Fréttablaðið - 14.04.2007, Blaðsíða 20

greinar@frettabladid.is
Ég datt í þunglyndiskast á skírdagsmorgun. Mogginn
birtir skoðanakönnun um 40%
fylgi Sjálfstæðisflokksins og
20% fylgi Samfylkingarinnar. Og
það sem verra var. Ríkisstjórn-
in heldur velli. Maður sýpur
hveljur undir svona páskaboð-
skap og ég gerði meir: fór í lang-
an göngutúr til að ná úr mér
mesta hrollinum, svona rétt eins
og maður gerði eftir að tapa leik
í fótboltanum í gamla daga. Ég
er jú innanbúðarmaður í Sam-
fylkingunni og þegar svona
kannanir birtast spyr maður
sjálfan sig hvort það geti virki-
lega verið að jafnaðarstefn-
an eigi ekki meiri hljómgrunn í
þessu góða landi?
Og svo fór ég heim og lagð-
ist flatur í sófann og hugsaði:
hvað er ég, gamall góðborgari,
að skipta mér að þessu? Hvað
kemur mér þetta við? Af hverju
ekki bara að fylgjast með fjöl-
miðlunum úr fjarlægð, fylgjast
með því hvað sagt er um láns-
hæfismat bankanna og eigenda-
skiptin á Glitni. Einhver borg-
aði eitt hundrað og tíu millj-
arða og annar græddi fimmtíu
og fjóra milljarða. Lesa um það
í fréttunum þegar þeir kaupa
kvótana hvor af öðrum, af því
að þetta eru mennirnir sem líka
eiga fiskinn. Fylgjast með því
hver sé ríkastur og hvar þeir
haldi upp á afmælin sín. Kynna
sér kaupmáttinn og hagvöxtinn
og reikna út vextina og vera sem
sagt þakklátur fyrir allt það sem
þessir góðu karlar hafa gert mér
um dagana. Af hverju að trufla
þá?
Mér er að vísu par sama hver
eigi þessa banka eða öll dóttur-
fyrirtækin, en þessu er haldið að
mér, þetta þykir markverðast og
kannski á maður bara að draga
sig endanlega í hlé og láta sér
lynda að tilheyra þessum þögla
meirihluta þjóðarinnar sem
engu ræður í þessu þjóðfélagi,
ræður ekki yfir peningunum
eða völdunum eða auðlindun-
um, ræður ekki yfir fólkinu sem
ráðstafar sínu atkvæði í kosn-
ingum til að mylja áfram undir
þessa sömu menn. Af hverju
sest ég ekki bara í djúpa stól-
inn heim í stofu og læt aðra um
að stjórna og ráða og kveiki svo
á sjónvarpsfréttum um sjöleyt-
ið á kvöldin, til að fylgjast með
því hver kaupir hvað og hver er
meiri forstjóri heldur en hinn?
Og horfa svo á fótbolta þess á
milli, til að stytta mér stundirn-
ar. Erum við ekki bara tuttugu
prósent hér og fimm prósent þar,
í einhverskonar stjórnarand-
stöðuleik, óverulegur og óbreytt-
ur minnihluti þjóðar, sem má sín
í rauninni einskis, þegar kemur
að fjörtíu prósent liðinu, þunga-
vigtarliðinu í ráðherrastólun-
um, í forstjórastöðunum, á jötun-
um við kjötkatlana og öllu þessu
dygga stuðningsliði, sem hrópar
á pöllunum. Allir í kór. Þetta er
óvígur her.
Enda eru þeir á móti komm-
um, (afturhaldskommadindlar
hét það hjá Davíð) og þeir eru á
móti „kerlingunni“ henni Ingi-
björgu, svo notað sé kurteisleg
nafngift stjórnarliðsins á sínum
helsta andstæðingi!! Þeir eru jú
sammála um að það kunni eng-
inn með stjórn þessa lands að
fara, svo lengi sem þeir standa
saman í anda þess frelsis að
vera frjálsir að því að kjósa sína
menn aftur. Og aftur.
Já, af hverju gefst ég ekki upp
og tek mér sæti í djúpa stóln-
um, læt af þessu andófi, læt mér
lynda að horfa bara álengdar á
framhaldslíf þessara hofmóðugu
náttúruafla, lygni aftur augun-
um og dey smám saman drottni
mínum og örlögum? Er nema
von að maður gapi og spyrji?
En viti menn. Ég jafnaði mig á
þunglyndiskastinu, kreppti hnef-
ann og beit á jaxlinn. Ég er enn á
lífi, ég hef ennþá trú á mínu liði,
mínum málstað, mínum foringja
og ef sverð þitt er stutt, þá taktu
eitt spor fram á við. Nú söfnum
við liði, með jafnaðarstefnuna
að vopni og sýnum hvar Davíð
keypti ölið.
Höfum eitt á hreinu: pólitíkin
snýst ekki um það hver kaupir af
hverjum fyrir alla milljarðana.
Pólitíkin, kosningarnar, snúast
um hag heimilanna, um Gunnu
og Jón, um velferð okkar allra,
Ekki bara sumra.
Alþingiskosningarnar eftir
tæpan mánuð eru í rauninni að-
eins ein stór spurning sem lögð
er fyrir okkur öll: viljum við
hafa sömu stjórnina, sömu flokk-
ana, sama fólkið, í sextán ár
samfleytt? Eða viljum við gefa
öðrum tækifæri til að sýna hvað
þeir geta og vilja? Þetta er enn
hægt. Það er enn á okkar valdi
að breyta fréttunum um pening-
ana í umræðu um manneskjur.
Um líf okkar. Allra hinna. Um
það snúast stjórnmálin og kosn-
ingarnar. Fólkið í þessu landi.
Drauma okkar og vonir.
Ef sverð þitt er stutt
Höfum eitt á hreinu: pólitíkin
snýst ekki um það hver kaupir
af hverjum fyrir alla milljarð-
ana. Pólitíkin, kosningarnar,
snúast um hag heimilanna,
um Gunnu og Jón, um velferð
okkar allra, Ekki bara sumra.
Nokkuð hefur verið rætt um inn-flytjendapólitík að undanförnu.
Flest okkar höfum við þá afstöðu að við
viljum að eins vel sé komið fram gagn-
vart útlendu aðkomufólki og við vilj-
um að gert sé gagnvart okkur þegar
við erum í útlöndum. Sjálfur hef ég
reynslu af því að vera búsettur erlend-
is og er hlýtt til þeirra þjóða sem ég
hef dvalist hjá, ekki síst vegna þess hve vel mér
var tekið.
Þetta breytir því ekki að bráðnauðsynlegt er
að ræða innstreymi erlends launafólks til lands-
ins, í hve miklum mæli við viljum og getum tekið
á móti aðkomufólki svo sómasamlegt sé. Einn-
ig þarf að hafa í huga að atvinnulíf verði ekki
sveiflukennt þannig að á víxl gangi á með ofsa-
þenslu og síðan fjöldaatvinnuleysi. Jafnvægi er
heillavænlegra fyrir atvinnulífið og samfélagið
hvernig sem á málin er litið.
Sumir vilja reisa múra og girðingar og sporna
þannig við innflutningi til landsins. Slíkir múrar
eru ekki eftirsóknarverðir auk þess
sem þeir í reynd breyta engu. Allir hafa
hvort eð er rétt til að koma til Íslands
og ráða sig hér til starfa ef störf eru
á annað borð í boði. Það er meginmál-
ið. Hér hefur efnahagslífið verið þanið
til hins ítrasta, m.a. með stóriðjustefnu
stjórnvalda, með þeim afleiðingum að
vinnumarkaðurinn hrópar bókstaflega á
fólk. Þeir sem telja að vinnumarkaður-
inn sé ekki í jafnvægi eiga að beina sjón-
um sínum að þessu í stað þess að varna
fólki komu til landsins með gaddavír!
Lofsvert er hvernig staðið hefur verið að ný-
legri lagasetningu sem tryggir réttindi á vinnu-
markaði enda byggist hún á víðtækri sátt aðila
vinnumarkaðar, ASÍ, BSRB, BHM og SA.
Eitt má aldrei gleymast í þessari umræðu og
það er hve viðkvæm hún er. Allir ættu að minnast
þess að orð geta sært fólk. Ekki síst ef aðkomu-
fólk skilur umræðuna sem ógnandi og fjandsam-
lega í sinn garð. Það má aldrei verða. Hræðsla við
umræðu má á hinn bóginn ekki leiða til þess að
hún komist hreinlega ekki á dagskrá.
Höfundur er þingmaður VG.
Múrar eru engin lausn
F
ormenn Sjálfstæðisflokksins og Samfylkingarinnar sáu Ís-
land í ólíku ljósi í opnunarræðum sínum á landsfundum
flokkanna sem nú standa. Þrátt fyrir margs konar ágrein-
ing slógu þeir á ýmsa strengi í nokkrum takti um sum stór
viðfangsefni sem við blasa.
Forsætisráðherra sendi frá sér þrenns konar skilaboð. Í fyrsta
lagi lagði hann mestan þunga í skýrt fyrirheit um tilteknar úrbætur
í þágu aldraðra. Þær snúast ekki einvörðungu um aukin útgjöld. Þær
sýna einnig langtíma hugsun um nauðsyn þess að gefa eldra fólki,
sem bæði getur og kýs, tækifæri til lengri starfsaldurs. Frá pólitísku
sjónarhorni var skynsamlegt að leggja með þessum hætti áherslu á
velferðarmál.
Skilaboð númer tvö fólu í sér boðskap um að náttúruvernd og nýt-
ing náttúrugæða ættu ekki að vera andstæður er útilokuðu hvor
aðra. Umfangsmesta friðun lands hefur þannig átt sér stað samhliða
stærstu virkjanaframkvæmdum. Forsætisráðherra skaut sér að vísu
undan því að segja berum orðum það sem er kjarni þess máls, að alls-
herjar stöðvun undirbúnings og framkvæmda á þessu sviði er ávís-
un á lífskjaraskerðingu. Boðskapurinn var hins vegar ótvíræður.
Án þess að nefna viðskiptahallann fólust í þriðja lagi í ræðu for-
sætisráðherra skilaboð um að aðstæður gæfu ekki tilefni til mik-
illa útgjaldaloforða. Stefnan er frjálsræði í efnahagsmálum með
opinberu útgjaldaaðhaldi. Þó að staða ríkissjóðs hafi verið sterk eru
óneitanlega hættumerki fram undan. Að ósekju hefðu aðhaldsskila-
boðin því mátt vera ákveðnari þó að þau verði ekki véfengd.
Formaður Samfylkingarinnar gerði einnig að umtalsefni mikil-
vægi ábyrgrar efnahagsstefnu þar sem framfarir byggðust á jafn-
vægi. Sá boðskapur er að vísu ekki í fullu samræmi við fjárlagatil-
lögur flokksins. Hann er hins vegar tákn um skynsamlegan nýjan
tón í skilaboðum til kjósenda.
Í annan stað ítrekaði formaður Samfylkingarinnar stóriðjuhlé. Ef
þau ummæli eru túlkuð með skírskotun til skýrslunnar um efnahags-
lega ábyrgð virðist þessi orðnotkun rúma áframhaldandi undirbún-
ing vegna annarra slíkra verkefna en þeirra sem Hafnfirðingar hafa
þegar slegið út af borðinu. Þetta er vísbending um að leiðir Samfylk-
ingarinnar og Vinstri græns liggi ekki jafnþétt saman og litið hefur
út fyrir upp á síðkastið.
Velferðarmálin voru eðlilega kjarninn í boðskap formanns Sam-
fylkingarinnar. Á því sviði hefur flokkurinn ekki átt við trúverðug-
leikakreppu að etja. Vandi hans er hins vegar að sýna fram á hvernig
tiltekin fyrirheit um útgjöld ríma við boðskapinn um ábyrga stjórn
efnahags- og ríkisfjármála.
Ræður þessara tveggja flokksformanna voru vitaskuld ólíkar. Að
öllu virtu var þó ákveðinn samhljómur í þeim skilaboðum sem þeir
sendu um framtíðina. Réttilega vaknar sú spurning hvort það hafi
einhverja pólitíska merkingu um auknar líkur á samstarfi þeirra ef
stjórnarflokkarnir halda ekki meirihluta?
Eins og sakir standa bendir fátt til þess að slíkt samstarf sé í upp-
siglingu. Við blasir að Samfylkingin þurfi að fórna meir af stefnu
sinni í samstarfi við Vinstri grænt. En vandséð er hvernig hún getur
losað sig frá skuldbindingum um viðræður til vinstri og ef til vill er
ekki mikill áhugi fyrir því. Um pólitískt samstarf sýnist hún þar af
leiðandi vera í meiri trúverðugleikavanda en Sjálfstæðisflokkurinn.
Ólík sýn í
nokkrum takti
Erlendir
Atlasar