Réttur - 01.08.1985, Blaðsíða 28

ur. Kommúnistaflokkurinn, sem yfirleitt
var lýstur ólöglegur, starfaði í skjóli sam-
fylkingarhreyfingarinnar, Þjóðlega lýð-
ræðisbandalagsins, sem fylkti landbúnað-
ar- og iðnaðarverkamönnum um umbóta-
kröfur.
Kosningarnar árin 1972 og 1974 ein-
kenndust af kosningasvindli. Fulltrúi
stjórnarandstöðunnar árið 1972 var tek-
inn höndum, þegar hann hafði sigrað í
kosningunum, og vísað úr landi.
Endurnýjun á vinstri væng
Byltingin á Kúbu varð hvati nýrra vinstri-
hreyfinga, sem töldu að valdastéttin léti
aldrei völd sín af hendi ótilneydd, og að
þar með væri sú umbótasinnaða sam-
vinna, sem hinir gömlu róttæku flokkar
ástunduðu, röng leið.
Árið 1969 kom til hins svokallaða
„knattspyrnustríðs" gegn Hondúras.
Landsleikur í knattspyrnu milli landanna
hleypti stríðinu af stað, en að baki lá allt
annað en sá „suðræni blóðhiti“ sem heims-
pressan gaf sem skýringu á átökunum.
Iðnvæðingin í E1 Salvador hafði í för með
sér að grannríkið varð mikilvægur út-
flutningsmarkaður, en það hafði svo aftur
í för með sér að innlend framleiðsla í
Hondúras fór halloka í samkeppninni.
Fjöldi fátækra landbúnaðarverkamanna
hafði einnig flutt úr landi til óræktaðra
svæða í Hondúras. Þegar ríkisstjórn
Hondúras ákvað að stöðva fólksstraum-
inn frá E1 Salvador og koma á innflutn-
ingshöftum, skarst í odda milli landanna
og stríðið braust út.
í stríðinu studdu kommúnistaflokkarn-
ir í E1 Salvador og Hondúras hvor um sig
„sína“ ríkisstjórn. Við þetta skerptust
andstæðurnar í kommúnistaflokki E1 Sal-
vador, róttækur minni hluti klauf sig út
úr flokknum árið 1970 og stofnaði FPL
(Frelsissveitir alþýðu). Tveim árum síðar
stofnuðu róttækir hópar, einkum úr
kristilegum demókrötum ERP (Bylting-
arher alþýðu). Árið 1975 bættist svo RN
(Þjóðarandspyrnan), klofningsarmur úr
ERP, í hópinn, og árið 1976 PRTC (Bylt-
ingarflokkur verkamanna Mið-Ameríku).
Öll þessi samtök sökuðu kommúnista-
flokkinn um að hafa svikið byltingarhug-
sjónina, en hann sakaði þau á móti um
„vinstri“-ævintýramennsku. Harðar deil-
ur áttu sér einnig stað innan einstakra
samtaka og á milli þeirra og öfgar og
ævintýramennska lét vissulega á sér
kræla, og leiddi þetta jafnvel til vopnaðra
átaka milli þeirra. í forustu allra þessara
samtaka voru stúdentar og menntamenn,
sem voru undir miklum áhrifum frá þeim
straumum, sem þá gengu yfir Evrópu.
Alþýðufylgi
Vegna hinnar vaxandi kúgunar á 8. ára-
tugnum náðu þessi samtök verulegum
ítökum meðal alþýðu. Þetta kom einkum
fram í þeim fjöldahreyfingum sem sam-
tökin, hver um sig, mynduðu. Auk vopn-
aðra sveita og fjöldahreyfinga höfðu þær
pólitíska og hernaðarlega arma sem
stjórnuðu starfi þeirra.
Byltingarsigurinn í Nícaragúa í júlí
1979 hafði í för með sér örari þróun í E1
Salvador. í október það ár var einræðis-
herranum Humberto Romero steypt af
stóli og hópur ungra herforingja undir
forustu Adolfo Majano greip völdin. í
herforingjastjórninni var að finna ýmis
framsækin öfl, en einnig arm úr hernum og
annan frá iðnaðarauðvaldinu, sem gerðu
sér grein fyrir nauðsyn umbóta til að
fyrirbyggja byltingu. Bæði sósíaldemó-
kratar og kommúnistar samþykktu þessa
nýju stjórn, kratarnir.áttu meira að segja
sæti í henni.
156