Morgunblaðið - 11.06.2006, Qupperneq 8

8 SUNNUDAGUR 11. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Landsmót á Vindheimamelum í Skagafirði 26. júní – 2. júlí
Fjölskylduhátíð hestamanna
– takið vikuna frá
26. JÚNÍ – 2. JÚLÍ 2006
VINDHEIMAMELUM
www.landsmot.is
■ Frábær aðstaða
■ Bestu hestar og knapar landsins
■ Helstu dagskrárliðir á aðalvelli
■ 1.600 manna áhorfendastúka
■ Fjölbreytt skemmtiatriði
Landsmót eru einstakir viðburðir, hápunktur og uppskeruhátíð, stærsta mót í heimi
þar sem íslenskir hestar koma saman. Þar getur þú séð öll bestu hross landsins í
fjölbreyttri gæðingakeppni, tölti, kappreiðum og kynbótasýningum.
Farðu á www.landsmot.is og fáðu nánari upplýsingar
um Landsmót hestamanna, einstakan viðburð
og fjölskylduskemmtun.
Í S
L E
N
S K
A
A
U
G
L Ý
S I
N
G
A
S T
O
F A
N
/ S
I A
. I
S
L
A
N
3
2 8
9 1
0 6
/ 2
0 0
6 Miðaverð á LM 2006:
Forsala: Selt í hliði:
Vikupassi 9.000 kr. 10.000 kr.
Helgarpassi (lau.-sun.) 7.500 kr. 8.000 kr.
Unglingar (13-16 ára) 2.500 kr. 3.000 kr.
(gildir alla vikuna)
Dagsmiðar (mán.-fös.) 4.000 kr.
Forsala á völdum Esso-stöðvum um land allt.
Halldór vildi axla allt liðið, beint á hauginn.
Mjólkurinnvigtun ímaímánuði varsú mesta undan-
farin a.m.k. 18 ár eða 11,4
milljónir lítra. Maímán-
uður 1990 kemur næstur,
en þá var innvigtunin 10,9
milljónir lítra. Baldur
Helgi Benjamínsson,
framkvæmdastjóri
Landssambands kúa-
bænda, segir að þetta
skýrist fyrst og fremst af
breyttum burðartíma og
aukinni kjarnfóðurgjöf.
Baldur Helgi sagði að
bændur hefðu undanfarin
misseri verið hvattir til að auka
framleiðslu eins og hægt væri til
að mæta mikilli sölu á mjólkur-
vörum. Hann sagði greinilegt að
þessi hvatning hefði orðið til þess
að bændur hefðu látið kvígur
bera fyrr en þeir hefðu annars
gert. Það hefði verið svigrúm til
þess því að kvígur hefðu almennt
verið að bera tveggja og hálfs
árs, en ekki væru mörg ár síðan
kvígur hafi almennt borið
tveggja ára. Þessi breyting á
burðartíma hefði leitt til þess að
framleiðsla á mjólk hefði verið
mjög mikil í vor. Auk þess hefðu
bændur verið að auka verulega
kjarnfóðurgjöf. Hún hefði á
skömmum tíma aukist um 10–
20%.
Miðað við maí í fyrra er fram-
leiðsluaukningin 5,6%. Það sem
af er verðlagsárinu er innvigt-
unin 83 milljónir lítra, sem er 550
þúsund lítrum minna en á sama
tímabili í fyrra. Baldur sagði að
þessar tölur sýndu að kúabænd-
ur þyrftu að halda áfram að auka
framleiðsluna til að fullnægja
þörfum markaðarins.
Kúm hefur fækkað
mikið á síðustu árum
Nú eru um 23 þúsund mjólk-
urkýr í landinu, en í maí árið
1990, þegar síðasta framleiðslu-
met var sett, voru rúmlega 32
þúsund kýr í landinu. Þessi
fækkun sýnir vel hvað kýrnar í
dag mjólka að meðaltali miklu
meira en þær gerðu fyrir 16 ár-
um síðan. Þarna skipta kynbætur
verulegu máli, en ekki síður bætt
fóðrun og aðbúnaður kúnna.
Á síðasta ári var greiðslumark
mjólkur (mjólkurkvóti) aukið
verulega eða úr 106 milljónum
lítra í 111 milljónir lítra. Nú eru
horfur á að greiðslumark næsta
verðlagsárs, sem hefst 1. sept-
ember, verði aukið í 115 til 116
milljónir lítra. Aukningin er því
mjög mikil á skömmum tíma.
Skýringin á þessum aukna
kvóta er mikil söluaukning í
mjólkurvörum. Aukning er í
flestum vöruflokkum. Miklu
skiptir gríðarleg sala á skyri, en
það hefur einnig verið mjög góð
sala á ostum og meira að segja
hefur sala á smjöri verið að
aukast. Baldur Helgi sagði þessa
söluaukningu á smjöri athyglis-
verða, en sala á smjöri hefði ver-
ið að dragast saman á síðustu ár-
um.
Á síðustu misserum hefur
gengið talsvert á birgðir af
mjólkurafurðum. Baldur Helgi
sagði að slíkt gengi að sjálfsögðu
ekki nema í skamman tíma. Þessi
staða hefði áhrif á söluna því að
það væri ekki sami krafturinn í
sölustarfinu þegar menn væru í
þeirri stöðu að vera ekki vissir
um að eiga nóg til að selja. Hann
sagði að sölutölur í ferskvörunni
fyrstu mánuði þessa árs endur-
spegluðu þessa staðreynd.
Bændur eru þessa dagana að
hleypa kúnum út. Baldur sagði
að þó að kýrnar færu núna á beit
þýddi það ekki endilega að þær
færu að mjólka meira. Venjulega
væri mjólkurframleiðslan í há-
marki í maí. Það væri mikilvægt
fyrir bændur að venja kýrnar við
þessar breytingar með því að
halda áfram að gefa þeim hey.
Beitin um mitt sumarið skipti
einnig miklu máli varðandi
mjólkurframleiðsluna. Síðan
skipti veðrið miklu máli, en nyt í
kúnum lækkaði ef það væru
miklar rigningar og kalt í veðri.
Von er á reglugerð
um gripagreiðslur
Á næstu dögum mun landbún-
aðarráðuneytið gefa út tvær nýj-
ar reglugerðir sem varða fram-
leiðslustýringu á mjólk. Önnur
þeirra er reglugerð um heildar-
greiðslumark, en slík reglugerð
er gefin út árlega. Eins og áður
segir er reiknað með að hún feli í
sér að heildargreiðslumark verði
aukið úr 111 milljónum lítra í
115–116 milljónir lítra.
Hin reglugerðin er um svokall-
aðar gripagreiðslur, en sam-
kvæmt nýjum mjólkursamningi
ríkisins og bænda, sem tók gildi
á síðasta ári, verður hluti af
stuðningi ríkisins við bændur
fluttur úr svokölluðum bein-
greiðslum í gripagreiðslur, en
þær eiga samtals að nema um
400 milljónum á næsta verðlags-
ári. Þetta er um 10% af bein-
greiðslum til mjólkurframleið-
enda. Gripagreiðslur þýða að
greiddur er styrkur á hvern
nautgrip. Það eru fleiri en mjólk-
urframleiðendur sem eiga naut-
gripi, m.a. bændur sem eingöngu
framleiða nautakjöt. Það er því
ljóst að þessi breyting þýðir að
stuðningur ríkisins dreifist meira
en áður.
Fréttaskýring | Framleiðsla á mjólk hefur
verið mikil í vor, en hún þarf enn að aukast
Framleiðslu-
met sett í maí
Með því að færa til burðartíma og auka
kjarnfóðurgjöf tókst að auka framleiðslu
Bændur eru nú að hleypa kúnum út.
Bændur hafa verið hvattir
til að auka framleiðslu

Bændur hafa lagt mikla
áherslu á að auka framleiðslu á
mjólk til að mæta aukinni sölu á
mjólkurvörum. Það lá fyrir í vet-
ur að ef ekki tækist að auka
framleiðsluna gæti komið til þess
að flytja þyrfti inn mjólkurduft í
haust, en það er notað í unnar
mjólkurvörur. Vel hefur gengið
að auka framleiðsluna síðustu
mánuðina. Staðan er hins vegar
viðkvæm og lítið má út af
bregða.
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is