Morgunblaðið - 09.09.2006, Qupperneq 14

14 LAUGARDAGUR 9. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
„ÞAÐ verður að segjast eins og er að
sjónrænu áhrifin eru meiri og verri
en mann grunaði þegar af stað var
haldið,“ segir Bergur Sigurðsson,
framkvæmdastjóri Landverndar, um
Hellisheiðarvirkjunina. Bergur
minnir á að þegar Hellisheiðarvirkj-
un fór í umhverfismatsferli hafi
Landvernd ekki lagst gegn virkjun-
inni. „En við höfðum uppi varnaðar-
orð um sjónræn áhrif, hvað varðar
mannvirki, hvort heldur var húsnæði,
háspennulínur eða lagnir,“ segir
Bergur og segir að eðlilegra hefði
verið að leggja línur og lagnir í jörð.
Spurður hvort slíkt hefði ekki jarð-
rask í för með sér segir hann að hvort
sem rörin séu ofan- eða neðanjarðar
fylgi alltaf sams konar jarðrask
vegna þeirra vega sem leggja þurfi
samhliða rörunum. „Það verður því
ekki séð að það hljótist meira rask af
því að leggja rörin neðanjarðar með-
fram veginum.“
Haft var eftir Guðmundi Þórodds-
syni, forstjóra OR, í blaðinu í gær að
tæknilega mögulegt væri að grafa
leiðslur í jörðu, en slíkt væri um 50%
dýrara en að hafa þær ofanjarðar.
Þegar þetta er borið undir Berg svar-
ar hann: „Ef arðsemi framkvæmdar-
innar er þannig að hún þolir ekki
aukakostnað til að lágmarka um-
hverfisáhrif þá er e.t.v. ekki tímabært
að framkvæma.“
Einnig var haft eftir Guðmundi að
hægt hefði verið að hafa sjálft stöðv-
arhúsið minna sýnilegt, en tekin hafi
verið meðvituð ákvörðun um að hafa
það áberandi, m.a. vegna óska frá
sveitarstjórnarmönnum á svæðinu.
Kom fram að húsið væri hugsað sem
miðstöð fyrir ferðamenn sem vildu
fræðast um jarðvarma. Þegar þetta
sjónarmið er borið undir Berg segir
hann það afstöðu Landverndar að
mannvirki skuli ávallt hönnuð og
staðsett þannig að þau valdi sem
minnstum sjónrænum áhrifum.
„Reyndar sýna rannsóknir að há-
spennulínur eru þyrnir í augum
ferðamanna,“ segir Bergur. Hönnun
sem fellur vel að umhverfinu, eins og
við á t.d. um Bláa lónið, veki jákvæð-
ari viðbrögð ferðamanna.
Ósnortin náttúra arðbær
Að mati Árna Finnssonar, for-
manns Náttúruverndarsamtaka Ís-
lands, á OR að gera þá kröfu til hönn-
uða mannvirkja sinna að þeir leiti
allra leiða til þess að með áhrifaríkum
og ódýrum hætti verði hægt að kom-
ast hjá sjónmengun. Segist hann hafa
átt fund með forsvarsmönnum OR og
skilið menn svo að fyrirtækið myndi
gera meiri kröfur í þá veru í framtíð-
inni. „En það er spurning hvort ferða-
þjónustuaðilar muni sætta sig við
það,“ segir Árni og bendir á að það
séu miklir hagsmunir í ferðaþjónustu
á Hengilssvæðinu og nefnir í því sam-
hengi Hellisheiði, Ölkelduháls og
Grændal. „Þetta er útivistarsvæði
Reykvíkinga og líka svæði sem ferða-
þjónustan nýtir sér. Og þá er hrein-
lega ekki sanngjarnt að OR gangi á
hagsmuni annarra aðila sem eru að
reyna að nýta landið með öðrum
hætti.“
Segir Árni það áberandi í um-
ræðunni að á meðan fyrirtæki í orku-
iðnaðinum hafi hundruð milljóna
króna til þess að stunda rannsóknir
og kynningarstarf sitt hafi ferðaþjón-
ustan aðeins brotabrot af þeim upp-
hæðum til sinna rannsókna. Bendir
hann á að verðmæti íslenskrar nátt-
úru fari vaxandi. „Ósnortin náttúra er
ekki síður arðbær en sundurgrafin og
sprengd náttúra. Sá skilningur hefur
ekki náð nægilega fram, m.a. af því að
við höfum ekki stundað þær rann-
sóknir sem ferðaþjónustan þarf á að
halda.“
Að sögn Árna leggjast NSÍ gegn
frekari framkvæmdum á háhitasvæð-
um á meðan rammaáætlun um nýt-
ingu vatnsafls og jarðvarma liggur
ekki fyrir, en í heildarrammaáætlun á
að meta hvaða svæði megi nýta og
hvaða landsvæði beri að vernda.
„Áætluninni er ekki lokið, en samt
rjúka orkufyrirtækin til og biðja um
rannsóknarleyfi út um hvippinn og
hvappinn,“ segir hann.
Gagnrýna hin miklu sjón-
rænu áhrif virkjunarinnar
Morgunblaðið/RAX
Jarðrask Rörunum fylgir sama jarðraskið hvort heldur þau eru ofan- eða
neðanjarðar vegna þeirra vega sem leggja þarf samhliða þeim.
ÍSLENSK-JAPANSKA félagið er
tuttugu og fimm ára um þessar
mundir.
„Einnig ber þess að minnast að í
ár eru fimmtíu ár liðin síðan komið
var á stjórnmálatengslum milli Jap-
ans og Íslands,“ segir Gunnhildur S.
Gunnarsdóttir arkitekt, sem er for-
maður Íslensk-japanska félagsins.
Félagið ætlar vegna þessara tíma-
móta að gangast fyrir ýmsum menn-
ingarlegum viðburðum.
Í Salnum í Kópavogi verður nk.
sunnudag kl. 16.30 hátíðardagskrá
undir yfirskriftinni: „Tákn og tón-
ar“. Þar verður flutt tónlist eftir ís-
lensk og japönsk tónskáld og Einar
Már Guðmundsson flytur ljóð, þess
má geta að ljóð hans verða bæði flutt
á íslensku og japönsku en unnið er
að þýðingu á verkum Einars yfir á
japönsku. Þá verður einnig sýndur
dans. Þess má geta að allir listamenn
sem koma í Salnum hafa þekkingu á
bæði japanskri og íslenskri list.“
Félagið leitast við að
varðveita órjúfandi tengsl
„Allt frá stofnun félagsins hefur
það unnið að því að efla tengsl Ís-
lands og Japans á sviði lista, vísinda
og fræða,“ segir Gunnhildur. „Við
höfum leitast við að varðveita órjúf-
anleg tengsl þeirrar vináttu sem
myndast hefur milli þessara tveggja
þjóða. Helstu verkefni félagsins að
auki eru tvö, annað er skógræktar-
reitur félagsins sem er í Hafnarfirði,
sá heitir Mirai no Mori eða Skógur
framtíðarinnar. Það verkefni hófst
árið 2001 og hittast félagar og fjöl-
skyldur þeirra við vinnu og gróður-
setningu og um leið höfum við við-
haldið japönskum siðum, svo sem
dag barnanna sem Japanir halda í
maí og líka dag Tanabata sem hald-
inn er í júlí, þá skrifa allir óskir sínar
á pappírsstrimla og hnýta í tré í von-
um að þær verði að veruleika.“
Hvaða vonir skrifaðir þú í sumar
hvað viðvíkur samskiptunum milli
Japans og Íslands?
„Það er leyndarmál því maður má
ekki segja frá hinni skriflegu ósk, þá
uppfyllist hún ekki. Það er hins veg-
ar draumur félagsmanna að reisa í
skógareitnum japanskt hús með
litlum sal og tehúsi.
Hitt langtímaverkefni félagsins er
IJCE eða Iceland Japan Cultural
Exchange, sem starfar innan vé-
banda félagsins. Þetta eru háskóla-
nemendaskipti. Nú í september
munum við taka á móti sex háskóla-
nemum frá Japan og er þetta fjórða
árið sem þessi starfsemi fer fram.
Við tökum á móti japönsku nemun-
um að hausti en hinir íslensku fara
utan að vori.“
Hvað á að gera fleira í tilefni af af-
mælisárinu?
„Auk hátíðardagskrárinnar var í
aprílmánuði haldið málþing um jap-
önsk ljóð og sögur, fjallað var um
leikrit Kabuki, hækur eða ljóð og
undraheim teiknimyndasagna. Þetta
þing var haldið í samvinnu við heim-
spekideild HÍ og styrkt af sendiráði
Japans.
Í tilefni afmælisárs hefur félagið
einnig skipulagt ferð til Japans í
október sem farin verður í beinu
flugi sem tekur um 12 tíma, en fjög-
ur ár eru nú liðin frá því beint leigu-
flug hófst frá Japan til Íslands.
Af Japans hálfu hafa af þessu til-
efni borist hingað sýningar fjögurra
listamannahópa og verður sú síðasta
af fjórum í Þjóðleikhúsinu 16. sept-
ember nk.“
Gífurlegur áhugi á Japan
meðal ungs fólks á Íslandi
Merkir þú miklar breytingar á
áhuga fyrir tengslum Íslands og
Japans?
„Já, gífurlegur áhugi er meðal
einkum yngra fólks á þessum sam-
skiptum í báðum löndunum. Lengst
af voru einungis einn til tveir ís-
lenskir nemendur sem árlega áttu
þess kost að fá skólavist og þiggja
styrk japanska menntamálaráðu-
neytisins í seinni hluta námi. Á þessu
ári eru yfir 30 íslensk ungmenni sem
eiga þess kost að nema í Japan.
Tæplega helmingur þeirra er kom-
inn þangað fyrir tilstilli japanskra
yfirvalda sem gera þetta til að styðja
við nemendur sem notið hafa
kennslu í japönsku sem hófst við Há-
skóla Íslands árið 2002. Auk þessa er
búið að koma á fjölda samstarfs-
samninga milli háskóla á Íslandi og í
Japan en nemendaskipti milli Há-
skólans í Reykjavík og Háskólans í
Bifröst hafa einnig staðið fyrir um
hríð. Þess má geta að nemendur sem
fara til Japan fá skólavist og í sum-
um tilvikum japanska styrki til dval-
arinnar.“
Hvers vegna eru Japanir svona
áhugasamir um samskipti við Ís-
land?
„Ætli hjartalag þjóðanna sé ekki
talsvert líkt. Þess má geta að aðeins
einn háskóli í Japan, Tokai-háskóli,
er með norræna deild, þar sem
kennd eru norræn mál og bókmennt-
ir, íslenska er hins vegar einnig
kennd við Waseda-háskóla. Íslensk
yfirvöld styrkja einn japanskan
nema til náms árlega.“
Gunnhildur segir að Japanir sem
búa hér kenni börnum af japönskum
ættum japönsku. „Óskandi væri að
íslensk yfirvöld sæju sóma sinn í að
koma á fót starfi sendikennara í Jap-
an.
Geta má þess að sendiráð voru
opnuð í báðum löndum árið 2001.
Í tilefni af fyrrnefndum tímamót-
um í samskiptum Íslands og Japans
eru komin hingað sendiherra Japans
frú Fumiko Saiga og mikill heiðurs-
maður og Íslandsvinur, Yoshihiko
Tsuchiya. Hann kom hingað fyrst
fyrir tæpum 20 árum, þá forseti efri
deildar japanska þingsins, en hann
hefur gegnt mörgum af æðstu emb-
ættum Japans.“ Gunnhildur segir að
fyrir tilstilli hans var stofnuð vina-
nefnd Alþingis og japanska þingsins.
Kynni hans og Vigdísar Finnboga-
dóttur, fyrrum forseta Íslands, voru
til að styrkja ennfremur tengsl land-
anna og verður þeirra framlag í
þessum efnum seint ofmetið.
„Það er draumur minn að þessi
tvö eylönd, Ísland og Japan, nái æ
betur saman. Í hinum takmörkuðu
kynnum mínum af japönsku hef ég
skynjað af það eru ekki aðeins tákn
og tónar sem skipta máli heldur
gegnir þögnin líka veigamiklu máli,“
segir Gunnhildur.
Mirai no Mori – Skógur framtíðarinnar
Minnst er á ýmsan hátt 25 ára afmælis Íslensk-
japanska félagsins og 50 ára afmælis stjórnmála-
tengsla landanna. Guðrún Guðlaugsdóttir ræðir við
Gunnhildi S. Gunnarsdóttur, formann Íslensk-jap-
anska félagsins, um það efni og starfsemi félagsins.
Morgunblaðið/Ómar
Tengslin efld Gunnhildur S. Gunnarsdóttir, formaður Íslensk-japanska fé-
lagsins, vill efla enn frekar tengsl landanna tveggja.
gudrung@mbl.is
GUNNAR Örn
Örlygsson, al-
þingismaður, hef-
ur ákveðið að
gefa kost á sér í
3.–4. sæti á
lista Sjálfstæðis-
flokksins í Suður-
kjördæmi. Í til-
kynningu frá
Gunnari segir að
pólitísk stefna
Sjálfstæðisflokksins sé honum hug-
leikin. „Störf mín með flokksmönn-
um hafa verið ánægjuleg og um leið
lærdómsrík fyrir ungan mann sem
stefnir hátt í íslenskum stjórnmál-
um. Ég tel kjördæmið vera afar
spennandi kost enda fæddur Suður-
nesjamaður og búsettur í Reykja-
nesbæ. Verkefni sem snúa að kjör-
dæminu er fjölmörg. Ég vil spila
stóran þátt í þeim verkefnum og
sýna kjósendum þann drifkraft og
vilja sem ég bý yfir til að ná fram ár-
angri í störfum mínum fyrir fólkið í
landinu,“ segir Gunnar.
Býður sig
fram í
3.–4. sæti
Gunnar Örn
Örlygsson
»Þegar Hellisheiðarvirkjunfór í gegnum umhverf-
ismatsferli á sínum tíma varaði
Landvernd við sjónrænum
áhrifum virkjunarinnar.
»Tæknilega framkvæm-anlegt er að grafa leiðslur
og rör í jörð, en að líkum væri
slík framkvæmd um 50% dýrari
en ef hún væri ofanjarðar.
»Rörunum fylgir sama jarð-raskið hvort heldur þau eru
ofan- eða neðanjarðar vegna
þeirra vega sem leggja þarf
samhliða rörunum.
»Rannsóknir sýna að há-spennulínur eru þyrnir í
augum ferðamanna.
Í HNOTSKURN
TVEIR þjófar voru gripnir í versl-
unum í Reykjavík þegar þeir
reyndu að komast undan með fatn-
að án þess að borga fyrir hann. Í
öðru tilvikinu var um að ræða konu
á þrítugsaldri en í hinu var það
karlmaður á fimmtugsaldri.
Konan tók buxur með sér í mát-
unarklefa og klæddist þeim undir
buxunum sem hún var í fyrir. Þessi
aðferð er velþekkt og er versl-
unarfólk því á varðbergi. Það skil-
aði sér í þessu tilfelli. Karlinn hafði
annan háttinn á. Hann fór í jakka
og snaraði sér síðan út en komst
ekki langt.
Stálu fötum
úr verslunum
♦♦♦