Réttur - 01.03.1941, Side 47

síðar hafa haft áhrif á mótun hennar, þá fer hitt ekki
milli mála, að viðfangsefnið er alltaf hið sama, það
er viðhorfið gagnvart rétti hins sterka til að kúga
hinn, sem er minni máttar. Og í síðari söguna, sem
ég hefi einkum talað um, leggja báðir aðilar saman
og fella skoðanir sínar saman í ein táknræna heild.
Hinn kúgaði leggur til hugmyndina um hið uppruna-
lega bræöralag, svo náið sem frekast getur, þar sem
þeir hvíla saman í móöurkviði. Hann heldur líka fast
á þeirri staöreynd, að hinn vinnandi lýður er borinn
sem arftaki að auðæfum jarðarinnar. Kúgarinn vitn-
ar aftur á móti í fyrirheit öllu ráöandi guðavalda og
blessun látinna kynslóða, en olnbogabarnið bætir því
við, að sú blessun hafi verið fengin með svikum og
rangindum. Og að lokum leggur hin kúgaða alþýða
sárustu harma sína inn 1 söguna, auðmýkt sína og
undirgefni, en um leið hina eilífu bæn sína um ein-
hverja líkn, þó ekki sé nema aðeins ein lít'il blessun,
sem geymd hefur verið þegar búið er að úthluta til
annarra öllum forréttindum til veraldargæöanna. En
hinni auðmjúku bæn er alltaf svarað á hinn sama
veg: Það er ekkert til handa þér, því miður — því mið-
ur var búið að láta aðra fá allt saman. í myrkri ör-
væntingarinnar Ijómar aðeins einn geisli, ekki bæn-
heyrsla, ekki eiginlega fyrirheit, heldur tilkynning:
,,En svo mun fara, er þú neytir allrar orku þinnar, að
þú munt brjóta sundur ok hans af hálsi þínum“.
III.
Tímarnir breytast óöfluga, og síðan hún mynd-
aðist sagan um þá bræðurna Jakob og Esaú, hafa svo
nefndir „nýir tímar“ gengið yfir mannkyniö mörg
hundruð sinnum, og hverri kynslóð, sem lifaö hefur
ný tímamót, hefur virzt sem hyldjúp gjá liggi milli
hins gamla og nýja tíma. En þegar betur er aö gætt,
þá kemur í ljós, að þungamiðjan 1 viðfngsefnum
47