Tíminn - 04.04.1976, Blaðsíða 27

Suiiiiudagur 4. aprfl li>76.
TÍMINN
27
KVIKMYNDIR — KVIKMYNDIR — KVIKMYNDIR —
í sjálfu sér ágætis
kvikmynd en dálítið
erfið á að horfa og stöku senur of fjarrænar
Nýja-Bió.
Zardoz
leikstjórn: John Boorman
aðalhlutverk: Sean Connery,
Charlotte Rampling, Sara Kestel-
man, John Aldcrton, Sally Ann
Newton, Niall Buggy.
Homo Erectus, Homo Sapiens,
Homo Eternal.
Viö vitum það i dag að i þró-
unarsögu mannkyns hefur ein
manntegundin tekið viö af ann-
arri. Hver um sig hefur átt sitt
lifsskeið, sina veröld, en veriö
leyst af þegar hún hefur runnið
skeiö sitt á enda.
Þannig vitum viö i dag aö fyrr
eöa siöar veröur Homo Sapiens aö
, vikja úr vegi fyrir „börnum
framtiöarinnar”, ef svo má aö
oröi komast.
Hvemig þau umskipti fara
fram og hver veröa börnin sem
viö taka er okkur enn huliö og
veröur okkur ef til vill alla tiö.
Enginn getur þó forboöiö okkur
aö spá, aö rýna inn i framtiöina
og imynda arftakana. Þaö hafa
enda margir gert.
Framtiöarskáldskapur, eöa
visindaskáldskapur, nýtur æ
meira fylgis meöal okkar. Til er
orðiö mikiö safn slikra sagna,
sem flestar hafa aö viöfangsefni
sinu framtiö mannkyns eöa
hugsanleg forlög þess.
Til eru þeir sem vilja álita
Homo Sapiens lokaþáttinn i
þrdunarsögu mannkyns og þá
annaö hvort aö hann muni héöan i
frá halda völdum sinum, litiö
breyttur, eöa glatast meö öllu og
honum óskyldar tegundir taka viö
stjórninni.
Þá eru til þeir sem álita aö
Homo Sapiens muni eyöa ekki aö-
eins sjálfum sér, heldur og öllum
lifheimi sinum, jafnvel öllu
sólkerfi sinu.
Þriöji hópurinn er þó sá sem ef
til vill hefur mest til sins máls, en
hann telur að nýtt afbrigöi
mannsins muni taka viö, jafnvel
innan skamms. Er þessari nýju
manntegund lýst sem einskonar
Homo Superior, eða Homo hinn
fremri, ekki ósvipuðum Homo
Sapiens i útliti, en honum fremri
að gáfum og andlegri hæfni.
Flestir spá þeir Homo Superior
meira langlifis en Sapiens hefur
öðlazt,aö meðalævi verði jafnvel
um tvö hundruð ár eða svo. Það
sem athyglisverðast er þó við
spádóma þeirra er hversu likt
þeir telja ytra byrði þjóðfélags
þessara ofurmenna verði
menningarframlinu okkar. Lög,
siðvenjur, mannleg samskipti og
viðhorf breytist, en yfirbragöi
verði þjóöfélaginu nægilega svip-
aö til þess aö Homo Sapiens
myndi þekkja sig viö fyrstu sýn.
Þá er einnig athyglisvert að
flestir gera ráð fyrir aö til harðr-
ar baráttu komi milli Sapiens og
Superior, áður en völdin skipta
um hendur. Meginrök þess eru
þau aö Sapiens hafi alla tiö valið
sér til forystu þá einstaklinga
sem minnstan andlegan sveigjan-
leika hafa átt, aö stjórnmála-
menn og þar af leiðandi valdhaf-
ar, muni ekki hafa þá viðsýni, og
framsýni til aö bera sem þarf ef
skiptin eiga að fara fram á friö-
samlegan máta.
Kvikmynd Zardos fjallar um
eitt afbrigöi af Homo Superior,
nánar tiltekiö Homo Eternal, eða
Homo hinn eilifa.
1 upphafi myndar hefur Homo
Eternal þegar tekiö völdin, en
hefúrekkieytt Homo Sapiens.þvi
hans er þörf til fæöuöflunar.
Homo Eternal hefur tvennt
fram yfir Homo Sapiens. í fyrsta
lagi meiri gáfur og þekkingu,
bæöi vegna lengri lifstiöar — og
þar af leiöandi námstima — og
vegna þess aö hann er runninn út
af færustu visindamönnum Sapi-
ens. I ööru lagi hefur Homo
Etemal öölazt eilift lif.
Vegna þessara eiginleika sinna
hefur Homo Eternal lagtundir sig
beztu bletti Jarðar, lokað sig þar
af frá umheiminum, með vizku
sina og eilifð. Meginhluta jarðar
byggir enn Homo Sapiens, fáfróð-
ari og vesælli en nokkru sinni
fyrr, þræll og vinnudýr, sem
stjórnað er um guðinn Zardoz.
Til að halda Sapiens i skefjum
hafa Eilífir myndað sveitir Gjör-
eyða, sem hafa það hlutverk að
drepa hæfilega mikið af stofni
Sapiens að honum fjölgi ekki um
of. Siðar verður hlutverk þeirra
einnig að sjá til þess að Sapiens
vinni, rækti korn og sjái Eilifum
fyrir mat.
Gjöreyöar eru sveitir úrvals-
manna, kynbættar og ræktaðar.
Þeir einir eru guðs útvaldir og
hafa heimild til að timgast.
Þrátt fyrir yfirburöi sina og
eilifð er Homo Eternal ekki
hamingjusamur. Hann hefur ööl-
azt kosti eilifs lifs og veröur þvi
að sætta sig viö gallana einnig,
Helztu vandamál hanseruleiöi og
tilgangsleysi, sem brýzt út I ýms-
um myndum. Sinnuleysi leggst á
hluta kynstofnsins, sálardoði sem
gerir lifandi likama aö innan-
tómri skel. Aörir gera á einhvern
hátt uppreisn gegn umhverfi sinu
og eru fyrir það dæmdir til eilffr-
ar elli.
Þar kemur þvi aö blessun
stofnsins snýst við og veröur
bölvun hans. Homo Eternal hefur
allt, fær allt upp i hendurnar
nema hiö eina sem allir Eilifar
þrá, dauöann.
Leyndarmáliö bak við eilifa
tilveru er geymt i svokölluðum
tjaldbúöum. Þeir sem sköpuöu
tjaldbúðirnar og innsigluðu til-
veru Eilifa komu endanlega i veg
fyrir að þeir kæmust undan þeim
forlögum sem þeir bjuggu sér
sjálfir. Fyrsta verk tjaldbúöanna,
var að þurrka úr minni þeirra
allra hvað þær voru staðsettar og
hvernig mætti stöðva virkni
þeirra.
Leyndarmáliö var öruggt ai
dauðinn var jafnframt forboöinn.
Sjálfsmorö var aöeins timabund-
in lausn, þvi hver einstaklingur
var eridurskapaður og neyddur til
áframhaldandi lifs.
Eina von átti Eilifur þó og, þótt
kaldhæðnislegt megi viröast, þá
var hún fólgin i Homo Sapiens,
tegundinni sem svo lengi haföi
verið kúguð af ofjarli slnum.
Þessa von reyndu Eillfir að
raungera og fjallar Zardos að
megin hluta um framgang þeirra
tilrauna.
Kvikmynd þessi er að mörgu
leyti athyglisverð. Hugmyndin að
baki hennar er verulega góð,
sagan að flestu leyti mjög vel
unnin og hóflega stigið út fyrir
mörk trúargetu áhorfenda. Það
sem yfirgengur okkur aö þvi leyti
er fyrst og fremst þaö sem viö
ekki viljum trúa, svo sem ýmsir
þeir eiginleikar Eilifra sem viö
ekki búum yfir sjálf.
Gallinn við myndina, aö minu
mati, er tæknileg úrvinnsla henn-
ar. Þar finnst mér til dæmis ýms-
ir „effektar” bæði i hljóði og
mynd.ofnotaöir, jafnframt þvi aö
myndin er gerö fjarræn. Stöku
sinnum svo fjarræn aö hætta hlýt-
ur aö vera á aö áhorfandinn jafn-
vel missi nibur þráöinn.
Annan galla má og nefna, eöa
þann að mörgu i myndinni svipar
full mikiö til annarrar framtiöar-
kvikmyndar, 2001, sem eitt sinn
var sýnd i Gamla biói. Þaö er þó
skiljanlegt og ef til vill ekki svo
ýkja tilfinnanlegt fyrir flesta.
Iheildina tekið er þvi óhætt ab
segja að Zardoz eraö mörgu leyti
hin ágætasta kvikmynd. Hún er á
köflum nokkuð erfið á að horfa og
áhorfandinn þarf að vera nokkuð
vel vakandi yfir henni til aö
skynja það sem undir býr, en ekki
þó svo að það ætti að vera ofverk
nokkurs manns.
Meö henni er semsé mælt, með
fyrirvara.
í Kerlingarfjöllum
- sólskinsparadís
- ekki alltaf, en lygilega oft.
Og ekki skaðar fjallaloftið Skellið ykkur í Kerlingarfjöll i
sumar. Skíðakennsla, gönguferðir, náttúrufegurð, luxus
matur, fjörugar kvöldvökur, heit böð og skálalíf. í einu orði
sagt: ÆVINTÝRI
námskeiðin í sumar:
Nr. Frá Rvik. Tegund námskeiðs Lágm. gj.
1. 22. jún'i 6 d. Ungl. 12-16 ára 19.800 1)
2. 27. júni 6 d. Ungl. 12-16 ára 19.800 1)
3. 2. júli 6 d. Fjölskyldunámsk. 21.000
4. 7. júli 6 d. Fjölskyldunámsk. 21.000
5. 12. júli 7 d. Almennt námskeid 23.900
6. 18. júli 7 d. Almennt námskeið 23.900
7. 24. júlí 7 d. Almennt námskeið 23.900
8. 30. júli 5 d. Almennt námskeið 17.900
9. 3. ágúst 6 d. Fjölskyldunámsk. 21.000
10. 8. ágúst 6 d. Fjölskyldunámsk. 21.000
11. 13. ágúst 6 d. Ungl. 14-18 ára 19.800 1)
12. 18. ágúst 6 d. Ungl. 14-18 ára 19.830 1)
13. 23. ágúst 7 d. Þjálfun f. keppnisfólk 2)
DFargjald 2) Sérverö. Hópafsláttur fyrir í-
innifalið. þróttafélög.
Bókanir og miðasala:
ZOEGA Verslunin
FEROASKRIFSTOFA HAFNARSTRÆTI5 r r
UTILIF
Glæsibæ
Ath.biðjið um upplýsi ngabækl i ng.
Skíðaskólinn
í Kerlingarfjöllum
Nauðungaruppboð
á vörubirgðum verzlunarinnar Stapa h.f.,
Vik i Mýrdal, verður haldið i Vik laugar-
daginn 10. april 1976 kl. 10.
Sýslumaður Skaftafellssýslu.
Jörð
Ungur reglusamur fjölskyldumaður, ósk-
ar eftir að leigja eða kaupa jörð, helst með
jarðhita. Einnig kemur til greina garð-
yrkjustöð.
Tilboð óskast send Timanum fyrir 1. mai
merkt Jörð 1460.
KVIKMYNDIR — KVIKMYNDIR — KVIKMYNDIR —
ITímlniier penlngarl