Tíminn - 06.02.1977, Blaðsíða 19

L%iTíl[‘.l[j1
Sunnudagur 6. febrúar 1977
tJtgefandi Framsóknarflokkurinn. 7
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Kitstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steingrimur Gisiason.Ritstjórnarskrifstofur f Edduhúsinu
viö Lindargölu, simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aöal-
stræti 7, simi 26500 — afgreiöslusimi 12323 — auglýsinga-
simi 19523.. Verö I lausasölu kr. 60.00. Áskriftargjald kr.
1.100.00 á mánuöi. Blaöaprenth.f.,
Stífla í uppsprettu
Vafalaust hefur smygl tengzt Keflavikurflugvelli
frá upphafi vega. Nú i seinni tið hefur hann og kom-
ið mjög við sögu i fikniefnamálum, þótt mest hafi
það verið haft á orði meðal almennings eftir brott-
hlaup höfuðpaurans úr ankannalegri gæzlu hjá
varnarliðinu i herstöðinni á vellinum og langa leit
að honum, unz hann fannst loks á dögunum i matar-
búri hersins.
En það er lika opinbert leyndarmál, að misferli
með gjaldeyri hefur lengi átt sér stað i kring um
varnarliðið. Fullyrt er, að hverjum þeim, sem
nokkuð þekkir til, sé auðveldur leikur að sækja stór-
ar fúlgur bandariskra dala til þeirra, sem hand-
gengnir eru hermönnum eða starfsmönnum hjá
varnarliðinu gegn hærra gjaldi i islenzkum pening-
um en nemur skráðu gengi. Kemur hér meðal ann-
ars til, að fjöldi varnarliðsmanna hefur búið i leigu-
húsnæði utan flugvallarins og trúlega greitt húsa-
leigu i bandariskum gjaldmiðli, að minnsta kosti
oft, en hitt torvelt eftirlits, hvort slikt leigufé kemur
allt til skila með eðlilegum hætti. En vitaskuld getur
gjaldeyrir runnið ólöglega um marga aðra farvegi
frá varnarliðinu i hendur islenzkum mönnum, úr
þvi að bandariskir dalir eru sá gjaldmiðill, er
varnarliðsmenn nota i viðskiptum sinum.
Nú eru uppi athuganir á þvi, hvernig stemma skal
stigu við þessu misferli i gjaldeyrismálum. Alllangt
mun siðan Ólafur Jóhannesson bankamálaráð-
herra átti viðræður um þetta við forráðamenn
Seðlabankans, og fór hann þá þess á leit, að kannað
yrði, hvort ekki væri ráðlegt og haganlegt að taka
upp islenzkan gjaldmiðil á umráðasvæði hersins á
Miðnesheiði. Hefur Seðlabankinn unnið að athugun
á þessu, ásamt varnarmáladeild utanrikisráðu-
neytisins.
Jafnframt er verið að athuga, hvort jafntryggt
geti verið, eða haganlegra, að sérstakur verðmiðill,
sem ekki er gjaldgengur annars staðar, verði tekinn
upp á umráðasvæði setuliðsins, i stað hinnar banda-
risku myntar.
Keflavikurflugvöllur mun að visu ekki eina upp-
sprettan, sem nærir svartamarkaðsbrask með
gjaldeyri. En tæpast mun leika vafi á þvi, að þaðan
kemur ein af meginkvislunum. Það er með öllu
óviðunandi, og er gott til þess að vita, að nú skuli
gerð gangskör að þvi að kveða þennan ósóma niður
Auk annars ætti nýr gjaldmiðill á hersvæðinu á
Miðnesheiði að verða einhver hemill á eiturlyfja-
smygl, þar eð útlendur gjaldmiðill til kaupa á eitur-
efnunum i öðrum löndum lægi ekki eins á lausu eft-
ir slika breytingu.
Austfirzkt
langlundargeð
Upp á siðkastið hafa borizt heldur slæmar fregnir
af Austurlandi. Hvað eftir annað hefur orðið þar
rafmagnslaust á stórum svæðum — ekki aðeins
Austfirðingum sjálfum til stórtjóns og mikilla
óþæginda, heldur alþjóð til skaða, þegar veiga-
mestu verkstöðvar verða óvirkar, þegar sizt skyldi.
Stofnlinur rafmagnskerfisins hafa slitnað, og
disilstöðvar verið bilaðar eða ekki tiltækar, þegar á
reyndi. Simasamband hefur rofnað, og á sjónvarp
og útvarp þarf ekki að minnast, svo oft sem útsend-
ing er i ólagi þar eystra. Austfirðingum er mikið
langlundargeð gefið, ef þeir una þessu.
—JH
19
ERLENT YFIRLIT
Young er líklegur
til að reynast vel
Afríkumenn fagna honum sem sendiherra
Andrew Young
SIÐASTLIÐINN mánudag
gerðist sá atburöur i höfuð-
stöövum Sameinuðu þjóö-
anna, aö blökkumaöur tók viö
starfi sendiherra Bandarikj-
anna hjá Sameinuðu þjóöun-
um. Þaö vakti þó ekki mesta
athygli, aö hér var um blökku-
mann að ræöa, heldur hitt, aö
hinn nýi sendiherra þykir lik-
legur til aö láta verulega aö
sér kveöa. Hann mun þó vart
gera þaö meö miklum ræöu-
höldum, þótt hann sé ágætur
ræðumaður, heldur frekar
meö viöræðum aö tjaldabaki,
en hann hefur þaö orö á sér aö
vera laginn samningamaöur,
enda þótt hann þyki halda fast
á málum. Hann hefur lært I
mörgum og erfiðum
samningaviöræöum, sem
hann hefur átt viö fulltrúa
hvitra manna i Suðurrikjun- .
um aö nauösynlegt er aö skilja
afstöðu þeirra, sem samið er
viö,og taka sanngjarnt tillit til
hennar. Þess vegna hefur fá-
um oröiö meira ágengt en hon-
um iáðurgreindum viöræöum.
Þaö þykir styrkja mjög
áhrifastööu þessa nýja banda-
riska sendiherra, aö Carter
forseti á honum forsetastarfiö
sennilega meira aö þakka en
nokkrum manni öörum. Hann
varö einna fyrstur til aö lýsa
yfir stuöningi viö Carter og
vann siöan öfluglega aö sigri
hans, bæöi i prófkosningunum
og forsetakosningunum.
Athuganir þykja hafa leitt i
ljós, aö Carter hafi fengiö um
80% af atkvæöum blökku-
manna, sem tóku þátt i for-
setakosningunum, og þaö
tryggöi honum sigurinn.
Meirihluti hvitra kjósenda er
talinn hafa kosiö Ford.
CARTER stendur þvi ekki i
litilli þakkarskuld viö Andrew
Young, en hann er maöurinn,
sem hér er rætt um. 1 stuttu
máli er æviferill Youngs sá, aö
hann er 44 ára, sonur lyfsala i
New Orleans. Hann læröi ung-
ur guöfræöi og geröist prestur
fyrst i Alabama og siöan i
Georgiu. Á þessum árum
kynntist hann Martin Luther
King og varöum nokkurt skeiö
nánasti sam verkamaöur
hans. Hann geröi þá ýmist aö
skipuleggja mótmælagöngur
eöa aö standa i samningum
um réttindi blökkumanna og
þótti reynast vel i báöum til-
fellum. Þó fór mest orö af hon-
um viö samningaboröið, en
þar virtist hann njóta sin bezt
og kann þaö aö stafa af þvi, aö
hann er i eöli sinu hlédrægur
og hefur sig ekki I frammi aö
óþörfu. Arið 1970 ákvaö Young
aö leggja prestskapinn á hill-
una og bauö sig fram til full-
trúadeildar Bandarikjaþings i
kjördæmi i Georgiu. Hann féll
þá, en reyndi aftur 1972 og
náöi þá kosningu. Hann var þá
fyrsti blökkumaöurinn frá
Suöurrikjunum, sem haföi átt-
sæti I fulltrúadeildinni um 100
ára skeiö. Hann hlaut þá 53%
greiddra atkvæða, en 1974
hlaut hann 74% greiddra at-
kvæöa. Svipaö fylgi hlaut hann
i kosningunum á siöastl.
hausti. Þó eru hvltir menn i
meirihluta i kjördæmi hans.
ÞeirCarter og Young kynnt-
ust rétt eftir aö Carter haföi
veriö kosinn rikisstjóri I
Georgiu og Young haföi náö
kosningu til fulltrúadeildar
Bandarikjaþings. Fljótlega
tókstmeö þeim góð samvinna,
sem hefur haldizt siöan.
Young lýsti stuöningi sinum
viö Carter strax og hann gaf
kost á sér sem forsetaefni og
heimsótti siban blökkumenn i
flestum rikjum Bandarikj-
anna til þess aö vinna aö sigri
hans. Þessi stuöningur reynd-
ist Carter ómetanlegur, þvi aö
Young var þá búinn aö vinna
sér þann oröstir i fulltrúa-
deildinni.að vera áhrifamesti
fulltrúi blökkumanna þar,
vegna þess að honum tókst
meö lagni aö þoka áfram mál-
um þeirra þar. Þá strax var
farið aö tala um Young sem
ráöherraefni, ef Carter næði
kosningu sem forseti, 'en
Young sagöi þá, aö hann hefði
meiri áhuga á þingmennsku
en ráöherradómi. Hann mun
lika hafa hafnaö boöi Carters
um ráöherraembætti. Sendi-
herrastarfiö hjá Sameinuöu
þjóöunum freistaöi hans
meira, enda mun hann hafa
talið, aö hann gæti á þeim
vettvangi látiö meira til sin
taka varöandi málefni þróun-
arlandanna, en hann hefur
mikinn áhuga á þeim.
YOUNG hefur þegar látiö i
ljós, aö hann ætlar sér aö eiga
þátt I mótun stefnu Bandarikj-
anna á vettvangi Sameinuöu
þjóöanna. Hann hefur lýst yfir
mikilli andstöbu viö yfir-
drottnun hvitra manna i Suö-
ur-Afriku. Hann hefur lýst
þeirri skoöun sinni, aö Banda-
rikin eigi aö hætta mótspyrnu
sinni gegn aöild Vietnams aö
Sameinuöu þjóöunum. Hann
segistætla aö hafa mikil sam-
ráö viö stéttarbræöur sina hjá
Sameinuöu þjóöunum. Fyrsta
starfsdag sinn þar nóf hann
meö þvi aö heimsækja sendi-
herra Israels. Siðan tók hann á
móti fulltrúum frá Afriku-
rikjunum, sem komu i bæki-
stöðvar Bandarikjanna hjá
S.þ. til þess aö bjóöa hann vel-
kominn. Aö þvi loknu heim-
sótti hann sendiherra Sovét-
rikjanna, og lauk svo deginum
meö þvi aö heimsækja sendi-
herra Bretlands.
Daginn eftir hóf svo Young
tiu daga feröalag um Afriku.
Hann heimsækir aöeins tvö
lönd þar aö þessu sinni.
Tanzaniu og Nigeriu. Vafa-
laust vill hann árétta tengsl
sin viö þjóöir Afriku meö þvi
aö láta hana vera fyrstu
heimsálfuna, sem hann sækir
heim eftir aö hann tók viö
sendiherraembættinu hjá S.þ.
Þ.Þ.
Young i höpi fulltrúa frá Afriku, sem eru aö bjóöa hann
velkominn.