Tíminn - 12.09.1976, Blaðsíða 37

Sunnudagur 12. september 1976.
TÍMINN
37
Haraldur Eyjólfsson fró Gautsdal:
Vinnan er
heilsugjafi
Haraldur Eyjólfsson.
Ég ætla a6 byrja meö þvl aö
segja litla sögu. Ég þekki mann
sem var aö byrja búskap. Hann
talaöi um aö gera mikiö. Miklar
byggingar áttu aö risa á jöröinni,
svo átti aö rækta mikiö, búiö átti
aö veröa stórt, — hundraö kýr og
nokkur hundruö fjár. Þaö átti
ekki aö veröa neinn kotbúskapur
hjá þessum manni. Hann talaöi
og talaöi, ekkert geröist. Eftir fá-
ein ár flosnaöi hann upp. Þaö var
eitt sem honum sást yfir, og þaö
var nokkuö stórt atriöi, hann
gleymdi aö hreyfa hendurnar
nokkuö aö ráöi og þvl fór sem fór.
Er ekki þessi litla saga nokkuö
táknræn fyrir okkar þjóöfélag
eins og þaö er I dag. Fólkið er aö
flýja framleiöslustéttirnar, land-
búnaö og sjávarútveg. Þetta eru
þó þær stéttir, sem allt okkar llf
byggist á, innan þeirra á sér staö
megin hluti þeirrar verömæta-
sköpunar, sem efnahagsafkoma
þjóöarinnar hvílir á. Gamalt mál
segir: Sá á ekki mat aö fá sem
ekki vinnur, aö þvi tilskyldu aö
viökomandi sé vinnufær.
Ég hef unniö ýmis störf sem
bóndi um 40 ára skeiö. Eftir aö ég
hætti búskap vann ég fyrst sem
verzlunarmaður, en hin slöari ár
sem verkamaöur. Langmest
vinnuálag tel ég vera á bóndanum
af þeim stéttum, sem ég hef haft
kynni af, en hinu er ekki aö neita,
aö amlóöar eru einnig þar eins og
I öörum stéttum, en Ihinum stétt-
unum eru tveir til þrlr látnir
standa þar sem einn stóö áöur viö
sams konar vinnu — sem sagt:
allt of margar landeyöur hvar
sem litið er. Þess vegna er engin
furöa þótt eitthvaö fari úrskeiöis
hjá okkur þegar svona er I pottinn
búiö. Vinnan er heilsugjafi þaö
hef ég sjálfur reynt.
Efnahagsmálin
Þaö er mikiö talaö um efna-
hagsmál. auövitaö eru þau I hin-
um mesta ólestri, og ekki vanþörf
á aö úr veröi bætt. Þaö er alltaf
veriö aö skamma rlkisstjórnina,
og hún eigi eingöngu sök á þess-
um vandræðum.
Þetta er ekki rétt, fólkið I
landinu heimtar alltaf meira og
meira. Kröfurnar koma úr öllum
áttum. Ég er ekki I vafa um, aö
mál sé til komiö fyrir rlkis-
stjórnina aö setja hnefann I
boröiö og segja: Hingaö og ekki
lengra hvaö skuldasöfnun snertir.
Ég efast ekki um, aö hollt væri
fyrir okkur aö taka upp aftur hin-
ar gömlu dyggöir, sparsemi og
nýtni, viö þessar dyggöir hefur
þjóöin stuözt I gegnum aldirnar,
heföi hún ekki gert þaö væru hún
ekki til. Fyrir fáeinum áratugum
hefur þessum dyggöum veriö
kastaö fyrir borö.
Þjóöin þarf llka aö fara aö
hrista af sér slenið og taka upp
aöra og betri lifnaöarhætti. Viö
eigum aö hafa þann metnaö, aö
standa á okkar eigin fótum, viö
eigum aö hætta aö snapa eftir
erlendum lánum út um allan
heim. Viö getum komist út úr
þessu skuldabasli ef þjóöin er ein-
huga um þaö. Þaö er góö regla aö
eyöa minna en aflaö er. Viö þurf-
um aö draga úr þægindakapp-
hlaupinu og einnig aö koma verö-
bólgunni niöur, en þaö er viö
ramman reip aö draga vegna sl-
felldra kaupsamninga. Eina leiö-
in út úr þessum vandræöum er aö
jafna til I launaflokkunum. Allir
þjóðhollir menn hljóta aö skilja
aö þetta er réttlætismál. Þaö
kemst ekki kyrrö á þessi mál
fyrr. Þaö á enginn aö hrifsa til sln
meira en honum ber af þjóöar-
tekjunum. Það á ekki alltaf aö
breikka biliö milli láglaunaflokk-
anna og þeirra sem hæst hafa
launin.
Áfengismál.
örfá orö um áfengismál. Þetta
mun vera eitt mesta vandamál,
sem þjóöin á viö aö strlöa. Þaö
var mikið óheillaspor þegar
bannlögin voru felld úr gildi.
Meöan ég var I sveitinni var ég I
áfengisvarnarnefnd. Haldnir
voru árlegir fundir. Nefndar-
menn mættu yfirleitt vel en ekk
ert gerðist til úrbóta á þessum
fundum Viö Jónatan á Holtastöö-
um héldum þvl fram, eö eina leiö-
in sem dyggöi til aö brjóta Bakk-
us á bak aftur, væri aö taka bann-
lögin upp aö nýju, en þetta fékk
engan hljómgrunn á sameiginleg-
um fundum áfengisvarnar-
nefnda.
Ég er uppalinn I Skagafiröi til
17 ára aldurs, þar var mikið
drukkiö.
Arið 1914 fluttist ég I Húna-
vatnssýslu og hef átt þar heima
slöan. 1915 ganga bannlögin I
gildi, aö mig minnir. Þá brá svo
viö aö ég sá ekki vln á nokkrum
manniia.m.k. tiu ár. Þá var fariö
að brugga, en drykkjuskapur
varð sáralltill I samanburöi viö
það sem áöur haföi verið. Sagt er
að þorskurinn hafi drepiö bann-
lögin. íslenzka þjóöin þurfti aö
losna við fiskinn, og Spánverjar
lika viö víniö. Þaö tókust
samningar um gagnkvæm viö-
skipti, Islendingum til óbætanlegs
tjóns.
Hinn mikli bindindisfrömuður
HalldóráKirkjubóli skrifar mikiö
um ýmis mál. Eg les allt, sem
hann skrifar, hann er vitur maöur
og hreinskilinn, en ég minnist
ekki þess aö hann hafi lagt til aö
bannlögin væru tekin upp aö nýju,
en sé svo, þá hefur þaö fram hjá
mér farið.
Ég hef tekið eftir, aö þaö er úr-
kynjun I sumum ættum. Einni
mynd ætla ég aö bregöa upp, máli
mlnu til sönnunar. Hér á ég viö
Jónas Kristjánsson ritstjóra Dag-
blaösins. Jónas viröist gleyma
spakmælinu, aö bóndi er bústólpi
og bú er landstólpi og þvl skal
hann virður vel. Þessi maöur er
útaf Kristjáni rlka I Stóradal.
Kristján var talinn stærsti bóndi I
Húnavatnssýslu um langt árabil.
Hann rak stórbú, auk þess átti
hann tiu jarðir. Þessi stórbóndi
vann það sér til frægöar aö reka
sauði sina yfir hálendi landsins —
um hávetur — suöur I Biskups-
tungur til þess aö foröa þeim
undan niöurskuröi vegna fjár-
kláöans. Þetta var aö vlsu
dirfskubragö, en heppnaöist
samt. Ég vil efast um aö Dag-
blaösritstjórinn heföi leikið þetta
eftir. Þessi maöur hefur lagt of-
urkapp á aö draga úr land-
búnaöarframleiöslu. 1 þess staö
vill hann flytja landbúnaöarvörur
inn frá öörum löndum. Þaö er
leiöinlegt þegar vel viti bornir
menn gera sig aö umskiptingum,
þaö gerir hann vissulega I þessu
máli og þetta tel ég hina mestu
firru. Anzi er ég hræddur um aö
hans framleiðsla hrykki skammt
til þess aö standa undir þeim
kostnaöi, sem þaö heföi I för meö
sér að flytja inn landbúnaöarvör-
ur.
Aö endingu vil ég taka þaö fram
aö Kristján I Stóradal er um sjö-
tugt er hann leggur I þetta sauða-
ævintýri. Það leynir sér ekki aö
hann hefur veriö mikill kjark-
maöur og þrekmenni aö sama
skapi. Dagblaðsritsjórinn getur
veriö stoltur af aö eiga svona
merkan langa-langafa I ætt sinni,
ef hann kann þá gott aö meta.
Eins þetta, bændastéttin er elzta
og göfugasta stétt landsins.
Ullarverksmiöjan Gefjun auglýsir eftir prjónuöum
og hekluðum flíkum fyrir næsta hefti af prjónabókinni iilínu.
GREIÐSLA:
Um 40 uppskriftir veröa keyptar til birtingar. Greiddar veröa
allt að 25 þúsund krónur fyrir meiri háttar uppskrift og allt aö
15 þúsund krónur fyrir minni háttar uppskrift.
SAMKEPPNISREGLUR:
Flíkurnar eiga aö vera á börn, unglinga og fulloröna.
Handprjónaöar, vélprjónaöar eöa heklaóar. Einnig hvers konar
prjón eöa hekl til heimilisnota eöa heimilisprýði. I bókinni
veröa flíkur úr öllum tegundum Gefjunargarns.
Eftirtaldar tegundir eru framleiddar:
Grilon Merino, fínt
- , gróft
, eingirni
Golfgarn
Dralon Baby garn
Sportgarn
S - Kambgarn
Grilon - garn
Gefjunar ullin Super Wash
Grettisgarn
Loðband, einfalt, tvöfalt, þrefalt.
Hespulopi
Plötulopi.
Senda skal tillögur greinilega merktar dulnefni til Auglýsinga-
deildar Sambandsins, Sambandshúsinu Reykjavík, fyrir 31. jan.
1977. Tillögum fylgi nafn og heimilisfang sendanda í lokuöu
umslagi, merktu sama dulnefni. í sama umslagi skal fylgja
uppskrift af flíkinni í þremur stæröum.
Æskilegt er að uppskriftir séu útfæröar samkvæmt sérstökum
leiðbeiningum sem fást á öllum helstu útsölustööum Gefjunargarns.
Allar nánari upplýsingar gefur Gunnsteinn Karlsson, sími 28200.
Dómnefnd lýkur störfum þ. 15- feb. 1977. Þær flíkur, sem ekki
veröa keyptar veröa endursendar.
ULLARVERKSMIÐJAN GEFJUN
PRJÓNABÓKIN ELÍN