Tíminn - 12.09.1976, Blaðsíða 35
Hunnudagur 12. sepleflabeT íOT#.
TIMINN
35
Erflél«ikor smé*öluverzlur»«r f éroifbýll:
AUKNING REKSTRARLÁNA OG
OPINBERT STYRKJAKERFI
— voru meðal leiða sem nefndar voru til úrbóta
á vanda dreifbýlisverzlunarinnar
—hs-Rvik. Eins og áöur hefur
verið greint frá, gekkst Samband
isl. samvinnufélaga fyrir
ráðstefnu um efnið „Vandamál
smásöluverzlunar i dreifbýli” aö
Bifröst iBorgarfirði.dagana 1. og
2. september. í nýútkomnu
fréttabréfi StS, Sambands-
fréttum, er nokkur úttekt á þeirri
umræðu sem varð um þetta til-
tekna máiefni og ieiðum til
úrbóta. Fersá hluti fréttabréfsins
hér á eftir.
Erfiðleikar
smásöluverzlunar
i dreifbýli
1 umræðum á ráðstefnunni og
niðurstöðum starfshópa kom
fram, aö eríiðleikar smásölu-
verzlunar i dreifbýli stafa ekki
siztaf þvi, aðleyfð álagning er of
lág til að standa undir þeim
kostnaði, sem óhjákvæmilega
hlýzt af f jarlægð verzl-
ananna frá heildsöludreif-
ingaraðilum. Þetta útheimt-
ir m.a. meira birgðahald og
minni veltuhraða en i' þétt-
býlisverzlununum, sem aftur leið-
ir af sér aukinn vaxtakostnað
ogaukna rýrnunarhættu. Þá hafa
gengistöp hjá dreifbýlis
verzlúnum oftlega skapað veru-
lega rekstrarerfiðleika. Einnig
verður flutningskostnaður veru-
legur liður, ekki sizt þar sem hag-
kvæmni og öryggi virðist skorta i
flutningum og mikill verðmunur
er á bila- og skipaflutningum, en
þjónusta strandferðaskipanna er
viðastekki fullnægjandi. Lika eru
ýmsir aðrir kostnaðarliðir hærri i
dreifbýli en i þéttbýli,og það svo
að verulegu munar, svo sem póst-
og simakostnaður, svo og kostn-
aöur við húsnæði undir vöru-
birgðir. Hin stóru viðskiptasvæði
skapa lika ýmsan vanda, sem
ekki er við að glima i þéttbýli, svo
sem kostnað við pantanaaf-
greiðslu og heimsendingar á
vörum. Þá er einnig viða i dreif-
býli miklum erfiðleikum bundið
aðfá hæftstarfsfólk til starfa, svo
að viða verður launakostnaður
hærri en i þéttbýli.
Eitt stærsta vandamálið er þó
árstiðabundin lánsfjárþörf sauð-
fjárbænda, sem að stórum hluta
hefur lent á kaupfélögunum að
leysa. A siðustu árum hefur þar
stöðugt orðið við erfiðari vanda
að glima, sem hefurhaft i för með
sér vaxandi erfiðleika á að útvega
nauðsynlegt rekstrarfjármagn i
verzlunina og verulegan
kostnaðarauka fyrir hana.
Þá kom það fram á ráðstefn-
unni, að á Suður- og Vesturlandi
gætir þess i vaxandi mæli, að
stórmarkaðir á Reykjavikur-
svæðinu dragi til sin viðskipti frá
verzlunum heima fyrir. Er þess
þegar farið að gæta, að þetta sé
farið að veikja verzlunina á
þessum svæðum og afkomu
hennar. Sú hugmynd kom fram,
að af hálfu kaupfélaganna mætti
mæta þessu með þvi að þau
stofnuðu sameiginlega
stórmarkað fyrir allan
suðvesturhluta landsins.
Leiðir til úrbóta
A róðstefnunni var rætt um
fjöldamargar leiðir, sem til
greinakæmu til lausnar á þessum
vandamálum. Menn voru þó
sammála um það, aö slikar
úrbætur mættu ekki leiða ti! þess,
að vöruverð hækkaði almennt
verulega frá þvi sem nú er i dreif-
býlinu. Meðal annars var rætt um
það, að auka þyrfti stórlega
rekstrarlán til verzlunar i dreif-
býli. Sömuleiðis kæmi til greina,
að hið opinbera kæmi á einhvers
konar styrkjakerfi til verzlana á
afskekktum svæðum.Þá þyrfti að
gefa dreifbýlisverzlunum aukinn
kost á hagkvæmum fjár-
festingarlánum, og var m.a. bent
á þá leið, að Byggðasjóðurhæfi aö
lána til verzlana, sem hann hefur
ekki gert.
Þá var rætt um þá leið að jafna
álagninguá möli einstakra vöru-
flokka frá þvi sem nú er, og
sömuleiðis um leiöir til að verð-
jafna ýmsa kostnaðarliöi, t.d.
simagjöld, rafmagnskostnað og
flutningskostnaö. Einnig kom
fram sú hugmynd, að dreifbýlis-
verzlunum verði leyft að halda
eftir hluta þess söluskatts, sem
þær innheimta, t.d. sem svaraði
tveimursöluskattsstigum. Þá var
einnig lögð á það áherzla, að
innan frá yrði að mæta þessum
erfiðleikum með þvi að auka enn
hagræðingu i verzluninni og
skipulagningu birgðahalds og
innkaupa, svo og með því aö efla
ráöunautaþjónustu og fræðslu
fyrir starfsfólk verzlananna.
Lika kom fram sú hugmynd á
ráðstefnunni, að hið frjálsa fyrir-
komulag, sem lengi hefur rikt um
stofnun verzlana, þ.e. að hver
sem óskaði gæti sett upp nýja
verzlun og hvar og hvenær sem
honum sýndist, kynni nú að hafa
gengið sér til húðar. Vafalaust
væri, að af þessu hefði viðast
skapazt verulegt óhagræði, og
athugandi væri, hvort ekki væri
timabært að sveitarfélög fengju
Sími 26933
Nu gefum viö ut
SÖLUSKRÁ
Eignamarkaöarins
hálfsmánaöarlega.
KAUPENDUR, AT-
HUGID! Hringiöogvió
sendum söluskrána
hvert á land sem er.
Nv söluskra komin út.
Eigna-
markaóurinn
Austurstræti 6 simi 26933
um það ákvörðunarvald, á sama
hátt og um önnur skipulagsmál,
hvar nýjar verzlanir væru stað-
settar innan endimarka þeirra. í
þvisambandi var bent á, að þessi
háttur hefði lengi viðgengizt viö
skipulagningu nýrra byggða-
hverfa á Reykjavikursvæðinu, en
ekki annars staðar á landinu.
Frá Hofi
Þingholtsstræti 1
Ef þú ætlar peysu að prjóna,
húfu, hanska, leppa i skóna.
Fyrir það þú hlýtur lof,
enda verzlar þú i Hof.
Nýkomnir
varahlutir í:
Singer Vouge 68/70
Toyota 64
Taunus 17M 65 og 69
Benz 219
Peugeot 404
Saab 64
Dodge sendiferðabill
BILA-
PARTA-
SALAN
auglýsir
Willys 46 og 55
Austin Gipsy
Mercedes Benz 50/65
Opel Cadett 67
Plymouth
Belvedera 66
Moskviteh 72
Fiat 125
BÍLAPARTASALAN
Höfðatúni 10.
Simi 1-13-97.
Sendum um allt land.
léttir
meðfærilegir
viðhaldslitlir
fyrir stein-
steypu
Avallt fyrirliggjandi. Góð varahlutaþjónusta.
06 Þ. ÞORGRÍMSSON & CO
Armúla 16 • Reykjavík • sími 38640
þjöppur
slipivelar
k AK
w
dælur
sagarblöð
j/
steypusagir
þjöppur
c!
bindivirsrúllur
MARIAN MASNV, 2« ára, mjftg
sókndjarfur teikmaður og marka-
skorari, sem hefur leikið 22 lands-
leiki.
ONDRUS, fyrlrliði Slevan
og tékkneska landsliðsins
hampar Evrópubikar
iandslika.
A Laugardalsvelli
14. sept. kl. 17,30:
Fram - Slovan
BRATISLAVA
»' Komið og sjdið tékknesku snillingana
SEM SIGRUÐU LANDSLIÐ
Hollendinga og V-Þjóðverja
Verð aðgöngumiða kr.: 800 i stúku, 600 i stæði, 200
fyrir börn
KNATTSPYRNUDEILD FRAM