Morgunblaðið - 01.11.2006, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 2006 35
menning
Það var með tilhlökkun sembíófélagar brugðu sér í bæ-inn að sjá nýjustu mynd
finnska meistarans, Aki Kauris-
mäki, Borgarljós. Myndin hans þar
áður, Maður án fortíðar, var meist-
araverk, sem hélt áfram að vaxa við
skoðun númer tvö.
Borgarljós voru sem sagt tekin
fram yfir nýjustu mynd Clints
Eastwood, Flags of our Fathers,
sem er nýkomin í frönsk bíó, og
fram yfir árlega kvikmyndahátíð í
Montpellier, sem kennd er við Mið-
jarðarhafið, Festival du cinéma
méditerranéen. En það er varla
iðja nema fyrir hörðustu bíófíkla að
stunda kvikmyndahús þennan tím-
ann, því sumaraukinn hefur enn
teygt úr sér, með blíðskaparveðri
fram eftir öllum kvöldum. Þá er
gott að setjast á Place de la Cano-
urgue, í mestu rólegheitum og
njóta útsýnis yfir fagurskapaðan
glæsileikann.
  
Þar heitir veitingahús Comptoirde l’arc, og það er til allra veit-
inga nytsamlegt á hvaða tíma dags-
ins sem er. Á þessu torgi, sem bíó-
félagar hafa kosið það dægilegasta
í Montpellier, þótt af nógu sé að
taka, reyndist viðdvölin góð
mótvægisaðgerð gegn dimmum
Borgarljósum Kaurismakis.
Síðustu tvær bíómyndir Aki
Kaurismäkis eiga margt sameigin-
legt hvað efni varðar. Lítilmagninn
í höndunum á öflum sem eru fyrir
utan hans stjórn – ofbeldið og
niðurlægingin sem sá má þola sem
er of meinlaus eða of góður til að
bera hönd fyrir höfuð sér. Sameig-
inlegt með myndunum er líka að
persónurnar fara í gegnum þreng-
ingar og fátækt með reisn.
Kaurismäki gerir aldrei lítið úr
fólkinu sínu, sama hvernig það er
statt, og það er eitt af því sem
heillar og gleður við myndirnar
hans.
Um innri gleði er þó ekki að tala
í Borgarljósum, því hún er nánast
eins þunglyndisleg og hugsast get-
ur. Sá innri ljómi er horfinn sem
var svo skær þrátt fyrir allt í
Manni án fortíðar. Meðal annars
þess vegna átti ég í brösum með að
finna tengingu við Borgarljós
meistara Chaplins, sem lýsa innan
frá, sama hvað gengur á.
Efni finnsku borgarljósanna er
skuggalegt frá upphafi til enda.
Venjulegur maður, öryggisvörð-
ur, sem bófaforingi miðar út sér til
aðstoðar við innbrot – án þess hann
viti af því. Söguþráðurinn er áhuga-
verður og vel gerður, og handritið
hnitmiðaðra en í Manni án fortíðar.
Áhorfandinn horfir spenntur og
dregst mjög viljugur áfram, þrátt
fyrir þyngslin í myndinni. Það er
athyglisvert hvað Kaurismaki get-
ur gengið langt í að gera söguhetj-
una sína að fórnarlambi. Þegar ör-
yggisvörðurinn er byrjaður að
koma undir sig fótum aftur eftir
fangelsisvist, gerir tilviljunin hann
að fórnarlambi bófaforingjans á
nýjan leik. Eftir þá viðureign er
ekki einu sinni víst að hann haldi
lífi. Áhorfandinn er þó ekki skilinn
eftir í algjöru vonleysi, því konan
sem er hrifin af honum, og trygg,
hefur fundið hann þar sem hann
situr hjálparvana upp við stórvirka
vinnuvél, á víðavangi. Hún biður
hann að deyja ekki. „Ég ætla að
deyja annars staðar“, eru loka-
orðin, þau flottustu sem ég man
eftir úr bíómynd. Gætu sem best
verið úr Íslendingasögunum.
  
Eitt af einkennum finnskameistarans er ótrúleg fundvísi
á típur.
Þar man ég ekki eftir nema ein-
um leikstjóra sem skákar honum,
Fellini sjálfum. Það er haft eftir
Fellini að allar manneskjur passi
við andlitið á sér. Ég veit ekki
hvort það er rétt í veruleikanum,
en svo mikið er víst að það gera
persónurnar hjá honum og hjá Aki
Kaurismäki.
Borgarljós upp á finnsku
» „Ég ætla að deyjaannars staðar“, eru
lokaorðin, þau flottustu
sem ég man eftir úr bíó-
mynd. Gætu sem best
verið úr Íslendingasög-
unum.
BÍÓKVÖLD Í MONTPELLIER
Steinunn Sigurðardóttir
Bíókvöld Úr kvikmyndinni Maður án fortíðar.
LARS Jansson er einn af þessum
flinku sænsku djasspíanóleikurum
sem virðast geta spilað allt, spilað
með öllum þeim bestu, og vera alls
staðar á toppnum. Hingað er hann
kominn og leiðir Stórsveit Reykja-
víkur á tónleikum í Ráðhúsinu kl.
20.30 í kvöld. Jansson er bæði höf-
undur verka og einleikari kvöldsins.
Þeir sem vilja taka tónlistardag-
inn í dag snemma eiga kost á Há-
skólatónleikum í Norræna húsinu
kl. 12:30. Þar verður flautugúrúinn
Kolbeinn Bjarnason við völd, með
þema sem honum er gjörkunnugt;
japanska flautumúsík. Reyndar er
músíkin ekki öll japönsk, því fyrir
utan tvö verk eftir japanska tón-
skáldið Toshio Hosokawa leikur
hann verk eftir rúmensku tón-
skáldkonuna Doinu Rotaru. Það
verk ber heitið Japanskur garður,
og er samið sérstaklega fyrir Kol-
bein. Þegar japanskan garð ber á
góma kvikna óneitanlega myndir af
friðsælum reit sem ber með sér nið
aldanna, fuglasöng og angan, en
verkið er samið fyrir bassaflautu og
rafhljóð, og spennandi að heyra
hvernig japönsk garðhönnun Rot-
aru tekst með þeim verkfærum.
Í hádeginu á morgun verða Guð-
rún Ingimarsdóttir óperusöngkona
og Antonia Hevesi gestir Hafn-
arborgar og lofa bravúraaríum, sem
veit auðvitað á flúr og flottheit, en
Guðrún er líka ein glæsilegasta
Næturdrottning sem við höfum átt.
Í hádeginu á föstudag verður hin
píaníska bravúra hins vegar alls
ráðandi í Ketilhúsinu á Akureyri,
þar sem Aladar Rácz leikur þrjú
verk eftir Franz Liszt: Funérailles,
La campanella og Dante-sónötuna.
Ekki má gleyma mini-seríu Sin-
fóníuhljómsveitarinnar á fimmtu-
dagskvöld, þar sem tvö Bé eru í
sviðsljósinu, Beethoven og Brahms,
einn konsert og ein sinfónía; að
þessu sinni 3. píanókonsert þess
fyrrnefnda og 4. sinfónía Brahms.
Einleikari á tónleikunum verður
Víkingur Heiðar Ólafsson.
Á sunnudaginn kl. 17 verður
óvenjuleg dagskrá á Tónlist-
ardögum Dómkirkjunnar. Marta
Halldórsdóttir, Örn Magnússon og
Sigursveinn Magnússon flytja göm-
ul íslensk lög. Tónleikarnir verða í
sannkallaðri baðstofustemningu á
kirkjuloftinu, enda við hæfi, þar
sem hljóðfærið sem leikið verður á
með söngnum er langspil.
Það verða hins vegar kertaljós
sem skapa stemninguna á tón-
leikum Tríós Reykjavíkur í Hafn-
arborg á sunnudagskvöldið, en þeir
heita Klassík við kertaljós. Gestur
tríósins verður Danwen Jiang, fiðlu-
leikari frá Kína, en hún spilar á
Stradivarius. Prokofijev, Beethoven
og Schumann eru tónskáld kvölds-
ins.
Morgunblaðið/Kristinn
Bé tveir Víkingur Heiðar spilar Beethoven með Sinfóníunni annað kvöld.
Söngkona Guðrún Ingimarsdóttir.
Liszt og
langspil
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111
- fyrir íslenska verslun
Hvalveiðar í atvinnuskyni
Efnahagslegur ávinningur eða
óráðsía?
Útflutningshópur FÍS boðar til
hádegisverðarfundar fimmtudaginn 2. nóvember
kl. 12:00 í Skálanum Hótel Sögu
Framsögumenn fundarins verða:
Jón Gunnarsson, formaður Sjávarnytja.
Ásbjörn Björgvinsson, forstöðumaður Hvalamiðstöðvarinnar
á Húsavík.
Að loknum erindum munu framsögumenn svara fyrirspurnum
fundarmanna.
Þátttökugjald með hádegisverði er 2.500 kr.
Fundurinn er öllum opinn.
Vinsamlega tilkynnið þátttöku á netfang:
linda@fis.is eða í síma 588 8910.
Sverrir Kristinsson, löggiltur fasteignasali
Raðhús á einni hæð auk bílskúrs óskast. Staðgreiðsla í
boði. Hentug stærð 125-170 fm.
Allar nánari upplýsingar veitir
Sverrir Kristinsson, lögg. fasteignasali.
RAÐHÚS Á EINNI HÆÐ
Á VATNSENDASVÆÐINU ÓSKAST