Morgunblaðið - 19.05.2006, Blaðsíða 42

42 FÖSTUDAGUR 19. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Kristján SamúelJúlíusson fædd-
ist í Reykjavík 14.
nóvember 1923.
Hann lést á Land-
spítala – háskóla-
sjúkrahúsi við
Hringbraut 12. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Kristín Þóra Krist-
jánsdóttir frá Ísa-
firði, f. 11. maí
1903, d. 27. júlí 1948
og Júlíus Sigurðs-
son prentari frá Ísa-
firði, f. 15. júlí 1894, d. 7. febrúar
1960. Systkini Kristjáns sam-
mæðra eru Stefán Þorvaldsson, f.
1928, d. 1991, Vigdís María Magn-
úsdóttir Kelly, f. 1931, d. 1981,
Guðrún Guðbrandsdóttir, f. 1936,
Róbert Fearon, f. 1942 og Betty
Fearon, f. 1943. Samfeðra voru
Sigurður Normann, f. 1918, d.
1981, Aðalheiður R., f. 1923, d.
2002, Soffía Eydís, f. 1925, d. 1968,
Þórður Kristinn, f. 1928 og Gunn-
ar Agnar, f. 1936.
Dóttir Kristjáns er Marta S.H.,
f. 11. september 1952, maki Guð-
jón Gestsson. Dætur þeirra eru
Rakel Rán og Sonja Sól.
Kristján kvæntist Eddu Ágústs-
dóttur 19. okt.1957, f. 28.
okt.1934. Foreldrar hennar voru;
Elín Fanný Friðriksdóttir frá
Vestmannaeyjum, forstöðukona
í Mýrdal sem lausamaður. Sem
ungur maður hóf hann störf til
sjós og var háseti á togurum, með-
al annars á Ármanni, Sigríði,
Helgafelli og Kára. Í millitíðinni
stundaði Kristján smíðanám og
var hann alla tíð mikill hagleiks-
maður. Árið 1954 hóf hann störf á
Gullfossi hjá Eimskipafélagi Ís-
lands og hófst þá, sá kafli sjó-
mennskunnar sem snýr að milli-
landasiglingum. Starfaði hann á
hinum ýmsu skipum Eimskipa-
félags Íslands, meðal annars á
Lagarfossi, Selfossi og Langjökli.
Stundaði hann sjómennskuna til
ársins 1964. Á sjómannsárum sín-
um heillaðist hann af hnefaleikum
og var mjög virkur hnefaleika-
maður í íþróttafélagi Ármanns og
keppti fyrir þeirra hönd. Kristján
varð Íslandsmeistari árið 1947.
Hann stundaði hnefaleika allt þar
til þeir voru bannaðir. Þegar í
land kom árið 1964 stundaði hann
húsasmíðar og aðra trésmíða-
vinnu. Árið 1971 hóf hann störf
við Þjóðleikhúsið og var leik-
myndasmiður og síðar tæknimað-
ur allt til starfsloka árið 1993.
Kristján var ávallt mjög hjálpsam-
ur og ævinlega fús að leiðbeina og
aðstoða við hinar ýmsu smíða-
lausnir. Kristján var greiðvikinn
maður og barngóður, vinur vina
sinna og vinahópurinn afar stór.
Hann stundaði sund og göngur.
Núna seinni árin tók hann virkan
þátt í líflegri starfsemi Korpúlf-
anna, félags eldri borgara í Graf-
arvogi.
Kristján verður jarðsunginn frá
Grafarvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.
Saumastofu Þjóðleik-
hússins, f. 10. feb.
1910, d. 28. nóv. 1997
og Jóhann Björgvin
Ágúst Jónsson sjó-
maður, f. 24. júní
1904, d. 4. ág. 1944.
Fyrir átti Edda
dótturina Elínu Eddu
Árnadóttur, f. 23. ág.
1953. Maki Sverrir
Guðjónsson. Synir
þeirra eru Ívar Örn
og Daði.
Börn Kristjáns og
Eddu eru: 1) Katrín,
f. 11. apríl 1958. Dóttir hennar er
Arna Eir Einarsdóttir. 2) Ágúst
Rafn, f. 21. júní 1959. Maki Ágústa
Kroknes. Börn þeirra eru Árni
Pétur, Edda Fanný og Eva Rún. 3)
Kristján, f. 23. feb. 1962. Maki Mi-
haela Kristjánsson. Dóttir þeirra
er Helena. Frá fyrra hjónabandi á
hann Viktor Daníel og Birtu
Dröfn.
Kristján ólst upp í Reykjavík hjá
móðurömmu sinni Stefaníu Stef-
ánsdóttur fram að tíu ára aldri en
þá fór hann á Löngumýri í Skaga-
firði og vann þar við almenn
sveitastörf og naut hann far-
kennslu þar. Hann dvaldist á
Löngumýri fram yfir fermingar-
aldur og var hann fermdur í
Glaumbæ. Hann dvaldi í Skaga-
firði í átta ár. Síðar átti hann
stutta viðdvöl á bænum Hvoli í Vík
Við hljóma hofklukkunnar skrifa
ég fáein orð til þín, elsku faðir.
Hún hljómar hógvær og lítillát,
eins og þú. Nærvera þín og snert-
ing í þögn, sagði meira en mörg
orð. Þér var eiginlegra að segja
hlutina á kyrrlátan og þögulan hátt.
Líkamlegt atgervi þitt var sterklegt
og andlit þitt svipmikið. Trúlega
hef ég aldrei kynnst eins góðum
manni og pabba. Góðsemi hans
teygði sig yfir lönd og strönd, þar
sem örlæti var engum takmörkum
háð.
Ferðalög þín um heimsins höf
hófust snemma á þínum æviferli.
Þú sóttir sjóinn strax sem ungling-
ur og hélst því áfram fram eftir
aldri, sem farmaður á stórum flutn-
ingaskipum Eimskipafélagsins.
Mér þótti sjómannslíf þitt afar
spennandi og ævintýralegt í barns-
minningunni. Eftirvæntingin að fá
þig heim eftir langa útiveru í faðm
fjölskyldunnar í Glaðheimum, og
svo kveðjustundirnar sem oft fylgdi
söknuður. Á þeim tímum fylgdist
maður með skipafréttunum og
hlustaði á Gufunesradíó eftir frétt-
um af siglingaferðum þínum. Þú
varst timburmaður. Já, þú varst svo
sannarlega eðalsmiður, allt lék í
þínum stóru myndarlegu höndum.
Tré- og húsasmíðin nýttust þér vel
er þú tókst endanlega landfestar á
sjöunda áratugnum, og síðar leik-
myndasmíðar við Þjóðleikhúsið.
Þar átti ég hauk í horni þegar ég
þurfti að njóta faglegrar ráðgjafar
sem leikmyndahönnuður. Þú kunnir
svo margt og vissir hvernig átti að
útfæra hlutina, vel og vandlega. Já,
það á að vanda sig við verkið, og
það á vissulega við um margt í þínu
lífi.
Hvalfjörðurinn tók þér og
mömmu opnum örmum, á áttunda
áratugnum. Ómótstæðileg vin í
ykkar lífi. Þarna reistir þú hús
sumarsins og mamma gróðursetti
heilan skóg í kring, í landi sem hýs-
ir álfhól og blómatíva. Fjöruborðið
á næsta leiti og freistandi að fiska á
bátkænu, ef veiða þurfti í soðið. Þá
var fjörðurinn í alfaraleið og vina-
heimsóknirnar margar, því traustur
vinur varstu vina þinna.
Í hitabylgjunni nú í maí hittumst
við fjölskyldan í Hvalfirðinum og
leituðum huggunar hvert í öðru,
eftir að ljóst var að þú varst á för-
um, á nýjar slóðir. Það bar brátt að,
þegar dauðans óvissi tími gerði
skyndilega boð á undan sér. Ég er
þakklát fyrir að fá tækifæri til þess
að leiða þig þessi síðustu spor, í átt
til ljóssins. Mín litla hönd í þinni,
stóru og sterku. Ljósið sem vísaði
veginn var gullslegið bjarma, líkt
og sólskinið á spegilsléttum Hval-
firðinum, sem birtist í hitabylgjunni
og kórónaði nærveru þína í rauðri
sólinni, við sólarlag. Þannig vil ég
muna þig alltaf í hjarta mér, um
aldur og ævi, þar sem við leiðumst
hönd í hönd, við hljóma hofklukk-
unnar.
Þín elskandi dóttir,
Elín Edda.
Kvöldroði sólar
spegilsléttur hafflötur
tungl við sjónarrönd.
Gatan er greið inn í griðlandið.
Glaðheimar í augsýn. Við förum fet-
ið. Andardrátturinn hægist, en
hjartsláttur fararskjótans herðir
upp hugann þegar fjörðurinn breið-
ir út faðminn í heiðríkjunni.
Hús sumarsins stendur styrkum
fótum við litla lækinn og tívarnir
renna sér fótskriðu upp og niður
álfhólinn. Hljómur hafsins í fjöru-
borði og úthafið speglar sig í hvolfi
himinsins.
Litli langafastrákurinn er þreytt-
ur og sofnar í fanginu. Ég halla
mér í rúm langafans og hlusta á
hjartslátt drengsins renna saman
við andardrátt hússins.
Hér slær hjarta hans. Hamars-
höggin heyrast yfir fjörðinn, þar
sem selir synda og hvalir flutu forð-
um í sína hinstu för. Hér er hans
heimur og handtökin óteljandi: pall-
ar, grunnar, spýtur, brýr, stólpar,
gluggar, strompar. Ekki bara eitt
hús, tvö eða þrjú, heldur heil þyrp-
ing, því smiður þorpsins er greið-
vikinn maður með styrkar hendur,
sem siglt hefur um heimsins höf og
tekið fast í hönd Louis ARMS-
TRONG, í Nýju Jórvík. Þá var það
jazzsveiflan sem réð ríkjum og
stjörnurnar barðar augum í klúbb-
um heimsborganna. Dansgólfin
voru ekki efst í huga, en boxhring-
urinn hitaður þeim mun betur upp,
enda – Stjáni box – Íslandsmeistari
í þungavigt hnefaleikanna. Þegar
allt fór í kaldakol í erlendri höfn,
gerði það gæfumuninn að nefna
nafn Stjána, þegar lítið lá við.
Langafastrákurinn rumskar þétt
mér við hlið og horfir vökulum aug-
um á veggi, glugga, hillur, loft og
allar spýturnar sem langafinn hefur
smíðað. Hans minning er alltum-
lykjandi. Við göngum út í laut, lítil
hönd í stórri og horfum til himins.
Rauða sólin kinkar kolli um leið og
hún speglar sig í haffletinum. Háa
fjallið, stoð og stytta bak við hús
sumarsins, horfir til hafs.
Á fjarlægri strönd
með byr í báða vængi –
fullt tungl í fjarska.
Sverrir Guðjónsson.
Elsku afi minn, ég er svo þakk-
látur fyrir að hafa átt þig að. Það er
erfitt að kveðja þig og þó að mál-
tækið segi að enginn viti hvað átt
hefur fyrr en misst hefur þá á það
ekki við nú. Ég hef alltaf vitað hvað
þú hefur verið mikilvægur fyrir
okkur fjölskylduna og þó þú hafir
þurft að fara svo skyndilega þá
þykir mér gott að kveðja mann sem
hefur átt svo fallega ævi. Ég hefði
viljað heyra fleiri af skemmtilegu
sögunum þínum síðan þú varst
yngri, þegar þú sigldir um höfin
blá, þegar þú varst Íslandsmeistari
í boxi fyrir rétt rúmum 50 árum,
þegar þú fórst inn á hárgreiðslu-
stofu í Ameríku og sagðir með þinni
takmörkuðu ensku „ól off“ og
komst út slétt rakaður á skallanum,
þegar þið sjóararnir villtust inn í
Harlem í New York og enduðuð á
knæpu þar sem Louis Armstrong
spilaði fyrir dansi og þið voruð eins
og ljósaperur innan um hina gest-
ina. En ég veit að amma rifjar upp
gamla tíma með okkur.
Afi, þú varst hið mesta ljúfmenni
og hjálpsamur með eindæmum, þú
varst líka einn harðasti nagli sem
ég hef kynnst og ég mun aldrei
gleyma þér. Þú átt svo mikið í mér.
Ég er þakklátur fyrir að Arngrímur
minn fékk að kynnast þér líka. Afi
minn, ég kveð þig nú með söknuði
og í mínum huga skilur þú við lífið
með sátt.
Þinn Ívar kaldi (eins og þú kall-
aðir alla strákana þína).
Ívar Örn.
Með trega og söknuði kveð ég
þig, elsku afi minn.
Fáir sýndu jafn mikla góðvild,
gjafmildi og kærleik í garð náung-
ans. Þú tókst öllum eins og þeir
voru og komst ávallt til dyranna
eins og þú varst klæddur.
Mér er enn í fersku minni er við
bræðurnir kröfðumst þess að þú
syngir sálm yfir nýjarðsettum
þresti. Ég man glettið, hversu feg-
inn þú varst er faðir okkar kom þér
til bjargar. Meðan þú lést aðra um
sönginn gátu fáir leikið eftir hæfni
þína, sem þúsundþjalasmiður.
Ég þakka þér öll sumrin sem ég
fékk að verja með þér og ömmu í
Glaðheimum, paradís á jörðu sem
þú reistir með eigin höndum.
Þú varst svo frábær afi, þú varst
– Stjáni box – sem stríddir og lékst
við okkur, kenndir okkur að smíða
bát sem rann niður lækinn, gafst
okkur gotterí og sýndir okkur hlýju
og umhyggju, þegar lætin fóru úr
böndunum. Þú varst ávallt til stað-
ar, þegar á þurfti að halda.
Það er sárt að kveðja þig svo
skjótt, frá fjarlægu landi. Sál þín
hefur vitjað nýrra slóða, þar sem
fjarlægðir skipta ei lengur máli. Í
hjarta mínu ertu ávallt nærri. Guð
geymi þig, elsku afi minn.
Þinn Ellusonur,
Daði Sverrisson,
Edmonton, Kanada.
Góður vinur minn og félagi er
fallinn frá.
Mín fyrstu kynni af Kristjáni
voru þegar hann var við bygging-
arvinnu hjá föður mínum, sem þá
var að byggja hús sitt við Sigtún í
Reykjavík. Þá var ég 11 ára.
Tveimur árum síðar bauð Kristján
mér með sér í mína fyrstu utan-
landsferð. Hann var þá háseti á
togaranum Helgafelli og var að fara
í söluferð til Aberdeen í Skotlandi.
Þar varð mér strax ljóst hvern
mann Kristján hafði að geyma og
hvílíkur öðlingur hann var.
Árin 1958–1959 urðu tengsl okk-
ar enn meiri þegar við byggðum
okkur hús í Glaðheimum 10 í
Reykjavík ásamt Halldóri bróður
mínum og þar bjuggum við ásamt
eiginkonum okkar í mörg ár. Mikil
og góð vinátta myndaðist milli okk-
ar en ekki síður milli eiginkvenna
okkar og hélst sú vinátta alla tíð.
Kristján og Edda byggðu sér síð-
ar sumarhús í Hvalfirði eða nánar
tiltekið í Hvammsenda í Kjós. Árið
1981 hringdi hann í mig og sagði að
ég gæti keypt land við hlið hans og
hvort ég vildi ekki koma og skoða.
Ég fór ásamt Helgu konu minni og
okkur leist mjög vel á. Við keyptum
landið og strax næsta ár byrjaði
Kristján að byggja fyrir okkur bú-
stað. Við fluttum inn í glæsilegan
bústað árið 1983.
Kristján var einstaklega laginn
og góður smiður og með ólíkindum
handsterkur. Oft á tíðum fannst
mér eins og honum væri ekkert
ómögulegt. Hann var sannkallaður
þúsundþjalasmiður. Dugnaður hans
og vinnusemi var einstök og þegar
við unnum saman hafði ég oft á til-
finningunni að ég væri að vinna
með mér mun yngri manni. Þegar
ég var orðinn þreyttur og vildi
hætta sagði hann það ekki koma til
greina, vildi halda lengur áfram,
svona 2–3 tíma í viðbót en þá var
hann búin að vera að í 10 tíma.
Betri nágranni verður vart fund-
inn enda var samband okkar við
Eddu og Kristján alla tíð ákaflega
farsælt og gott. Sveitin verður ekki
söm án Kristjáns og það myndast
ákveðið tómarúm við þá tilhugsun
að geta ekki rölt yfir og sest í gras-
ið hjá Kristjáni og spjallað um dag-
inn og veginn.
Elsku Edda og fjölskylda, við
Helga og börnin vottum ykkur okk-
ar dýpstu samúð og biðjum góðan
guð að varðveita ykkur.
Þinn vinur
Birgir Lúðvíksson.
Þegar kveðjustund rennur upp
fljúga minningar liðinna ára gegn-
um hugann, allar eru þær dýrmæt-
ar hver fyrir sig, en svo ótrúlega
margar góðar minningar á ég um
samverustundir okkar Kristjáns að
það nægði til að skrifa margar síð-
ur, þannig að ég mun stikla á stóru
í þessari kveðju minni. Ég var mjög
ungur þegar leiðir okkar Stjána
lágu saman. Ég skráðist sem háseti
á togarann Helgafell þar sem hann
var að mínu áliti aðalmaðurinn,
pokamaðurinn sjálfur, hlutverk sem
aðeins úrvalsmenn hlutu. Hann var
einnig sá besti leiðbeinandi sem
ungur sjómaður gat óskað sér,
ávallt reiðubúinn til að vísa rétta
veginn og kenna réttu handtökin.
Einnig varði hann ungu piltana fyr-
ir áreitni þeirra eldri, sem var
nokkuð algengt, að minnsta kosti á
þeim tímum.
Ósjálfrátt laðaðist ég mjög að
Stjána og hann tók mig undir sinn
verndarvæng bæði til sjós og lands.
Á ég góðar minningar frá landveru
í erlendum höfnum þar sem ég gat
aðeins komið honum að notum, ég
talaði erlend tungumál en hann
frekar lítið, en hann kunni annað og
það var að halda okkur frá skugga-
hverfunum og sífellt minna á að við
værum ekki á Íslandi.
Þarna lærði ég að meta mann-
kosti Stjána og er honum þakklátur
fyrir þessi ár, en sem betur fer áttu
leiðir okkar eftir að liggja saman
eftir þónokkur ár og þá til lengri
tíma. Við ásamt nokkrum öðrum
reistum okkur sumarhús í landi
Hvamms í Kjós, hvar við unnum
hörðum höndum að því að byggja
húsin og rækta landið, og þar var
réttur maður á réttum stað. Þarna
fékk Stjáni útrás fyrir sína hæfi-
leika sem snilldar handverksmaður,
öll smíðatól léku í höndunum á hon-
um og allt sem hann gerði var lista-
vel unnið og síðast en ekki síst afar
traust.
Þá var hann boðinn og búinn til
að leiðbeina og ljá hönd þegar ná-
grannana skorti kunnáttu og eða
getu. Held ég að við öll sem byggð-
um okkur skjól þarna höfum á einn
eða annan máta notið hæfileika
hans og kunnáttu, þar sem hann
orðalaust og án þess að ætlast til
neins í staðinn var til reiðu, hvort
sem var á nóttu eða degi. Eigin-
kona hans, Edda, var ábyggilega
ekki alltaf sátt við hve örlátur hann
var á sinn tíma fyrir aðra, en hún
þekkti sinn mann og umbar þetta
með rósemi, enda sá hún fljótlega
að án hans hefði sumarhúsabyggðin
ekki orðið jafn glæsileg og sam-
band íbúanna svo gott. Hann gat
rætt við alla án fordóma og æv-
inlega með glettni á vörum, svo ég
gleymi nú ekki þykjast boxhögg-
unum hans, sem voru hans máti að
segja: komdu sæll, hvað segirðu í
dag.
Fyrir mig og fjölda annarra er
mikil eftirsjá að vini okkar, en hver
getur ráðið við ellina og sjúkdóma
sem henni fylgja.
Þessi kveðjuorð mín eru þrátt
fyrir allar góðu minningarnar full
af sorg og trega, sagt er að maður
komi í manns stað, en tæplega í
þessu tilfelli.
Því segi ég að lokum: Kæri vinur,
hafðu þökk fyrir allt, eftir stendur
það góða sem þú skapaðir og minn-
ing um góðan mann.
Ég og Þóra sendum Eddu, börn-
um og öllum aðstandendum hlýjar
samúðarkveðjur.
Atli Ágústsson.
KRISTJÁN SAMÚEL
JÚLÍUSSON
Elskuleg móðir mín, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
HEIÐDÍS EYSTEINSDÓTTIR,
lést á dvalarheimilinu Holtsbúð í Garðabæ mánu-
daginn 15. maí.
Jarðarförin auglýst síðar.
Steinunn Klara Guðjónsdóttir, Páll Jóhannesson,
Heiðar Ingi Svansson, Aðalbjörg Stefanía Helgadóttir,
Birna Klara Björnsdóttir, Þorgrímur Jónsson,
Heiðdís Björnsdóttir, Þorvaldur Gísli Kristinsson
og barnabarnabörn.