Tíminn - 09.11.1975, Blaðsíða 29

Tíminn - 09.11.1975, Blaðsíða 29
Sunnudagur !). nóvember 1!)75. TÍMINN 29 Eftir tónlcika eru bakvöðvar Bernsteins oft svo stlfir að hann verður aö fara I nudd. í austurrfskum jakka heldur Bernstein upp á kvöldið f pylsu- stofunni i Salzburg með syni sin- um Alexander.dætrunum Nina og Jamie og konu sinni Felicia. Lilly Palmer fær handkoss hjá Bernstein, en Judith Biegen, sem söng sérstaklega vel á tónicikun um fékk innilegri koss. að slita mig frá hljómborðinu. Mér fannst ég vera í miðdepli al- heimsins, sem ég hafði á valdi minu”. En hann var ekki bara músik- alskur. Hann lauk hinum nafntog- aða „Latinuskóla” i Boston með fyrirtaks einkunnum og innritað- ist i Harvard i tónlist og tungu- mál. Þrátt fyrir ágætispróf fékk hann enga vinnu sem tónlistar- maður. Fullur örvæntingar auglýsti hann i dagblöðum kennslu i pianóleik. Enginn nem- andi kom. f stað þess uppgötvaði hljómsveitarstjóri Bostonar sinfóniuhljómsveitarinnar, Serge Koussevitzky hann. Hann sagði að hann væri nýr Koussevitzky. Þessi hégómlegi „showmað- ur” kom hinum unga Bernstein eins mikið á framfæri og hann gat, og arfleiddi hann að gullnu skyrtuhnöppunum sem arftaka hinssérstaka stíls, sem Bernstein hafði þá lika tileinkað sér. Þremur árum seinna, þegar Bernstein var aðstoðarstjórnandi i New York, varð kvef Bruno Walters honum til frægðar. Sagan um undrabarnið Lennie segir, að hann hafi hlaupið i skarðið alveg óundirbúinn fyrir gamla meistar- ann 14. nóv. 1943. Þetta er ekki al- veg rétt. Bernstein hafði vitað, að Walter gæti sennilega ekki stjórnað og hafði þvi lært verkin vel. Það borgaði sig. Áhorfendurnir fögnuðu ákaft. Gagnrýnendurnir töluðu um nýja stjörnu. Hann fékk tilboð frá öll- um stóru hljómsveitunum. Bern- stein segir: „Ég vissi alls ekki hvað var að gerast og ég trúði ekki að allt þetta væri min vegna. Ég vann til að gleyma þessu.” Það var alveg sama hvað hann gerði, fólk fylgdist alltaf með þvi. 27 ára, árið 1945, fékk hann New York City Center hljómsveitina. Hún lék undir hans stjórn „mest spennandihljómleika, sem heyrzt höfðu i New York” (New York Times). Bernstein höfðaði til ungra áheyrenda með nýrri tón- list og var sjálfur ungur. Hann var orðinn vinsælasti hljómsveitarstjóri Bandarikj- anna og brátt annarra landa lika. 1947 fór hann til tsrael og stjórnaði á tveimur mánuðum 40 tónleikum. Eftir að hann kom til baka stjórnaði hann 25 tónleikum á 28 dögum. Svona gekk það árið út og árið inn. Gagnrýnandi nokkur velti fyrir sér, hvenær hannhefði skrifað sinfóniur sinar, balletta, kvikmynda- og Broad- waytónlist. Sennilega i leigubil- um, hótelanddyrum og flugvél- um! 1951 fór Bernstein i fyrsta skipti I fri. 1 stað þess að hvila sig giftist hann leikkonunni Felicia Montealegre. Strax á hveiti- brauðsdögunum i Mexikó, komst hún að raun um að það væri erfitt að búa með Lennie, ,,en væri ekki erfiðleikar i sambúð með öllum mönnum, sem borgaði sig að búa með?” Börn þeirra Jamie (23 ára), Alexander Serge (21 árs) og Nina (14 ára), eru dómharðir að- dáendur föður sins. Jamie, sem hefur lokið kennaraprófi i tungu- málum og bókmenntum segir: „Hann er mjög sérlundaður, en hann er mannlegasta vera, sem ég þekki. Ég held að hann viti ekki hvernig á að ljúga.” Þennan heiðarleika kunna áheyrendur lika að meta. Sérstaklega ungu hlustendurnir, sem hafa kynnzt honum i sjón- varpsþáttum, sem sýndir hafa verið um allan heim. Lög hans Golda Meir, fyrrv. forsætisráð- herra tsraels, faðmar Leonard Bernstein. Siðan 1947 kemur hann regiuiega til hljómleikahalds til Tel Aviv, Haifa og Jerúsalem. hitta lika i mark, eins og kennslu- stundir hans, samanber West Side Story. Ef Bernstein gerir fjárhagslegt uppgjör, þá hefur vinnuæðið lika borgað sig peningalega. Hanner álitinn eiga á aö gizka 3200 milljónir kr. Frá Broadway, þar sem West Side Story var flutt árum saman, auðnaðist Bernstein að stökkva upp á eftirsóttasta tónleikspall i New York. 1958 varð hann aðal- stjórnandi Filharmóniusveitar New York-borgar. Þá var sagt, að þessi hljómsveit væri stærilát og ósamvinnuþýð. En „Ljónið Lennie”, sem meira að segja góð- ir vinir segja um, að hafi að geyma „gyðinglega ófyrirleitni”, tamdi tónlistarmennina. Askriftirnar jukust um 50%. A tónleika hans var alltaf uppselt. Allt öðru visi var með Karajan, mótleikara Bernsteins i Evrópu. sem helzt byggir tónleika sina upp á Bach, Beethoven, Brahms og Bruckner. Bernstein flutti á hinum 942tónleikum, sem leiðtogi hljómsveitarinnar, 400 verk allra stiltimabila. Þar á meðal 100 ný amerisk verk. Eftir 11 ára tamningastar/, eft- ir þúsund stökk og óteljandi kossa og faðmlög, sagði Bernstein upp forstjórastöðunni. Hann ætlaði aftur að spila á pianó, semja, yrkja, skrifa, kenna. 1971 varð til „Messa” i minningu John F. Kennedys, og rétt um þessar mundir á aðflytja nýjan söngleik. sem fjallar um 200 ár af sögu Bandarikjanna. A sama tima sýnir sjónvarpið i Evrópu annan „söngleik” með honum, 8. sinfóniu Mahlers. Bernstein sagði i tilefni af flutn- ingi og upptöku þessa verks: „Þessi tónlist étur mig upp með húð og hári. Það er gifurlega sál- ræn áreynsla að stjórna henni. Ég beinlinis sef hjá verkinu.” ->

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.