Morgunblaðið - 03.02.2006, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
LITHÁÍSK kona sem starfaði á veg-
um starfsmannaleigu hér á landi
segir að sér hafi verið sagt upp störf-
um eftir að hún neitaði að taka að
sér aukavinnu launalaust, og eftir að
hún ákvað að leita sér upplýsinga
um rétt sinn hjá íslenskum stéttar-
félögum.
Konan heitir Rima, en vildi ekki
koma fram undir fullu nafni. Hún
hefur starfað hér á landi hjá BéBé
Vöruhúsi ehf., sölu- og dreifingar-
aðila fyrir Mjöll-Frigg hf., á vegum
litháískrar starfsmannaleigu frá því
síðasta haust.
Samkvæmt samningi konunnar
við starfsmannaleiguna hafði hún
tæplega 65 þúsund krónur í mán-
aðarlaun fyrir fullt starf, auk þess
sem henni var útvegað húsnæði.
Hún fékk engar greiðslur fyrir að
vinna yfirvinnu. Samkvæmt VR eru
lágmarkslaun fyrir fullt starf sam-
bærilegt við starf Rima um 108 þús-
und krónur á mánuði fyrir dagvinnu,
og algeng laun fyrir sambærilegt
starf á bilinu 170–180 þúsund á mán-
uði.
Rima, sem er 48 ára, sagði í sam-
tali við blaðamann að hún hefði
ákveðið að ræða við Alþýðusamband
Íslands, og í framhaldi þess við VR, í
gærmorgun, eftir að farið var fram á
það við hana að hún tæki að sér að
þrífa vinnustaðinn eftir að vinnudeg-
inum lauk, án þess að til kæmi nokk-
ur greiðsla. Hún sagði forsvars-
manni starfsmannaleigunnar frá
þeirri fyrirætlun sinni að ræða við
íslensk stéttarfélög í fyrrakvöld, og
fékk hún símtal í gærmorgun frá
leigunni þar sem henni var sagt fyr-
irvaralaust upp störfum.
Einn Lithái enn að störfum
Upphafleg komu þrír Litháar
hingað til lands til að vinna hjá BéBé
Vöruhúsi, á vegum litháíska fyrir-
tækisins B3 Baltic. Vilhelmas, 21 árs
gamall karlmaður sem ekki vildi
koma fram undir fullu nafni, hætti
störfum eftir nokkrar vikur þar sem
honum fannst launin lág.
Í samtali við Morgunblaðið segir
hann að honum hafi brugðið veru-
lega þegar hann sá hversu hátt vöru-
verðið er hér á landi, og þá hafi hann
áttað sig á því að þau laun sem hann
samdi um hafi verið langt undir því
sem eðlilegt geti talist hér á landi.
Með aðstoð ASÍ fékk Vilhelmas
starf hér á landi við járnabindingar
og hefur unnið við þær síðan.
Rima hefur nú einnig látið af
störfum, en segir einn litháískan
karlmann enn starfa á lager BéBé
Vöruhúss, trúlega á sambærilegum
launum og hún fékk greidd fyrir
vinnu sína.
Segjast hafa fengið
greitt í reiðufé
Á samningum sem gerðir voru
milli B3 Baltic og Rima og Vilhel-
mas, og Morgunblaðið hefur undir
höndum, kemur fram að þau eigi fá
greidd 720 litas í laun á mánuði, sem
jafngildir tæplega 16 þúsund krón-
um. Að auki er samið um dagpen-
ingagreiðslur upp á 2.450 litas, sem
jafngildir tæplega 53 þúsund krón-
um. Eftir skatt í Litháen fær því
starfsmaðurinn sem samsvarar um
64.700 krónum á mánuði. Auk þess
voru ferðir til og frá landinu greidd-
ar, og BéBé Vöruhús sá þeim fyrir
herbergi á gistiheimili.
Rima segir að hluti launanna, 720
litas, hafi verið greiddur inn á reikn-
ing sinn í Litháen, en dagpeningarn-
ir hafi verið greiddir í íslenskum
krónum, og hún hafi fengið 25 þús-
und krónur í reiðufé í umslagi
merktu Mjöll-Frigg tvisvar í mánuði
án þess að fá launaseðil eða aðrar
kvittanir fyrir þeim greiðslum. Vil-
helmas staðfestir að greiðslurnar
hafi farið fram með þessum hætti, og
sýnir blaðamanni ljósrit af umslagi –
merktu Mjöll-Frigg með nafni hans
handskrifuðu utan á – sem hann seg-
ist hafa fengið reiðufé í.
Vill aftur heim til barnanna
Rima segist afar leið yfir því
hvernig fór, hún hafi unnið vel og
launin séu um fjórfalt hærri en hún
hefði getað fengið fyrir vinnu í
Litháen. Kostnaður við að lifa hér á
landi sé einfaldlega of mikill miðað
við launin, hún vilji nú helst af öllu
snúa aftur til heimalandsins, þar
sem maður hennar og tvö börn búa.
Starfsmaður starfsmannaleigu segir sér hafa verið sagt upp fyrir að neita launalausri aukavinnu
Greidd laun
langt undir ís-
lenskum kjara-
samningum
Morgunblaðið/Ómar
Húsnæði BéBé Vöruhúss í Kópavogi þar sem Litháarnir unnu við lagerstörf.
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
HINRIK Morthens, framkvæmda-
stjóri BéBé Vöruhúss ehf., sem
einnig er framkvæmdastjóri hjá
Mjöll-Frigg hf., segir að annar af
tveimur Litháum sem starfað hafi á
lager fyrirtækisins á vegum 3B
Baltic hafi sagt upp störfum í
fyrradag, henni hafi ekki verið
sagt upp störfum. Ágúst Grét-
arsson, framkvæmdastjóri 3B Bal-
tic, tekur undir orð Hinriks, og
segir konuna hafa hætt störfum að
eigin ósk.
Hinrik segir að BéBé vöruhús
greiði starfsmönnunum ekki laun,
það sé á hendi starfsmannaleig-
unnar. BéBé vöruhús greiði þó
dagpeninga hér á landi og útvegi
fólkinu húsnæði. „Við höfum líka
gert ýmsa hluti fyrir þá eins og að
borga fyrir þá kostnað við að kom-
ast til og frá vinnu og annað slíkt.“
Aðspurður segist Hinrik ekki
vita hvað starfsmennirnir hafi í
laun hjá starfsmannaleigunni. „Ég
fylgist ekki með því, það er kannski
ekki okkar í sjálfu sér [að gera
það].“
Spurður hvers vegna starfs-
mennirnir hafi fengið greiðslur í
reiðufé, í umslögum merktum
Mjöll-Frigg, segir Hinrik: „Áttu þá
við [þriðja Litháann sem enn er
starfandi hjá fyrirtækinu] í gær?
Það gleymdist að borga honum, við
höfum borgað honum bónus, þetta
er sérlega duglegur starfsmaður,
og gjaldkerinn hreinlega gleymdi
að borga honum bónus sem búið
var að tala um. Við borgum alltaf
samkvæmt launaseðlum.“
Hinrik segir það fáránlegar
ásakanir að greiðslur séu inntar af
hendi með reiðufé tvisvar í mánuði,
eins og starfsmennirnir fullyrða.
„Ég þarf ekki einu sinni að neita
því, þetta er bara bjánagangur,
þetta er bara út í hött.“ Spurður
hvernig greiðslurnar fari fram seg-
ir hann að það sé í verkahring
gjaldkera, hann sé ekki viss hvern-
ig það fari fram. „En ég held að öll
laun séu greidd inn á reikninga.“
Þegar þau laun sem starfsmenn
fá greidd eru borin undir Hinrik
segir hann alrangt að launin hafi
verið um 65 þúsund krónur á mán-
uði. „Ég veit það að íslensku starfs-
mennirnir hér og þessir starfs-
menn hafa verið að bera sig saman,
og þetta er alrangt. [...] Ég þarf
ekki að sýna þér nein gögn, ég
heyri hvað fólk talar um, þetta er
rætt við eldhúsið og fleira og þetta
er bara rangt.“ Hann bendir á að
kostnaður við leigu á húsnæði, sem
fyrirtækið hafi greitt, geti hæglega
verið um 30 þúsund krónur, og það
eigi líka að teljast til launa.
Allir starfsmenn
yfir lágmarkslaunum
„Ég veit ekki hvað er eðlilegt, ég
veit bara að miðað við lágmarks-
laun á Íslandi eru þeir með meira á
milli handana [en lágmarkslaun
eru], og töluvert meira en þeir
myndu hafa í Litháen. Það sem við
reynum að gera er að gera þessa
hluti löglega, okkur finnst aðal-
atriðið að þetta fari rétt fram,“
segir Hinrik. Spurður hvaða laun
fyrirtækið greiði íslenskum starfs-
mönnum sínum í sambærilegum
störfum segir hann fyrirtækið ekki
gefa upp laun starfsmanna. „Það
eru allir starfsmenn hjá okkur yfir
lágmarkslaunum, og þessir [Lithá-
arnir] líka.“
Ágúst Grétarsson, fram-
kvæmdastjóri 3B Baltic, segir fyr-
irtækið ekki vera starfsmanna-
leigu, 3B Baltic standi að inn-
flutningi, og þeir starfsmenn sem
verið hafi hjá BéBé vöruhúsi séu
þeir einu sem fyrirtækið hafi á sín-
um snærum á Íslandi. Þar sem þeir
séu í vinnu hjá þessu litháska fyr-
irtæki fái þeir laun samkvæmt því,
ekki samkvæmt íslenskum kjara-
samningum.
ASÍ segir að 3 B Baltic sé ekki
skráð starfsmannaleiga
Samkvæmt upplýsingum frá
Guðmundi Hilmarssyni, starfs-
manns átaks ASÍ gegn und-
irboðum, hefur 3B Baltic ekki verið
skráð sem starfsmannaleiga hér á
landi, þrátt fyrir ný lög sem skylda
allar starfsmannaleigur sem eru
með starfsemi hér á landi til þess
að skrá sig.
Spurður hvernig greiðslufyr-
irkomulagið til starfsmanna leig-
unnar hér á landi sé segir Ágúst:
„Þau fá hluta á bankareikning hér,
og svo hafa þau beðið um að geta
fengið pening á Íslandi. Við höfum
komið til móts við þau og látið þau
hafa peninga þar, sem þau kvitta
fyrir eins og greidd laun.“ Hann
segir ekki hægt að greiða þeim inn
á bankareikning hér á landi þar
sem þau hafi ekki íslenska kenni-
tölu, og fái því ekki bankareikning.
Segja starfsmanninn hafa
hætt að eigin frumkvæði
FJÖLMENN afmælisdagskrá var hald-
in á Barnaspítala Hringsins í gær í til-
efni af 30 ára afmæli vökudeildar spít-
alans. Við þetta tækifæri færðu
fulltrúar Kvenfélags Hringsins vöku-
deildinni veglega gjöf, en deildin fékk
andvirði þriggja fullkominna hitakassa.
„Þetta er afar höfðingleg gjöf sem kem-
ur í mjög góðar þarfir,“ sagði Ragn-
heiður Sigurðardóttir, deildarstjóri
vökudeildar, í samtali við Morgunblaðið.
Benti hún á að tækninni fleygi sífellt
fram og því skipti miklu máli að geta
endurnýjað tækin reglulega.
Á afmælisdagskránni voru flutt erindi
um starfsemi deildarinnar og sögu, auk
þess sem frumsýnt var nýtt myndband
um deildina.
Einnig voru til sýnis nýjustu tæki
deildarinnar, bæði hitakassar og önd-
unarvélar svo fátt eitt sé nefnt.
Fá þrjá nýja
hitakassa í til-
efni afmælisins
Morgunblaðið/RAX
Gestum og gangandi gafst tækifæri á að skoða tækjabúnað vökudeildar í tilefni 30 ára afmælisins.
BETUR fór en á horfðist þegar pall-
bíll fór margar veltur á Suðurlands-
vegi um kl. 16.20 í gær, og var öku-
maður talinn ótrúlega lítið slasaður
eftir velturnar. Atvikið varð á Suður-
landsvegi, skammt vestan við Hvols-
völl, og vildi svo til að lögreglumaður
frá Hvolsvelli keyrði fram á slysið
stuttu eftir að það varð.
Lögreglumaðurinn flutti ökumann-
inn á heilsugæslustöðina á Hvolsvelli,
en ökumaðurinn var síðan fluttur með
sjúkrabíl á slysadeild Landspítala –
háskólasjúkrahúss.
Að sögn Lögreglunnar á Hvolsvelli
fór bíllinn margar veltur, en hélst inni
á veginum. Ekki er vitað um tildrög
óhappsins, en vegurinn var auður og
hálkulaus þegar það varð. Bíllinn er
talinn gjörónýtur, og var sóttur á
kranabíl, og þurfti að kalla til slökkvi-
liðið til að hreinsa veginn.
Ökumaður
lítið slasaður
eftir bílveltu