Fréttablaðið - 04.05.2005, Blaðsíða 34

MIÐVIKUDAGUR 4. MAÍ 2005 MARKAÐURINN6
Ú T L Ö N D
Mikil áhersla er lögð á fyrirtæki og viðskipti í kom-
andi þingkosningum í Bretlandi en úrslit kosn-
inganna eru ekki talin hafa mikil áhrif á efnahagsá-
standið þar. Kosningaloforð flokkanna eru svipuð
og boða eingöngu smávægilegar breytingar. Því
hafi kjósendur í raun úr litlu að velja og áhrif kosn-
inganna verði eftir því.
Tony Blair segir efnahagsmál vera aðalatriðið í
þessum kosningum. Líklegt er að hann vilji beina
sjónum almennings frá Íraksstríðinu með því að
leggja áherslur á efnahagsstöðugleika og boðar
hann betri tíð.
Það sem einna helst íþyngir bresku viðskiptalífi
er skriffinnska og eftirlit. Bæði Verkamannaflokk-
urinn og Íhaldsflokkurinn lofa umbótum í þeim efn-
um. Eitt af kosningaloforðum Verkamannaflokks-
ins er að fækka eftirlitsstofnunum úr 31 í 7. Mjög
erfitt er að stofna fyrirtæki í Bretlandi og bælir það
niður frumkvöðlastarfsemi og vilja fólks til að
hefja rekstur fyrirtækis. Lítil fyrirtæki eiga að
vera uppspretta hagnaðar og nýsköpunar. Því er
mjög mikilvægt að auðvelda stofnun þeirra og með
því að lofa að draga úr skriffinnsku ætla flokkarnir
að stuðla að því. Verkamannaflokkurinn er sagður
hafa verið hliðhollur stærri fyrirtækjunum á kostn-
að þeirra smærri og sjáist það best á sterkri stöðu
fyrirtækja í dag.
Síðustu þrettán ár hefur hagvöxtur verið nokkuð
stöðugur í Bretlandi en verkamannaflokkurinn hef-
ur verið við völd undir stjórn Tonys Blair síðustu
átta ár.
Blair hefur verið sakaður um að vera of mikið til
hægri í stjórnmálum. Andstæðingar flokksins rök-
styðja það með þeirri staðreynd að stór fyrirtæki
hafa verið að vaxa á kostnað þeirra minni. Einnig er
bent á að Verkamannaflokkurinn hafi samþykkt
upptöku skólagjalda á háskólastigi.
Allir flokkarnir boða aukin ríkisútgjöld en mis-
mikla aukningu á þeim í framtíðinni. Viðskiptahalli
Bretlands hefur stöðugt verið að aukast. Verðbólga
hefur verið lág að undanförnu og vextir að sama
skapi og vilja stuðningsmenn Verkamannaflokksins
meina að það sé efnahagsstjórn flokksins að þakka.
Aðrir segja að efnahagsþróunin í löndunum kring-
um Bretland hafi kallað á þær breytingar sem hafi
verið að undanförnu.
Íhaldsflokkurinn lofar skattalækkunum en í
Economist segir að þær skattalækkanir séu svo litl-
ar að þær séu innan skekkjumarka.
Í skoðanakönnun sem birtist á vef Financial
Times fyrr í vikunni kemur fram að 63 forstjórar
hafi skrifað blaðinu bréf og lýst yfir stuðningi við
Verkamannaflokkinn. Þeir segja að það ógni stöð-
ugleikanum að kjósa stjórnarandstöðuna. Á sama
vef er skoðanakönnun um það hvaða flokk lesendur
telji bestan fyrir viðskiptalífið. Um helmingur telur
að Íhaldsflokkurinn muni reynast því best og 36
prósent Verkamannaflokkurinn. Greinilega eru því
uppi skiptar skoðanir um hvaða flokkur styðji best
við viðskiptalífið. - dh
Bandaríski auðkýfingurinn
Malcolm Glazer er nú langt kom-
inn með að tryggja sér ráðandi
hlut í Manchester United knatt-
spyrnuliðinu. Aðdáendur eru allt
annað en sáttir og hafa stofnað
fyrirtæki til að berjast gegn yfir-
tökunni.
Glazer þarf að leggja fram
endanlegt tilboð fyrir 17. maí en
hann á nú þegar tæplega þrjátíu
prósent í hinu sögufræga félagi.
Aðdáendurnir hafa stofnað fyrir-
tækið Shareholders United og
vija ná að minnsta kosti tíu pró-
senta hlut í fyrirtækinu en með
því vilja þeir koma í
veg fyrir að innlausn-
arskylda myndist – en
þá myndi Glazer geta
eignast allt félagið.
Shareholders United hefur
haft samband við nokkra stærstu
fjárfestana í United en enn sem
komið er hefur félagið aðeins
yfir tveimur prósentum hluta-
fjár að ráða. Stuðningsmennirnir
hafa hins vegar tryggt sér stuðn-
ing nokkurra öflugra banka og
ættu því að eiga möguleika á því
að ná til sín stærri hlut.
Shareholders United safnar nú
hlutafjárloforðum til að styrkja
stöðu sína en stjórnendur hyggj-
ast svo nota hlutafé sitt sem
tryggingu fyrir frekar lánum til
aukinna kaupa.
- þk
Þann 4. maí 1979 tók Margrét
Thatcher við embætti forsætis-
ráðherra í Bretlandi og varð
fyrsta konan til að gegna emb-
ættinu. Hún var forsætiráð-
herra til 1990 þegar flokksmenn
hennar felldu hana sem leiðtoga
flokksins.
Hún var fyrsti breski forsæt-
isráðherrann til að sitja þrjú
kjörtímabil í Downingstræti 10,
aðsetri breska forsætisráðherr-
ans, frá því 1827 og er talin vera
einn merkasti stjórnmálamaður
síðustu aldar í Bretlandi.
Thatcher komst fyrst á þing
árið 1959 þegar hún náði kjöri
sem íhaldsmaður í Finchley kjör-
dæminu í Norður-Lundúnum.
Frami hennar í breskum stjórn-
málum var skjótur. Hún varð
skuggaráðherra árið 1967 í
stjórnarandstöðu og árið 1970
var hún gerð að ráðherra mennta
og vísinda í ráðuneyti Edwards
Heath. Árið 1975 var hún kjörin
leiðtogi Íhaldsflokksins. Þá var
ólga í bresku samfélagi, verkföll
tíð og efnahagur í lægð. Í kosn-
ingunum 1979 fóru íhaldsmenn
fram undir kjörorðinu „Verka-
mannaflokkurinn er ekki að
virka“ (Labour isn’t working) og
unnu sigur.
Helstu verkefni Thatcher í
upphafi ferils sín var stórfelld
einkavæðing á fjölmörgum svið-
um atvinnulífsins en það hafði í
auknum mæli fallið undir stjórn
ríkisins á árunum eftir síðari
heimsstyrjöld. Thatcher dró og
verulega úr áhrifum breskra
verkalýðsfélaga og hafði að
stefnu að lækka ríkisútgjöld. Það
gekk þó ekki eftir og voru ríkis-
útgjöld svipuð við lok valdatíma
hennar og upphaf.
Snemma á valdaferli sínum
stóð Thatcher frammi fyrir því
að ákveða hvernig bregðast ætti
við því þegar Argentínumenn
hertóku Falklandseyjar.
Thatcher ákvað að bregðast af
fullri hörku við innrásinni og
náði breski herinn eyjunum aft-
ur á sitt vald. Þessi harka
Thatcher í utanríkismálum náði
ekki aðeins til heimsveldisins
heldur einnig baráttunnar við
kommúnismann.
Hún var mikill bandamaður
Ronalds Reagan Bandaríkjafor-
seta, bæði í baráttunni við Aust-
urblokkina og eins í almennu
viðhorfi til hlutverks ríkisins. -
þk
S Ö G U H O R N I Ð
Thatcher verður
forsætisráðherra Bretlands
Í skoðanakönnun sem birtist á vef Financial Times fyrr í vikunni kemur fram að 63
forstjórar hafi skrifað blaðinu bréf og lýst yfir stuðningi við Verkamannaflokkinn.
VERKAMANNAFLOKKURINN ÆTLAR AÐ FÆKKA EFTIRLITS-
STOFNUNUM Tony Blair forsætisráðherra Bretlands.
Lofa minni skriffinnsku
Úrslit bresku kosninganna hafa lítil áhrif á viðskiptalífið.
Fr
ét
ta
bl
að
ið
/R
eu
te
rs
Fyrirtæki Land Gengi Gjald- (Gengi Breyting
miðill gjaldmiðils)
BTC Búlgaría 373 Lev (41,6) –
Carnegie Svíþjóð 75 SEK (8,834) –
deCode Bandaríkin 5,69 USD (63,1) –
EasyJet Bretland 216,75 GBP (120,17) –
Finnair Finnland 6,3 EUR (81,21) –
French Connection Bretland 240,75 GBP (120,17) –
Intrum Justitia Svíþjóð 49,9 SEK (8,834) –
Low & Bonar Bretland 118,5 GBP (120,17) –
NWF Bretland 445 GBP (120,17) –
Scribona Svíþjóð 14,2 SEK (8,834) –
Singer & Friedlander Bretland 310,25 GBP (120,17) –
Skandia Svíþjóð 34,1 SEK (8,834) –
Somerfield Bretland 197,5 GBP (120,17) –
Miðað við gengi bréfa og gjaldmiða 2. maí 2005
Ú T R Á S A R V Í S I T A L A 1 0 0 + 0 %
JÁRNFRÚNNI LÍST EKKI Á BLIKUNA.
Margaret Thatcher mun hafa haldið í frí til
útlanda í aðdraganda kosninganna í Bret-
landi á morgun. Henni líst ekkert á mögu-
leika flokkssystkina sinna í kosningunum
enda hefur Íhaldsflokkurinn vart verið
svipur hjá sjón síðan hún lét af forystu.
Vilja stöðva yfirtöku
Stuðningsmenn Manchester United vilja ekki að
Bandaríkjamaður eignist félagið.