Morgunblaðið - 20.03.2006, Blaðsíða 4

4 MÁNUDAGUR 20. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Nú bjóðum við síðustu sætin til
Kanarí 28. mars í eina eða 2 vikur á
frábærum kjörum. Bókaðu strax og
tryggðu þér sæti og fjórum dögum fyrir
brottför færðu að vita hvar þú gistir.
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Stökktu til
Kanarí
28. mars
frá kr. 29.990
kr.29.990
Netverð á mann, m.v. hjón með tvö börn,
2-11 ára, í íbúð. Stökktu tilboð í viku 28.
mars. Innifalið flug, skattar, gisting og
íslensk fararstjórn. Aukavika kr. 10.000.
kr.39.990
Netverð á mann, m.v. 2 í herbergi/íbúð/
stúdíó. Stökktu tilboð í viku 28. mars.
Innifalið flug, skattar, gisting og íslensk
fararstjórn. Aukavika kr. 10.000.
Munið Mastercard-
ferðaávísunina
Síðustu sætin
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
dæmdi á fimmtudag Vátrygginga-
félag Íslands (VÍS) til þess að
greiða konu sem lenti í bílslysi þeg-
ar hún ók undir áhrifum áfengis
bætur fyrir tjón sem hún varð fyrir.
Málsatvik voru þannig að konan
var stadd í húsi við Öldugötu þegar
kvartað var við hana um að bíl
hennar hefði verið lagt ranglega.
Þegar hún hugðist færa bílinn á
hentugra stæði missti hún að eigin
sögn stjórn á honum og keyrði á
grjóthleðslu. Við það hlaut hún
samfallsbrot, tognaði í hálsi og
bringubeinsbrotnaði. Við próf í
öndunarmæli hjá lögreglu mældist
hún með 1,4 prómill alkóhólmagn í
blóði, en er blóðprufa var tekin úr
konunni um einum og hálfum tíma
eftir slysið mældist alkóhólmagnið
1.03 prómill.
Neitaði VÍS að greiða konunni
bætur á þeim forsendum að hún
hefði verið undir áhrifum áfengis
og því sýnt stórkostlegt gáleysi,
enda hefði áfengismagn í blóði
hennar verið yfir 1,20 prómill þegar
slysið varð, samkvæmt útreiknings-
formúlu um minnkun áfengismagns
í blóði. Hefði hún því fyrirgert
bótarétti úr slysatryggingu öku-
manns. Hins vegar þótti dómara
ekki sýnt að alkóhólmagn í blóði
hefði verið yfir 1,20 prómill, en sé
það undir því hlutfalli er einungis
um að ræða einfalt gáleysi, en ekki
stórkostlegt.
Héraðsdómur dró þá ályktun að
ölvun konunnar hefði verið meg-
inorsök slyssins. Konan hefði verið
talsvert ölvuð og bersýnilega ná-
lægt því að teljast með öllu óhæf til
að aka. Ekki yrði komist hjá því að
telja að konan hefði valdið slysinu
af stórfelldu gáleysi og bæri því að
lækka bætur hennar um þriðjung.
Hins vegar hefði sönnunarbyrðin
um að stefnandi hefði verið óhæfur
til að aka bifreið hvílt á Vátrygg-
ingafélaginu og það hefði verið
ósannað, enda hefði verið um
marga óvissuþætti að ræða.
Árið 2001 dæmdi Hæstiréttur
konu bætur sem hafði fengið far hjá
drukknum ökumanni, vitandi um
ástand hans. Þær voru þó skertar
um 2/3. Þetta var í samræmi við
þróun skaðabótaréttar hér á landi
og erlendis.
Drukknum ökumanni voru
dæmdar bætur eftir slys
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
ÖKUMENN í Reykjavík sem ekki
eiga erindi út fyrir borgarmörkin
ættu alvarlega að íhuga að skipta
nagladekkjum sínum út fyrir sumar-
eða heilsársdekk. Veðráttan eins og
hún hefur verið í ár gefur nefnilega
ekki tilefni til þess að menn þurfi á
nagladekkjum að halda um þessar
mundir í höfuðborginni. Þetta er
mat Einars Sveinbjörnssonar, veð-
urfræðings hjá Veðurstofu Íslands.
„Út frá veðurfarinu þennan vetur sé
ég ekki þörfina fyrir að vera á nagla-
dekkjum lengur þetta vorið hér í
höfuðborginni,“ segir Einar. Tekur
hann þó fram að spáð sé kólnandi
veðri á næstu dögum og frosti á auða
jörð, en slíkt frost veldur, að hans
sögn, ekki hálku. Segir hann ástæð-
una m.a. þá að sólin sé fljót að bræða
hálku sem hugsanlega geti myndast.
Leyfilegur notkunartími nagla-
dekkja er frá 1. nóvember til 15. apr-
íl ár hvert. Að sögn Einars eru þau
veðurfarslegu skilyrði sem gera það
að verkum að það myndast hálka á
götunum fyrst og fremst bundin við
haustin og miðjan vetur. „Framan af
vetri, þ.e. síðla hausts og í svartasta
skammdeginu yfir vetrartímann vill
vatn oft frjósa á götum og mynda
hálku, auk þess sem snjórinn getur
safnast fyrir og valdið svellbunkum
og það kallar á notkun nagladekkja.
En þegar nokkuð er liðið á veturinn,
eins og nú, og sólin farin á hækka á
lofti þá er þessi hætta ekki lengur til
staðar um að vatn frjósi viðvarandi á
vegum. Vissulega getur vatnið frosið
á vegunum á nóttinni en yfirleitt
bræðir sólin þetta yfir daginn,“ segir
Einar og bendir á að naglar nýtist
best um miðjan mars ef á vegum er
snjór, en honum er ekki til að dreifa
núna. Að sögn Einars er meðalveðr-
áttan í mars í Reykjavík með þeim
hætti að búast megi við því að tæp-
lega helming mánaðarins geti jörð
verið alhvít, hins vegar sé reynsla
síðustu þriggja ára sú að ansi snjólít-
ið sé í marsmánuði. Þannig hafi að-
eins verið alhvít jörð 10% marsmán-
aðar í Reykjavík síðan 2003.
Sighvatur Arnarson, skrif-
stofustjóri gatna- og eignaumsýslu
hjá framkvæmdasviði, tekur undir
það að óhætt ætti að vera fyrir öku-
menn að skipta út nagladekkjunum.
Engin ástæða til að vera
lengur á nagladekkjum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
UMBOÐSMAÐUR Alþingis taldi
tilefni til að vekja sérstaka athygli
landbúnaðarráðherra á því hve illa
hefði tekist til um stjórnsýslu í ráðu-
neyti hans við afgreiðslu umsóknar
eigenda tveggja jarða um leyfi til að
reisa varnargarð í Hvítá í Borgar-
firði vegna landbrots.
Jarðeigendurnir kvörtuðu til um-
boðsmanns Alþingis vegna ákvörð-
unar landbúnaðarráðherra og gerðu
einkum athugasemdir við lögmæti
tveggja skilyrða sem landbúnaðar-
ráðuneytið setti fyrir leyfisveiting-
unni. Þetta kemur fram í áliti um-
boðsmanns frá 7. mars síðastliðnum.
Réttan lagagrundvöll skorti
Í álitinu segir að við afgreiðslu
málsins hefði „skort verulega á að
lagður hefði verið réttur lagagrund-
völlur að úrlausn þess og gætt að
lögmæltri verkaskiptingu milli
stjórnvalda. Þá voru annmarkar á
meðferð málsins þannig að hún sam-
rýmdist ekki þeim málsmeðferðar-
reglum sem ráðuneytinu bar að
fylgja.“
Landeigendur jarðanna tveggja
sóttu um að fá að reisa 30 metra
langan varnargarð til að breyta
rennsli árinnar og forða landbroti en
var veitt leyfi, með tilteknum skil-
yrðum, til að reisa 12 metra varn-
argarð. Jafnframt var eigendum ná-
grannajarðar gert að þola lögnám
hvað varðaði land undir fyrirhugað-
an garð að hluta og umferð um land
þeirra í tengslum við gerð garðsins.
Umboðsmaður mæltist til þess að
ráðuneytið taki málið upp að nýju
óski jarðeigendurnir þess.
Illa staðið að af-
greiðslu umsókna
GUÐRÚN Egilsdóttir og Guð-
mundur J. Guðmundsson bændur í
Holtsseli í Eyjafjarðarsveit hafa
tekið í notkun nýja ísgerðarvél frá
Hollandi. Dóttir þeirra Arna Mjöll
tekur einnig þátt í verkefninu og
verður að sögn móður sinnar aðal-
ísgerðarkonan í sumar. „Guð-
mundur rak augun í auglýsingu í
breska bændablaðinu Farmers
Weekly þar sem þessi vél var kynnt
og ákváðum við fljótlega að festa
kaup á einni slíkri,“ segir Guðrún.
„Meginástæðan var sú að eftir að
við höfðum gert miklar breytingar
í fjósi skapaðist aukið rými í hlöð-
unni og höfum við nú innréttað
hluta af því plássi fyrir ísgerðina,
en nýlega hrundu stjórnvöld af
stað verkefninu: „Beint frá býli“,
þar sem lögð er áhersla á að full-
unnar afurðir verði á boðstólum
heima á búunum án allra milliliða.“
Guðmundur sagðist því mjög
undrandi á viðbrögðum yf-
irdýralæknis sem hefur tafið málið
mikið og reynt hreinlega að koma í
veg fyrir að verkefnið yrði að
veruleika. Þess má geta að ábú-
endur í Holtsseli hafa fengið verð-
laun Umhverfisnefndar Eyjafjarð-
arsveitar fyrir framúrskarandi
umgengni og snyrtimennsku. Guð-
mundur þakkaði hins vegar Valdi-
mar Brynjólfssyni heilbrigðisfull-
trúa á Akureyri það að verkefnið
er nú komið í gang. Aðalmarkhóp-
ur Guðrúnar og Guðmundar verða
betri veitingahús og einnig er hug-
myndin að vera með gestamóttöku
í Holtsseli þar sem boðið verður
upp á ísinn góða. Ísinn er ger-
ilsneyddur og án allra aukaefna og
því hrein náttúruafurð en hefur
samt eins árs geymsluþol í frysti.
Ísvélin er afar fullkomin og tölvu-
stýrð en hægt er að velja á milli
400 mismunandi uppskrifta við ís-
gerðina og allar hugsanlegar
bragðtegundir s.s. allar hefð-
bundnar tegundir eins og jarð-
arberja, vanillu, hnetu og súkku-
laðiís en einnig framandi tegundir
eins og bjórís, álaís, hvítlauksís og
sveppaís þannig að ljóst má vera að
allir ættu að finna eitthvað við sitt
hæfi. U.þ.b. 2000 vélar af þessari
tegund eru í notkun á evrópskum
bændabýlum og hafa verið á mark-
aði sl. 11 ár.
Morgunblaðið/Benjamín Baldursson
Arna Mjöll, Guðrún og Guðmundur við nýju ísgerðarvélina sem komið hefur verið fyrir í endurbættri hlöðunni í
Holtsseli. Á veggnum er skiltið sem fylgdi ísvélinni og sett verður upp við heimreiðina að Holtsseli.
Framleiðir ís í gömlu hlöðunni
ÞEIR sem bera ábyrgð á meðferð
geðfatlaðra þurfa að gefa sér
meiri tíma til að hlusta á þá og
hlusta eftir lýsingum þeirra á eig-
in líðan. Þá er brýnt að efla per-
sónulegan stuðning sem heldur
áfram eftir að sjálfri innlögninni
lýkur. Þetta kom fram í erindi
sem Guðbjörg Sveinsdóttir, for-
stöðukona hjá Vin, athvarfi Rauða
kross Íslands fyrir geðfatlaða,
hélt í safnaðarheimili Laugarnes-
kirkju í gær, en þar kynnti hún
niðurstöður rannsóknar sem unn-
in var á vegum Rauða krossins og
Geðhjálpar á þjónustuþörfum geð-
sjúkra.
Sagði Guðbjörg kjör geðfatlaðra
oft afar bág, enda hefði stærstur
hluti þeirra minna en 150.000
krónur í mánaðartekjur. Þetta yki
enn á félagslega einangrun þeirra
og erfiðleika.
Fannst mörgum svarendum í
rannsókninni lítið tillit tekið til
skoðana sjúklinga og aðstandenda
þeirra. Þá vildu svarendur auka
samfellu í þjónustu og eftirfylgni
eftir meðferð, enda gerðist það
gjarnan að fólk félli milli kerfa,
milli ríkis og sveitarfélags og milli
heilbrigðis- og félagslega kerfis-
ins. Þetta ylli miklum erfiðleikum
fyrir geðfatlaða.
Hlusta
þarf á
geðfatlaða