Fréttablaðið - 28.08.2005, Blaðsíða 22

Óánægja í starfi
Óánægja í starfi getur verið afar lamandi og gert fólki lífið leitt. Ef óánægja kemur
upp skaltu skoða það með opnum en gagnrýnum huga og sjá hvað það er sem
veldur óánægjunni og reyna að finna lausn á vandanum.[ ]
Útskriftarnemar úr kennara-
háskólum í Bretlandi búast
við því að vinna við annað en
kennslu innan tíu ára.
Næstum því þrír fjórðu af út-
skriftarnemum úr kennarahá-
skólum í Bretlandi síðustu ár ætla
að skipta um starfssvið þegar
þeir verða 35 ára. Þetta kemur
fram í nýrri könnun sem fram-
kvæmd var af umboðsskrifstofu
kennaraþjálfunar þar í landi.
73 prósent starfsmanna sem
höfðu útskrifast úr háskóla síðan
árið 2003 bjuggust við því að eyða
tíu árum eða minna í sínu fyrsta
starfi. Jafnframt sögðust 72 pró-
sent ætla að skipta um starfssvið
við 35 ára aldur. Margir starfs-
mannanna vildu vinna vinnu þar
sem þeir gætu skipt sköpum í lífi
fólks en 1,778 útskriftarnemar á
aldrinum 21 til 36 ára tóku þátt í
könnuninni.
Fólk sem var rétt rúmlega tví-
tugt var sérstaklega ákaft í að
skipta um starfssvið og fjörutíu
prósent hugðust gera það innan
fimm ára.
Fjórtán prósent þeirra sem
vildu skipta um starfssvið vildu
vinna í fjölmiðlun eða útgáfuiðn-
aðinum, ellefu prósent í tölvu- eða
fjarskiptaiðnaðinum og einn af
hverjum tíu vildi vinna banka-
eða opinber störf.
ÞEIR SEM VINNA MIKLA YFIRVINNU
ERU MUN LÍKLEGRI TIL AÐ SLASAST
EÐA VEIKJAST.
Fólk sem vinnur fram eftir er í mun
meiri hættu á að verða fyrir meiðslum
eða veikjast, samkvæmt nýrri rann-
sókn við Háskólann í Massachusetts í
Bandaríkjunum.
Í rannsókninni var litið á gögn frá ár-
unum 1987 til 2000. Niðurstöður
bentu til þess að starfsmenn sem
vinna yfirvinnu væru 61 prósent lík-
legri til að meiðast eða veikjast þegar
þættir eins og aldur og kyn voru tekn-
ir til greina.
Niðurstöður þessarar rannsóknar
benda til þess að störf sem krefjast
yfirvinnustunda séu ekki bara áhættu-
meiri í hættulegum iðnaðarfögum. Yf-
irvinna getur aukið hættu á slysum á
vinnustað vegna þreytu og streitu
starfsmanna.
Í gögnunum sem nýtt voru til rann-
sóknarinnar fundust 5.139 vinnutengd
meiðsli eða veikindi; allt frá stressi til
skráma, brunasára og vöðvameiðsla.
Meira en helmingur þessara meiðsla
og veikinda átti sér stað í störfum þar
sem unnin er yfirvinna. Vegalengd til
og frá vinnu hafði hins vegar engin
áhrif á þessi óþægindi.
Yfirvinna skapar hættu á veikindum
Vilja skipta um starfssvi›
Þreyta og stress á vinnustað veit aldrei á
gott og getur aukið líkur á meiðslum
eða veikindum.
Nýjar reglugerðir eru í
vinnslu í Sádi-Arabíu sem
eiga að stuðla að því að auka
þátttöku kvenna í efnahags-
þróun landsins með því að
vinna eða fjárfesta.
Yfirvöld í Sádi-Arabíu ætla að
rannsaka núverandi reglugerðir
og starfsreglur í landinu til þess
að ákveða hverra breytinga er
þörf til að bæta stöðu kvenna.
Samkvæmt fimm ára áætlun fyr-
ir árin 2005 til 2009 er almennt
markmið að auka efnahagsstarf-
semi kvenna, auðvelda þátttöku
þeirra í atvinnulífinu, þróa stuðn-
ingsþjónustu, opna fleiri starfs-
geira fyrir konur og hvetja konur
til þess að læra vísindagreinar í
skólum án þess að þurfa að gefa
upp hlutverk sitt innan fjölskyld-
unnar og þjóðfélagsins.
Atvinnuleysi meðal kvenna í
Sádi-Arabíu er 21,7 prósent en 7,6
prósent hjá karlmönnum. Ósam-
ræmi milli menntunar og þarfa
vinnumarkaðarins er aðalástæða
þessa mikla atvinnuleysis en tak-
mörkuð menntun er í boði fyrir
konur. Flestar konur starfa hjá
hinu opinbera og voru þær þrjátíu
prósent starfsmanna þar árið
2003. Flestar þessar konur starfa
í skólageiranum eða 83,4 prósent.
5,4 prósent vinna í heilbrigðis-
geiranum.
Áætlunin sem er í bígerð í
Sádi-Arabíu einblínir ekki aðeins
á að veita fleiri konum menntun
og vinnu heldur líka á að veita
þeim fleiri fjárfestingartækifæri
þar sem áætlað er að þær lumi á
fimmtán milljörðum í sádi-arab-
ískum ríal á bankareikningum.
Það samsvarar tæplega fjörutíu
milljónum dollara.
Konur fái betri menntun
og atvinnutækifæri
Konur í Sádi-Arabíu eiga minni möguleika á menntun en karlmenn í landinu.
Flestir sem útskrifast sem kennarar í Bretlandi
vilja ekki vinna við kennslustörf alla ævi.
Brynja Bragadóttir aðstoðar
fyrirtæki við að draga úr fjar-
vistum með því að bæta
starfsandann og draga úr
streitu.
Samkvæmt úttekt sem ráðgjafar-
fyrirtækið ParX gerði á fjarvist-
um starfsmanna 28 fyrirtækja
kom í ljós að meðaltal fjarvista
var 9,4 dagar á mann á ári og þá
er orlof ekki talið með. Sam-
kvæmt þessari sömu úttekt er
áætlað að fjarvistir kosti meðal-
stórt fyrirtæki um 39 milljónir
króna á ári, sem hlýtur að teljast
ansi há upphæð. Brynja Braga-
dóttir ráðgjafi hjá ParX hefur
sérhæft sig í streitu- og fjarvista-
stjórnunarráðgjöf til fyrirtækja.
„Erlendar kannanir benda til
þess að um fjórðungur þeirra
sem eru fjarverandi frá vinnu
eigi við andleg og/eða líkamleg
vandamál að stríða sem tengjast
streitu. Það er erfitt að aðskilja
það sem gerist í einkalífi fólks og
vinnustaðinn en í vinnustaða-
greiningum sem fyrirtækið gerir
spyrjum við fólk sérstaklega um
streitu í tengslum við líðan í
starfi. 54% þeirra sem svara hjá
okkur segjast finna fyrir frekar
mikilli eða mikilli streitu í starfi
og 72% prósent segjast vera und-
ir frekar miklu eða mjög miklu
álagi. Og mikið vinnuálag er auð-
vitað ekki hollt til langs tíma.“
ParX býður upp á ráðgjöf og
námskeið þar sem fyrirtækjum
og stjórnendum er hjálpað við að
finna út hvað geti valdið streitu
innan hvers fyrirtækis. „Lausnin
felst í því að þekkja hugsanlegar
orsakir álags og streitu sem
starfsfólk upplifir. Hlutverkatog-
streita virðist hrjá marga, bæði
innan vinnustaðarins og utan.
Hlutverk og ábyrgðarsvið þurfa
að vera vel skilgreind og mark-
mið skýr. Ýmislegt fleira má
nefna, meðal annars samskipti
og upplýsingaflæði. Allt þetta
þarf að skoða og greina hjá
hverjum vinnustað, finna út
hvort streita sé til staðar og hvað
sé til ráða til að draga úr álagi og
streitu meðal starfsmanna. Mik-
ilvægt er að hjálpa einstaklingn-
um að leysa sín mál líka, því oft
gerir fólk sér ekki grein fyrir
hvers konar álagi það er undir og
hvernig því hentar best að ráða
við það. Þá má ekki gleyma mik-
ilvægi jafnvægis milli vinnu og
einkalífs, það er að vinnan taki
ekki yfir líf fólks, að fólk hafi
tíma til að sinna fjölskyldu sinni
og áhugamálum.“
En hvernig hjálpar ParX til að
greiða úr þessum þáttum? „Við
sníðum okkar lausnir að þörfum
hvers og eins fyrirtækis en erum
líka með fræðslu um grundvallar-
atriði sem varða streitu og fjar-
vistir. Það er mikilvægt að yfir-
menn og stjórnendur fyrirtækja
átti sig á því hvað veldur streitu
innan fyrirtækisins, sérstaklega
þar sem mörgum þessara þátta er
hægt að stjórna með ýmsum
hætti. Það má til dæmis gera með
því að bæta starfsumhverfi og
starfshætti og hreinlega andann á
vinnustaðnum.“ Nánari upplýs-
ingar má finna á www.parx.is. ■
Fjarvistir gætu kosta› me›al-
stórt fyrirtæki 39 milljónir á ári
Brynja Bragadóttir ætlar að hjálpa fólki að draga úr streitu á vinnustaðnum og fækka þar með fjarvistardögum.
Breikkar bil milli ríkra og fátæka
Vefsíður í Bandaríkjunum og
Bretlandi þar sem hægt er að
finna upplýsingar um sérstök
svæði gætu aukið aðskilnað
hverfa.
Góðgerðarsamtökin Joseph
Rowntree Foundation í Bretlandi
hafa varað við því að vefsíður sem
innihalda upplýsingar um mis-
munandi hverfi geti breikkað bil-
ið á milli ríkra og fátækra svæða.
Samtökin eru hrædd um að
vefsíðurnar sjái fólki í fast-
eignahugleiðingum fyrir gögn-
um um tekjustig og uppruna
fólks í vissum hverfum. Samtök-
in segja að svipaðar vefsíður í
Bandaríkjunum hafi leitt til
þess að fólk með mjög háar tekj-
ur hópist saman á sama svæði.
Segja samtökin að þetta leiði til
meiri aðskilnaðar og minnki fé-
lagslega samkennd.
Upplýsingar sem tiltækar eru
á vefsíðunum í Bretlandi eru yfir-
leitt minni en í Bandaríkjunum. Í
Bandaríkjunum er hægt að leita
að meðaltekjum í hverfi og einnig
er hægt að sjá af hvaða þjóðerni
íbúarnir eru. Í Bretlandi getur
fólk athugað glæpatíðni og getu
barna í hverfisskólunum. Góð-
gerðarsamtökunum finnst gott að
fólk hafi aðgang að upplýsingum
um svæði en benda á að sú hætta
sé til staðar að ríka fólkið kjósi að
búa á svæðum þar sem einungis
ríkt fólk býr.
Húsin í Beverly Hills eru mörg hver glæsileg og þar hefur ríka fólkið hópað sig saman.