Tíminn - 01.10.1978, Page 13

13
Sunnudagur 1. október 1978
Esra S. PétuáSon:

Raun-Sjálf og Hugsjóna-Sjálf
Viö röktum síöast áhrif at-
lætis barna á þau i samræmi viö
sálgreiningar athuganir Karen-
ar Horney. Viöhorf hennar mót-
ast mjög af eigin hyggjuviti
samfara djúpu innsæi, og mun-
um viö sjá þaö æ betur. t þeim
efnum stendur hún næst Adolf
Meyer, s vissnesk-a meriska
geölækninum en ritverk hans
voru lika grundvölluö á brjóst-
viti og hlaut hann einmitt viöur-
kenningu fyrir þá eigind sfna.
Viö sjáum aö ójafnvægi i upp-
eldi barna varöandi meölæti,
mótlæti og fálæti stuölar aö þvi
að þau veröi einum of aöhverf
og háö öörum, ef meðlætiö er
ýkt, eöa þau veröa andhverf ef
mótlætiðreynist of mikiöjeða þá
fráhverf fólki sé fálæti rikjandi.
Raunar er skýring þessi of
einföld þar eö allmörg frávik og
tilbrigöi bætast við hana eins og
þið muniö, ef til vill að sagt var
frá i næsta þætti á undan.
Þegar nú barn hefur, vegna
uppeldis sins oröiö ein-
strengingslegt i viömóti hvort
heldur er aöhverft, andhverft
eöa fráhverft, þá breytir þaö
þannig i tima og ótima i von um
aö þaö leysi allan þann vanda
sem það ratar i. Fljótt læra börn
af reynslunni að þetta ertálvon,
þviaöaö li'tt sveigjanleg hegöun
skapar einmitt fleiri vandamál
en hún leysir. Hvað má þá til
bjargar verða?
Sum börnreyna næst að skifta
um aöferö. Ef aöhverft og vina-
legt viðmót dugir ekki nógu vel
reyna þau þess i staö aö magna
hjá sér andhverfa breytni,sniia
sér að þvi aö brúka frekju,
þrjósku og áreitni. En börnin
sjá þá oft aö ekki dugir þaö
heldur alltaf og þessvegna er
leitaö áfram að betra heildarúr-
ræöi.úrræði sem leyst geti allan
vanda.
„Heildarúrræði” dag-
drauma
Athuganir hafa leitt i' ljósaö
venjulegt fólk má vænta þess aö
þvi og óskum þess veröi hafnaö i
eitt skifti af f jórum ef þaö biöur
einhvers. Oft er það vegna þess
að raunveruleikinn kemur i veg
fyrir.aöunntsé aö veita þeim og
óskum þeirra úrlausn. Hjá van-
gefnum snýst þetta hlutfall við,
þeim er hafnaö þrisvar af hverj-
um fjórum skiftum. Geðveikir,
geðvilltir og taugaveiklaöir
lenda þarna einhversstaðar á
milli. Skulum viö til einföldunar
segja.aö þeim sé hafnaö i annað
hvert skifti. Ekki er þaö bara
vegna þess aö raunveruleikinn
krefst þess. Stundum er það af
þviað framkoma þeirra er það
fráhrindandi.aö hún hefur áhrif
á gerðir annarra. A það jafnt við
um foreldra sem annaö fólk. I
Esra S. Pótursson
stuttu máli, fólk hafnar þeim
nokkuö oftar og leiðir það til
þess aö þeir hafna lika sjálfum
sér oftar.
Þegar sú óheillaþróun bætist
ofan á það, sem aö framan
greinir eykst sjálfs-firring : þeir
hafna eigin raunsjálfi æ meir.
Raun-sjálfið er þá ekki nógu
gott að eigin mati til þess aö
menn séu ánægöir meö þaö og
að óskir þessa og þarfir veröi
uppfylltar þannig aö þaö dugi til
sæmilegrar lifsánægju og lifs-
gleði. Nú veröa góö ráö dýr.
Fyrr eða siöar dettur nær öll-
um sama „heildarúrræöiö” i
hug, einskonar alsherjar lausn.
Ef ekki tekst aö fullnægja þörf-
um sinum, óskum og löngunum i
raunveruleikanum, má aUtaf
gera þaö í hugsjónum oghugar-
órum, bæði i svefni og vöku. Sé
raun-sjálfiö ekki talið nógu gott
og þaö er smáö og fyrirlitiö
getur maður, þess i stað,
imyndaösérhugsjóna-sjálf sem
fullnægt geti ströngustu kröfum
sjálfs sin og annarra til mann-
gildis og fullkomunar.
Dýrðarferillinn
Menn taka þá aö byggja sér
upp dýrðlegt imyndaö sjálf
ivafiö hetju-, visku- og feguröar
ljóma.
Fyrir fáum árum var hér
sýnd kvikmynd er hét Dag-
draumar Walters Mittys og lék
skopleikarinn Danny Kaye
aðalhlutverkið af frábærri
kimni. Fjallaöi kvikmyndin um
dáölausa.hrædda og huglausa
undirtyllu bæöi á eigin heimili
og í starfi, sem eyddi öllum
stundum sinum til að imynda
sérsjálfan sig ihlutverkum her-
foringja, keisara og annarra
®anððkóli
<Q)!"iud(tr @tyákmamnai
„DANSKENNSLA"
í Reykjavík, Kópavogi, Hafnarfirði.
Innritun daglega frá kl. 10-12 og 1-7.
Börn — ungl-fullorðnir (pör eða einst.)
Kennt m.a. eftir Alþjóðadanskerfinu
einnig fyrir: Brons — Silfur — Gull. „At-
hugið” ef hópar svo sem félög eða klúbbar
hafa áhuga á að vera saman i timum, þá
vinsamlega hafið samband sem allra
fyrst.
Nýútskrifaðir kennarar við skólann eru
Niels Einarsson og Rakel Guðmunds-
dóttir.
— Góð kennsla —
Allar nánari upplýsingar i sima 41557
goðum likra vera. A meöan leiö
honum yndislega vel og hin
venjulega vanliöan og kviöi
hans hvarf eins og dögg fyrir
sólu. En svo kom blákaldur
raunveruleikinn meö hans eigiö
raun-sjálf,sem hann fyrirleit.er
hann bar þaö saman viö hetju-
dáöir hugaróra sinna. Hrapaði
þá sjálfstraust hans og sjálfs-
viröing og varö af mikiö fall.
„Þaöværiallt i lagi meö mig”
sagöi annar draumóra sjúkling-
ur,” ef ekki væri bara helvitis
raunveruleikinn”.
Lik þessu veröur alsherjar
lausn hins taugaveiklaöa þegar
hann fer aö imynda sér i dag-
draumum sinum hina fáránleg-
ustu hluti um sjálfan sig,er hann
hefur lagt út á þessa braut vax-
andi sjálfs-firringar i sjálfs-
bjargar skyni. 1 fyrstu er þetta
samt ekki eins meinlegt og siöar
verður. Um tima er hann sér
þess meðvitandi aö imyndaöur
heimur skýjaborganna er ekki
til i raun og veru. Meinlegasti
þáttur þessarar Imyndunar er
hin kænlega og víötæka rang-
færsla raunveruleikans. Gerir
hann sér litla grein fyrir þvi
hvernig hann skrumskælir
veruleikann.
Hugsjóna-sjálfiö fæöist ekki
fullskapað. Þarfnast þaö
stööugrar umönnunar og
ræktarsemi. Til þess að efla þaö
ilifisinu,veröur manneskjan að
erfiða stööugt viö aö falsa raun-
veruleikann og leyna raun-sjálf-
inu fyrir sér og öörum. Rang-
færslunar eru ekki alltaf áber-
andi. Snúamá loforðum um til-
litsemi og heiðarleika upp i að
þær séu þegar orönar
staðreyndir aö eigin mati. Rétt
gildismat eitt saman breytir
manninum i siögæöispostula.
Góð hugmynd um kvæöi eöa bók
breytir honum samstundis i
stórskáld eöa rithöfund, þó hann
hafi á hvorugu byrjaö, hvað þá
meira. Hæfileikum og gáfum
snýr hann i þegar unnin afrek
með hugsuninni einni saman.
Þannig mætti lengi telja
áfram,en við látum hér staðar
numið aö sinni, þar til i næsta
mánuöi aö venju.
(Bauknecht
Frystiskápar
og kistur
Fljót og örugg frysting.
Örugg og ódýr í rekstri.
Sérstakt hraðfrystihólf.
Einangrað að innan með áli.
Eru með inniljósi og læsingu.
3 öryggisljós sem sýna
ástand tækisins.
Greiðsluskilmálar eða
staðgreiðsluafsláttur.
Utsölustaóir DOMUS, LIVERPOOL
og kaupfélögin um land allt
éSVéladeild
M Sambandsins
Ármúla3 Reykjavik Simi 38900
Eigum þessi fallegu itölsku teborð i mörgum
gerðum.
Sérstaklega vönduð vara á góðu verði.
Skeifu-verð — Skeifu-gæði
Skeifu-skilmálar.
VERIÐ VELKOMIN!
-SkeHán
m SMIDJUVHGI6 SIMI 44544
ÍTÖLSK
TEBORÐ