Fréttablaðið - 25.01.2003, Síða 8

8 25. janúar 2003 LAUGARDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
BRÉF TIL BLAÐSINS
LEIÐRÉTTING
Kárahnjúka-
virkjun
Auðunn Bragi Sveinsson
rithöfundur skrifar:
Ítilefni af að ráðgert er að gerastórvirkjun við Kárahnjúka:
Engum er akkur í slíku,
að öræfunum sé sökkt,
nema nærsýnni klíku,
og náttúrlega þeim ríku,
sem hafa á heilanum slökkt!
Slepptu
flér!
2 fyrir 1*
af öllum útsöluvörum
*fiú borgar a›eins fyrir d‡rari vöruna.
Tilbo›i› gildir til sunnudagsins 26. janúar 2003.
Smáralind • Lækjargötu 2a
522 8383 • 561 6500
ÍS
LE
N
SK
A
AU
G
LÝ
SI
N
G
AS
TO
FA
N
/S
IA
.I
S
T
O
P
1
99
32

01
/2
00
3
Ég get ekki á mér setið að svaragrein heilbrigðisráðherra sem
birtist í Fréttablaðinu fyrir
nokkrum dögum. Hann virðist
ekki gera sér grein fyrir þeirri
þörf sem er fyrir róttækar breyt-
ingar í íslenska heilbrigðiskerf-
inu. Rekstri þess má líkja við fjós
sem er orðið óstarfhæft vegna
þess að enginn mokar flórinn en
sífellt er verið að bæta inn belj-
um. Hæstvirtur heilbrigðisráð-
herra stendur í flórnum og mokar
sig lengra niður í holuna í stað
þess að moka út úr fjósinu. Í grein
sinni í Fréttablaðinu kastar hann
uppmokstrinum í alla sem trúa á
einkarekstur í heilbrigðiskerfinu
og ýjar að fégráðugum aðilum
sem ætli sér að gera það að fé-
þúfu.
Vestrænar þjóðir hafa sann-
reynt að einkarekstur er hag-
kvæmur. Þar fjárfesta einkaaðilar
í húsnæði, tækjakosti og rekstri
sem þá sparast ríkinu og ekki
nema eðlilegt að í staðinn fái þess-
ir aðilar eðlilegan arð. Peningum
ríkisins sem ella væri varið í
steinsteypu og tækjakost er þá
fremur varið til að veita fleirum
þjónustuna og stytta biðtíma. Sú
stefna að einkarekstur eigi ekki
rétt á sér í þessu kerfi framsókn-
arflokksins hefur orðið til þess að
ekki hafa verið sett lög til að
tryggja eðlilegan aðskilnað og
jafnræði ólíkra rekstrarforma.
Þróunin hefur því orðið sú að við
sitjum uppi með verstu gerð
einkarekstrar, þ.e. í leynilegum
starfssamningum, oft samofnum
opinberum rekstri, jafnvel í laun-
uðum vinnutímum hins opinbera
sem oft ber að auki rekstrarkostn-
að þessara einstaklinga.
Heilbrigðisráðherra hryllir við
kröfum um arðsemi í einkarekstri
en slíkur rekstur ætti að lúta ná-
kvæmlega sömu lögmálum og
annar rekstur. Rekstur þarf gæði,
hagkvæmni og góða stjórnun.
Hingað til hefur opinbera heil-
brigðiskerfið vaxið stefnulaust í
allar áttir, byggðar eru heilu
byggingarnar sem standa svo auð-
ar og fá ekki fjárveitingu til
rekstrar eða fagfólk til starfa. Sí-
auknu fé er ausið í dýrari með-
ferðarúrræði meðan ódýrari
lausnir svelta. Hátæknisjúkrahús-
in eru yfirfull og losna ekki við
sjúklinga sem ekki þurfa að vera
þar. Heilsugæslustöðvar skortir
heimilislækna og unglæknar forð-
ast að sérhæfa sig á sviði heimilis-
lækninga vegna þess að stéttinni
er haldið í herkví annarra reglna
en öðrum býðst.
Heimilislæknar sem opna sín-
ar eigin stofur hafa orðið að gera
það án allrar niðurgreiðslu á þjón-
ustunni. Hvar er réttur neytand-
ans? Hann er sjúkratryggður eins
og aðrir þjóðfélagsþegnar og ætti
að eiga rétt á sömu niðurgreiðslu
og aðrir. Hvernig væri að ríkið
gætti þess að hafa jafnræði meðal
þegna sinna hvar svo sem þeir
sækja þjónustu? Eðlilegt og óheft
rekstrarumhverfi heilbrigðis-
kerfisins kemur neytandanum
alltaf best. Það tryggir eðlilegt
flæði, framboð og samkeppni.
Ráðherra stendur ógn af því að
þeir sem eigi peninga greiði fyrir
sig sjálfir utan aðgerðakvóta. Þeir
mega nefnilega eiga peninga,
bara ekki nota þá í það sem skipt-
ir mestu máli, þ.e. heilsuna. Þeir
sem vilja kaupa sér slíka þjónustu
verða að fara út fyrir landstein-
ana og eyða þessum peningum
þar. Mér persónulega er ósárt að
þurfa ekki að niðurgreiða þjón-
ustu fyrir einhvern sem hefur
efni á henni sjálfur. Tími er pen-
ingar og á meðan fólk er óvinnu-
hæft kostar öll bið atvinnurekend-
ur, einyrkja, heimilin og ríkissjóð
mikla peninga. Slæmt ástand
verður ekki betra bara vegna þess
að allir sitja svo glaðir í sömu súp-
unni og fagfólkið er svo vel
menntað.
Það er til nóg af peningum í
heilbrigðiskerfinu. Því er bara
hræðilega illa stjórnað. Eftirliti
með rekstri hefur verið ábóta-
vant, eigandi fjármagnsins í of
mikilli fjarlægð frá starfseminni
og ráðgjafarnir hafa oft of mikilla
hagsmuna að gæta. Hagkvæmar
lausnir eru ekki uppi á borðum
þegar einungis er sýn á opinberan
rekstur. Hvar er þarfagreiningin,
hlutlausu rekstrarfræðingarnir,
áætlanagerðirnar og skipulagða
eftirlitið? Hvenær á að moka flór-
inn? Beljurnar halda nefnilega
áfram að skíta.
Ég vil því biðja heilbrigðisráð-
herra að endurskoða afstöðu sína
og vil að lokum taka mér í munn
mæt orð og segja við hann: „Ef þú
ert kominn niður í djúpa holu,
hættu þá að moka“. ■
formaður Félags
sjálfstætt starfandi
sjúkraþjálfara skrifar
um einkarekstur í
heilbrigðiskerfinu.
ADDA Þ. SIGUR-
JÓNSDÓTTIR
Um daginn
og veginn
Hættu að moka
Norður-Kórea:
Suður-Kóreu-
menn óttast stríð
SEOUL, AP Suður-kóresk yfirvöld
þrýsta enn á nágrannana í norðri
að hætta við kjarnorkuáætlun sína
svo hægt verði að leysa deiluna
milli Norður-Kóreu og Bandaríkj-
anna á friðsamlegan hátt. Á meðan
halda Bandaríkin áfram að krefj-
ast þess að málið verði tekið upp af
Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna.
Samninganefndir Suður- og
Norður-Kóreu hafa fundað í Seoul
undanfarna daga til þess að kom-
ast að samkomulagi um ýmis mál
sem varða þjóðirnar báðar. Á fund-
unum hafa norðanmenn ítrekað að
þeir hafi ekki í huga að smíða
kjarnorkuvopn en suður-kóreska
samninganefndin krefst ítarlegri
og afdráttarlausari yfirlýsingar.
Engu að síður hafa samningamenn
lýst því yfir að einhver árangur
hafi náðst varðandi öryggismál á
skaganum og aukna samvinnu
landanna tveggja.
Ætlunin er að halda viðræðun-
um áfram í von um frekari ávinn-
ing en það er meginmarkmið Suð-
ur-Kóreumanna að draga úr þeirri
stríðshættu sem skapast hefur á
Kóreuskaga vegna málsins. ■
Pétur Pétursson þulur hafðisamband við blaðið og vakti at-
hygli á því að jörð nokkur sem
kom við sögu í viðtali í blaðinu í
vikunni og nefnd var Áshólsstaðir,
heiti með réttu Ásólfsstaðir. Þá
benti hann jafnframt á að það
þætti ekki góð íslenska að tala um
að hlutir gerðust náttúrulega, eins
og gert var í öðru viðtali, hlutirnir
gerðust náttúrlega samkvæmt
reglum þeim er almennt gilda um
íslenska tungu.
STUND MILLI STRÍÐA
Samninganefndir Norður- og Suður-Kóreu skáluðu í rauðvíni til þess að fagna þeim ár-
angri sem náðst hefur í samningaviðræðum þjóðanna. Enn virðist þó langt í það að yfir-
vofandi stríðshættu á Kóreuskaga verði aflétt með öllu.
ÓK Á LJÓSASTAUR Ökumaður
missti stjórn á bílnum sínum og
endaði á ljósastaur. Hann hugðist
aka af Hafnarfjarðarvegi inn á
Digranesveg þegar hann missti
stjórn á bílnum. Ökumann sakaði
ekki en draga þurfti bílinn af
vettvangi vegna skemmda. Þá
voru starfsmenn Orkuveitunnar
kallaðir til að aftengja ljósastaur-
inn.
ÚTAFAKSTUR Á STRANDARHEIÐI
Lögreglunni í Keflavík var til-
kynnt um útafakstur á Strandar-
heiði í fyrrakvöld. Ökumaður
hafði ekið á ljósastaur. Engin slys
urðu á fólki.
INNBROT Í KEFLAVÍK Brotist var
inn í íbúðarhúsnæði í Sandgerði í
fyrrinótt. Lögreglan í Keflavík
fer með rannsókn málsins.
LÖGREGLUFRÉTTIR
Einar
og bláa
höndin
Kjósandi skrifar:
Kjósandi í Norðvesturkjör-dæmi vildi koma eftirfarandi
vísum á framfæri:
Í sæmóðu Einar Oddur réri
frá úthafsins strönd
aflaði lítið og vos í veri
vandist samt blárri hönd.
Vindar gnauða um visin börð
á vinstri græna er birgðum hlaðið
þó nægt sé afl og nötri jörð
notast þeir enn við sauðataðið.
Kunna Frakkar að lesa?
Leiðarahöfundur The Wall
Street Journal hefur ekki mikið
álit á afstöðu Frakka. „Kunna
Frakkar að lesa?“ hefur leiðara-
höfundur grein sína og segir fulla
ástæðu til að spyrja sig þeirrar
spurningar eftir að Frakkar hót-
uðu að beita neitunarvaldi sínu
gegn samþykkt öryggisráðs Sam-
einuðu þjóðanna sem myndi heim-
ila innrás í Írak, sérstaklega þar
sem Frakkar sjálfir áttu þátt í að
skrifa upphaflegu ályktunina sem
önnur ályktun á að styrkja.
„Kannski fer gæðum kennslunnar
í París hrakandi.“
Leiðarahöfundi virðist sem
Frakkar hafi gleymt því að álykt-
unin sem þeir skrifuðu í desem-
ber gaf Írökum síðasta tækifæri
til að afvopnast og gera fulla
grein fyrir vopnabúri sínu þegar
kemur að gjöreyðingarvopnum.
Með því að standa ekki fastir á
þessu séu Frakkar að hvetja
Saddam Hussein til undanbragða
og setja George W. Bush Banda-
ríkjaforseta í þá stöðu að þurfa að
bregðast einn við og sýna hversu
óþarft öryggisráðið er.
Staðan í Evrópu
The Independent bendir á að
samþykkt ályktunar 1441 í desem-
ber hafi að mati margra ríkja sem
eiga aðild að öryggisráðinu verið
til að koma í veg fyrir stríð frem-
ur en að heimila það, Frakkar séu
þeirra á meðal og þar af leiðandi
sjálfum sér samkvæmir.
Blaðið segir mismunandi túlkun
á ályktuninni sitt hvorum megin
Ermarsundsins stefna stöðu Bret-
lands meðal Evrópuríkja í hættu.
„Vopnaglamur Bretlands er, ekki í
fyrsta skipti, að hræða þá sem
vilja vera vinir okkar meira en það
skelfir óvini okkar og sáir fræjum
vafans um skuldbindingu okkar
gagnvart Evrópu. Það er ekki í
fyrsta skipti og því miður verður
það ekki í síðasta skipti.“
Eðlilegar áhyggjur og grun-
semdir
Það er ekki óeðlilegt að fólk
lýsi áhyggjum og hafi grunsemdir
um ástæðurnar sem liggja að
baki, segir leiðarahöfundur viku-
ritsins The Economist. „Áhyggjur,
vegna þess að stríð er óumflýjan-
legt, ógnvænlegt og hræðilegt.
Grunsemdir, vegna þess að það er
oft rétt að hafa grunsemdir um
stjórnvöld, sérstaklega þegar þau
halda á byssum og sprengjum.“
Þess vegna verði Bandaríkja-
stjórn að skýra betur hvers vegna
hún fylgi núverandi stefnu og
hverju hún vonist til að ná í gegn
með því. ■
Vopnaeftirlitsmenn í Írak skila öryggisráði
Sameinuðu þjóðanna skýrslu um starf sitt
og vopnaeign Íraka á þriðjudag. Spennan
hefur farið vaxandi og endurspeglar
grundvallarmun í áliti manna um hvað
skuli gerast næst.
LeiðararTveggja heima sýn á Íraksdeiluna