Morgunblaðið - 08.09.2006, Page 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 2006 35
✝ ÞorsteinnSkúlason fædd-
ist í Hólsgerði í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu 4.
nóvember 1926.
Hann lést á hjúkr-
unarheimilinu
Skjóli 30. ágúst síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru hjónin
Skúli Ágústsson,
bóndi í Hólsgerði í
Köldukinn og Sigur-
veig Jakobína Jó-
hannesdóttir, hús-
freyja. Þorsteinn
var yngstur átta systkina, en
fimm þeirra eru nú látin. Systkini
hans eru: Jóhannes, fyrrum
verkamaður í Reykjavík, f. 1 .5.
1911, d. 12. 1. 2004. Jónas, f. 17.9.
1913, d. 21. 1. 1986, fyrrum bóndi
í Hólsgerði. Guðrún, f. 27.2. 1916,
d. 3.3. 1971, fyrrum húsmóðir í
Hólsgerði. Skúli, f. 31.10. 1918,
ættfræðingur í Reykjavík. Jó-
hanna, f. 1.1. 1920, d. 7. 9. 1997,
var gift Jóhannesi Björnssyni,
bónda í Ytri-Tungu
á Tjörnesi sem einn-
ig er látinn. Krist-
veig, f. 29.3.1923,
var gift Vilhelm
Ágústssyni, neta-
gerðarmanni á
Siglufirði sem er
látinn. Þorkell, f.
20.6.1925, löggiltur
endurskoðandi í
Kópavogi, kvæntur
Ólafíu Hansdóttur.
Þorsteinn var
ókvæntur og barn-
laus. Hann stundaði
nám í Héraðsskólanum á Laugum
í Þingeyjarsýslu veturinn 1944-
1945. Eftir það stundaði hann
ýmsa verkamannavinnu, meðal
annars við Skeiðsfossvirkjun í
Fljótum, þar til hann fluttist til
Reykjavíkur og hóf störf sem bíl-
stjóri, fyrst á vörubíl, síðar sem
leigubílstjóri, lengst af á Hreyfli.
Útför Þorsteins verður gerð frá
Áskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Nú kveðjum við Steinda, frænda
sem reyndist okkur alltaf vel.
Í Hólsgerði voru hans æskustöðvar
og þangað kom hann á hverju sumri
og aðstoðaði systkini sín við búskap-
inn. Við systurbörn hans sem vorum
þar í sveit á sumrin, munum eftir-
væntinguna þegar ágústmánuður
nálgaðist og von var á Steinda á fínu
drossíunni. Þá færðist fjör í leikinn –
léttleikinn og góðmennskan sem ein-
kenndi hann dró fólk að sér. Það var
spilað, sagðar sögur, mikið hlegið og
síðast en ekki síst var farið í bíltúra
um Þingeyjarsýslur.
Seinna þegar við fórum til náms og
starfa í Reykjavík var gott að leita til
hans í Fellsmúlann. Hvort sem það
var að veita húsaskjól eða redda öllu
mögulegu sem upp á gat komið, æv-
inlega var allt sjálfsagt. Ósjaldan var
hringt á Hreyfil og beðið um Þorstein
Skúlason. Þá kom hann og var alltaf
tilbúinn að skutlast með okkur og vin-
ina á böllin eða hvert svo sem ferðinni
var heitið.
Eitt það sem einkenndi Steinda var
það hvað hann var gjafmildur. Þegar
hann kom í heimsókn var hann alltaf
með eitthvað í handraðanum, kassa af
Prins pólói eða annað sem gott var að
smakka.
Börnin okkar nutu líka samvista
við þennan góða frænda og eiga ljúfar
og skemmtilegar minningar um hann.
Síðustu æviárin reyndust Steinda
erfið að mörgu leyti. Þó kom hann ár
hvert norður og naut þess að fara í
pílagrímsferðir um Þingeyjarsýslur.
Hann dvaldi á Skjóli undir það síð-
asta og varð tíðrætt um hvað starfs-
fólkið þar væri honum gott. Við kunn-
um því hinar bestu þakkir.
Blessuð sé minning Þorsteins
Skúlasonar
Steinþóra, Ágúst,
Jakobína og Auður.
Ég krýp á stól við stofugluggann
heima og mæni gegnum hvítt sólskin-
ið suður á Hringversmóana. Ég er
komin í sunnudagakjólinn minn því í
dag er hátíðisdagur jafnvel þótt á
dagatalinu frá K.Þ. sé bara venjuleg-
ur svarthvítur dagur. Það er von á
gestum í Ytri-Tungu og eftirvænting-
in liggur í loftinu og blandast pönnu-
kökuilmi úr eldhúsinu. Ég hendist út
á hlað þegar ég sé glampa á drossíuna
sem brunar niður heimreiðina og skil-
ur eftir rykmökk alla leið upp á braut.
Út úr bifreiðinni með Hreyfils-
merkinu innan við framrúðuna stekk-
ur Steindi frændi og hefur á auga-
bragði opnað bíldyr fyrir
samferðafólki sínu og út tínast Jónas,
amma og Gunna frænka, ásamt börn-
um sem eru í Hólsgerði í sumardvöl
Á hverju sumri kemur Steindi
norður þegar grassprettan er orðin
nægilega mikil til að heyskapur geti
hafist. Hann kemur um leið og sól-
skinið og sunnanáttin til að dveljast í
Hólsgerði, æskuheimili sínu og hjálpa
til við heyskapinn. Meðan hann dvel-
ur þar skreppur hann a.m.k. einu
sinni út í Tungu og okkur krökkunum
finnst hann koma með ilminn af kaup-
staðarlífinu með sér.
Steindi er öðruvísi en allir aðrir
frændur. Í kringum hann er engin
lognmolla. Þar sem hann er, iðar allt
af lífi og fjöri. Og hann talar ekki bara
við fullorðna fólkið, heldur veitir okk-
ur krökkunum öllum athygli sína,
gantast við okkur og stríðir góðlát-
lega og spyr furðulegra spurninga.
Honum líkar vel ef krakkar eru kot-
rosknir og fljótir til svars. Þá rekur
hann upp hlátursrokur, lætur sem
honum sé alveg ofboðið og hrópar há-
stöfum: „Gud bevare os!“
Við krakkarnir fylgjum honum
hvert fótmál þessa dagstund sem
hann er gestur í Tungu. Hann hefur
sögur og skrýtlur á hraðbergi. Hlát-
urinn tístir í Gunnu frænku og
mamma skellihlær um leið og hún
segir: „Mikil dæmalaus vitleysa getur
oltið upp úr þér, Steindi minn.“
Steindi hefur stóra segulbands-
tækið sitt alltaf með sér norður. Hann
er lunkinn við að ná skemmtilegum
tilsvörum upp úr krökkum og laum-
ast til að taka okkur upp á band. Svo
tekur hann upp óskalagaþættina úr
útvarpinu sem við hlustum á aftur og
aftur.
Eftir kaffidrykkju og skraf í eld-
húsinu býður Steindi okkur krökkun-
um í ökuferð í bláu og hvítu drossí-
unni sinni með vængjunum,
glansandi af Mjallarbóninu góða. Það
er hægt að troða heilum hóp af krökk-
um í bílinn. Krakkar á fermingaraldri
teljast bara hálfir farþegar og við
yngstu stelpurnar erum of litlar til að
teljast með.
Að lokinni ökuferð um sveitina í dú-
andi bílsætunum opnar Steindi
frændi skottið á bílnum. Við krakk-
arnir föllum í stafi yfir þeirri sjón sem
við blasir; skottið er hálffullt af sæl-
gæti! Síríussúkkulaði! Kassar fullir af
Prins Pólói, og brjóstsykur í öllum
regnbogans litum! Steindi fyllir hend-
ur okkar af þessum sjaldséða munaði
um leið og hann tekur af okkur loforð
um bróðurleg skipti.
Þegar gestirnir sýna á sér farar-
snið verður svolítil spenna innra með
mér, því stundum vantar einhverja
snúningastelpu í Hólsgerði.
Skyldi ég vera orðin nógu stór?
Þetta eru bernskuminningar mínar
um móðurbróður minn Þorstein
Skúlason, sem hleypti ungur heim-
draganum og gerðist leigubílstjóri í
Reykjavík. Ég kynnist honum betur
þegar ég fékk að dvelja hjá honum á
skólaárum mínum. Það var algengt
að hann skyti skjólshúsi yfir ættingja
að norðan, og vorum við systkinin
flest hjá honum um lengri eða
skemmri tíma. Eina skilyrðið fyrir
dvölinni var góð umgengni því slóða-
skapur og óreiða var ekki að hans
skapi.
Einnig minnist ég Steinda þegar
ég sem unglingur var sumarlangt í
Hólsgerði. Þar var alltaf gestkvæmt,
en við komu hans breyttist Hólsgerð-
isheimilið í hálfgerðan samkomustað.
En Steindi kom ekki norður til að
tefja fyrir vinnandi fólki. Oft fékk
hann gestina með sér í heyskapinn og
þar hélt glensið áfram. Í brakandi
þurrki og sólskini var Steindi í essinu
sínu. Og þegar kom að því að hirða
dró hann ekki af sér við að moka
heyinu í hlöðurnar enda var hann
bæði sterkur og liðugur.
Þegar heyskap var lokið fór hann í
ökuferðir um sveitir Þingeyjarsýslu,
ávallt með fullan bíl af fólki og heim-
sótti vini og frændfólk áður en hann
hélt aftur suður.
Þá var einnig öllum eiginlegum frí-
dögum hans lokið það árið.
Svo til alla starfsævi sína var hann
leigubílstjóri á bifreiðastöðinni
Hreyfli. Hann lagði sig í framkróka
við að þjóna viðskiptavinum af stakri
alúð og virðingu. Þá virðingu sýndi
hann með því að aka á bíl af bestu
gerð, halda honum ævinlega tandur-
hreinum bæði utan og innan og fara
aldrei til vinnu öðruvísi en uppábúinn.
Hann var með afbrigðum greiðvik-
inn maður. Sí og æ var hann beðinn
að reka ýmiss konar erindi fyrir
frændfólk og vini. Það gerði hann
með gleði, og eyddi oft í það ómæld-
um tíma.
Steindi hefur vafalaust saknað þess
að vera ekki fjölskyldumaður. Hann
hafði ákaflega gaman af börnum og
tók miklu ástfóstri við ungt frændfólk
sitt. Og unga fólkið laðaðist að honum
og svo var áfram þótt árin færðust yf-
ir hann.
Síðustu misseri hrakaði heilsu
Steinda hratt, en u.þ.b. mánuði áður
en hann var allur reis hann upp af
banabeði til þess að líta Norðurland í
síðasta sinn, kveðja heimahagana í
Hólsgerði, ættingja og sveitir Þing-
eyjarsýslu.
Við systkinin þökkum kærum
frænda samfylgdina og minnumst
hans með þakklæti og virðingu.
Hrefna Jóhannesdóttir.
Hauströkkrið yfir mér
kvikt af vængjum
yfir auðu hreiðri
í störinni við fljótið.
(Snorri Hjartarson.)
Steindi frændi kvaddi síðla ágúst-
mánaðar á heiðríkum haustdegi.
Haustið var sá árstími sem hann var
vanur að taka sér frí frá sínum dag-
legu störfum, halda til heimahaganna
og heilsa upp á ættingja og vini, sem
biðu hans með eftirvæntingu. Og ég
sé fyrir mér heimilisfólkið í Hólsgerði
skima út um gluggana í kvöldhúminu,
fullt eftirvæntingar og spurnar:
Skyldi Steini okkar koma í kvöld?
Fyrstu frídögunum varði hann til
að ljúka heyskap og sinna haustverk-
um. Þá var unnið af kappi en síðan
tóku við ferðalög um nágrannasveit-
irnar, gestagangur og glaðværð á
bernskuheimili frænda míns.
Við systkinin í Ytri-Tungu biðum
líka spennt eftir að hann kæmi út eft-
ir. Og þegar hann kom var hátíð í bæ.
Bílarnir hans voru glæsivagnar sem
eiga enga sína líka í minningunni og
hann var óspar á að fara með smá-
fólkið í bílferðir enda var Steindi afar
barngóður. Ekki spillti heldur fyrir
að hann gat gengið á höndum og farið
heljarstökk, sem okkur þótti ganga
göldrum næst. Svo var hann líka
gamansamur, stundum góðlátlega
stríðinn, og okkur þótti ávallt gaman
að vera í návist hans.
Hann flutti ungur að heiman og var
lengst af bifreiðastjóri í Reykjavík.
Það starf rækti hann af samvisku-
semi og lipurð þar sem viðskiptavin-
urinn var ávallt settur í öndvegi.
Vinnudagurinn var langur meðan
hann var að koma undir sig fótunum
og eignast sitt eigið heimili í Fells-
múlanum. Þrátt fyrir það gaf hann
sér alltaf tíma til snúninga fyrir ætt-
ingja sína, sveitunga eða vini sem
vanhagaði um eitt eða annað úr höf-
uðborginni og sparaði þá hvorki fé né
fyrirhöfn.
Heimili hans stóð okkur alltaf opið
og ég og flest systkini mín dvöldum
hjá honum um lengri eða skemmri
tíma þegar við fórum suður til náms.
Það duldist engum sem hjá honum
bjó hvað hirðusemi og snyrtimennska
var ríkur þáttur í fari hans. Um það
vitnuðu bæði klæðaburður hans,
heimili og bílarnir. Jafnframt var
hann afar greiðvikinn og gjafmildur
og lét gjarnan fé af hendi rakna til
þeirra sem þurftu þess með.
Steindi frændi var margbrotin
manngerð. Hann var dulur, oft á tíð-
um dálítið óræður og ekki alltaf auð-
velt að átta sig á því hvað honum bjó í
sinni. Þrátt fyrir það var hann í raun
afar félagslyndur og hrókur alls fagn-
aðar, enda fljótur til svars og orð-
heppinn, en átti líka til að setja ofan í
við samferðamenn sína ef honum
þóttu þeir ekki gæta hófs í orðum.
Fram til hins síðasta var hann
bundinn heimahögunum og fylgdist
vel með sveitungum sínum þótt úr
fjarlægð væri. Fáeinum vikum fyrir
andlátið fór hann í sína síðustu ferð á
æskustöðvarnar. Hann vissi vel að
hverju dró en viljastyrkurinn var
samur og áður og hann fór um sömu
staði og hann var vanur. Að þessu
sinni stóð hann stutt við í Hólsgerði,
var þrotinn að kröftum, og ég varð
þess áskynja að undir niðri var hon-
um nú erfitt að staldra þar við þó svo
að hann reyndi að dylja það með sinni
einstöku gamansemi og hnyttnu til-
svörum.
Nú haustar á ný og farfuglarnir
kveðja einn af öðrum. Ég kveð góðan
frænda með þakklæti fyrir allt sem
hann var í stóru og smáu. Mér þótti
vænt um hann.
Helga Jóhannesdóttir.
Kær frændi er fallinn frá og mörg
minningarbrot koma upp í hugann.
Margir í sveitum landsins fóru að
heiman í atvinnuleit fyrr á árum og
þannig var með frænda. Hann fór
snemma suður og gerðist leigubíl-
stjóri og það varð hans ævistarf.
Hjartað sló þó alltaf í sveitinni fögru,
Köldukinn, og þar naut hann sum-
arfríanna.
Þegar ég dvaldi í sveitinni hjá
ömmu var það hápunktur sumarsins
þegar Steindi frændi kom að sunnan
á glæsilegum amerískum bíl, færandi
hendi, því hann kunni að gleðja sitt
fólk. Og fleiri nutu góðs af heimsókn-
um hans norður, en það var árlegur
viðburður. Í þá daga var langt að fara
til Reykjavíkur í verslunarferðir og
því þótti gott að geta hringt til hans
og biðja hann að færa sér ýmsar
nauðsynjar að sunnan. Hann var gjaf-
mildur og bóngóður, bíllinn var því
vel hlaðinn í hvert skipti sem hann
renndi í hlað í Hólsgerði og kannski
var hann eins og kóngur í ríki sínu þá
stundina, því í sveitinni sinni leið hon-
um afar vel. Bílar voru ekki algengir
á þessum árum og því var tilhlökk-
unin enn meiri þegar von var á
frænda. Það var draumi líkast að setj-
ast inn í slíka drossíu, sökkva í mjúk
sætin og fljúga svo áfram eftir mal-
arvegunum með ryki og öllu tilheyr-
andi.
Í minningunni finnst mér að það
hafi alltaf verið gott veður þegar hann
kom. Það varð svo viðburðarríkur
tími og margt að gerast. Ef ekki var
verið að hamast heima fyrir í heyskap
og bústörfum þá var farið í bíltúr á
næstu bæi eða skroppið til Húsavík-
ur, og vinir og nágrannar komu og
tóku í spil og skemmtu sér með hon-
um. Það var engin lognmolla í kring-
um frænda.
Eftir að ég settist að fyrir sunnan
var hann ávallt reiðubúin að ráð-
leggja mér og aðstoða mig eins og
reyndar öllum frændsystkinunum og
nutum við góðs af því. Börn hændust
að honum því hann var síhlæjandi og
sagði skemmtilega frá og svo setti
hann oft pening í lítinn lófa.
Hann fylgdist vel með frændfólki
sínu og samferðafólki öllu og bar hag
þess fyrir brjósti.
Síðustu ár voru frænda erfið.
Heilsan tók að bila og ýmsir erfiðleik-
ar steðja þá að. Hann komst þó norð-
ur í sveitina sína þetta sumarið líka og
ég veit að það var honum dýrmætt.
Systkinabörn hans og fjölskyldur
bæði fyrir norðan og sunnan léttu
honum lífið eins og mögulegt var.
Far þú í friði, kæri frændi, og þökk
fyrir allt.
Valdís Þorkelsdóttir.
Föðurbróðir minn, Þorsteinn
Skúlason, lést á Hjúkrunarheimilinu
Skjóli, 30. ágúst sl. eftir erfið veikindi.
Þorsteinn var leigubílstjóri á Hreyfli
nær alla sína starfsævi.
Þegar ég var lítill drengur, fyrir
rúmum 40 árum, var ég sannfærður
um það að Steindi, eins og frændi
minn var alltaf kallaður, ætti langflot-
tasta leigubílinn á landinu, bláa og
hvíta ameríska drossíu með gufunes-
loftneti. Sennilega hef ég haft rétt
fyrir mér, fáir ef nokkrir leigubílar
voru flottari á þessum árum. Og það
var ekki ónýtt fyrir strák eins og mig
að eiga frænda eins og Steinda.
Mín fyrsta minning af Steinda var
þegar hann kom eitt sinn heim til for-
eldra minna, fékk mig lánaðan og
bauð mér í bíltúr á leigubílnum. Ekið
var um allt höfuðborgarsvæðið, ég
fékk að ráða för, án efa fékk ég að
fikta eitthvað í gufunestalstöðinni og
ís í brauðformi fylgdi með. Þessi öku-
ferð með frænda var ein af ógleyman-
legum stundum í lífi lítils drengs og
hefur hún oft komið upp í huga minn.
Þegar ég stálpaðist fékk ég í ein-
hver skipti að vera við heyskap í
Hólsgerði í Kinn, ávallt ríkti eftir-
vænting og spenna þegar beðið var
eftir að Steindi kæmi norður. Og ekki
sló frændi slöku við í heyskapnum,
svitinn rann af honum sem og öðrum
sem tóku til hendinni. Alltaf hress og
glaður í bragði, glettinn með fallegt
blik í augum. Saklaus stríðnin var
ekki langt undan. Þessar stundir eru
ógleymanlegar.
Minningar þessar um góðan og
skemmtilegan frænda standa upp úr
og þannig mun ég ávallt varðveita
þær.
Indriði Þorkelsson.
Þorsteinn Skúlason
Móðir okkar,
GUÐNÝ GUÐJÓNSDÓTTIR,
Sólheimum 27,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum sunnudaginn 27. ágúst.
Útför hennar hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu.
Fyrir hönd aðstandenda,
Guðlaug Sveinbjarnardóttir,
Valur Sveinbjörnsson.
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
LILJA SIGURLÍN GUÐMUNDSDÓTTIR,
andaðist á Grund miðvikudaginn 6. september.
Jarðarförin auglýst síðar.
Lilja Valdimarsdóttir,
Ólöf S. Valdimarsdóttir, Kristján Sigurbjarnarson,
Helgi Valdimarsson, Gísla Vigfúsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.