Fréttablaðið - 20.05.2005, Blaðsíða 36

Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
Hrönn Jónsdóttir
Krummahólum 29, Reykjavík,
andaðist á Landakotsspítala 18. maí sl. Jarðarförin verður auglýst
síðar.
Fylkir Þórisson Bärbel Valtýsdóttir
Helga Þórisdóttir
Jens Þórisson Hrafnhildur Óskarsdóttir
Jón Þórisson Ragnheiður Steindórsdóttir
Vörður Þórisson
Þorbjörg Þórisdóttir Ólafur Pálsson
barnabörn og barnabarnabörn.
„Þessi tímamót mörkuðu þáttaskil
í réttindabaráttu kvenna,“ segir
Auður Styrkársdóttir, forstöðu-
maður Kvennasögusafns, sem
stendur ásamt Kristínu Ástgeirs-
dóttur að málþingi í dag um kosn-
ingarétt kvenna og áhrif hans í 90
ár. Í júní verða 90 ár liðin síðan
Danakonungur undirritaði lög sem
veittu konum sem orðnar voru 40
ára og eldri rétt til að kjósa og
bjóða sig fram til Alþingis en áður
höfðu konur fengið kosningarétt í
sveitarstjórnarkosningum og jafn-
an rétt til náms og embætta
„Þetta hafði verið löng barátta
sem hafði staðið yfir í tvo áratugi
og þarna sást endir á henni,“ segir
Auður en bendir á að Bríet Bjarn-
héðinsdóttir hafi sagt þetta vera
snoppung fyrir konur vegna
ákvæðisins um að konur yrðu að
vera eldri en 40 ára. Hún hafi þó
eins og aðrir glaðst yfir þessum
tímamótum enda takmarkið í aug-
sýn þar sem jafna átti kosninga-
réttinn á næstu fimmtán árum.
Jafn kosningaréttur komst síðan á
árið 1920. „Má segja að það hafi
verið Dönum að þakka þó ekki
mætti hafa hátt um það þá,“ álykt-
ar Auður. Þrátt fyrir þetta var
kosningaþátttaka dræm árið 1916
þegar rétt um tíu prósent kvenna
kusu.
Málþingið verður haldið í há-
tíðasal Háskóla Íslands, stendur
frá 13 til 16 og er öllum opið. Auð-
ur heldur eitt fjögurra erinda á
þinginu þar sem hún spáir í kynja-
mun í kosningaþátttöku og fer yfir
sögu frá árum kosningaréttarins
fram á okkar daga. Einnig veltir
hún fyrir sér hvort sá munur sem
sést í stjórnmálum og kosninga-
þátttöku í dag sé kynlægur.
Meiningin er að gefa erindin
af málþinginu út í bók með góð-
um styrk frá Alþingi og standa
vonir til að hún verði komin út
fyrir 19. júní, sem er afmælisdag-
ur kosningaréttarins. Þann dag
munu kvenfélög landsins fjöl-
menna á Þingvallafund. ■
24 20. maí 2005 FÖSTUDAGUR
KRISTÓFER KÓLUMBUS (1451-1506)
lést þennan dag.
Þakkar Dönum kosningaréttinn
TÍMAMÓT: KOSNINGARÉTTUR KVENNA Í 90 ÁR
„Við fylgdum ljósi sólarinnar og yfirgáfum
hinn gamla heim.“
- Kristófer Kólumbus var ítalskur landkönnuður sem fann Ameríku
fyrir slysni þegar hann var á leið til Asíu. Þegar hann lést taldi hann
ennþá að hann hefði komist til Asíu.
timamot@frettabladid.is
ANDLÁT
Eva Sæmundsdóttir, Garðvangi, Garði,
er látin. Jarðarförin fór fram í kyrrþey.
Elías Gunnar Þorbergsson, Kleppsvegi
134, áður bóndi í Meiri-Hattardal, lést
miðvikudaginn 11. maí.
Ingibjörg Friðfinnsdóttir, Kristnibraut
43, lést föstudaginn 13. maí.
Erla Kristjánsdóttir, til heimilis á Bakka-
stöðum 5a, áður Hjallalandi 22, lést
sunnudaginn 15. maí.
JAR‹ARFARIR
11.00 Sigurþór Halldórsson, fyrrverandi
skólastjóri í Borgarnesi, Gullsmára
5, Kópavogi, verður jarðsunginn
frá Bústaðakirkju.
15.00 Jóhanna Guðmundsdóttir, Hrafn-
istu, Hafnarfirði, verður jarðsungin
frá Bústaðakirkju.
15.00 Valgerður (Gerða) Sigurðardótt-
ir, Holtabyggð 5, Hafnarfirði, verð-
ur jarðsunginn frá Fríkirkjunni í
Hafnarfirði.
SKIPULEGGJA MÁLÞING Auður Styrkársdóttir, forstöðumaður Kvennasögusafnsins, og Kristín Ástgeirsdóttir, sérfræðingur á Rannsókn-
arstofu í kvenna- og kynjafræðum, halda báðar erindi á málþinginu sem haldið verður í hátíðasal Háskóla Íslands í dag.
Á þessum degi árið 1873 tryggði
kaupmaðurinn Levi Strauss sér
og klæðskeranum Jacob Davis
einkaréttinn á strigabuxum sem
festar voru saman með kopar-
nælum. Buxurnar tóku síðar
breytingum þegar striganum var
skipt út fyrir gallaefni og í dag
eru gallabuxurnar sem kenndar
eru við Levi Strauss eitt þekk-
tasta vörumerki heims.
Strauss fæddist í Bæjaralandi
árið 1829 en flutti til Bandaríkj-
anna árið 1847. Hann starfaði
sem kaupmaður og flutti til San
Francisco árið 1853 til að freista
gæfunnar. Verslunin gekk hins
vegar illa og sér til mikillar ar-
mæðu sat Strauss uppi með
mikið magn af strigaefni. Honum
datt þá í hug að sauma buxur úr
efninu. Buxurnar slógu í gegn hjá
námuverkamönnum enda var
efnið harðgert og mikið slit í því.
Árið 1972 sendi klæðskerinn Jac-
ob Davis Strauss bréf og benti
honum á að það mætti styrkja
viðkvæmustu álagspunktana
með koparfestingum. Davis og
Strauss ákváðu að sameina
krafta sína, fengu einkaleyfi á
hugmyndinni og hófu fjöldafram-
leiðslu á strigabuxum með kop-
arfestingum. Síðar skiptu þeir
strigaefninu út fyrir blátt gallaefni
og gallabuxurnar, eins og við
þekkjum þær í dag litu dagsins
ljós.
LEVI STRAUSS
ÞETTA GERÐIST MERKISATBURÐIR
1506 Kristófer Kólumbus land-
könnuður deyr, 55 ára að
aldri.
1818 Siglufjörður fær löggildingu
sem verslunarstaður. Bær-
inn fær kaupstaðarréttindi
einni öld síðar.
1944 Þjóðaratkvæðagreiðsla um
lýðveldisstofnun hefst og
stendur í fjóra daga. Kjör-
sókn var 98,4 prósent.
1969 Bardaga um Ap Bia fjall í
Víetnam, sem síðar var
nefnt Hamburger Hill, lýk-
ur. Gríðarlegur fjöldi
manna féll í orrustunni,
sem hafði enga þýðingu
þegar upp var staðið. Fræg
kvikmynd var síðar gerð
um þennan bardaga.
1986 Sex af forráðamönnum
Hafskips hf. eru handteknir
og úrskurðaðir í gæsluvarð-
hald meðan rannsókn
stendur yfir á rekstri fyrir-
tækisins.
Levi Strauss fær einkaleyfi á buxum
Tilkynningar um merkisatbur›i,
stórafmæli, andlát og jar›arfarir
í smáletursdálkinn hér a› ofan
má senda á netfangi›
timamot@frettabladid.is.
Augl‡singar á a› senda á
auglysingar@frettabladid.is e›a
hringja í síma
550 5000.
AFMÆLI
Ragnar Atli Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Fasteignar hf, er fimmtug-
ur.
Pétur Jónasson
gítarleikari er 46
ára.
Heimir Már Pétursson,
upplýsingafulltrúi Flug-
málastjórnar, er 43 ára.
Ólafur H. Krist-
jánsson knatt-
spyrnuþjálfari er
37 ára.
FÆDDUST fiENNAN DAG
1799 Honore de Balzac
rithöfundur.
1806 John Stuart Mill
heimspekingur.
1908 Jimmy Stewart leikari.
1944 Joe Cocker söngvari.
1946 Cher söngkona.
Níu íslenskir námsmenn hlutu
styrk frá Fulbright-stofnuninni í
ár til framhaldsnáms í Bandaríkj-
unum í haust. Þeim til heiðurs var
á dögunum haldin árleg móttaka á
heimili sendiherra Bandaríkjanna
á Íslandi, James I. Gadsden.
Þeir styrkþegar sem hlutu
styrk í ár eru: Ásdís Helgadóttir,
Ellen Dröfn Gunnarsdóttir, Hild-
ur Einarsdóttir, Kolbeinn Tumi
Daðason, Úlfar Freyr Stefánsson,
Ýmir Vigfússon og dr. Gunnar
Guðmundsson, sem hlaut styrk til
rannsókna.
Þá hlaut Erna Hjaltested lög-
fræðingur Cobb Family Fellows-
hip-styrkinn, sem fjármagnaður
er af fyrrverandi sendiherra
Bandaríkjanna, á Íslandi, Charles
E. Cobb Jr., og er veittur til fram-
haldsnáms við Miami University í
Florida.
Stofnunin sér einnig um Frank
Boas-styrkinn sem veittur er til
framhaldsnáms í lögfræði við
Harvard og hlaut Eiríkur Jónsson
lögfræðingur hann. Þess má geta
að sjö þjóðir keppa árlega um
hinn virta Frank Boas-styrk og
einn styrkþegi hlýtur. ■
Fulbright veitir árlega styrki
Í MÓTTÖKU SENDIHERRA Styrkþegarnir ásamt James I. Gadsden, sendiherra Banda-
ríkjanna, stjórn Fulbright-stofnunarinnar og Láru Jónsdóttur framkvæmdastjóra.
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir, amma
og langamma
Valgerður (Gerða) Sigurðardóttir
Holtabyggð 5, Hafnarfirði
lést á St. Jósepsspítala, Hafnarfirði, sunnudaginn 15. maí.
Útförin fer fram frá Fríkirkjunni í Hafnarfirði föstudaginn
20. maí kl. 15.00.
Magnús Björnsson
Unnur Birna Magnúsdóttir Gísli G. Gunnarsson
Barnabörn og barnabarnabörn.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
LI