Morgunblaðið - 13.12.2005, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 2005 15
ÚR VERINU
STOFNMÆLING botnfiska í ár
gefur svipaða mynd og stofnmæl-
ingin 2004 hvað varðar magn og
útbreiðslu flestra nytjastofna og
staðfestir þær breytingar sem hafa
sést á undanförnum árum. Stofn-
vísitala þorsks hefur minnkað bor-
ið saman við síðasta ár. Sama er
að segja um ýsuna, en vísitala
hennar hefur aldrei verið hærri en
í fyrra. Stofnvísitala gullkarfa
hækkaði verulega frá árinu 2004,
meira virðist vera af grálúðu en
minna af djúpkarfa. Jóhann Sig-
urjónsson, forstjóri Hafrannsókna-
stofnunar, segir þessar niðurstöð-
ur í samræmi við væntingar.
Holdafar þorsksins sé lélegra, en
þó sé meiri loðna í fæðu þorsksins
nú.
Stofnmæling botnfiska að haust-
lagi (SMH) var gerð í tíunda sinn í
október 2005. Rannsóknasvæðið
miðast við landgrunn Íslands allt
niður á 1500 m dýpi og er skipt í
grunn- og djúpslóð.
Grunnslóð er það rannsókna-
svæði sem stofnmæling botnfiska á
Íslandsmiðum (SMB) í mars hvert
ár nær yfir og miðast við meg-
inútbreiðslu nytjafiska eins og
þorsks, ýsu og gullkarfa. Djúpslóð
nær yfir útbreiðslusvæði grálúðu
og djúpkarfa, sem og þorsks í
landgrunnshlíðum, allt niður á
1500 m dýpi. Til rannsóknanna
voru notuð bæði rannsóknaskip
Hafrannsóknastofnunarinnar, Árni
Friðriksson og Bjarni Sæmunds-
son. Aldursgreiningum fiska og úr-
vinnslu gagna er ekki að fullu lok-
ið. Verkefnisstjóri er Kristján
Kristinsson.
Þorskur
Stofnvísitala þorsks minnkaði
frá haustmælingunni árið 2004 eft-
ir að hafa aukist jafnt og þétt frá
árinu 2001. Þetta er í samræmi við
spár þar sem árgangurinn frá
2001, sem mældist mjög lélegur, er
að koma inn í veiðina. Stofnmæl-
ingin að hausti gefur svipaða mynd
af þróun stofnsins hin síðari ár og
stofnmælingin í mars. Mæliskekkj-
an var metin mjög lítil vegna
jafnrar útbreiðslu þorsksins.
Lengdardreifing þorsksins gefur
til kynna að árgangurinn frá 2005
sé lélegur, en mælist hann þó
stærri en árgangurinn frá 2004.
Þetta styður þær niðurstöður úr
nýlokinni haustkönnun Hafrann-
sóknastofnunarinnar á rækjuslóð í
fjörðum og flóum vestan- og norð-
anlands, að árgangurinn frá 2005
sé lélegur. Nákvæmari mæling
fæst á stærð þessa árgangs í mars
n.k. Mest fékkst af þorski út af
Norður- og Austurlandi líkt og
undanfarin tvö ár.
Meðalþyngd 2-4 ára þorsks eftir
aldri lækkaði lítillega frá árinu
2004, en jókst hjá 5-10 ára þorski.
Holdafar þorsks, mælt sem þyngd
óslægðs fisks við tiltekna lengd, í
þessu tilfelli 65 cm þorsks, á norð-
ursvæði lækkaði og er nú svipað
og mældist árið 1997. Magn loðnu í
þorskmögum jókst frá árinu 2004,
en var samt mjög lítið miðað við
fyrri ár. Fæðuathuganirnar sýna
einnig að heildarfæðumagn í
þorskmögum hefur minnkað og er
með því minnsta síðan mælingar
hófust. Mest var af loðnu í þorsk-
mögum út af Vestfjörðum og fyrir
norðan land.
Ýsa
Stofnvísitala ýsu lækkaði frá
2004 þegar hún mældist sú hæsta
frá upphafi mælinga. Lengdar-
dreifing ýsu bendir til að árgang-
urinn frá 2005 sé stór, en þó ekki
eins stór og árgangarnir frá 2002-
2004. Útbreiðsla ýsu er mjög jöfn
allt í kringum landið og mæli-
skekkja því lítil. Holdafar ýsu,
mælt sem þyngd 45 cm fiska, var
lélegt, einkum fyrir norðan. Holda-
far ýsu á suðursvæði hefur und-
anfarin ár verið mun betra en á
norðursvæði. Lengdardreifing
bendir til að árgangurinn frá 2003,
sem er mjög stór, vaxi hægt.
Gullkarfi
Stofnvísitala gullkarfa árið 2005
hækkaði verulega frá árinu 2004
og er sú hæsta frá upphafi mæl-
inga, en mæliskekkja er mikil.
Engar vísbendingar eru um sterka
nýliðun. Síðustu sterku árgangarn-
ir eru frá 1985 og 1990 og sam-
anstanda veiðar að mestu af þess-
um árgöngum. Mest fékkst af
gullkarfa á suðvestur- og vestur-
hluta rannsóknasvæðisins.
Grálúða
Stofnvísitala grálúðu jókst lít-
illega frá mælingunni árið 2004,
þegar hún var sú lægsta síðan
mælingar hófust. Rannsóknar-
svæðið nær ekki yfir uppeldisslóð
grálúðu og því fengust engar upp-
lýsingar um nýliðun grálúðunnar.
Grálúðu var mest að finna djúpt út
af Vesturlandi, en einnig var grá-
lúðu að finna djúpt út af Norður-
og Austurlandi.
Djúpkarfi
Stofnvísitala djúpkarfa minnkaði
frá árinu á undan og var svipuð og
árið 2003. Þess ber að geta að ein-
ungis er hægt að bera saman árin
2000-2005, þar sem rannsókna-
svæðið árið 1996-1999 náði ekki yf-
ir útbreiðslu djúpkarfa á Íslands-
miðum. Á Íslandsmiðum er ein-
ungis að finna veiðistofn djúpkarfa
og því ekki hægt að meta nýliðun.
Djúpkarfa er einungis að finna í
landgrunnskantinum suður og
vestur af landinu.
Niðurstöður mælingarinnar sem
hér eru kynntar til bráðabirgða,
eru mikilvægur þáttur árlegrar út-
tektar Hafrannsóknastofnunarinn-
ar á ástandi nytjastofna við landið
sem lýkur í maí nk.
Rýr í roðinu
Stofnvísitala þorsks minnkaði frá haustmælingunni árið
2004 eftir að hafa aukist jafnt og þétt frá árinu 2001
!""#$$
%
%
&
'