Tíminn - 12.09.1976, Side 13

Sunnudagur 12. september 1976. TÍMINN 13
KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
KIRKJUSANDI, REYKJAVÍK
Rætt við Jóhann
Steinsson, deildarst.
ar. Stafaði það af miklu lægra
flutningsgjaldi á saltkjöti en lif-
andifé.en einnig af þvi, að verð á
sauðfé var stundum lágt i Bret-
landi.
Arið 1896 voru samþykkt lög i
Bretlandi, sem bönnuðu innflutn-
ing þangað á lifandi sauðfé frá Is-
landi, og var ótti við aðvifandi
kvikfjársjúkdóma hafður að yfir-
varpi. Með þessum lögum var
helztasauðfjármarkaði Isléndinga
skyndilega lokað. En þar sem
fjársala til Bretlands var ein af
helztu tekjulindum islenzkra
bænda, hlaut þetta innflutnings-
bann að verða þeim til stórtjóns.
ef ekki væri unnt aö koma is-
lenzku sauðfé i sæmilegt verð á
annan hátt. Þegar hér var komið
sögu, voru árlega flutt út héðan
60—70 þús. lifandi fjár, og nam
það nálega einni milljón króna.
En við fyrrnefnt fjárinnflutnings-
bann lækkaði islenzkt sauðfé
skyndilega mjög i verði. Má geta
þess, að árið 1897 fékk Kaupfélag
Arnesinga tæpar tiu krónur fyrir
fullorðna útflutta sauði.
Þessir atburöir hlutu að knýja
menn til umhugsunar um ný úr-
ræði til að ráða fram úr þvi böli
sem þessi skjótu markaðsþrot
hlutu að hafa i för með sér á Is-
landi. Ahugi hlaut að vakna fyrir
þvi, að skipulagsbundin slátrun
sauðfjár mætti hefjast hér og
jafnframt útflutningur á saltkjöti
oggærum. Þvi miður var islenzkt
saltkjöt þá i lélegu áliti erlendis.
Stafaöi það bæöi af þvi, að úrval
islenzks sauðfjár hafði um
nokkurt skeið verið selt á fæti til
útlanda og hinu lakara fé slátrað
heima til útflutnings, en jafn-
framt af frábæru hirðuleysi kjöt-
útflytjenda vorra á þvi, að þokka-
lega væri slátrað og kjötið siðan
verkað vel.
1 grein sem birtist i blaðinu
„Fjallkonan” árið 1898 (I 35. tbl.
15. árg.) kom fram skorinorð um-
kvörtun undan þvi, hve Is-
lendingar stæðu nágrannaþjóð
sinni, Dönum langt að baki aö
Ragnar Pétursson sölumaður i
tilbúnum réttum.
framtakssemi i landbúnaði og af-
urðasölu. Þar var fyrst drepið á
það, er Danir af miklum dugnaði
ogframsýni breyttu um búnaðar-
háttu sma og tóku að leggja
áherzlu á smjörframleiðslu, er
þeir komu sér upp svinaslátur-
húsum og tóku að flytja út flesk,
þegar nágrannaþjóðir þeirra
bönnuðu þeim að flytja sér lifandi
svin eftir svinafárið i Danmörku
1888. En einnig var þess minnzt er
Sameinaða gufuskipafélagið
stofnaði til sauðfjárslátrunar i
Esbjerg, eftir að Englendingar
bönnuðu innflutning á lifandi
sauðfé til sin árið 1896.
Hér á landi var öðru máli að
gegna um búnaðarframfarir. Til
dæmis segir greinarhöfundur að
islenzkt kjöt sé enn verkað eins og
tiðkazt hafi á 17. öld enda þyki
þaö varla nokkurs staöar boö-
legt.” Svo mörg voru þau orð, og
ennfremur þetta:
,,1 grein, sem Bogi Th. Melsteð
skrifaði 1. ágúst 1904 og neftidi
saltkjötið islenzka, skýrir hann
frá þvi, að 4000 pund af islenzku
saltkjöti hafi komið frá Stokks-
eyri til verzlunar Thor E.
Tuliniuss i Kaupmannahöfn, og
hafi þetta kjöt verið gert upptækt
27. júli' og grafið niður. Kjötið átti
að hafa skemmzt á leiðinni frá Is-
iandi: kom þaðþaðan meö gufu-
skipi um England
Höfundur telur þetta ekki vera I
fyrsta sinni, sem islenzkt sauða-
kjöt sé gert upptækt og grafið
niður af heilbrigöislögreglu
Kaupmannahafnar. Bæti það ekki
úr skák, að Danir telji það kjöt
óætt, sem tslendingar leggi sér til
munns. Að visu eigi sumir kaup-
menn á tslandi við mikia hafn-
leysisörðugleika að búa og geti
ekki fengið útflutningsskip
skömmu eftir sláturtið, en verði
einatt að geyma kjötið fram á út-
Magnús Magnússon, söiustjóri.
Hann hefur unnið hjá Samvinnu-
hreyfingunni i nær aldarfjórðung.
Viðmælandi vor, Jóhann Steinsson, deildarstjóri Kjötiðnaðarstöðvarinnar, hefur mikla reynslu i við-
skiptalífinu, en hann hefur starfað alla starfsævi slna fyrir Samvinnufélögin, bæði i Búvörudeild, og úti
á landi en þar aðauki starfaði hann fjögur ár á skrifstofu StS í London.
Hraðfrystir réttir
fyrir mötuneyti,
heimili og
veitingahús
íslenzki maturinn heldur gildi sínu, en
rúllupylsa, hangikjöt og kæfa eru
nú meðal 20 áleggstegunda
mánuði eða til vors og senda það
siðan til útlanda. Verði þá og að
salta kjötið mjög vel.
Höfundi þykir illt, að islenzkir
kaupmenn breyti hinu ágæta is-
lenzka sauðakjöti i eitthvert
versta kjöt, sem komi á dandian
markað. Gerir hann eftirfarandi
umbótatillögur:
Aö ungir Islendingar fari utan
til Kaupmannahafnarogkomisér
þar fyrir hjá góðum slátrara og
læri slátrun kjötmeðferð og
bjúgnagerö, eins og siöuðum
mönnum sæmi.”
Að framansögöu sést, hversu
skammt Islendingar voru komnir
i vinnslu sláturafurða i lok sein-
ustu aldar.
Kjötvinnslan og Sam-
vinnuhreyfingin.
Það hefur orðið hlutskipti sam-
vinnufélaga að sjá um svo til alla
slátrun i landinu. Sambandið og
kaupfélög þess reka fullkomin
sláturhús, frystihús og kjöt-
vinnslufyrirtæki um allt land, allt
frá Reykjavik, vestur og norður
um land austur og allt aö Skafta-
fellssýslum,er Sláturfélag Suður-
lands tekur við, en það er sem
kunnugt er einnig samvinnufélag,
þótt eigi sé það i SIS.
Þar hafa með árunum þróazt
nútimaleg vinnubrögð og kjöt-
vinnsla, sem er til fyrirmyndar.
Timinn kynnir að þessu sinni,
KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAM-
B ANDSINS, KIRKJUSANDI.
REYKJAVIK, en fyrirtækið tók
til starfa fyrir örfáum árum.
Við hittum að máli Jóhann
Steinsson, deildarstjóra, sem
stjórnar kjötiðnaðarstöðinni.
Hann hafði þetta að segja, en
fyrst spurðum viö um starfsferil
hans.
— Ég kom að deildinni fyrir
tveim árum eða um áramótin
1974-1975 en hafði þástarfaö hjá
Sambandinu svoað segja frá ung-
lingsárum, fyrst hjá Kaupfélagi
Rangæingaá Hvolsvelli, fór siöan
i Samvinnuskólann og útskrif-
aðistþaðan árið 1960. Ég kom til
starfa hjá búvörudetidinni árið
Laufey á söluskrifstofunni.
Þórður Magnússon fulltrúi.
Starfsmenn i rannsóknarstofu búvörudeildar Sambandsins. Halldór Halldórsson og Sjöfn óskarsdóttir.