Fréttablaðið - 10.05.2003, Blaðsíða 23

Þetta er sálumessa gegn stríði,mjög áhrifaríkt verk og mikil-
vægt,“ segir Ashkenazy. „Sinfóní-
an bað mig um að stjórna þessu
verki og ég hafði mikinn áhuga á
að gera það.“
Þessa dagana eru það þó mál-
efni tónlistarhússins, sem eru
honum hvað efst í huga.
„Ég er í miklu uppnámi vegna
þessa máls. Ég veit ekki hve mik-
illi orku maður getur haldið áfram
að verja í þetta. Mér finnst það al-
ger hneisa að ekki skuli enn vera
ljóst hvenær þessari baráttu fyrir
tónlistarhúsi ljúki, nú þegar tutt-
ugu ár eru liðin frá því við hófum
hana.“
Fyrir rúmu ári undirrituðu
fulltrúar ríkisins og Reykjavíkur-
borgar samning í Háskólabíói um
að reisa nýtt tónlistarhús, og áttu
framkvæmdirnar að hefjast í árs-
byrjun 2004. Vladimir Ashkenazy
var viðstaddur þegar þessi samn-
ingur var undirritaður.
Við lifum ekki á brauðinu
einu saman
„Svo þegar ég kom hingað
núna fékk ég að frétta að þessu
hafi enn verið frestað um eitt ár.
Hamingjan veit hve oft á að
fresta þessu í viðbót. Af einhverri
undarlegri ástæðu láta stjórnvöld
þetta mál ekki hafa forgang. Mað-
ur skilur vel að það þurfi að gera
ýmislegt annað, en þetta er komið
fram úr öllu velsæmi. Vissulega
þarf að verja peningum í íþróttir
og vegagerð og göng. En hve
lengi er hægt að vanrækja menn-
inguna?“
Ashkenazy segist vera sann-
færður um að menning sé ekki
lúxus.
„Við lifum ekki á brauðinu
einu saman. Menning er nokkuð
sem við lifum á ekki síður en hlut-
um sem hægt er að mæla og
reikna út. Stjórnmálamenn halda
kannski að menningin færi þeim
ekki mörg atkvæði, en ég held að
það sé kominn tími til þess að þeir
velti því fyrir sér hvort þeir tapi
ekki samt nokkrum atkvæðum á
því að vanrækja menningarmál.“
Hvað skyldi honum finnast um
deilurnar um það hvort ópera eigi
að vera í húsinu eða ekki?
„Veistu, það er hægt að leysa
það mál á tveimur dögum. Þeir
sem ætla að nota húsið, bæði óp-
eru- og konsertfólkið, getur sem
hægast sest niður og rætt þessi
mál og komist einfaldlega að því
hvað það kostar. Ef þetta verður
margnotahús með aðstöðu fyrir
óperusýningar, þá kostar það svo
og svo mikið. En ef það á að reisa
sérstakt óperuhús eða fá óper-
unni hluta hússins til afnota, þá
kostar það eitthvað ákveðið líka.
Svo er bara að taka ákvörðun.
Tafirnar á byggingu tónlistar-
hússins hafa ekkert með þessar
deilur að gera. Tafirnar má rekja
til stjórnvalda og peningamál-
anna.“
Tveir diskar fyrir Japani
Vladimir Ashkenazy kynntist
íslensku tónlistarlífi fyrst fyrir
alvöru fyrir rúmlega þremur ára-
tugum þegar hann flutti hingað
ásamt eiginkonu sinni, Þórunni
Jóhannsdóttur. Þau bjuggu hér í
áratug en fluttu af landi brott árið
1978 ásamt börnunum sínum
fimm.
Þau hafa þó komið hingað
reglulega og hefur heimsóknun-
um fjölgað á síðustu árum.
Askenazy segist óneitanlega
verða var við að gífurlegar breyt-
ingar hafi orðið á tónlistarlífinu
hér á landi frá því hann bjó hér.
„Gæði Sinfóníuhljómsveitar-
innar eru núna svo miklu betri að
það er engan veginn hægt að bera
það saman við það sem var fyrir
tuttugu árum. Svo margt ungt fólk
er komið til liðs við hljómsveitina.
Fólk sem lærði erlendis og vill
spila með hljómsveitinni nú þegar
það er komið til baka úr námi.
Þetta fólk er svo miklu betur und-
irbúið og áhuginn er brennandi.“
Sinfóníuhljómsveitin er ein-
mitt nýkomin úr hljóðveri þar
sem hún tók upp tvo diska undir
stjórn Ashkenazys fyrir japanskt
útgáfufyrirtæki.
„Við tókum upp einn disk með
rússneskri tónlist og annan með
íslenskri tónlist. Rússneska tón-
listin er svo sem ekkert stórbrot-
in. Þetta er langt frá Tsjaíkovskí
og Sjostakovitsj, en þessi tónlist
lætur afskaplega ljúft í eyrum.
Hún er eftir tónskáld að nafni
Kalinnikov.“
Með Kammersveitinni
til Moskvu
Vasilí Sergejevitsj Kalinnikov
var uppi á seinni hluta nítjándu
aldar og tónlist hans nýtur víst
gífurlegra vinsælda í Japan.
„Japanska útgáfufyrirtækið
lagði hart að mér að taka upp
tvær sinfóníur eftir Kalinnikov,
sem þeir sögðu að væru mjög vin-
sælar í Japan. Ég féllst á það með
því skilyrði að þeir leyfðu mér að
gera einn íslenskan disk líka með
tónlist eftir Þorkel Sigurbjörns-
son. Við náðum samkomulagi um
það.“
Á íslenska disknum verða því
nokkur verk eftir Þorkel Sigur-
björnsson. Þar á meðal er glænýtt
verk, Mosk, sem Ashkenazy bað
Þorkel um að semja sérstaklega
fyrir tónleikaferð til Rússlands
núna í lok maí. Kammersveit
Reykjavíkur ætlar að halda þar
tónleika undir stjórn Ashkenazys
og flytja þetta verk Þorkels ásamt
tveimur konsertum eftir Mozart
og Beethoven.
„Ég held að þetta sé fyrsta ís-
lenska hljómsveitin sem fer í tón-
leikaferð til Rússlands. Ég veit að
íslenskir kórar hafa farið þangað
áður, en ekki hljómsveit af þessu
tagi. Ég held samt að nafnið á
nýja verkinu, Mosk, hafi ekkert
að gera með Moskvu, þótt Þorkell
hafi vitað að við værum á leiðinni
þangað. Mosk er gamalt íslensk
orð sem þýðir mosi og ég held að
Þorkel hafi bara langað til að nota
þetta orð. Kannski vegna þess að
öll verkin hans á nýja disknum
endurspegla íslenska náttúru
með einhverjum hætti. En þótt
þetta sé tilviljun, þá er hún mjög
viðeigandi í þessu tilviki.“
Er að spá í Japansferð
Ashkenazy segist ekki gera sér
oft ferð til heimalands síns,
sjaldnar en árlega, og þá eingöngu
ef hann á þangað erindi til þess að
koma fram á tónleikum.
„Ég fer þangað ekki sem ferða-
maður,“ segir hann og orðlengir
það ekki frekar.
Hins vegar hefur hann komið
hingað árlega til þess að stjórna
Sinfóníuhljómsveit Íslands síð-
ustu þrjú árin. Hann fékk titilinn
heiðursstjórnandi Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar og segist hafa fullan
hug á að halda áfram að koma
hingað árlega. Svo segist hann
hafa mikinn áhuga á að fara í tón-
leikaferð með Sinfóníuhljómsveit-
inni.
„Já, ég ætla að ræða það við
umboðsmanninn minn hvort það
verði ekki hægt að koma því við
fljótlega, þótt ég geti það ekki á
næsta ári að minnsta kosti. Mig
langar mikið til þess vegna þess
hve góð hljómsveitin er orðin.
Þótt það sé ekkert komið á dag-
skrá ennþá, þá veit ég að í Japan
er góður grundvöllur fyrir því að
komast í tónleikaferð ef menn
hafa góða diska með listamönn-
um eða hljómsveit, þannig að ef
þessir diskar ganga vel í Japan
ætla ég að spyrja Japanina hvort
þeir vilja koma í kring fyrir okk-
ur tónleikaferð. Ég get ekki
ábyrgst að þeir geri það, en það
væri frábært og ég ætla að
reyna.“
gudsteinn@frettabladid.is
24 10. maí 2003 LAUGARDAGUR
Tónlistarmaðurinn fjölhæfi, Vladimir Ashkenazy, hefur látið nokkuð að sér kveða hér á landi síðustu daga. Hann hefur gagnrýnt
harðlega seinaganginn í sambandi við tónlistarhúsið, sem enn er ekki risið í Reykjavík. Í gærkvöldi stjórnaði hann svo flutningi
Sinfóníuhljómsveitar Íslands á Stríðssálumessu Benjamins Brittens.
Menning er ekki lúxus
VLADIMIR ASHKENAZY
Nýbúinn að taka upp tvo diska með Sinfóníuhljómsveit Íslands fyrir japanskt útgáfufyrirtæki.
„HVE LENGI ER HÆGT AÐ VANRÆKJA MENNINGUNA?“
Málefni tónlistarhússins eru ofarlega í huga hans þessa dagana.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/R
Ó
B
ER
T