Morgunblaðið - 17.03.2006, Side 46

Morgunblaðið - 17.03.2006, Side 46
46 FÖSTUDAGUR 17. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR ✝ VilhjálmurÁrnason fæddist á Skálanesi við Seyðisfjörð hinn 15. september 1917. Hann lést á Land- spítalanum í Foss- vogi hinn 8. mars síðastliðinn. For- eldrar hans voru Árni Vilhjálmsson, útgerðarmaður, f. á Hánefsstöðum 9.4. 1893, d. 11.1. 1973, og Guðrún Þorvarð- ardóttir húsfreyja, f. 7.1. 1892 í Keflavík, d. 26.10. 1957. Föðurætt Vilhjálms var úr Seyðisfirði, Mjóafirði og Loð- mundarfirði og framættir norðan úr Þingeyjarsýslum og sunnan úr Austur-Skaftafellssýslu. Móðurætt Vilhjálms var af Suðurnesjum úr Innri-Njarðvík og Keflavík en framættir einnig úr Reykjavík, Kjós og Borgarfirði. Systkin Vil- hjálms eru: Þorvarður, f. 1920, d. 1992, forstjóri, maki Gyða Karls- dóttir, f. 1926, d. 2004; Tómas, f. 1923, ráðherra og seðlabanka- stjóri, maki Þóra Eiríksdóttir, f. 1926, húsfreyja; og Margrét, f. 1928, athafnakona, maki Guðjón Valgeirsson, f. 1929, d. 1992 (þau skildu 1969). Vilhjálmur ólst upp við Seyðis- fjörð, á Skálanesi, Hánefsstöðum og Háeyri á Hánefsstaðaeyrum þar sem foreldrar hann reistu hús. Hann hlaut almenna barnaskóla- menntun á Hánefsstaðaeyrum og var á héraðsskólanum á Eiðum tvo vetur 1933 til 35. Á árunum 1937– 43 var hann formaður á vélbátnum Magnúsi NS 210 sem faðir hans gerði út. Hann gekk í MA, var in- sem þau bjuggu með börnum sín- um frá 1955 til 1987. Eftirlifandi eiginkona Vilhjálms er Sigríður Ingimarsdóttir, f. 1.10. 1923, húsfreyja og ritstjóri. For- eldrar hennar voru Ingimar H. Jó- hannesson kennari og skólastjóri, 1891–1982, frá Meira-Garði í Dýrafirði og Sólveig E. Guð- mundsdóttir, 1893–1971, frá Stóru Háeyri á Eyrarbakka. Börn Vil- hjálms og Sigríðar eru: 1) Sólveig, f. 10.3. 1947, d. 26.7 1995, vistmað- ur á Skálatúni. 2) Guðrún, f. 31.5. 1949, deildarstjóri dvalarheim- ilinu Grund, maki Pétur Björns- son, f. 1949, aðalræðismaður Ítal- íu. Börn: a) Marta Sigríður, f. 1983, sambýlismaður Guðmundur Thoroddsen, b) Valgerður, f. 1985, og c) Svava, f. 1986. 3) Árni, f. 4.11. 1952, hæstaréttarlögmaður hjá LOGOS lögmannsþjónustu, maki Vigdís Einarsdóttir, f. 1953, líf- fræðingur: Börn: a) Hulda, f. 1974, maki: Atli Björn Þorbjörnsson, þeirra dætur: Þórdís Huld, f. 2001, og Vigdís Helga, f. 2005, b) Sól- veig, f. 1981. 4) Stúlka, f. andvana 17.9. 1955. 5) Guðbjörg, f. 14.12. 1956, lektor í náms-og starfsráð- gjöf við Háskóla Íslands, maki Torfi H. Tulinius, f. 1958, prófess- or í frönsku og miðaldabókm. við Háskóla Íslands. Börn: a) Kári, f. 1981, maki Sonja Engdahl Buck- ingham, b) Sigríður, f. 1986. 6) Ar- inbjörn, f. 14.2. 1963, arkitekt, skipulagsstjóri Garðabæjar, maki Margrét Þorsteinsdóttir, f. 1965, fiðluleikari í Sinfóníuhljómsveit Ís- lands og fiðlukennari. Börn: a) Arna, f. 1986, móðir hennar er María Kristjánsdóttir, b) Þor- steinn, f. 1992, c) Steinunn, f. 1994. 7) Þórhallur, f. 14.2. 1963, mark- aðsstjóri Nýsis hf, maki Glenn Barkan, f. 1968, grafískur hönn- uður. Útför Vilhjálms verður gerð frá Langholtskirkju í dag og hefst at- höfnin klukkan 15. spector scolae síðasta veturinn og útskrif- aðist þaðan 1942 og nam síðan lögfræði við Háskóla Íslands og útskrifaðist þaðan 1946. Hann varð hér- aðsdómslögmaður 1948 og hæstaréttar- lögmaður 1962. Vil- hjálmur starfaði hjá SÍS. frá 1946 til 1960, var forstöðumaður fræðsludeildar, kennari við Sam- vinnuskólann og skólastjóri Bréfaskóla SÍS. Árið 1960 stofnaði hann lögmannsstofu ásamt Tómasi bróður sínum en rak hana einn frá 1972. Frá 1978 rak hann stofuna m.a. í félagi við Ólaf Axelsson, Eirík Tómasson, Árna Vilhjálmsson, Hrein Loftsson o.fl. undir heitinu Lögmenn Höfða- bakka. Með Gunnari Erni Harðar- syni, véltæknifræðingi, stofnuðu Lögmenn Höfðabakka einkaleyfa- og vörumerkjastofuna Árnason & Co., nú A&P Árnason. Vilhjálmur gegndi ýmsum stjórnarstörfum, sat m.a. í stjórn Íslenskra aðal- verktaka um áratugaskeið, þar af stjórnarformaður frá 1971–1984 og aftur frá 1988 til 1991, í stjórn Kirkjusands hf, Vífilfells hf, Sport- vers hf og Herrahússins hf. Hann sat einnig í stjórn vistheimilisins á Skálatúni. Vilhjálmur var útivistarmaður alla tíð, stundaði laxveiðar um ára- bil og golfíþróttina frá því um 1960 og náði draumahögginu, þ.e. holu í höggi tæplega áttræður á 2. braut á Grafarholtsvelli. Vihjálmur reisti ásamt eiginkonu sinni húsið að Njörvasundi 2 í Reykjavík þar Minningin er svo jákvæð. Umburðarlyndi og einstakt skap voru þitt aðalsmerki. Mér alltaf góður. Legstæði frátekið fyrir Siggu við hlið elsku Sollu á Lágafelli, en aska þín skal austur. Austur að Skálanesi. Hringnum lokað. Síðar munu vegir okkar allra liggja saman. Þín Vigdís. Ef eitthvert eitt orð gæti lýst Vil- hjálmi Árnasyni er það lífsgleði. Ekki yfirborðskátína eða uppgerðarfögn- uður, heldur einlæg ánægja með lífið og þau verkefni og tækifæri sem það býður. Lífsgleði Vilhjálms lýsti upp tilveruna í kringum hann og var grunnurinn að persónutöfrum hans. Vegna hennar var öllum vel til hans, hvort sem þeir kynntust honum náið eða áttu með honum samleið um stundarsakir. Vilhjálmur ólst upp í Seyðisfirði þar sem afi hans og alnafni rak mynd- arbú á Hánefsstöðum. Vilhjálmur var elstur fjögurra systkina og raunar líka í fjölmennum hópi barnabarna. Af frásögnum hans að dæma var gott að alast upp þarna í faðmi bæði fjöl- skyldu og stórfjölskyldu. Mikil hlýja ríkti á æskuheimilinu og þótti Vil- hjálmi vænt um allt sitt fólk og var annt um sambandið við það. Vilhjálmur tók snemma þátt í störfum föður síns og afa, fyrst sem háseti og síðar sem formaður á fiski- bátum. Þetta var á kreppuárunum og lítið upp úr þessari iðju að hafa. Vil- hjálmur hafði kynnst skólagöngu þegar hann dvaldi í alþýðuskólanum á Eiðum. Hugur hans hneigðist til frek- ara náms en lítil efni töfðu fyrir. Það var ekki fyrr en á þrítugsaldri sem hann hóf nám við Menntaskólann á Akureyri. Honum þótti gaman að segja frá því að það sem bjargaði hon- um í inntökuprófinu í náttúrufræði var að koma upp í þorskinum, enda kynni hans af þeirri skepnu bæði löng og náin. Eftir stúdentsprófið hóf hann nám í lögfræði við Háskóla Íslands, þaðan sem hann útskrifaðist 1946. Minntist hann námsára sinna af mik- illi hlýju. Vilhjálmur átti farsæla og fjöl- breytta starfsævi, bæði sem lögmað- ur og í stjórnum fyrirtækja, en það var fjölskyldumaðurinn sem ég kynntist þegar ástir tókust milli mín og Guðbjargar dóttur hans. Vilhjálm- ur hafði mjög þægilega nærveru. Hann var í eðli sínu kurteis, hlýr og opinn í fasi, en jafnframt nærgætinn og laus við tilfinningasemi. Það var líka fjör í kringum hann og innlifunar- kraftur hans með eindæmum. Oft snerust samræðurnar um pólitík en hann miðlaði líka af nægtabrunni frá- sagna og vísna. Hann var forvitinn um skoðanir viðmælenda sinna og átti auðvelt með að smita þá af áhuga sín- um á þeim viðfangsefnum sem voru honum efst í huga hverju sinni. Vilhjálmur bar ríka umhyggju fyr- ir Sigríði eiginkonu sinni, börnum þeirra og barnabörnum og náði sú umhyggja ekki síður til tengdabarna. Hann fylgdist vel með hverjum og einum og hélt stöðugu sambandi í síma sem hann notaði mikið. Það er vont til þess að hugsa að fá ekki fleiri upphringingar frá Villa. Eftir að Vilhjálmur hætti störfum fyrir fáum árum tók hann til við að rita æviminningarnar. Hann byrjaði á því að telja upp alla dvalarstaði sína á langri ævi. Hét ritið lengi vel „Dval- arstaðir Vilhjálms Árnasonar (þó ekki gistihús)“. Svo fór minnið af stað og hann fyllti út í þennan ramma með mergð frásagna af sér og öðrum, auk hugleiðinga um menn og málefni. Þegar hann hafði lokið við bókina fékk hún nýtt nafn, „Það er satt, því hann Villi sagði það“, en það mun hafa verið viðkvæðið í barnahópnum á Hánefsstaðaeyrunum. Rit þetta er bæði skemmtilegt og fróðlegt. Enn dýrmætara er þó að persóna hans birtist þar ljóslifandi og verður lest- urinn vinum og vandamönnum í senn huggun og ánægjuauki um ókomna tíð. Vilhjálmur dó eins og hann lifði, umvafinn fjölskyldu sinni. Hann naut góðrar aðhlynningar bæði á dvalar- heimilinu á Dalbraut þar sem þau Sigríður bjuggu síðustu tíu árin og á deild 7A á Landspítalanum í Fossvogi þar sem hann lá síðustu vikurnar. Það er erfitt að trúa því að Vil- hjálmur sé nú allur. En lífsgleðin sem stafaði af honum ljómar í minning- unni. Hann kunni svo vel að deila henni með öðrum. Torfi H. Tulinius. Minningar mínar um afa eru ótelj- andi. Þær eiga það þó allar sameig- inlegt að vera góðar og til þess fallnar að ylja mér á þessari stundu. Í æsku var ég mikið hjá afa og ömmu í Njörvasundinu. Þar var alltaf gott að vera og fátt betra en kúra í afa og ömmu holu eða fá sér bita af vel kæst- um hákarli úti í bílskúr hjá afa. Á Kirkjuhóli áttum við líka margar ógleymanlegar stundir. Það var alltaf fyrsta verk okkar afa þegar þangað kom að taka fram kíkinn og kanna ferðir selanna og þá helst kópsins Kobba sem var sérstakur vinur okk- ar. Ekki má gleyma símtölunum frá Stúfi jólasveini sem ávallt komu skömmu fyrir jól og ég beið með mik- illi eftirvæntingu. Ég var orðin nokk- uð stálpuð þegar ég uppgötvaði að það var afi sem bar ábyrgð á þeim en afréð að segja ekki frá því þar sem mér þóttu þau ómissandi hluti af jóla- haldinu. Ég átti því löng símtöl við afa í gervi Stúfs langt fram eftir aldri. Þá skipar ferð fjölskyldunnar með afa og ömmu til Flórída sérstakan sess í hjarta mínu, ekki síst vegna þess hve afi hafði gaman af að rifja upp ýmis skopleg atvik sem þar áttu sér stað. Þegar ég var unglingur eyddum við afi svo löngum stundum saman á golf- vellinum þar sem ég gegndi hlutverki kylfusveins. Þetta voru skemmtilegar stundir þar sem við ræddum um allt milli himins og jarðar. Eftir að ég komst til vits og ára þótti mér mjög gaman að hlusta á afa segja frá fyrri tíð og það er mér óendanlega dýr- mætt að hafa fengið tækifæri til að hlýða á þær frásagnir. Ein besta minning mín um afa frá því nýverið er frá því að við Atli Björn og langaafa- stelpurnar hans tvær drukkum kaffi með honum og Systu austur á Egils- stöðum síðasta sumar. Afi lék á als oddi og dásamaði fegurð Austurlands í hvívetna enda taldi hann stórkost- legri stað hvergi vera að finna. Það er sárt þegar einhver sem hef- ur skipað stóran sess í lífi manns frá upphafi kveður. Ég veit hins vegar að elsku afa líður vel þar sem hann er núna og kveð hann með söknuð í hjarta og von um að leiðir okkar muni mætast að nýju. Ástarkveðja. Hulda. Þegar ég var þriggja ára var uppá- halds flíkin mín svart- og grænköflótt kaskeiti sem afi minn hafði keypt handa mér í Skotlandi. Þetta var smækkuð útgáfa af höfuðfati sem hann átti og ég notaði mikið í alls kon- ar leikjum. Þó að í dag sé ég hættur að herma eftir afa Villa í klæðaburði er margt annað sem ég vil líkjast hon- um í. Til dæmis var hann ætíð dyggur baráttumaður sinna hugsjóna. Sem nýútskrifaður lögfræðingur vann hann fyrir samvinnuhreyfinguna út um allt land og boðaði hennar ágæti. Síðastliðinn áratug barðist hann öt- ullega gegn kvótakerfinu, til að mynda skrifaði hann greinar í erlend og íslensk tímarit. Þetta eru bara tvö af mörgum baráttumálum hans. En það mikilvægasta sem ég lærði af afa mínum var það að það þarf að vinna að því marki að vera jákvæður og hamingjusamur. Maður verður að nota tíma sinn og orku í það að skemmta sér og öðrum til að auka eigið lífsyndi. Það munaði litlu að ég missti af því að þekkja afa minn. Fyr- ir tuttugu og tveimur árum, á mínu þriðja aldursári, var Vilhjálmur næst- um því dáinn vegna ósæðargúlps. Ég er því mjög þakklátur fyrir að hafa getað þekkt hann þessa rúmu tvo ára- tugi. Kári Tulinius. Hann afi Villi var einstakur maður og svo sannarlega einstakur afi. Eins mikið og við sjáum eftir honum og söknum þá er ekki annað hægt en að minnast hans með bros á vör. Það eru ótal margar skemmtilegar minningar um afa sem koma upp í huga okkar á þessari stundu. Afi var án efa einn hressasti maður sem við höfum kynnst og sem börn vorum við alltaf sannfærðar um það að hann yrði að minnsta kosti hundrað ára. Þótt hann næði ekki þeim aldri er óhætt að segja að hann hafi notið og nýtt vel þau rúmlega áttatíu og átta ár sem hann lifði. Því er vafalaust að þakka að hann hugsaði ávallt vel um heilsu sína og líkama og ekki síður hans létta og ljúfa lund. Við eigum yndislegar minningar úr Efstaleitinu þar sem afi Villi og amma Sigga bjuggu í um tíu ár. Í þau fjölda- mörgu skipti sem við systur gistum hjá þeim var það órjúfanlegur hluti af skemmtuninni að fylgjast með þeirri serimóníu sem morgunverður afa var á meðan við hámuðum í okkur kókó- pöffsið. ,,Afa-ógeð“ kölluðum við morgunmatinn hans. Það var ekki hafragrauturinn, lýsið eða hálfa greipaldinið sem olli þessari ein- kennilegu nafngift, heldur súrmjólkin sem kom á eftir sem afi skreytti með alls kyns skringilegum fræjum og svo grænu dufti sem kom okkur vægast sagt spánskt fyrir sjónir. Á eftir fylgdu svo leikfimiæfingar sem við höfðum einnig ómælt gaman af. Á meðan afa entist heilsa fór hann í golf á nærri hverjum degi sem vafa- laust stuðlaði meðal annars að hans góðu heilsu. Það er okkur barnabörn- unum ógleymanlegt þegar afi fór holu í höggi þegar hann var 78 ára gamall og var þá elsti maður Íslands sem hafði afrekað það. Við vorum ákaflega stolt af honum þá eins og alltaf en að sama skapi var afi afskaplega stoltur af öllum sínum afkomendum. Til dæmis skipuðu listaverk barna- barnanna jafn veigamikinn sess á veggjum heimilis hans og ömmu líkt og málverk viðurkenndra listamanna. Afi unni hafinu og var sjómaður á yngri árum og þrátt fyrir langan og farsælan feril sem lögmaður var sjó- mennskan honum ávallt hugleikin. Það var því mikill heiður þegar afi taldi eitthvert okkar barnabarnanna vera orðið nógu stálpað til þess að fara með honum í sjóferð með Akra- borginni. Þar var það svo sannarlega ekki áfangastaðurinn sem skipti máli heldur ferðin sjálf og mun Akraborg- in ávallt vera sveipuð ævintýralegum ljóma í hugum okkar. Elsku amma Sigga, missir þinn er mikill, þið hefðuð átt sextíu ára brúð- kaupsafmæli 21. júní næstkomandi, en það er huggun í öllum góðu minn- ingunum. Við erum þess sannfærðar að afi sé kominn á góðan stað og að Solla frænka hafi tekið vel á móti hon- um. Megi guð og fiskarnir í sjónum geyma afa Villa. Marta Sigríður, Valgerður og Svava. Ég hef heyrt það sagt að þegar fólk deyr eigi maður ekki að vorkenna að- standendunum því þeir hafa hver annan, heldur þeim sem fara einir yf- ir. Ég er hins vegar viss um að við þurfum ekki að hafa áhyggjur af elsku afa því ég er viss um að um leið og hann treystir sér til þá verður hann kominn í golf með sínum ást- kæra bróður Todda og færandi hon- um fréttir af óförum Framsóknar- flokksins. Tveimur dögum eftir að hann fór yfir gat hann líka haldið upp á afmæli með frumburði sínum, henni Sollu frænku. Þannig trúi ég að við þurfum ekki að hafa áhyggjur af hon- um afa, hann hefur það eflaust mjög gott, eins og Toddi bróðir hans sagði við hann áður en hann dó þá leið hon- um ágætlega áður en hann fæddist og hann var viss um að honum myndi líða ágætlega eftir að hann væri far- inn. Þetta þótti afa mikil speki. Enda er sagt í guðfræðinni að þeir sem gera góðverk á jörðinni þeir safna sér ríki- dæmi á himnum þannig að víst er að afi hefur getað flutt inn í höll á himn- um. Það er svo skrítið hverju maður man eftir og hvað minnir mann á þeg- ar maður missir einhvern sem manni hefur þótt vænt um. Hann afi Villi var til að mynda alveg einstaklega fynd- inn maður, rosalega góður og um- burðarlyndur og ég get eiginlega ekki minnst hans án þess að brosa aðeins og ég er viss um að hann myndi vilja að sín yrði minnst með bros á vör og ég held að við gerum það flest sem þekktum hann vel. Afi var barn síns tíma, en sökum síns einstaka um- burðarlyndis var hann samt að vissu leyti mikill frumkvöðull á ýmsum sviðum. Hann var mikill fjölskyldu- maður og var í miklum tengslum við sín börn og barnabörn. Ég tel mig hafa verið svo lukkulega að erfa beint frá honum afa mínum hans einstöku jákvæðni sem ég vona að fleyti mér eins langt og vel og honum. Minning- arnar um afa eru allar svo góðar og ég mun geyma þær í hjarta mínu alla tíð þannig að ég kveð þig nú, elsku afi minn, með meira söknuði en sorg því ég veit að þú verður sterkur liðsmað- ur í liðinu sem vakir yfir okkur. Þín Sólveig. Hann Villi mágur er dáinn og ég sem hélt að hann yrði allra karla elst- ur. Hann var þannig maður hann Villi að hann lifði lífinu svo lifandi. En hann var nú orðinn ansi fullorðinn, 88 ára gamall. Við Villi vorum búin að þekkjast síðan ég var unglingsstelpa í föðurgarði og hann var að gera hosur sínar grænar fyrir elstu systur minni – Sigríði. Ég man að mér leist strax vel á þennan hressilega Austfirðing og við urðum fljótlega miklir mátar. Eitt haust þegar ég kom heim úr sveitinni, en við bjuggum í Skerjafirð- inum, var komið Tivoli í Vatnsmýrina. Villi dreif sig strax með mig þangað svo litla mágkona hans missti nú ekki af neinu. Þegar Sigga og Villi giftust og börnin fóru að koma var ég oft barnapía hjá þeim framan af áður en vinnukonurnar þeirra komu til sög- unnar. Mágur minn var góður fjöl- skyldufaðir og reyndist líka tengda- fólki sínu vel. Aðrir munu telja upp allt sem hann Villi tók sér fyrir hend- ur í pólitík og þess háttar en mig lang- ar að segja frá því að þau hjónin voru ein af stofnendum Styrktarfélags vangefinna og hann sat mörg ár í stjórn Skálatúns þar sem hún Solla átti sitt annað heimili. En Solla slitn- aði aldrei úr tengslum við sitt góða heimili og foreldra sína en í þá daga var talið best fyrir fólk eins og hana að dvelja á stofnun. Villi og Sigga eignuðust sjö börn, þar var eitt fætt andvana svo þau fóru ekki varhluta af sorgum lífsins þó efn- in væru næg þegar fram í sótti. Mág- ur minn var ákaflega þægilegur mað- ur í umgengni og vildi hvers manns vandræði leysa ef hann var þess megnugur. Þegar við hjónin byggð- VILHJÁLMUR ÁRNASON

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.