Tíminn - 26.08.1973, Blaðsíða 3

Sunnudagur 26. ágúst 1973.
TÍMINN
3
Eyðilegging ógnar nú hinni stórfenglegu hertoga-
höll eins og öðrum byggingum i Feneyjum. Ef
takast á að bjarga þessu meistaraverki byggingar-
listarinnar og öðrum slikum þar, þá er skjótra að-
gerða þörf. En þær munu kosta milljarða og nú er
þjarkað um, hvernig leysa eigi málið og hver eigi að
borga reikninginn.
Sfkift Rio di Palazzo. Brúin uppi yfir er Andvarpabrúin, en hún tengir
höllina vift ríkisfangelsift.
leit út fyrir aö allur heimurinn
ætti stefnumót þama i skuggsæl-
um bogagöngum hertogahallar-
innar. Indverskar konur I litrik-
um Sari-um, týrólastúlkur, ljós-
hæröir Noröurlandabúar, svart-
hæröir Mexikanar, franska,
enska, þýzka, hollenzka, norska
blandaöist grisku, króatisku,
tyrknesku og itölsku. Feröa-
mennirnir, sem koma til Feneyja
á hverju sumri, eru um tvær
milljónir talsins og allir vilja sjá
sem mest af listaverkum þeim,
sem þar er alls staöar að finna.
Hertogatogahöllin er stórfeng-
leg sjón og andrúmsloftiö i kring
um hana minnir ósjálfrátt á sögur
1001 nætur. Þaö er eins og höllin
hvili á kransi súlna og
bogagangna.
Opinberun
Hertogahöllin er bústaöur svo
mikill og fullur af alls kyns iburöi,
aö margir krýndir þjóðhöföingjar
i Evrópu hafa staöið þar hljóöir
og i lotning og óskaö sér að þeir
ættu eitthvaö slikt heima hjá sér.
Það fyrsta, sem maður sér inni
i hinum stóra, ferkantaöa húsa-
garði, er Scala dei Giganti, sem
þýðir Stigi risanna, eöa þar um
bil. Þetta er snilldarverk úr
marmara og viö þaö standa tvær
risastórar styttur af Mars og
Neptúnusi. Þaö var á þessum
tröppum, sem hertogar Feneyja
voru krýndir og um þær hafa
gengið menn eins og Tizian,
Tintoretto, Veronese, Marco
Polo, Casanova og fleiri lista-
menn, feröamenn og frægir
gestir, sem heimsóttu Feneyjar á
gullöld hennar.
Aö ganga gegnum sali hertoga-
hallarinnar er nánast eins og aö
vera inni i lifandi mannkynssögu-
bók, þvi að þarna sér maður fræg
atvik sögunnar fara fr.am á lista-
verkum.
Borgin var stofnuö á fimmtu
öld, þegar Vandalar, Vest- og
Austgotar yfirgáfu lönd sin i
skelfingu og flýöu suður til Italiu
meö villta Húna Atla konungs á
hælunum. Þeirrændu og brenndu
allt, sem þeir komu nálægt.
Feneyjabúarnir, sem bjuggu á
auöugum slettunum sunnan Dóló-
mitafjalla, voru bókstaflega
reknir á haf út. Þeir flýöu þorp sin
út i ósa Pófljótsins. Þar heyröu
þeir guölega rödd segja leiötoga
þeirra að stiga upp i turn einn,
sem var á staönum. Hann gerði
svo og þaðan sá hann nokkuö,
sem var eins og opinberun. Oti i
lóninu voru margar fagrar eyjar,
flatar og grænar, sem lágu svo
lágt, að þær sáust ekki frá
ströndinni. Feneyingarnir sigldu
þarna út og byggðu hverja
einustu eyju: Þar fengu þeir aö
vera i friði fyrir barbörunum inni
á landinu. Þarna uröu til
borgirnar Feneyjar, Murano,
Torcello, Chioggia og fleiri.
Feneyjaborg er ekki ein eyja,
heldur einar 120 og liggja ótal
brýr á milli þeirra allra. Undir-
staöan er ekki traust, en reknir
voru niöur staurar og svo milljón-
um skipti, bæöi til aö koma i veg
fyrir aö sjávarstraumar skoluöu
eyjunum I burtu og til aö mynda
undirstööur húsanna.
Þegar skömmu eftir stofnun
borgarinnar var fariö að velja
hertoga, sem sjá skyldi um aö
stjórna þessu litla samfélagi.
Fyrsta boöoröið var frelsi. ÞaÖ
var aðalverkefni hertogans aö
varöveita þaö frelsi, sem
Feneyingar höföu öölazt meö þvl
aö flýja út i hafiö. Hertoginn haföi
mikil völd til aö stjórna öllu, svo
aö til góös mætti veröa fyrir
ibúana, en aö þvi kom, aö staöa
hans steig honum til höfuös og
valdafiknin varö of mikil.
Þjóökjörin leiðtogi
Eftir þvi sem Feneyjar
stækkuöu og uxu aö auöi og völd-
um varð staöa hertogans meiri.
Feneyjar urðu stórveldi viö
Miöjarðarhaf og höll hertogans
stækkaöi aö sama skapi og varö
veglegri en nokkur konungshöll.
Hann varö brátt eins konar guð og
kringum hann sköpuðust margs
konar serimoniur. Peningar með
mynd hans voru slegnir, hann
gekk iklæddur gullsaumuöum
skikkjum og hiröin var meiri en
hjá nokkrum einvaldi. En
Feneyingar elskuöu alla þessa
dýrö, hún sýndi veldi þeirra auð-
æfi og áhrif. En jafnframt þvi að
þeir klæddu hertoga sina pelli og
purpura, létu þeir þá ekki gleyma
þvi aö þeir sátu einungis þarna af
þvi aö fólkiö haföi valiö þá til
þess.
Meðan enski skólakennarinn
fylgdi nemendum sinum um sali
hallarinnar, sagöi hann þeim
alla þessa sögu. Salirnir eru svo
stórfenglegir, aö þaö er erfitt að
lýsa þeim meö orðum. Höllin var
ekki aöeins bústaður hertoganna,
heldur einnig stjórnarsetur.
Þama sat þingiö og dómstóllinn
og þarna áttu allir æöstu em-
bættismennirnir skrifstofur
sinar. Ekki dugöi minna en allir
fremstu listamenn, sem völ var á,
til aö skreyta þessi hibýli.
Iburöarmesti salurinn er Sala
del Maggior Consiglio, þar sem
mikilvægustu fundirnir voru
haldnir, Hann er um 60 metra
langur, 25 metrar á breidd og loft-
hæöin er einir 15 metrar. Allt er
skreytt með miklum útskurði,
logagylltum og geysilegum mál-
verkum eftir Veronese og
Tintoretto. Allur vesturveggurinn
er helgaður málverki
Tintorettos: Paradis, sem lista-
maðurinn gerði nálægt áttræöis-
aldri. Þaö er eins og verkið sé
lifandi. Andstæöa þessara glæsi-
legu salarkynna er uppi undir
þaki hallarinnar, þar sem eru hin
alræmdu blýherbergi, litlir
fangaklefar, þar sem pólitiskir
óvinir lýöræöisins voru iokaöir
inni.
Fæstir sluppu þaöan lifandi, en
einn þeirra fáu var hinn frægi
ævintýramaöur Casanova. Sagan
um dvöl hans þarna og flótta ber
vott um frábæra þrautseigju,
hugvit og snilli.
Forhertari glæpamenn, svo
sem ræningjar og nauðgarar
voru, eftir að hafa fengiö dóm
sinn i sölum hallarinnar, leiddir
Framhald á bls. 39.
Útsalan
hefst á mánudag
KVEN- OG
BARNAFATADEILD: SKODEILD:
Kjólar
Peysur
Pils
Buxur
Blússur
Undirfatnaður
Herraskór
Kvenskór
Barnaskór
Stígvél
Strigaskór
Kuldaskór
HERRA- OG DRENGJASKYRTUR
Komið og gerið góð kaup
AUSTU RSTRÆ n