Tíminn - 04.04.1976, Qupperneq 32

32
TÍMINN
Sunnudagur 4. apríl 1976.
Þessir svertingjar
hafa vafalaust verið
lengur mannætur, af þvi
að skógurinn er mjög fá-
tækur af lostætum veiði-
dýrum. Innfæddir svert-
ingjar hafa heldur engin
húsdýr á þessum slóð-
um, nema þá helzt svin,
og af alifuglum aðeins
hænsni. Þeir lifa mest á
fiski, banönum, mafs og
ýmsum rótarhýðum.
Kjöt bragða þeir mjög
sjaldan og þá helzt
rottukjöt, sem þeir
reykja og salta. Þar sem
þessir negrakynþættir
hafa alllengi verið undir
belgiskri og franskri
stjórn, þá má svo segja,
að mannát þekkist nú
ekki, en talið er, að slikt
komi þó fyrir á mjög af-
skekktum stöðum. Þetta
kemur ekki eingöngu af
kjötvöntun, heldur einn-
ig af þeirri hjátrú, að sá,
sem éti t.d. hvitan
mann, öðlist nokkuð af
gáfum hans og hreysti.
Sama hjátrúin er að
einhverju leyti undir-
staðan að merkilegum
siðum, sem enn eiga sér
stað, er menn sverjast
þar i fóstbræðralag, en
það er enn mjög algengt
meðal villimanna i
Kongolöndum. Þeir,
sem ætla að sverjast i
fóstbræðralag, opna
hver öðrum æð á hand-
leggnum. Siðan beygja
þeir sig og sjúga hvers
annars blóð. Talið er, að
þarna blandist saman
villimannlegur blóð-
þorsti, heit vinátta og
trú á dulin öfl eða töfra.
Að öllu samanlögðu sáu
þau systkinin margt
merkilegt i þessari ferð
með fljótabátnum, þótt
þeim fyndist ferðin fyrst
tilbreytingalitil, en ekki
var hægt að segja, að
allt sem þau sáu, væri
skemmtilegt eða aðlað-
andi. Margt var svo
sóðalegt og villimann-
legt, að Berit sneri sér
oft undan með hryllingi.
Hér voru þau meðal
þeirra ættstofna svert-
ingja, er einna lægst
standa að menningu og
að sumu leyti lifðu enn i
dýrslegri fáfræði. Það
mátti þvi ekki gera háar
kröfur til framkomu og
hreinlætis.
Þau systkinin héldu
sig oftast á skipsf jöl. Oft
var hitinn þar ekki eins
óþolandi eins og inni á
sjóðheitum götum þorp-
anna. Alltaf var þó
hræðilega heitt. Hér
voru þau lika alveg á
miðbaug, og þarna er
meðalhiti ársins aldrei
undir 27 gr. á Celsius. I
fljótu bragði finnst þetta
ef til vill ekki svo hræði-
legt, þar sem það kemur
t.d. oft fyrir á Norður-
löndum, að hitinn verður
meiri en þetta. En þegar
þess er gætt, að loftið er
rakt og hitinn stöðugur
og jafn, þá þarf engan að
undra, þótt þessi
gróðurhúsahiti sé ó-
þægilegur og geri mann
slappan. Verstar eru þó
næturnar. Jafnvel þótt
systkinin lægju nakin
undir flugnanetinu á
nóttunni, áttu þau mjög
bágt með að sofa. Þessi
stöðugi lognhiti gerði
það að verkum, að þau
lágu stöðugt i svitabaði,
eins og þau væru með
bullandi sótthita. Þau
voru alltaf þyrst og
drukku stöðugt soðið
vatn. Songo gætti þess
að hafa alltaf til nóg af
soðnu vatni, en ósoðið
vatn máttu þau ekki
bragða, þvi að það var
fuilt af sóttkveikjum. Nú
skildi Árni það, sem
hann hafði svo oft heyrt
talað um áður, að
Evrópumenn yrðu svo
drykkfelldir i hitabeltis-
löndunum og féllu i val-
inn á unga aldri. Fyrst
byrjuðu þeir að drekka
létt vin, til að svala
þessum hroðalega
þorsta, en svo misstu
þeir stjórn á sér og yrðu
drykkjumenn. Þau syst-
kinin drukku aðeins
vatn. Songo þjáðist ekk-
ert af hitanum. Hann
hafði vanizt þessu frá
fæðingu, en hann skildi,
hve systkinunum leið
illa og reyndi að hlynna
sem bezt að þeim. Songo
gleymdi heldur ekki Vic,
sem þjáðist lika af hit-
anum. Annars var hund-
urinn þeim til mikillar
ánægju. Hann sýndi svo
undraverða vitsmuni og
hændist alltaf meira og
meira að þeim systkin-
unum og elti þau hvert
sem þau fóru og missti
aldrei sjónar af þeim.
Þegar þau höfðu verið
10 daga á ferðinni i
fljótabátnum, lagðist
báturinn að bryggju i
Basoko. Þetta er litið
þorp, sem liggur við
Kongo, þar sem þveráin
Aruwimi fellur i fljótið.
Vegna vélbilunar varð
báturinn að liggja þarna
yfir nóttina.
Það var að liðnu há-
degi, að báturinn lagðist
við bryggju i Basoko. Nú
á timum er Basoki all-
stór verzlunarstaður, og
Núerkomið að
að söluverðmœti
um 20 millj. kr.
Nú má enginn
gleyma að endurnýja.
Söluverð á lausum miðum kr. 4.200
Anton Mohr:
Árni og Berit
Ævintýraför um Afríku
þar á meðal annars
myndarleg kaþólsk trú-
boðsstöð. En þegar Árni
og Berit komu þar, var
þetta bara smáþorp, og
bar þar mest á litlum
negrakofum. Börnin
höfðu ekkert komið i
land allan daginn, og er
þau heyrðu, að stanzað
yrði allt kvöldið og nótt-
ina, þá stigu þau á land.
Þeim fannst það þægi-
legra að hreyfa sig á
landi öðru hverju, enda
varð hitinn aðeins minni
er leið á daginn. Vic
fylgdist með þeim, eins
og hann var vanur, en
Songo varð eftir á skip-
inu. Hann hafði alveg
gleymt sér i tafli við fé-
laga sina.
4.
Rétt þegar þau Árni og
Berit komu upp fyrir
bryggjuna, sáu þau
breiðan, troðinn stig eða
götu, sem lá inn i skóg-
inn. Þau röltu inn á stig-
inn hugsunarlaust. Þau
höfðu ekki gengið lengi,
er þau rákust á hóp af
smáöpum, sem nefnast
„silkiapar”. Þeir urðu
dauðskelkaðir og þutu
upp i trén, er þeir sáu
þessi einkennilegu, hvit-
klæddu börn. Systkinun-
um fannst, að þetta
væru þeir fallegustu ap-
ar, sem þau hefðu nokk-
urn tima séð. Þeir höfðu
langt, ljósleitt fax, sem
skipti sér fallega og féll
niður með hálsinum
báðum megin. Andlitið
var eins og i hvitum
ramma, þvi að þéttsett,
silkimjúkt hár myndaði
kraga i kringum andlit-
ið. Þetta fór svo snyrti-
lega, að það var eins og
apakrilin hefðu komið
beint af hárgreiðslu-
stofu.
Berit gleymdi sér al-
veg, þegar hún sá þessa
fallegu, skritnu apa-
ketti. Hún þaut á eftir
þeim inn i skóginn. Hve
lengi þau voru i þessum
eltingaleik, höfðu þau
ekki hugmynd um. í æs-
ingnum höfðu þau
gleymt öllu, þar á meðal
skipinu og stignum. Þau
tóku heldur ekki eftir
þvi, að sólin lækkaði á
lofti, en hér i hitabeltinu
er ekkert til, sem kalla
mætti rökkur. Myrkrið
skellur yfir allt i einu.
Þessu höfðu systkinin
lika gleymt. Nú fór
gamanið að grána. í elt-
ingaleiknum höfðu þau
tapað götunni, og það,
sem verra var, þau
vissu ekkert i hvaða átt
stigurinn var. En það er
enginn leikur, að fara
villur vega i frumskóg-
um Afriku.
Lengi löbbuðu syst-
kinin fram og aftur i
skóginum, hálf utan við
sig af hræðslu. Eins og
oft kemur fyrir þegar
tveir menn villast, þá
hélt hvort um sig, að hitt
væri á rangri leið, og
þrættu þau mjög um
þetta. Vafalaust voru
liðnir nokkrir klukku-
timar, og þau voru bæði
orðin þreytt og ergileg,
en þá kom Berit auga á
bjarma af báli i skógin-
um. Þau ákváðu að
ganga að bálinu. Ef til
vill hittu þau þar ein-
hvern, sem gæti visað
þeim leið til þorpsins.
Þegar þau nálguðust
bálið, sáu þau, að vist
sátu menn við bálið, en
þeir voru ekki likir nein-
um öðrum svertingjum,
sem þau höfðu séð. Þeir
voru allir svo litlir, að
þeir voru eins og hálf-
vaxin börn.
„Þetta hljóta að vera
dvergar,” hvislaði Árni.
Það var lika rétt til get-
ið. Hér og þar i frum-
skógum Kongolanda lifa
i smáflokkum dökkar
dvergþjóðir. Margir vis-
indamenn álita, að þetta
séu leifar af fyrstu
frumbyggjum jarðar.
Þetta fólk er mjög smá-
vaxið. Konur verða
sjaldan meira en 120 cm
á hæð og karlmenn 130
cm. Það eru einkum fæt-
iirnir, sem eru stuttir.
Eru þeir hlutfallslega
mikiu sty ttri en á venju-
legu fólki. Þessir dverg-
ar eru að öðru leyti vel
vaxnir og ekki óliðlegir.
Þeir eru mjög tor-
tryggnir og varir um
sig, og það er þess vegna
mjög sjaldgæft, að menn
komist i tæri við þá og
geti kynnt sér lifnaðar-
hætti þeirra. Þeir eru
einkennilegir að þvi
leyti, að allur likaminn