Fréttablaðið - 23.12.2005, Blaðsíða 2

2 23. desember 2005 FÖSTUDAGUR
SAMEINUÐU ÞJÓÐIRNAR, AP Kofi
Annan, framkvæmdastjóri Sam-
einuðu þjóðanna, missti stjórn á
skapi sínu á
blaðamanna-
fundi í höfuð-
stöðvum stofn-
unarinnar í
fyrradag.
F r a m a n
af fundinum
skammaði hann
b l a ð a m e n n
fyrir að gagn-
rýna þátt hans
í olíusöluáætl-
un SÞ í Írak
en í nýlegri
rannsókn var
Annan hreinsaður af áburði um
mútuþægni en átalinn fyrir óstjórn.
Þegar James Bone, blaðamaður
Lundúnablaðsins Times, spurði
hann út í vafasöm bílaviðskipti
Kojo sonar hans hreytti Annan út
úr sér að Bone hegðaði sér eins og
óþekkur skólastrákur og hefði gert
það alla tíð. ■
Kofi Annan sleppir sér:
Segir fjölmiðla
ofsækja sig
KOFI ANNAN Ár er
eftir af samningstíma
Annans en hann var
ekki í spariskapinu
sínu í vikunni.
KJARADÓMUR Nánast engin umfjöll-
un eða gagnrýni átti sér stað í
þjóðfélaginu vegna úrskurða
Kjaradóms um launahækkun
æðstu embættismanna og stjórn-
málamanna þjóðarinnar um þrjú
prósent 1. janúar og tvö prósent
1. júlí 2005. Hækkanirnar 1992,
1995 og 2003 voru hins vegar
harðlega gagnrýndar.
Við launahækkunina í sumar
bar Ólafur Darri Andrason, hag-
fræðingur ASÍ, saman launaþró-
un á almennum vinnumarkaði
og launahækkanir Kjaradóms
frá ársbyrjun 2003 og komst að
þeirri niðurstöðu að þingmenn
og ráðherrar
hefðu fengið
helmingi meiri
hækkanir en
aðrir í þjóðfé-
laginu. Honum
sýndist laun
hafa almennt
hækkað um tíu
prósent meðan
þingmenn og
ráðherrar hafi
fengið tuttugu prósenta hækk-
un á tímabilinu. Þá væri ótalin
sú kjarabót sem hafi falist í eft-
irlaunafrumvarpinu sem þing-
menn samþykktu handa sjálfum
sér í vor.
Úrskurðir Kjaradóms hafa þó
frekar vakið gagnrýni en hitt. Um
mitt ár 1992 hækkaði Kjaradómur
laun helstu embættismanna og
stjórnmálamanna um allt að þrjá-
tíu prósent og fordæmdu forystu-
menn launþega og vinnuveitenda
hækkunina.
Forsætisráðherra bað Kjara-
dóm að endurskoða hækkunina en
því var hafnað. Ríkisstjórnin sam-
þykkti því bráðabirgðalög þar sem
Kjaradómi var skipað að miða við
aðrar launahækkanir og varð nið-
urstaðan 1,7 prósenta launahækk-
un í stað þrjátíu prósenta. Þegar
skipa átti á nýjan leik í Kjaradóm
höfnuðu nefndarmenn því að gefa
kost á sér aftur.
Árið 1995 ákvað Kjaradómur
tuttugu prósenta launahækkun til
ráðherra og tíu prósenta hækkun
til þingmanna, auk skattfrjálsra
starfstengdra greiðslna, og var
þessi úrskurður gagnrýndur en
ekkert breyttist.
Sumarið 2003 ákvað Kjaradóm-
ur svo að hækka laun ráðherra og
alþingismanna um 18-19 prósent
og dómara um 11,1-13,3 prósent.
Laun annarra hækkuðu minna.
Kjaradómur úrskurðaði um
6-8,15 prósenta hækkun heild-
arlauna embættismanna, forseta
Íslands og stjórnmálamanna
fyrr í þessari viku og hefur sú
hækkun verið harðlega gagn-
rýnd, meðal annars hefur Einar
Oddur Kristjánsson þingmað-
ur krafist þess að Alþingi verði
kallað saman.
ghs@frettabladid.is
Kjaradómur gagnrýndur
Úrskurðir Kjaradóms um launahækkanir þingmanna og embættismanna hafa jafnan vakið hörð viðbrögð, sérstaklega
1992 og 1995. Tveir úrskurðir fyrr á þessu ári vöktu litla athygli. Kjaradómur hækkar laun meira en um semst á markaði.
SPURNING DAGSINS
Steinunn, talaðir þú af þér?
„Nei, það hefði fyrst orðið fréttnæmt ef
ég hefði þegið þessa launahækkun.“
Steinunn Valdís Óskarsdóttir borgarstjóri
hefur hafnað launahækkun sem á að ná til
æðstu embættismanna. Hún segist meðal
annars hafa tekið þessa ákvörðun vegna
ummæla sinna um kjaramál.
KJARADÓMUR Ari Edwald,
framkvæmdastjóri Samtaka
atvinnulífsins, telur að ekkert
hafi gerst á almennum vinnu-
markaði sem skapi forsendur
fyrir þeirri hækkun heild-
arlauna sem helstu embætt-
ismenn þjóðarinnar fá sam-
kvæmt úrskurði kjaradóms.
Ari telur að úrskurðurinn
sé í ósamræmi við verðbólgu-
markmið í landinu, verðbólgan
stefni í tíu prósent með þessu
áframhaldi. Forystumenn
ríkis og sveitarfélaga verði að
staldra við og skoða hvert þeir
stefni með þjóðfélagið með
þeim hækkunum sem hafi sést
að undanförnu.
„Ef ekki verður snúið af
þeirri braut þá er verið að
steypa grundvellinum undan
þeim stöðugleika sem ríkt
hefur á undanförnum árum,“
segir Ari. - ghs
Framkvæmdastjóri SA:
Stöðugleika
steypt í hættu
ÓLAFUR DARRI
ANDRASON
KJARAMÁL Halldór Ásgrímsson
forsætisráðherra kveðst jafn
undrandi og aðrir á þeirri niður-
stöðu Kjaradóms að hækka laun
ráðherra, þingmanna, forseta
Íslands, dómara og fleiri af æðstu
embættismönnum þjóðarinnar
umfram það sem um hefur sam-
ist í öðrum kjarasamningum.
Halldór kallaði Garðar Garð-
arsson, formann Kjaradóms, á
sinn fund í gær og óskaði eftir
upplýsingum um forsendur
úrskurðarins og vildi að opinber-
lega yrði grein gerð fyrir ástæð-
um dómsins.
Garðar segir í fyrsta lagi að
dómurinn hafi ekkert með laun
sveitarstjórnarmanna að gera og
þar af leiðandi ekki borgarstjóra
Reykjavíkur. „Það er mín per-
sónulega skoðun að sveitarfélög
eigi sjálf að bera ábyrgð á kjör-
um sveitarstjórnarmanna.“
Garðar segir ástæður
úrskurðar Kjaradóms tvíþættar.
„Annars vegar er um að ræða
2,5 prósenta hækkun á næsta
ári vegna almennra hækkana.
Hins vegar er um að ræða hækk-
un sem rekja má til úrskurðar
Kjaradóms 2003. Þá settum við
til dæmis héraðsdómara í ákveð-
inn launaflokk með viðmið í kjör-
um framkvæmdastjóra minni
ríkisfyrirtækja og skólastjóra
framhaldsskóla. Nú hafa kjör
héraðsdómaranna dregist aftur
úr af ýmsum ástæðum. Allir
nema forsetinn taka mið af slík-
um launaflokkaviðmiðunum og
við vildum leiðrétta kjör þeirra
nú,“ segir Garðar.
Um aðrar og meiri hækkanir
yfir lengri tíma segir Garðar að
margt hafi breyst, meðal annars í
starfsumhverfi dómara, til dæmis
með nýjum dómstólalögum.
- jh
Forsætisráðherra undrast hækkanir og spyr formann Kjaradóms spurninga:
Fylgir breytingum frá 2003
LANDBÚNAÐUR Samkeppniseftir-
litið hefur úrskurðað að opinber
styrkveiting til mjólkurframleið-
enda í formi beingreiðslna mis-
muni nautakjötsframleiðendum í
landinu og fari gegn markmiðum
samkeppnislaga.
Í úrskurði Samkeppniseftir-
litsins er þeim tilmælum beint
til landbúnaðarráðherra að hann
beiti sér fyrir því að samkeppn-
isstaða mjólkurframleiðenda og
nautakjötsframleiðenda verði
jöfnuð. jafnframt er þeim til-
mælum beint til landbúnaðar-
ráðuneytisins að hafi jöfnun á
samkeppnisskilyrðum ekki verið
komið á fyrir 1. júlí 2006 skuli
ráðuneytið upplýsa um ástæður
þess.
Aðdragandi málsins er sá að
fyrir rúmu ári sendu þrír nauta-
kjötsframleiðendur Samkeppnis-
stofnun erindi þar sem þeir vildu
fá álit á því hvernig samkeppnis-
aðstaða nautakjötsframleiðenda
væri í samanburði við mjólkur-
framleiðendur. Haraldur Bene-
diktsson, formaður Bændasam-
takanna, segir að stefna í þessu
málum hafi fyrst og fremst verið
mótuð af Landssambandi kúa-
bænda. „Bændasamtökin hafa
reynt að liðka til við nautakjöts-
framleiðslu,“ segir Haraldur.
- sk
Opinberar styrkveitingar til mjólkurframleiðenda fara gegn samkeppnislögum:
Nautgripabændum mismunað
FORMAÐUR BÆNDASAMTAKANNA Haraldur
segir að Bændasamtökin hafi reynt að
liðka til við nautakjötsframleiðslu.
GARÐAR GARÐARSSON FORMAÐUR KJARA-
DÓMS
������ ��������� ���� ������
��������� �� ���������� ������ ��
������������������������������
������������������������������
���� ������ ������ ������ �����
�����������������������������
�������� ���� ��������� �������
��� ������� ��� ������� ������ ����
���� ����� �������� �������� ���
���������������������� �����
������������������������������
��� ��� ������ ����������� ������
������� �������������� ��� ����
����������������������������������
�������� ��� ���������� ���� ����
���������������������������������
������������������������������
�� ����� ��������� �����������
����� ������ �������������� �����
������������������ ����� ����
��������
��������� RÍKISRÁÐ Í því sitja forseti Íslands og ráðherrar ríkisstjórnarinnar. Kjaradómur sker úr um laun þeirra og fjölmargra embættismanna.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
NEW YORK, AP Starfsmenn almennings-
samgangna New York-borgar féllust í
gær á að hefja undirbúning að opnun
lesta- og strætisvagnakerfisins á ný
á meðan stéttarfélagið og borgaryf-
irvöld ræða um nýjan kjarasamning.
Ekki er þó vitað hvenær samgöngur
komast í samt lag á ný.
Þegar yfirvöld samþykktu í gær
að endurskoða tilboð sitt um lífeyris-
greiðslur hafði verið höggvið á hnút-
inn. Samningafundir hófust í gær
á ný, í fyrsta sinn eftir að verkfallið
hófst á þriðjudaginn.
Samgöngur hafa verið í lama-sessi
í borginni síðustu daga og er talið að
tekjutap vegna verkfallsins hlaupi á
milljörðum króna. Sjá síðu 26
Verkfallið í New York:
Sættir loks
í sjónmáli