Morgunblaðið - 01.11.2006, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Grímsey | Baldur Sigurðsson, ís-
lenskufræðingur og dósent í Kenn-
araháskóla Íslands, kom til Gríms-
eyjar vegna upplestrarkeppni
grunnskóla á næsta ári.
Baldur hefur stýrt þessari
keppni og farið um allt Íslands
síðustu 11 árin. „Þetta fór allt ró-
lega af stað,“ sagði Baldur. „En
nú með Grímsey, hefur skóla-
hringnum verið lokað. Upplestr-
arkeppnin hefur haft mikil og góð
áhrif á bóklestur og ljóðalestur
innan skólanna,“ sagði Baldur
ennfremur.
Æfingatímabilið spannar nokkra
mánuði og opnar nemendum heim
góðs lesturs. Eitt það dýrmætasta
við lestrarkeppnina er, hve mikil
áhrif skýr lestur hefur á stafsetn-
ingu skólabarna.
Guðrún Dagný Sigurðardóttir
mun keppa fyrir hönd Grunnskól-
ans í Grímsey. Baldur er með
henni á myndinni.
Morgunblaðið/Helga Mattína
Lesa með í
fyrsta skipti
Eftir Örn Þórarinsson
Skagafjörður | Sigmundur Sigurðs-
son, loðdýrabóndi í Héraðsdal í
Skagafirði, er nú að byggja 3400
metra stórt stálgrindarhús sem
hann ætlar að fylla af loðdýrum.
Sigmundur byrjaði í loðdýrarækt
árið 1982 og er einn þeirra sem hefur
aldrei hætt þrátt fyrir miklar sveifl-
ur í afkomu í búgreininni. Hann seg-
ir afkomuna af minkabúskap nú
betri en verið hefur lengi og tekur
því slaginn enn á ný og leggur út í
stórfjárfestingu.
Hættir með refinn
Sigmundur er með um 3.000
minkalæður og 400 refalæður á
búinu, en segist ætla að hætta með
refinn í haust. Afkoman af honum sé
algjörlega óviðunandi. Með tilkomu
nýja hússins sem tekið verður í notk-
un um áramót getur hann verið með
um 5.000 minkalæður en reiknar
ekki með að verða kominn í þann
fjölda fyrr en eftir ár.
Sigmundur hefur í mörg ár verið
með búið á tveimur stöðum. Auk
húsa á heimajörðinni keypti hann
fyrir allmörgum árum loðdýraskála í
landi Reykjaborgar sem er um sjö
kílómetrum frá Héraðsdal. Þar
byggði hann á síðasta ári nýtt hús
sem í er fóðurstöð og frystigeymsla.
Sigmundur hefur frá árinu 1992 rek-
ið eigin fóðurstöð og sækir hráefni
víða. Fiskúrgang til Dalvíkur, slát-
urúrgang til Akureyrar og lýsi og
mjöl til Siglufjarðar og fær að auki
bætiefni í fóðrið frá Danmörku. Með
tilkomu nýja hússins getur hann
birgt sig betur upp af hráefni.
– En hvernig er afkoman hjá loð-
dýrabændum um þessar mundir?
„Hún hefur lagast undanfarna
mánuði, eftir að íslenska krónan fór
að veikjast. Sterk staða krónunnar á
síðasta ári kom illa við okkur loð-
dýrabændur eins og aðra sem eru að
flytja afurðir á erlendan markað. En
verðið fyrir minkaskinnin hefur ver-
ið að hækka á uppboðunum undan-
farið og er með besta móti núna. Erf-
itt er að ráða í verðið því þótt eitt
uppboð gefi gott verð er ekki víst að
verðið haldist eins hátt á næsta upp-
boði. Maður hefur sé miklar sveiflur
á verðinu, til dæmis þegar minka-
skinnin voru á milli 700 og 800 krón-
ur. Ég lét engin skinn á markað þá,
hef raunar oft geymt skinn milli ára
þegar verðið hefur verið lágt og það
hefur alltaf borgað sig. En maður
vonast til að svoleiðis stórniður-
sveiflur verði ekki aftur. Staðan á
skinnaverði í dag er með því skásta í
langan tíma og það gefur manni til-
efni til bjartsýni,“ sagði Sigmundur.
Gott skinnaverð eyk-
ur manni bjartsýni
Morgunblaðið/Örn Þórarinsson
Loðdýrabóndi Sigmundur Sigurðsson, loðdýrabóndi í Héraðsdal í Skaga-
firði, hugar að mink í búi sínu. Hann hyggst einbeita sér að minkarækt.
Ölfus | Landvernd, Eldhestar og
Björn Pálsson hafa kært útgáfu
Sveitarfélagsins Ölfuss á leyfi fyrir
framkvæmdum Orkuveitu Reykja-
víkur á Stóra-Skarðsmýrarfjalli
vegna stækkunar Hellisheiðarvirkj-
unar. Kemur þetta fram á vef Land-
verndar.
Í kærunni er þess krafist að leyfið
verði ógilt þar sem útgáfa þess sam-
ræmist ekki ákvæðum skipulags- og
byggingarlaga.
Vitnað er til úrskurðar Skipulags-
stofnunar um mat á umhverfisáhrif-
um vegna stækkunar á Hellisheiðar-
virkjunar en þar hafi sveitarfélagið
fengið ítarlegar leiðbeiningar um það
hvernig skuli standa að útgáfu fram-
kvæmdaleyfa. Þar komi fram að áður
en hægt sé að gefa út framkvæmda-
leyfi þurfi að breyta aðalskipulagi og
deiliskipulagi. Þá komi fram að áætl-
un um efnistöku þurfi að liggja fyrir
áður en heimilt sé að gefa út fram-
kvæmdaleyfi. Fullyrt að hvorugt skil-
yrðið hafi sveitarfélagið uppfyllt.
Þá er það nefnt að sveitarfélagið
hafi gefið út bráðabirgðafram-
kvæmdaleyfi. Það hugtak sé hins veg-
ar ekki til í íslenskri stjórnsýslu.
Leyfi
verði aft-
urkallað
AKUREYRI
LANDIÐ
TÍMAMÓTSAMKOMULAG Akureyrarbæjar
og verkalýðsfélagsins Einingar-Iðju var und-
irritað í gær; um réttindi og kjör starfsmanna
hjá Plastiðjunni Bjargi-Iðjulundi (PIB) en þar
vinnur fólk sem hefur skerta starfsgetu vegna
fötlunar eða af öðrum ástæðum.
Samkomulagið, sem tekur gildi í dag, 1. nóv-
ember, er hið fyrsta sinnar tegundar sem sveit-
arfélag gerir við verkalýðsfélag á Íslandi, á
grundvelli yfirlýsingar ASÍ og Hlutverks –
samtaka um vinnu og verkþjálfun – frá því í maí
2006 þar sem fjallað var um kjör og réttindi
fatlaðra starfsmanna á vinnustöðum fatlaðra.
Þar lýstu ASÍ og Hlutverk sig sammála ákvörð-
un sem tekin var á fundi Alþjóðasambands
frjálsra verkalýðsfélaga fyrir tveimur árum, að
unnið skuli að fullri samlögun fatlaðra „að sam-
félaginu og vinnustöðum með því að stuðla að
menntun, starfsþjálfun og endurhæfingu, berj-
ast gegn öllum tegundum mismununar, aðlög-
un vinnustaða og umhverfis og samvinnu við
stjórnvöld og atvinnurekendur,“ eins og segir í
yfirlýsingunni. Samtökin eru sammála um að
það sé mannréttindamál að allir sem geta og
vilja vinna eigi kost á atvinnu. „Tryggja þarf að
í samfélaginu séu til staðar úrræði fyrir þá sem
þurfa stuðning við að komast í atvinnu og til að
halda henni til frambúðar.“
Í yfirlýsingunni segir jafnframt: „Samtökin
telja mikilvægt að íslenskt samfélag geri sér
grein fyrir þeim verðmætum sem fólgin eru í
virkri þátttöku fatlaðra í atvinnulífinu. Fjöldi
fatlaðra starfar á almennum vinnumarkaði,
nýtur sömu kjara og annað launafólk og á aðild
að verkalýðsfélögum og stofnunum þeirra,
þ.m.t. lífeyrissjóðum. Verkefni sambandsaðila
Hlutverks er að þjálfa fólk til starfa á almenn-
um vinnumarkaði og veita þeim atvinnu sem
ekki eiga þess kost að starfa á almennum
vinnumarkaði, eða eiga ekki afturkvæmt þang-
að.“
Þeir sem tóku til máls á samkomunni í gær, í
Plastiðjunni Bjargi-Iðjulandi, lýstu allir yfir
mikilli ánægju og sögðu nú stigið gríðarlega
mikilvægt skref í réttindabaráttu þeirra sem
hlut ættu að máli.
„Þetta er mjög merkilegur dagur,“ sagði
Kristján Valdimarsson, formaður Hlutverks,
og þau tóku í sama streng Björn Snæbjörnsson,
Ólöf Leifsdóttir, forstöðumaður PIB, og Sigrún
Stefánsdóttir, formaður félagsmálaráðs Ak-
ureyrar.
Formaður Einingar-Iðju sagði m.a. að félag-
ið hefði alltaf hugað vel að málefnum fatlaðra
og að hann væri stoltur af að vera í forsvari fyr-
ir það félag sem fyrst skrifaði undir slíkt tíma-
mótasamkomulag.
Akureyrarbær rekur PIB samkvæmt þjón-
ustusamningi við félagsmálaráðuneytið, en þar
eru m.a. framleidd kerti, vinnuvettlingar og
ýmiskonar plastvörur fyrir raflagnir.
Vinnusamningar starfsmanna geta ann-
aðhvort verið tímabundnir starfsþjálfunar-
samningar um tímavinnu eða ótímabundnir
ráðningarsamningar um starfshlutfall miðað
við starfsgetu skv. starfsmati Hlutverks.
Starfsþjálfun eða starfsendurhæfing er ætl-
uð einstaklingum á aldrinum 16–65 ára. Starfs-
þjálfun er tímabundin og er í 6 mánuði í senn.
Hægt er að framlengja tímabundna ráðning-
arsamninga ef þörf er á lengri þjálfun eða ef bið
er eftir öðrum atvinnuúrræðum.
Í starfsþjálfun eru greidd 30% af launum
fyrstu tvo mánuðina. Eftir það fer fram starfs-
mat og laun geta hækkað í 50% ef það er nið-
urstaða matsins.
Vinnutími er að hámarki 4 tímar á dag, alls
20 tímar á viku eða 50% starfshlutfall. Lág-
marks starfshlutfall er 10% eða 4 tímar á viku.
Ótímabundnir ráðningarsamningar eru ætl-
aðir einstaklingum á aldrinum 18–67 ára. Þeir
eru ætlaðir starfsmönnum sem að lokinni
starfsþjálfun komast ekki eða vilja ekki fara á
aðra vinnustaði.
Samkvæmt samkomulaginu sem gert var í
gær fá starfsmenn PIB persónuuppbót 1. des-
ember ár hvert, þeir fá sérstaka orlofsuppbót 1.
maí og verða að taka sumarfrí.
Þá njóta starfsmenn á ótímabundnum ráðn-
ingarsamningi og í starfsþjálfun nú sambæri-
legra trygginga og aðrir starfsmenn hjá Ak-
ureyrarbæ sem eru félagsmenn í Einingu-Iðju.
Vinnuveitandi tekur að sér innheimtu fé-
lagsgjalda til Einingar-Iðju. Greitt er í orlofs-
sjóð, starfsmenntunarsjóð og sjúkrasjóð og
starfsfólkið greiðir í lífeyrissjóð.
Starfsmaður greiðir 4% iðngjald af heild-
arlaunum en launagreiðandi 11,5% með sama
hætti. Þeir starfsmenn sem nú greiða í Söfn-
unarsjóð lífeyrisréttinda geta valið um hvort
þeir halda áfram að greiða í hann eða í LN.
Í þeim tilvikum sem starfsmaður leggur til
viðbótarframlag í séreignasjóð, greiðir vinnu-
veitandi framlag á móti allt að 2% gegn 2%
framlagi starfsmanns.
„Þetta er mjög merkilegur dagur“
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Sögulegur dagur Kristján Þór Júlíusson bæjarstjóri með þremur starfsmönnum í PIB, frá
vinstri: Magnús Ásmundsson, Elma Berglind Stefánsdóttir, Kristján Þór og Vignir Hauksson.
Í HNOTSKURN
» Fyrsta samkomulagið á grundvelliyfirlýsingar ASÍ og Hlutverks um
kjör og réttindi fatlaðra starfsmanna
á vinnustöðum fatlaðra.
» Starfsmenn á ótímabundnumráðningarsamningi og í starfs-
þjálfun njóta sambærilegra trygginga
og aðrir.
» Mikilvægt að íslenskt samfélaggeri sér grein fyrir þeim verðmæt-
um sem fólgin eru í virkri þátttöku
fatlaðra í atvinnulífinu.
Samkomulag um réttindi
og kjör starfsmanna Plast-
iðjunnar Bjargs-Iðjulundar
Bolungarvík | Bænastund verður
haldin við Óshyrnu á Óshlíðarvegi í
kvöld, klukkan 20. Tilefnið er sú
hætta sem stafar af grjóthruni úr
fjallinu. Beðið verður fyrir vegfar-
endum og þeim er ákvarðanir taka
um endurbætur. Sr. Skírnir Garð-
arsson annast bænastundina.
Bænastund í Óshlíð
♦♦♦