Fréttablaðið - 17.04.2003, Blaðsíða 18

18 17. apríl 2003 FIMMTUDAGUR
Halldór Hermannsson skipstjóri segir hér af því þegar hann lenti í mannskaðaveðri og djöfulskap um páska fyrir 40 árum réttum
á 65 tonna báti frá Ísafirði. Íshafsstormur – alger veggur – var það sem Halldór sá koma yfir Arnarfjörðinn. Hann slapp með
skrekkinn en svo var ekki um alla.
Snarvitlaust og ísaði
allt sem ísað gat
Um páska fyrir fjörutíu árumgerði snarvitlaust veður um
land allt með þeim afleiðingum að
sextán manns fórust með fimm
bátum. Halldór Hermannsson
skipstjóri á Ísafirði kann að segja
frá þessum djöfulmóð í veðurguð-
unum en hann lenti í storminum
miðjum. Þá var hann 29 ára gam-
all skipstjóri á Guðnýju, 65 tonna
báti frá Ísafirði. Þetta reyndist
byrjun á ofviðra- og ísingarkafla
sem stóð í fimm ár. Halldór segir
Vestfirðinga hafa á þessum tíma
tapað níu skipum – flestum með
allri áhöfn. Gríðarlegur sjávar-
kuldi var á þessum tíma og mikið
ísingaveður, allt ísaði sem ísað
gat. En það fer best á því að gefa
Halldóri orðið:
„Dóri, það er
að gera áhlaup“
Þá voru gerðir út frá Ísafjarð-
ardúpinu einir 12 línubátar. Kom-
ið var fram í Dymbilviku og hafði
verið mjög góður marsmánuður,
einstaklega hlýr og góður. Gróður
var farinn að taka við sér, enginn
snjór á götum Ísafjarðar. Aðfara-
nótt þess níunda, um eittleytið,
kem ég inn til löndunar með ein-
hver tíu tonn af steinbít sem við
vorum byrjaðir að veiða þá. Ég
held strax af stað aftur, við vorum
sex í áhöfn eins og þá var títt. Þeg-
ar við vorum búnir að keyra í þrjá
tíma, út að Barðanum, fjalli úti
fyrir Vestfjörðum, og ætlum að
leggja línur út af Kópnum, opna
ég fyrir veðurfréttirnar sem
varpað var út klukkan hálffimm.
Daginn áður höfðu þeir verið að
tala um að hann myndi hvessa
eitthvað að norðaustan 10. apríl.
Engu slæmu var hins vegar spáð
9. apríl, en nú bregður svo við að
það er gerbreytt staða. Spáin seg-
ir að lægð á Grænlandssundi hafi
tekið skyndilega stefnu á Vest-
firðina, sem snardýpkaði og fór
með miklum hraða. Þarna sá ég í
hendi mér að yrði hið versta veð-
ur. Reynsla var fyrir slæmum
lægðum þaðan. Ég fer í talstöðina,
sem var sterk, og kalla út um all-
ar trissur. Tala við vini mína, með-
al annarra Birgi Benjamínsson,
sem fórst þremur árum síðar.
Hann var skipstjóri á 24 tonna bát
sem hét Freyja. Þar sem ég er bú-
inn að kalla út, bæði til viðvörun-
ar og annað, kemur í mig að ég
hefði átt að halda til sama lands
og hætta við að leggja línuna. Það
gerði ég ekki heldur lét kappið
ráða en ekki skynsemina. Ég var
að gera mér í hugarlund að það
myndi hvessa eitthvað seinna.
Legg alla línuna, 40 til 50 bala, svo
byrjum við að draga ásamt fleiri
skipum sem voru fyrr á ferðinni
en vani var til. Þau voru hálfnuð
að draga þegar ég var að byrja.
Tíu mínútur í tólf kallar Birgir:
„Dóri, það er að gera áhlaup. Ég
er kominn hérna í algert víti.
Stormur. Ég sé ekki út úr augun-
um og að gera algert frost. Ætla
að reyna að fikra mig í land.“
Íshafsstormur líkt og veggur
Tíu mínútum síðar, klukkan
tólf, sá ég svo þetta koma yfir
Arnarfjörðinn. Eins og veggur
sem skall á okkur með 11 vind-
stigum þannig að varla var stætt.
Níu gráðu hiti breyttist í 12 gráðu
frost á klukkutíma. Það gerir 21
gráðu hitamismun á klukkustund.
Þetta var bara íshafsstormur. Þá
verðum við að gera svo vel og
fara frá línunni. Við erum þarna í
samfloti þrír bátar, Hugrún og
Páll Pálsson, og við ákveðum að
fara inn til Patreksfjarðar til að
bíða storminn af okkur. Lögðum
ekki í að keyra inn í þetta helvíti á
móti ísingunni og veðrinu til Ísa-
fjarðar. Einn kunningi minn, Jó-
hann Símonarson á Ásólfi, hann
var á heimleið einhvers staðar úti
af Sléttanesinu. En það ísaði svo
mikið hjá honum að skipið var far-
ið að ramba og ætlaði að leggjast
á hliðina. Hann varð að berja ísinn
af til að geta haldið skipinu á rétt-
um kili. Annar bátur var þarna úti
Lægðin hafði þá
snúið við og kemur á fullu
stími yfir landið aftur.
Henni fylgdi hálfu verri
snjókoma.
,,
HALLDÓR HERMANNSSON
Ísfirska kempan segir af snarvitlausu veðri
sem hann lenti í fyrir fjörutíu árum, níu
gráðu hiti breyttist í 12 gráðu frost á
klukkutíma, sem gerir 21 gráðu hitamis-
mun á ótrúlega skömmum tíma.