Fréttablaðið - 04.04.2004, Blaðsíða 14

14 4. apríl 2004 SUNNUDAGUR
Hverra hagsmuna gætir Samfylkingin?
Það hefur varla farið framhjáneinum að nokkuð hefur heyrst í
Jóni Gunnarssyni þingmanni Sam-
fylkingar í Suðurkjördæmi undan-
farið vegna Heilbrigðisstofnunar
Suðurnesja. Nú hefur Jóhann Geir-
dal, bæjarfulltrúi þess sama stjórn-
málaflokks í Reykjanesbæ, bæst í
hópinn. Ágætt er að heyra og lesa
skoðanir bæjarfulltrúa og þing-
manna um jafnmikilvæg mál og
heilbrigðismál. Það er hinsvegar
afar dapurlegt að lesa svo óábyrgan
málflutning sem þennan.
Vanþekking á málum HSS
Því miður er það svo að van-
þekking þessara einstaklinga á
málefnum HSS skín í gegn í
þeirra málflutningi. Þeir kunna
sitthvað fyrir sér í forsögu þess
að D-álman var byggð. Þeir kunna
líka að vekja athygli á sjálfum sér
með því að blása upp tilfelli gam-
allar, veikrar konu. Engin fagleg
sjónarmið koma fram í þeirra
málflutningi né heldur lausnir á
vandamálum.
Málflutningur Jóns Gunnars-
sonar hlýtur óneitanlega að fá
mann til að hugsa hverra hags-
muna hann er að gæta. Hann fer
hamförum í árásum á stofnunina
á þessum umrótstímum þegar
raddir eru uppi um að flytja starf-
semina til Reykjavíkur. Hefði
maður ætlað að þingmaðurinn
okkar myndi beita sér fyrir
áframhaldandi uppbyggingu
stofnunarinnar og kynna sér fag-
leg rök í málefnum aldraðra og
HSS. Hann ræðst þess í stað á
stofnunina með yfirlýsingum sem
eiga sér litla stoð í raunveruleik-
anum. Þetta er afar sorglegt.
Hvar eru lausnirnar?
Bæjarfulltrúinn Jóhann Geirdal
fellur svo í sömu gryfju þegar hann
leggur til að D-álmu HSS verði
breytt í elliheimili. Hann virðist
ekki átta sig á þeirri einföldu stað-
reynd að 80% þeirra sem nú nota
þar sjúkrahússþjónustu eru yfir 67
ára og þyrftu þá að fara til Reykja-
víkur eftir þeirri þjónustu. Þess til
viðbótar mundi HSS að öllum líkind-
um missa stærstan hluta af sínum
sérfræðingum til starfa annars
staðar ef þessi tillaga Jóhanns næði
fram að ganga. Það er því afar óá-
byrgt af honum að fara fram á þetta
án þess að gera sér grein fyrir af-
leiðingunum og enn ótrúlegra að
hann skuli ekki frekar sem bæjar-
fulltrúi beita sér fyrir byggingu al-
vöru langlegurýmis fyrir aldraða í
Reykjanesbæ.
Ekki veit ég hvað HSS hefur gert
kjörnum fulltrúum Samfylkingar-
innar en alveg er ljóst að þeim
finnst fagleg rök ekki skipta neinu
máli og leggja meira upp úr árásum
á stjórnendur HSS en samstarf við
þá í þágu okkar allra. ■
Frá hugmynd
að fullunnu verki
H
ön
nu
n:
G
ís
li
B
.
B+V Simplex
á s þ é t t i
Sleppum
þakinu
Ásíðasta kjörtímabili gengu ígildi lög sem gerðu feðrum
kleift að taka fæðingarorlof á
launum líkt og lengi hafði
tíðkast um konur. Margir höfðu
horn í síðu frumvarpsins á sín-
um tíma. Sérstaklega börðust
ungir sjálfstæðismenn gegn því
með Sigurð Kára Kristjánsson,
nú alþingismann, í broddi fylk-
ingar. Kom hann meðal annars
fram í Kastljósþætti og mælti
gegn lögfestingu laganna. Í dag
efast enginn um að gildistaka
laganna var stórt stökk fram á
við í jafnréttisbaráttunni; bæði
öðluðust karlar rétt til að vera
heima með börnum sínum á
launum auk þess sem aðstöðu-
munur karla og kvenna á vinnu-
markaði jafnaðist.
Hnökrarnir sniðnir af
Komin er nokkur reynsla á
lögin. Hafa þau reynst vonum
framar. Fleiri nýta sér valkost-
inn en búist var við. Konur eru
ekki lengur lakari kostur fyrir
vinnuveitendur vegna töku fæð-
ingarorlofs þar sem búast má
við því að karlmenn taki einnig
orlof.
Smávægilegir hnökrar hafa
komið upp við framkvæmd lag-
anna sem félagsmálaráðherra
hefur lagt til að sniðnir verði af
að nokkru. Kostnaður við lögin
hefur farið fram úr áætlunum
og því reynst nauðsynlegt að
treysta tekjustofn sjóðsins.
Jafnframt er lagt til að gripið
verði til aðgerða til að sporna
við tilraunum manna til að fá
meira greitt en þeir eigi rétt á
miðað við greidda skatta. Að
lokum er lagt til að þak verði
sett á greiðslur úr sjóðnum þar
sem tæplega er talin þörf á að
greiða mönnum meira en 480
þúsund kr. fyrir að vera heima.
Af hverju þak?
Fyrir utan eitt atriði eru þetta
eðlilegar breytingar byggðar á
traustum rökum. Rökin á bak
við þakið eru hæpin. Ráðherra
hefur nefnt að einungis um 200
einstaklingar hafi fengið
greiðslur yfir þessu þaki á síð-
asta ári. Þar af hljóta hlutfalls-
lega flestir að vera rétt yfir
mörkunum og því sparnaðurinn
við breytinguna hverfandi. Ein-
hverjir tugir milljóna í mesta
lagi.
Þegar litið er á rökin að baki
lögunum sést það sem verra er.
Smávægileg sparnaðartilraun
brýtur gegn einu af meginmark-
miðum laganna. Það eiga allir að
hafa sama rétt til töku fæðingar-
orlofs án tillits til tekna. Um leið
og réttindi hóps eru skert,
minnkar virkni laganna gagn-
vart viðkomandi. Sá hópur sem
hér um ræðir er einmitt eitt af
síðustu karlavígjunum, forstjór-
ar og yfirstjórnendur. Það að
skerða réttindi þessa hóps er
ávísun á að lögin nái ekki mark-
miðum sínum gangnvart þeim.
Peninga eða fleiri bleyjur ?
Einhverjir kunna að velta
fyrir sér hvort mönnum sé ekki
fullgott að fá tæpa hálfa milljón
fyrir að vera heima með barninu
á mánuði. Snúa má dæminu við
og þannig hugsa eflaust margir.
Einstaklingur er með milljón á
mánuði í laun. Hann tapar því
einni og hálfri milljón fyrir það
eitt að hanga heima og skipta
um bleyjur í þrjá mánuði. Er sú
fjárhæð ekki næg freisting til að
sleppa töku orlofs ? Það er alveg
ljóst að þak á greiðslur úr fæð-
ingarorlofssjóði vinna gegn
markmiðum laganna og gætu
með tíð og tíma gert þann árang-
ur sem náðst hefur með setn-
ingu laganna mun takmarkaðri
en ella yrði. Eða hvað ætli þurfi
að bíða lengi eftir því að þakið
sígi niður í meðallaun iðnaðar-
mannsins? ■
Aldraðir fá góða þjónustu á
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja
Íkreppunni sem varð í nóvember2002 í kjölfar þess að tíu heilsu-
gæslulæknar hættu störfum á Heil-
brigðisstofnun Suðurnesja (HSS)
var ákveðið að halda sjó með því að
leggja áherslu á bráðaþjónustu við
íbúa, þjónustu við börn og þjónustu
við aldraða. Þar eð nokkurs mis-
skilnings virðist gæta meðal al-
mennings varðandi þá öldrunar-
þjónustu sem veitt er langar mig til
þess að benda á eftirfarandi atriði:
Öflugri heimaþjónusta
Nokkrar staðreyndir um þjón-
ustu við aldraða á Heilbrigðisstofn-
un Suðurnesja:
■ Um 80% af sjúklingum sem liggja
á legudeildum HSS eru eldri en 67
ára.
■ Meira en helmingur þeirra (50%)
myndi liggja á hinum ýmsu deildum
Landspítalans ef ekki væri þjónusta
lyf- og skurðlækninga á HSS.
■ Aldraðir þurfa nú ekki lengur
unnvörpum að þvælast til Reykja-
víkur til meðferðar vegna t.d
hjartabilunar, lungnabólgu, nýrna-
veiki, slappleika og annarra al-
gengra vandamála. Þessum sjúk-
lingahópum er nú nær eingöngu
þjónað á legudeildum HSS.
■ Dagdeild HSS tók til starfa 1.
október og fimm daga deild 1. febr-
úar sl. Þar eru nær allir sjúklingar
67 ára og eldri og fá þar endurhæf-
ingu og aðra meðferð virka dag vik-
unnar en fara heim til sín um helg-
ar.
■ Heimaþjónusta/heimahjúkrun
hefur verið styrkt verulega og nú
eru vaktir þar allan sólarhringinn.
Fastur læknir tengist nú þessu
starfi með það fyrir augum að fara
kerfisbundið í vitjanir og koma
þannig í veg fyrir óþægindi sjúk-
linga, andleg og líkamleg, sem
fylgja óþarfainnlögnum eða ferð á
heilsugæslu. Einnig eiga mun
fleiri kost á því, með tilkomu þess-
arar þjónustu, að dvelja mun leng-
ur veikir heima og jafnvel eiga síð-
ustu stundir lífs síns í faðmi fjöl-
skyldunnar. Þessi starfsemi mun
halda áfram að vaxa. Meira en
90% þeirra sem þessarar þjónustu
njóta eru 67 ára og eldri.
■ Eina hjúkrunardeild HSS er
staðsett í Víðihlíð í Grindavík.
Þetta er því miður eina hjúkrunar-
deildin sem er undir stjórna HSS.
Þarna hlýtur að vera um millibils-
ástand að ræða sem alvörustjórn-
málamenn á Suðurnesjum hljóta
að finna skjótlega lausn á. En
þangað til að í Keflavík er risin að-
staða til hjúkrunardeildar, þar sem
unnt er að sinna langveikum við
heimilislegar aðstæður, þá ber
okkur skylda til þess að nýta að-
stöðuna í Víðihlíð.
Umpólun Krists
Ekki ólíkt kvikmynd Mels Gibsonum píslargöngu Krists, sem
leiðir á harla áhrifaríkan hátt huga
okkar að þjáningum Jesú sem dó
fyrir syndir okkar, bregður nýút-
komin bók Gunnars Dal Frelsarinn
hinn lifandi Jesú Kristur sömuleiðis
nýju ljósi á fagnaðarerindi manns-
sonarins og þær sögulegu aðstæður
sem það er sprottið upp úr en að
vísu með mun mildari hætti.
Bein leið að kristilegu inn-
taki
Í báðum verkunum er komið
beinustu leið að hinu kristilega inn-
taki. Tilgangur Guðs er skýr: Hann
sendir son sinn – hinn fullkomna
mann – í heiminn til að boða lögmál
sem reynslan sýnir okkur að ekki er
hægt að draga í efa: Einungis óskil-
yrtur kærleikur kann að leysa okk-
ur úr hlekkjum illsku og fáfræði. Að
elska náungann eins og sjálfan sig
kannast allir við úr Nýja testament-
inu en gleyma gjarna því að Jesú
gengur einu skrefi lengra þegar
hann bætir við: Að við eigum jafn-
framt að elska óvin okkar. Okkur
ber með öðrum orðum að fyrirgefa
þeim sem vinna okkur mein því þeir
vita ekki hvað þeir gjöra. Aðeins
þetta torsótta boð Krists getur leyst
okkur undan fjötrum hefndarinnar
og veitt okkur náð frá vítahring
illsku og þjáningar.
Krafan kann í fyrstu að sýnast
ómöguleg í framkvæmd. Þó hefur
sumum tekist að fylgja henni út í
ystu æsar við jafnvel öfgafyllstu
aðstæður. Og höfum við ekki flest
kynnst lausn fyrirgefningarinnar í
einni eða annarri mynd og þeirri
hamingju sem henni fylgir? Það
sem áður var í hnút leysist allt í
einu og verður léttbært. Með fyrir-
gefningunni er tekið fyrsta skrefið
til einlægrar iðrunar og um leið
þeirrar orkuumpólunar sem á sér
stað þegar við umbreytum nei-
kvæðri orku í jákvæða. Í stað þess
að stífla orkustöðvar líkamans með
neikvæðum hugsunum opnum við
okkur fyrir hinu guðlega flæði
innra með okkur og tengjumst um-
hverfinu með afslappaðri hætti en
áður. Allt verður skyndilega skýrt
og einfalt. Ýmis vandamál sem við
glímdum við áður leysast og við
vöxum í andlegum skilningi.
Fyrirgefningin
Með fyrirgefningunni – á hvaða
stigi sem hún er – hefur verið brot-
ið blað og fyrsta skrefið tekið til að
koma á ákveðnu jafnvægi fortíðar
og framtíðar – vinstra og hægra
heilahvels – tungls og sólar – hinnar
kvenlegu hliðar í okkur og hins
karlmannlega. Með fyrirgefning-
unni er Núinu gefið nýtt tækifæri.
Allt verður nýtt eins og hjá barninu
sem brosir af kæti yfir því sem það
skynjar þá stundina. Við getum lært
Umræðan
HAUKUR LOGI
KARLSSON
■
formaður SUF, er and-
vígur þaki á greiðslur
úr fæðingarorlofssjóði
Umræðan
SIGURÐUR ÁRNASON
■ læknir segir misskilnings gæta varðandi
öldrunarþjónustu á Suðurnesjum
Umræðan
JÓHANN FRIÐRIK
FRIÐRIKSSON
■ formaður Heimis, skrifar um Heilbrigðis-
stofnun Suðurnesja
UMRÆÐAN
KROSSFESTING KRISTS
Kvikmynd Mels Gibson um Krist hefur vak-
ið miklar umræður.