Fréttablaðið - 28.08.2005, Blaðsíða 18

Halldór Ásgrímsson segirtöluverð viðbrigði hafiverið að hefja störf í
stjórnarráðinu enda starf forsæt-
isráðherra töluvert ólíkt þeim
ráðherrastöðum sem hann hefur
áður gegnt. Halldór hefur verið
þingmaður í þrjátíu ár og ráð-
herra í átján ár og kann vel við sig
í starfi forsætisráðherra.
„Mér hefur líkað þetta fyrsta
ár vel. Ég skal þó játa það að ég
hélt þetta yrði öðruvísi að ein-
hverju leyti. Ég átti ekki von á því
að stjórnarandstaðan hefði svona
mikinn áhuga á fortíðinni. Ég hef
lítinn áhuga á fortíðinni almennt
þótt ég hafi gaman af því að lesa
sögu. Ég tel mikilvægara fyrir
stjórnamálamenn að hugsa til
framtíðar,“ segir Halldór sem er
ánægður með samstarfið við Dav-
íð og aðra ráðherra ríkisstjórnar-
innar og hælir stjórnarsamstarf-
inu en við annan tón kveður um
stjórnarandstöðuna á þingi.
„Við höfum verið að takast á
við krefjandi verkefni og það hef-
ur komið meðal annars í minn hlut
að marka stefnu um sölu Símans
svo eitthvað sé nefnt. Umræðan
um það hefur hins vegar verið
mjög fortíðarkennd. Stjórnarand-
staðan hefur verið heltekin af sölu
bankanna og í hvert skipti sem
Símasalan er nefnd þarf að fjalla
um einkavæðingu bankanna sem
er löngu liðin tíð. Sú sala tókst
afar vel og íslenskt þjóðfélag hef-
ur gjörbreyst í kjölfarið og fjár-
málamarkaðurinn þar með. Ég er
ekki í nokkrum vafa um það að ein
af stóru ástæðunum fyrir því
hvað okkur gengur vel í samfélag-
inu, er sú að við erum búin að losa
ríkið út af fjármálamarkaðnum.“
Samfylkingin komið mest á
óvart
Halldór segir að allt of mikill tími
hafi farið í að leiðrétta stjórnar-
andstöðuna. Ekki síst þegar kom
að umræðunni um hans persónu-
legu hagsmuni við bankasöluna.
Hann segist ekki hafa tekið gagn-
rýnisraddirnar nærri sér.
„Þetta er orðið þekkt fyrirbæri
í íslenskum stjórnmálum að tala í
tíma og ótíma um lítinn eignarhlut
sem ég erfði eftir foreldra mína í
tilteknu fyrirtæki á Hornafirði.
Fyrirtæki sem hefur verið í heið-
arlegum atvinnurekstri í áratugi
og hefur grundvallarþýðingu í því
byggðarlagi. Ég hef ekki haft nein
afskipti af því fyrirtæki og það
var nú svo að þessi gagnrýni
stjórnarandstöðunnar gekk svo
langt að Ríkisendurskoðun ákvað
að fara ofan í málið og komst að
mjög ákveðinni niðurstöðu. Ekki
bara einu sinni, heldur þrisvar. Ég
var ánægður með það og mér
finnst þar með málinu lokið.“
Hann segir stjórnarandstöðuna
hamla því oft á tíðum að hægt sé
að starfa eðlilega við þau verkefni
sem þarf að sinna.
„Það er ekki mjög uppbyggileg
pólitík ef alltaf er verið að sá
fræjum tortryggni í tilteknum
málum í stað þess að taka afstöðu
til málanna sjálfra. Að því er
varðar sölu bankanna og sölu Sím-
ans hefur stjórnarandstaðan haft
afar óljósa afstöðu. Það er okkar
hlutverk sem erum leiðandi í ís-
lenskum stjórnmálum að hafa
skoðun á málum og að koma þeim
í framkvæmd. Ég geri mér grein
fyrir því að það þarf að taka mál
til umræðu og ræða þau í þjóðfé-
laginu en menn geta ekki verið í
endalausri umræðu. Menn verða
líka að hafa tíma til að fram-
kvæma. Mér hefur alltaf hugnast
betur framkvæmdastjórnmál en
umræðustjórnmál þó að undan-
farinn þurfi nú að vera umræðan.
Stjórnarandstaðan kemst bara
aldrei út úr umræðunni og tekur
mjög óljósa afstöðu til stórra mála
nema að vera bara á móti þeim.
Þetta er það sem hefur komið mér
mest á óvart á þessu ári sem ég
hef verið hér, sérstaklega hvað
varðar Samfylkinguna. Mér hefur
fundist Vinstri-grænir hafa nokk-
uð skýra afstöðu, þeir vilja ekki
miklar breytingar, þannig það
hefur legið ljóst fyrir.“
Vill sjá lægri tekjuskatt
Fylgi Framsóknarflokksins mæld-
ist í sögulegu lágmarki fyrr í sum-
ar og fylgi flokksins í Reykjavík
dugði þá varla til þess að flokkur-
inn fengi einn þingmann kjörinn í
Reykjavík. Hefur Halldór áhyggj-
ur af stöðu flokksins?
„Mér finnst alltaf slæmt þegar
að flokkurinn mælist með lágt
fylgi í könnunum. Sérstaklega
finnst mér það miður þegar allt
gengur vel. Það hefur aldrei geng-
ið betur í íslensku samfélagi en í
dag og við Íslendingar erum að
skara fram úr öðrum þjóðum á
mörgum sviðum. Samkeppnis-
hæfni landsins er góð, frum-
kvöðlastarfsemi, efnahagsleg af-
koma og staða til framtíðar er
með því besta sem gerist í heimin-
um.
Ég geri mér hins vegar grein
fyrir því að við höfum verið að
ganga í gegnum gífurlegar breyt-
ingar og Framsóknarflokkurinn
hefur verið að breytast. Við þurf-
um ekki annað en að líta til þeirra
breytinga sem orðið hafa í land-
búnaði og sjávarútvegi. Þar við
bætist svo alþjóðavæðingin og gíf-
urlegar breytingar á fjármála-
markaði. Allt þetta hefur reynt
mikið á flokkinn og hann hefur
legið undir mikilli gagnrýni fyrir
að ganga jafn langt og raun ber
vitni í breytingum. Það má sjálf-
sagt spyrja þeirra spurninga
hvort við höfum gengið þar of
hratt en ég held að menn eigi eftir
að sjá að þetta var rétt og nauð-
synlegt. Þetta mun skila miklu í
framtíðinni þannig að ég vænti
þess að Framsóknarflokkurinn
verði dæmdur af verkum sínum.
Við höfum orðið vör við það í ýms-
um skoðanakönnunum að mörg
þau mál sem við höfum ráðist í og
hafa skipt sköpum varðandi þær
framfarir sem hafa orðið í þjóðfé-
laginu hafa mætt andstöðu hjá
mörgum. Ég held hins vegar að
fólk eigi eftir að sjá að þarna vor-
um við að ganga í takt við tímann.“
Efnahagsástandið leyfir ekki
breytingar á skattkerfinu
Skattamál hefur borið á góma í
pólitískri umræðu hér á landi og
tekjuskattur lækkar um áramótin.
Búist er við breytingum á virðis-
aukaskattkerfinu. Halldór segir
að ekki megi búast við miklum
breytingum á skattkerfinu því
efnahagsástandið leyfi það ekki
að sinni þótt hann segi ljóst að
breytinga sé þörf.
„Eins og stendur þá erum við
ekki að ræða frekari skattalækk-
anir en boðaðar hafa verið. Efna-
hagsástandið býður ekki upp á
það. Við höfum ákveðið að lækka
tekjuskatt en ég leyni því ekki að
ég myndi vilja sjá tekjuskattspró-
sentuna eitthvað lægri. Skattur á
fyrirtæki er átján prósent og
skattur á fjármagnstekjur er tíu
prósent og nú erum við að fara
með skattprósentuna niður í rúm
þrjátíu og fjögur prósent. Skatt-
prósentan þyrfti að vera einhverj-
um prósentum lægri til að minnka
bilið þarna á milli. Það er að vísu
að verða tiltölulega lítið en ég
hefði viljað sjá það enn minna.
Síðan er það þannig að hér eru
ýmis gjöld sem eru ekki í takt við
tímann. Sérstaklega væri mikil-
vægt að endurskoða vörugjald og
stimpilgjald er skattur sem sam-
ræmist ekki því sem gerist í flest-
um öðrum löndum.
Það er ekkert því til fyrirstöðu
að lækka neðra þrep virðisauka-
skatts, það er að segja á matvæli,
ef við höfum til þess svigrúm í
ríkisfjármálum. Það er nú til
skoðunar og athugunar en sem
stendur býður efnahagsástandið
ekki upp á það heldur. Við erum
hér með all nokkra þenslu og
þurfum að gá að okkur út af stöð-
ugleikanum.“
Halldór segir að það sé hans
skoðun að fólk hafi aldrei haft það
betra hér á landi en í dag. Þannig
hafi flestir möguleika á að fá störf
við hæfi og það hljóti að vera tak-
mark að fólk geti nýtt sína mennt-
un og reynslu til að koma sér vel
fyrir á vinnumarkaði.
„Auðvitað er hér fólk sem á við
erfiðleika að stríða og bilið milli
hinna lægst launuðu og þeirra
hæst launuðu hefur aukist. Við
þurfum að taka á því með því að
reyna að hífa þá upp sem að hafa
lægstu tekjurnar og við höfum
verið að stíga skref í því, til dæm-
is með hækkun atvinnuleysisbóta
en það sem mest er um vert er að
allir hafi vinnu. Ég tel að það sé
mikilvægast af öllu í lífinu. Ég hef
heyrt það undanfarnar vikur að
menn hafi áhyggjur af því að mik-
il þensla sé á vinnumarkaði og það
er áreiðanlega rétt en gleðitíðind-
in í því, sem halda verður meira á
lofti, er að flestir eiga auðvelt
18 28. ágúst 2005 SUNNUDAGUR
Er ekki á lei› út úr pólitík
Um mi›jan næsta mánu› hefur Halldór Ásgríms-
son gegnt starfi forsætisrá›herra í eitt ár. Hann tók
vi› af Daví› Oddssyni sem haf›i gegnt embættinu
samfellt frá árinu 1991 e›a í rúm flrettán ár. Hjálm-
ar Blöndal hitti Halldór í stjórnarrá›inu og fór yfir
fyrsta ári› í starfi, ræddi vi› hann um stö›u Fram-
sóknarflokksins og vi›horf hans til fleirra mála sem
hva› hæst ber í dag.
„Það er ljóst að Vinstri grænir voru mjög ákveðnir í því að
róa á eigin mið. Það voru mikil vatnaskil í sögu Reykjavík-
urlistans þegar sá aðili sem hafði leitt hann alla tíð gekk opinber-
lega til samstarfs við Samfylkinguna og er nú formaður hennar. Það
hlaut að hafa einhver áhrif og það skapaði los á milli flokkanna.
Síðan er það nú þannig að í öllum flokkum er vilji til þess að bjóða
fram í eigin nafni og mér sýnist að hann sé að verða ofan á.“
,,
HALLDÓR ÁSGRÍMSSON Halldór hefur um miðjan næsta mánuð gegnt starfi forsætisráðherra í eitt ár. Hann er ánægður með fyrsta
árið sem forsætisráðherra en stjórnarandstaðan hefur valdið honum vonbrigðum.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA