Búi Magnússon, Elvar Steinn
Kjartansson og Þórey María Mar-
íudóttir ásamt MH-ingnum Wing Kit
Yu. Þau hafa notið þjálfunar um
fjögurra vikna skeið í HÍ. Far-
arstjórar hópsins eru báðir eðl-
isfræðingar; Guðlaugur Jóhann-
esson, doktorsnemi í
stjarneðlisfræði við HÍ, og Viðar
Ágústsson, kennari við Mennta-
skólann Hraðbraut.
Eðlisfræðifélag Íslands og Félag
raungreinakennara standa að ár-
legri landskeppni í eðlisfræði með
tilstyrk Morgunblaðsins, til að velja
keppendur til Ólympíuleikanna og
Menntamálaráðuneytið greiðir
kostnað við ferðina og þátttökugjöld
á leikunum en sveitarfélög og skólar
keppenda styrkja þá til fararinnar.
Íslensku keppendurnir sýna fararstjórunum í sveiflusjá hvernig RC-rás
breytir kassabylgjum frá sveiflugjafa. Standandi frá vinstri eru Guðlaugur
fararstjóri, Einar Búi frá MR, Wing Kit frá MH og Viðar fararstjóri en sitj-
andi eru Elvar Steinn, Þórey María og Jón Emil, öll frá MR.
Fimm framhaldsskóla-
nemar á ÓL í eðlisfræði