Tíminn - 11.09.1977, Síða 15

Sunnudagur 11. september 1977
15

•**
ji

JP
Hinn ameriski „Minute-
man”, hlaöinn þremur
kjarnorkuoddum, sem hver
um sig er 20 sinnum öflugri
en Hiroshima sprengjan .
eit ekki lengur
di ráð
Þannig hugsa ameriskir vis-
indamenn sér hina leyndar-
dómsfullu „Sarbakönu” So-
vétmanna.

■ -s: i

Sovétmenn séu nú aö reyna nytt
tæki, sem úr mikilli fjarlægð og
á sekúndubroti;gæti þurrkað út
Kjarnorkuflaugar Bandarikja-
manna. Slik vopn hafa reyndar
verið til i 20 ár, en þar sem hið
minnsta þeirra var til skamms
tima einn kilómetri að lengd og
vó þúsundir tonna, var það ekki
notkunarhæft. Nú óttast
Bandarikjamenn aftur á móti,
að Rússum hafi tekizt að
minnka vopnið niöur i eölilega
stærð og sé þeim þvi ekkert að
vanbúnaði i hugsanlegu striði.
Hvar eru rúss-
neskir kjarn-
orkusérfræð-
ingar
niðurkomnir?
Keegan bendir á fimm atriði
ótrúlegri niðurstöðu sinni til
sönnunar. Ber þá fyrst að telja
aðvörunargervihnetti, sem
mælt hafa óvenjulega mikinn

t

. ; ’ . ■ - " ' -
m ** *
/V > ’
w.

‘ :V. , 'W ’
fjölda súrefnismólekúla i gufu
hvolfinu. Finnsteinnig mikið af
tritfum,en tritiumersamsettúr
tveimur rafeindum, einni
prótónu og einni neftrónu.
Annað atriðið eru leynilegar
framkvæmdir Rússa, sem
gervihnettir hafa uppgötvað á
Semipalatinsk, bak við Úral-
fjöllin, og benda fastlega til til-
rauna með smiði hinnar geisla-
spúandi „Sarbakönu”.
tþriðja lagi hefur fundizt önn-
ur bækistöð i Azgir i Kazakhs-
tan. Amerikanar kannast vel
við þann stað, þvi að þar reyna
Sovétmenn kjarnorkusprengjur
sinar og eldflaugar. Ennþá
grunsamlegra verður þetta,
þegar þess er gætt, að yfirmaö-
ur bækistöðvarinnar i Azgir er
enginn annar en P.F. Batitski,
sérfræðingur Sovétrikjanna i
eldflaugavörnum. Samband
Batitski og „Sarbakönu” þykir
grunsamlegt.
Við lestur einfaldra visinda-
rita frá Sovétrikjunum hafa
Bandarikjamenn komizt að þvi,
að Rússar eru talsvert á undan
þeim hvað varðar notkun kjam-
orkunnar. En þegar reynt er að
hafa uppi á færustu sérfræðing-
um rússneskum á þessu sviði,
finnast þeir hvergi, og hurfu
þeir reyndar fyrir nokkrum ár-
um. Þá er ekki að finna i háskól-
um og þvi siður á opinberum
rannsóknarstofum. Þeir skyldu
þó aldrei vera önnum kafnir við
smiði „Sarbakönu” i Úral eða
Kakhastan?
Þar við bætist heimsókn
sovézka eðlisfræðingsins,
Leonids Rudakoff, til
Bandarikjanna, en i viðræðum
sinum við bandariska sérfræð-
inga missti hann út úr sér, að
Sovétmenn væru nú langt
komnir i þekkingu á hinum svo-
kölluðu þungu elektrónum.
Hann minntist einnig á vél
nefnda „Angara 5” eftir
Angarafljóti, sem rennur i
Baikal stöðuvatnið. Allt þetta
sagði hann vera leynilegar
upplýsingar. En starfsmenn
upplýsingaþjónustu bandariska
flughersins fengu eitt stykkið
enn i vandasamt púsluspil. Þeir
þykjast fullvissir um, að nú sé
væntanleg upp á himininn
markviss risakjarnorkuflaug,
sem spýtir út úr sér óhugnan-
legum dauðageislum.
Bandarikja-
mönnum hefur
farið fram
síðan i siðari
heims-
styrjöldinni
Lesandinn mikilvægi, Jimmy
Carter, sem Keegan og
„Aviation Week” höfðu gert sér
sérstakar vonir um sagði ein-
ungis, að greinin væri full
ósanninda. Robert Hotz, rit-

Hún drepur aðeins menn. Ameriska
neftrón sprengjan springur um 100 metra
frá marki sinu. Hún eyðileggur allt, menn
og byggingar I 200 metra radíus frá
sprengjustað sínum. En þar yfir og á allt
að 3 ferkilómetra svæði drepur hún ,,að-
eins” allt lif. Sérfræðingar segja geislaryk
eða úrgang eftir sprengjuna hverfandi
litið. í þvi felst á huginn á þessari
„hreinu” sprengju.
stjóri „Aviation Week”,
mótmælir þessum ummælum
Carters. Segist hann hafa sent
haukunum i Peutagon greinina
til leiðréttingar, og hafi þeir að-
einsbreytt sumui öryggisskyni,
um ósannindi hafi ekki verið að
ræða. Og Hotz minnir á löðrung-
inn, sem Ameriku var veittur
árið 1957, þegar fyrsta geimfar-
ið reyndist vera rússneskt en
ekki bandariskt! Bandariskar
ratsjár i Tyrklandi höfðu svo
sem fylgzt með og bandariska
leyniþjónustan og varnarmála-
ráðuneytið höfðu verið aðvörð-
uö. Rétteins og nú, þvi að langt
er siðan Keegan gerði þeim
ljósa hættuna. A meðan Carter
biður eftir fleiri sönnunum, hef-
ur hann ákveðið varnaraðgerðir
i liki 550 „Minuteman” flauga,
sem búnar eru þremur kjarn-
orkuoddum, óskeikulum eða svo
til. Hver oddur flytur 350 kilóa
kjarnorkusprengju, sem þýðir
tuttugu sinnum öflugra vopn en
varpað var yfir Hiroshima, en
þrisvar sinnum aflminna en
„City Killer” á loft, en „hin
markvissa „Minuteman” hefði
skotið hann niður. Sjálfstýring
hennar og nákvæmni er um 80%
fullkomnari.
Rússar vita vel hvað þeir eru
illa stæðir i þessu tilliti og munu
þvi vafalaust herða á viðræð
um um takmörkun við út-
breiðslu kjarnorkuvopna.
Drápstæki
Bandaríkja-
manna:
Neftrón-
sprengjan
Allt tal Bandarikjamanna um
það, að hætta framleiðslu B 1
risaflauganna, sefar Sovétmenn
ekki neitt. Þeir vita sem er, að
þeim mun meiri áherzla verður
bara lögð á smiði
„Minuteman”, sem er miklu
hættulegri. Og eins og komiö
hefur fram i sovézkum blööum,
eru Rússar ennþá hræddari við
nýjasta vopn Amerikumanna,
neftrón-sprengjuna, sem á aö
vera nokkurs konar svar við
„Sarbakönu”.
Neftrón sprengjan hefur verið
til á pappirunum i Pentagon til
fjölda ára, og voru lögð drög að
henni i ráðherratið James
Schlesinger.
Honum var nefnilega ljóst, að
réðust Rússar inn i Vestur-
Evrópu, myndu venjulegar
kjarnorkuvarnir leggja i rúst
mikinn hluta borga Evrópu, og
yrði þeim þvi varla beitt eins
mikið ogmeðþyrfti. Varðþvi að
finna upp sprengju, sem dræpi
án þessað eyðileggja verðmæti.
Neftrónsprengjan er svarið-
Hún springur um 100 metra
frá marki sinu.Hún hlifir bygg-
ingum öðrum en þeim sem
standa innan eins til tvö hundr-
uð metra fjarlægðar frá
sprengjustaðnum, en drepur
allt kvikt á um 3 ferkilómetra
svæði. M.ö.o. sé neftrón-
sprengjunni rétt beitt, getur hún
þurrkað út ibúa heillar borgar,
án þess að skaða byggingar og
önnur mannvirki að ráði. Hún
getur afmáð heilan her manna
án þess að skaða vopn og ver jur.
Og þaðsem meira er, sprengjan
lætur engin úrgangsefm eftir sjg
Hún er það sem kallað er hrein.
N egrakóngur
Mannvinir, — þá má einnig
finna i Pentagon, álita neftrón-
sprengjuna svivirðilega ógnun
um mestu fjöldaaftökur, sem
sagan gæti greint frá.Þeir benda
á, að slik ógnun komi fram á
sama tima og visindin leggja
mest upp úr þvi að halda
mannskepnunni frá vigvellin-
um: sjálfstýrðar eldflauar eru
sendar, hver gegn annarri,
ómönnuð geimför herja á eld-
flaugaro.s.frv. Mannfórn i þeim
tilfellum er ekki önnur en sú,
segja andstæöingar
neftrónspregnjunar, að nokkrir
hershöfðingjar séu ef til vill
skotnir við og við fyrir aö hafa
leikið slæmanleik. En geta rök-
semdirsem þessar náð til eyrna
gamalmennanna, stjórnenda
þjóðanna ?
Væri þeim ekki sama, þótt þeir
tækju með sér i gröfina þúsund-
irungra manna og kvenna, rétt
einsog negrakóngarnir forðum,
sem grafnir voru meö eiginkon-
um og lifvörðum?
(ÞýttF.I.)