Fréttablaðið - 11.09.2004, Síða 44

Lyktin og skáldverkin
Ítölsk kona hefur sett á markað ilmvötn sem eiga að framkalla sömu lykt og nefnd er í nokkrum
frægum bókmenntaverkum. Tegundirnar eru fimm. Í Myndin af Dorian Gray eftir Oscar Wilde er
talað um lykt af fjólum sem vekur minningar um gömul ástarsambönd og ein tegundin á að minna
á þessa lykt. Versta lyktin á að minna á bókina Ilmurinn eftir Suskind, en þar er talað um mikinn
ódaun. Aðrar tegundir eru vindlalykt sem frú Bovary þótti góð, vanillu- og bökunarlykt úr verki
Proust, Í leit að glötuðum tíma, og svo er lykt af eini sem á að minna á verk eftir ítalska skáldið
Gabriele d’Annunzio.
BÓKASKÁPURINN
28 11. september 2004 LAUGARDAGUR
AÐALLISTINN - ALLAR BÆKUR
ÚLFURINN RAUÐI
Liza Marklund
DA VINCI LYKILLINN
Dan Brown
ÍSLENDINGAR
Sigurgeir Sigurjóns. og Unnur Jökulsd.
ENSK-ÍSL./ÍSL.-ENSK ORÐAB.
Orðabókaútgáfan
KRAKKAELDHÚSIÐ
Ýmsir höfundar
DÍS
Birna Anna, Silja og Oddný
DÖNSK-ÍSL./ÍSL.-DÖNSK
Orðabókaútgáfan
LJÓÐÖLD
Guðmundur Böðvarsson
KÁRAHNJÚKAR
Ómar Ragnarsson
KVENSPÆJARASTOFA NÚMER 1
Alexander McCall Smith
SKÁLDVERK - INNBUNDIN
LJÓÐÖLD
Guðmundur Böðvarsson
ÖRLÖGLEYSI
Imre Kertész
STÚLKA MEÐ PERLUEYRNALOKKA
Tracy Chevalier
HÚS ÚR HÚSI
Kristín Marja Baldursdóttir
DÍS
Birna Anna, Silja og Oddný
ÍSL. ÞJÓÐSÖGUR JÓNS ÁRNAS.
Jón Árnason
ÖXIN OG JÖRÐIN
Ólafur Gunnarsson
KRISTNIHALD UNDIR JÖKLI
Halldór Laxness
ÞORPIÐ
Jón úr Vör
STORMUR
Einar Kárason
SKÁLDVERK - KILJUR
ÚLFURINN RAUÐI
Liza Marklund
DA VINCI LYKILLINN
Dan Brown
DÍS
Birna Anna, Silja og Oddný
KVENSPÆJARASTOFA NÚMER 1
Alexander McCall Smith
BETTÝ
Arnaldur Indriðason
KALDALJÓS
Vigdís Grímsdóttir
DAUÐARÓSIR
Arnaldur Indriðason
VILLIBIRTA
Liza Marklund
MÝRIN
Arnaldur Indriðason
RÖDDIN
Arnaldur Indriðason
Listinn er gerður út frá sölu dagana 01. 09. -
07.09. 2004 í Bókabúðum Máls og menning-
ar, Eymundsson og Pennanum.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Kóralína eftir Neil Gaiman.
Mál og menning hefur gefið út
þessa einstaklega skemmtilegu
og frumlegu barnabók sem
hefur verið margverðlaunuð.
Engum ætti að leiðast sagan af
hinni hugrökku Kóralínu sem
eftir flutninga fjölskyldunnar
lendir í heimi sem hún á í erfið-
leikum með að losna úr. Spenn-
andi bók sem börn hljóta að
taka fagnandi og hinir fullorðnu
geta einnig lesið sér til ánægju.
EYMUNDSSON
MÁL OG MENNING
PENNINN
[ METSÖLULISTI ]
Hollenski rithöfundurinn Karel
van Loon er staddur hér á landi
vegna útkomu bókar sinnar Ást-
araldin sem Vaka-Helgafell gefur
út. Karel fékk bókmenntaverð-
laun í Hollandi fyrir bókina árið
1999, þar seldist hún í hundrað
þúsundum eintaka, og hefur verið
seld til 32 landa. Og nú er hún
komin út á íslensku. Þess má geta
að Karel mun árita nýútkomna
bók sína í Bókabúð Máls og menn-
ingar, Laugavegi 18, kl. 13.00 í
dag og hún verður á sérstöku til-
boðsverði.
Ástaraldin er fyrsta skáldsaga
Karels og síðan hafa komið út
tvær aðrar, Andardráttur Lísu og
Hinir ósýnilegu. Andardráttur
Lísu fjallar um þrjár manneskjur
sem allar sakna vinkonu sinnar
Lísu sem hvarf sautján ára
gömul. Bókin er eins konar saka-
málasaga en ólíkt Ástaraldin
finnst ekki lausn á ráðgátunni.
Hinir ósýnilegu komu út á síðasta
ári og fjallar um flóttamenn í
Burma. Karel er stoltastur af
þeirri bók sem hann segir vera
sambland af sögu, blaðamennsku,
ástarsögu og hreinræktuðu bók-
menntaverki.
Meistari alheimsins
Ástaraldin hefur notið mestra
vinsælda af bókum Karels. Þetta
er saga manns sem á 13 ára son
en kemst skyndilega að því að
hann hefur alltaf verið ófrjór.
Karl segir að hann hafi viljað
skrifa sögu um samband feðga.
„Auðvitað þurfti feðgasambandið
að vera undir einhvers konar
álagi. Söguþráðurinn kostaði mig
mikla íhugun og langar göngu-
ferðir. En mikilvægasti hluti
söguþráðarins kom eftir að ég
var byrjaður að skrifa.“
Hann segir sig hafa dreymt
um að verða rithöfundur frá því
að hann var barn og fór að lesa. „Í
skáldskap er mögulegt að skapa
eigin heim þar sem allar per-
sónur haga sér eins og maður vill
og þar er maður meistari al-
heimsins. Ég hef einnig komist að
því, bæði sem lesandi og rithöf-
undur, að það er ákveðinn hluti
sannleikans sem blaðamennskan
getur ekki fangað en skáldskapn-
um tekst stundum. Ætli það sé
ekki þannig að í skáldskap reynir
maður að koma orðum að því
ósegjanlega, maður reynir að
negla niður, kannski bara eitt
augnablik, þann flöktandi sann-
leika sem er undirliggjandi í tál-
sýn okkar um veruleikann. Og
gagnstætt því sem ég sagði áðan
um að skáldsagnapersónur hegði
sér nákvæmlega eins og maður
vill, þá kemst maður að hinum
dulda sannleika þegar maður á
síst von á því, til dæmis þegar
einhver persóna manns segir eða
gerir eitthvað algjörlega óvænt. Í
Ástaraldin vissi ég ekki hver
„gerði það“ fyrr en ég var kominn
mjög langt inn í söguna, en á
sama tíma segir svarið við spurn-
ingunni „hver gerði það“ margt
um mannlegt ástand.
Skáldsaga hans fjallar ekki
síst um framhjáhald og afbrýði.
„Ég hef aldrei hitt áhugaverða
manneskju sem lítur svo á að
tryggð sé auðveld,“ segir Karl.
Töfrastaðurinn Ísland
Karel starfaði um tíma fyrir
sjónvarp og sem blaðamaður: „Að
skrifa fyrir tímarit og vinna við
sjónvarp var á margan hátt frá-
bær undirbúningur fyrir feril
minn sem rithöfundur, aðallega
vegna þess að það kenndi mér
hvernig á að segja sögu á áhrifa-
ríkan hátt. En líka vegna þess að
það gaf mér trúna á að kannski
gæti ég einn daginn skrifað
skáldsögu.“
Þetta er fyrsta ferð Karels
hingað til lands en systir hans
kom til Íslands fyrir nokkrum
árum og sýndi honum myndir frá
landinu. Hann segir útkomu bók-
arinnar á íslensku skipta sig
miklu. „Þegar ég var strákur
gleypti ég í mig sögur Jules
Verne, þar á meðal Ævintýri Snæ-
fellsjökuls þannig að fyrir mér er
Ísland töfrastaður, með óblíðu
veðurfari og þjóð sem gaf heim-
inum nokkrar af fegurstu goð-
sögum og þjóðsögum sem færðar
hafa verið í letur, og er auk þess
sögð vera mesta bókaþjóð heims.
Í Hollandi er sagt að vegna langra
vetrarnótta lesi Íslendingar fleiri
bækur en nokkur önnur þjóð í
heimi.
Í janúar á þessu ári greindist
Karel með heilaæxli. „Slík grein-
ing skekur tilveru manns,“ segir
hann, „en ég geri mér grein fyrir
því að veikindin hafa skerpt skoð-
anir mínar. Ég hef enn minni þol-
inmæði en áður gagnvart hlutum
sem mér finnast ekki skipta máli.
Ég geri mér far um að eyða enn
meiri tíma og orku í hluti sem
skipta mig máli, sem eru fjöl-
skylda mín og vinir, skriftirnar
og það að lifa lífi sem á örlítinn
þátt í því að gera heiminn að að-
eins betri stað.“
kolla@frettabladid.is
[ BÓK VIKUNNAR ]
Á þessum degi árið 1930 kom út fyrsta smásagnasafn Katherine Anne Porter, Flower-
ing Judas. Hún er talin einn besti smásagnahöfundur Bandaríkjanna á 20. öld, þrátt fyrir
að vera ekki afkastamikil. Hún skrifaði einungis 25 smásögur á ferlinum og eina frá-
bæra skáldsögu, Ship of Fools, sem tók hana rúma tvo áratugi að ljúka við. Porter var
fjórgift og lést árið 1980, níræð að aldri.
Rifist um tilnefningar
Tuttugu og tvær bækur hafa verið tilefndar til Booker-verðlauna en þeim verður síðan fækkað í
fimm og ein þeirra mun síðan verða valin besta bókin. Deilur eru í Bretlandi vegna tilnefninga en
margir af þekktustu höfundum Breta komust ekki á listann meðan ungir og ókunnir höfundar eru
þar nokkuð margir. David Lodge, Hari Kunzru og Roddy Doyle fengu bækur sínar ekki tilnefndar
en lítt kunnur höfundur, Matt Thorne, fékk tilnefningu fyrir skáldsöguna Cherry og nú er sagt að
það sé vegna þess að hann sé vinur tveggja dómnefndarmanna. Tilkynnt verður um sigurbókina
eftir mánuð og þar eru tvær bækur einkum nefndar; The Master eftir Colm Toibin, en hún fjallar
um rithöfundinn Henry James, og The Line of Beauty eftir Alan Hollinghurst.
Hugleysingjar eru geðfelldir, þeir eru áhuga-
verðir, þeir eru blíðlyndir, þeim myndi aldrei
detta í hug að skjóta á fólk í fylkingu ofan úr
turni. Þeir vilja lifa, svo þeir geti fylgst með
börnunum sínum. Þeir eru mjög hugdjarfir.
William Saroyan
Hinn duldi sannleikur
Hollenski rithöfundurinn Karel van Loon er staddur hér á landi vegna útkomu bókar sinnar Ástaraldin:
KAREL VAN LOON Í Ástaraldin vissi ég ekki hver „gerði það“ fyrr en ég var kominn mjög
langt inn í söguna, en á sama tíma segir svarið við spurningunni „hver gerði það“ margt
um mannlegt ástand.
Verðlaunabók hans, Ástaraldin, er komin út
í íslenskri þýðingu. Hún varð metsölubók í
Hollandi og hefur verið seld til 32 landa.