Morgunblaðið - 22.11.2006, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
VG OG „ÁSTANDIГ
Steingrímur J. Sigfússon, formað-ur Vinstrihreyfingarinnar –græns framboðs, skrifaði athygl-
isverða grein í Morgunblaðið í gær.
Steingrímur fjallaði þar um málefni
innflytjenda á Íslandi. Hann dregur þar
fram málflutning VG í þessum mála-
flokki og bendir með réttu á stefnumót-
un og margvíslegan tillöguflutning
flokksins á Alþingi, í því skyni að bæta
hag og réttindi innflytjenda.
Það er allt rétt sem Steingrímur hef-
ur að segja um það hvernig standa eigi
að móttökum og aðlögun innflytjenda.
Það er rétt hjá honum hversu mikil-
vægt það er að umræður um innflytj-
endamál séu með þeim hætti að þær
magni ekki upp hræðslu, andúð og að-
greiningarhyggju. Steingrímur hefur
líka rétt fyrir sér um að það þarf að
styrkja þær stofnanir, félagasamtök og
aðra sem vinna að móttöku innflytjenda
og aðstoða þá við að aðlagast samfélag-
inu. Sömuleiðis er rétt sú áherzla hans
að sækja leiðsögn „í hugmyndafræði
friðsamlegrar sambúðar ólíkra trúar-
og menningarheima í anda norrænna
hefða um lýðræðislega og friðsamlega
samvinnu og sambúð.“ Og það er rétt
hjá Steingrími og félögum hans í VG að
það á ekki að gera neinar málamiðlanir
hvað varðar grundvallarréttindi fólks,
hver sem uppruni þess og menning er.
En þá vaknar hins vegar sú spurning
hvers vegna Steingrímur J. Sigfússon
og fleiri talsmenn VG, til dæmis Ög-
mundur Jónasson þingflokksformaður,
skuli jafnframt öðrum þræði tala eins
og hröð fjölgun útlendinga hér á landi
sé vandamál. Ögmundur sagði í ræðu á
þingi BSRB á dögunum: „Markaðurinn
er nú opnari en dæmi eru um frá fyrri
tíð. Þegar saman fer opinn vinnumark-
aður og gífurleg þensla sem haldið er
uppi með gríðarlegum framkvæmdum
af hálfu einkaaðila og einnig á vegum
hins opinbera þá er ekki að sökum að
spyrja – hingað streymir fólk án afláts.
Á þessu ári hafa sjö þúsund manns
komið inn á vinnumarkaðinn erlendis
frá; í septembermánuði einum um tólf
hundruð einstaklingar. Er þetta heppi-
leg þróun? Ég segi nei.“
Þrátt fyrir allar hinar góðu og gagn-
legu tillögur Steingríms J. kveður við
sama tón hjá honum, er hann lýsir fullri
ábyrgð á „ástandinu eins og það er orð-
ið á íslenzkum vinnumarkaði í dag“ á
hendur ríkisstjórninni og segir að hún
standi sig illa í að „takast á við það
ástand sem hún sjálf ber mesta ábyrgð
á að skapazt hefur.“ Steingrímur ítrek-
ar líka að VG beri „ekki ábyrgð á því
ástandi sem hér hefur verið að skapast
á vinnumarkaði og í hagkerfinu.“
Hvaða „ástand“ er það? Hefur fjölg-
un útlendinga hér skapað einhver stór-
kostleg vandamál? Hafa Íslendingar á
vinnumarkaði misst spón úr aski sínum
af því að hingað hafi komið útlendingar
sem keppa við þá um störf? Sögðust
ekki nærri 88% svarenda í nýlegri
könnun Starfsgreinasambandsins með-
al félagsmanna sinna hafa það jafngott
eða betra en fyrir þremur árum? Stein-
grímur telur að hér ríki ójafnvægi á
vinnumarkaði en má ekki eins líta þann-
ig á málið að tilkoma erlendra starfs-
manna hafi haldið vinnumarkaðnum í
jafnvægi og jafnað út sveiflur? Hvernig
væri ástandið til dæmis á bygginga-
markaði ef erlendir iðnaðarmenn hefðu
ekki komið hér til starfa? Hefði venju-
legt fólk efni á að kaupa þjónustu iðn-
aðarmanna sem vafalaust hefði hækkað
í verði upp úr öllu valdi ef eftirspurn
hefði haldið áfram að vaxa án þess að
nokkuð bættist við framboðið? Hefur
ekki tilkoma erlends starfsfólks stuðlað
að því að tryggja bæði stöðugleika og
lífskjör hér á landi?
Steingrímur er augljóslega heldur
ekki sáttur við að hér á landi skuli borg-
arar frá öðrum aðildarríkjum Evrópska
efnahagssvæðisins eiga frjálsan at-
vinnu- og búseturétt. Hann segir í grein
sinni að með gildistöku EES-samnings-
ins hafi Íslendingar orðið aðilar að hin-
um sameiginlega vinnumarkaði Evr-
ópusambandsins og EFTA-ríkja „og
þangað er í raun að rekja rót þeirra að-
stæðna sem við búum nú við.“
Steingrímur J. Sigfússon var auðvit-
að á móti EES-samningnum á sínum
tíma. Ein ástæða þess var að honum
hugnuðust ekki ákvæði hans um frjáls-
an atvinnu- og búseturétt. Hann útmál-
aði í þingræðum að ekki þyrfti „nema
bara að íbúar í tveimur til þremur
blokkum í Lissabon kæmu hingað til
þess að ójafnvægi gæti skapazt á ís-
lenzka vinnumarkaðnum.“
Í nýlegri Gallup-könnun kom skýrt
fram að kjósendur Vinstrihreyfingar-
innar – græns framboðs skera sig úr
hvað það varðar að þeir eru miklu um-
burðarlyndari gagnvart útlendingum
en kjósendur annarra flokka. Aðeins
9% stuðningsmanna VG sögðust telja
neikvætt að Ísland þróaðist í átt til fjöl-
menningarsamfélags en 70% sögðust
telja það jákvætt. En ef fjölmenning-
arsamfélag á að verða til hér á landi, er
þá ekki gott að fólki af erlendum upp-
runa fjölgi? Að hingað komi jafnvel íbú-
ar tveggja til þriggja blokka í Lissabon
eða Varsjá?
Ef VG ætlar að halda trúverðugleika
sínum í umræðunni um innflytjendur
geta forystumenn hennar ekki haldið
því fram í öðru orðinu að þeir vilji allt
fyrir innflytjendur gera en í hinu orðinu
sagt að það hafi verið mistök að opna
landið fyrir útlendingum og að hingað-
koma þeirra hafi skapað eitthvert
óæskilegt „ástand“.
ÚR UMFERÐ
Á sunnudag birti Morgunblaðiðmynd af vörubíl með stóran timb-
urfarm, sem var svo illa festur að lög-
reglan mat það svo að stórhætta stafaði
af, enda voru reglur um frágang á farmi
þverbrotnar. Í gær, þriðjudag, mátti á
baksíðu blaðsins lesa um að festingar á
hitaveiturörum á vörubílspalli hefðu
slitnað, þannig að rörin flugu um gatna-
mót Suðurlandsbrautar og Kringlu-
mýrarbrautar. Ökumaðurinn verður
kærður. Í blaðinu í dag má lesa um að
vegna vanrækslu vörubílstjóra lá við
stórslysi þegar tuga kílóa klakastykki
losnaði af vöruflutningabíl og lenti
framan á sjúkrabíl.
Þetta er ekkert nýtt. Slælegur frá-
gangur farms á flutningabílum hefur
ógnað umferðaröryggi árum saman.
Fyrirtækin, sem í hlut eiga, lýsa því
reglulega yfir, að þau muni taka á mál-
unum, fara eftir reglum, fyrirbyggja að
slíkt endurtaki sig o.s.frv. o.s.frv. Samt
endurtekur það sig í sífellu.
Það er ljóst að þetta getur ekki geng-
ið svona lengur. Það verður einfaldlega
að taka þá úr umferð, sem stöðugt ógna
öryggi samferðamannanna.
Hinn 14. nóvember sl. stilltuborgarstjórnarflokkar Sam-fylkingar og Vinstri grænnasaman strengi sína og
kynntu sameiginlega framkvæmda-
áætlun í málefnum innflytjenda. Fram-
kvæmdaáætlunin hefur verið í smíðum
síðan í haust og grundvallast á mann-
réttindastefnu borgarinnar sem sam-
þykkt var á vordögum í borgarstjórn.
Flokkarnir hafa þegar lagt til að stefn-
an verði þýdd á helstu tungumál inn-
flytjenda.
Framkvæmdaáætlunin byggist á
mannréttindastefnu Reykjavík-
urborgar en endurspeglar jafnframt að
samþætting, farsæl aðlögun og barátta
gegn fordómum og aðgreiningu er fjöl-
þætt og mikilvægt samfélagslegt verk-
efni sem vinnst ekki án athygli og at-
beina stjórnvalda.
Markmið framkvæmdaáætlunar-
innar er að Reykjavíkurborg verði
áfram í forystu í málefnum innflytj-
enda. Þeirri forystu verður ekki haldið
nema með aukinni þátttöku og greiðara
aðgengi innflytjenda að samfélaginu,
eflingu íslenskukennslu, stuðningi við
skóla í einstaklingsmiðaðri nálgun og
með því að tryggja félagslega blöndun í
öllum hverfum borgarinnar.
Þátttaka og menning
Reykjavíkurborg var fyrst sveitarfé-
laga til að setja sér fjölmenningarstefnu
og leiddi hún meðal annars til stofnunar
Alþjóðahúss árið 2001. Markmið þess
var að laga íslenskt samfélag að aukinni
fjölbreytni. Þátttaka allra í samfélaginu
á sviðum atvinnu, menningar og þjóð-
mála er lykilatriði til að árangur náist.
Því leggja Samfylking og Vinstri græn í
borgarstjórn eftirfarandi til:
1) Þörf fyrir íslenskukennslu verði end-
urmetin með tilliti til fjölgunar í hópi
innflytjenda. Í gildi er þjónustusamn-
ingur um niðurgreiðslu á íslensku-
kennslu fyrir 700 nemendur en ljóst
er að mun meiri eftirspurn er eftir
náminu.
2) Leitað verði eftir því við Alþjóðahús
að byggð verði upp starfsemi í aust-
urhluta borgarinnar samhliða því að
málefni innflytjenda verði samofin
öllu starfi þjónustumiðstöðva
Reykjavíkurborgar.
3) Menningarstofnanir Reykjavík-
urborgar leitist við að endurspegla
fjölmenningu borgarinnar og setji
sér skýra stefnu um aðkomu og þjón-
ustu við innflytjendur.
4) Alþjóðahús og Reykjavíkurborg setji
á stofn menningarmálaráð skipað
innflytjendum. Ráðið verði menning-
ar- og ferðamálaráði til samstarfs og
ráðgjafar í verkefnum og stefnumót-
un á sviði fjölmenningar.
5) Reykjavíkurborg í samstarfi við fé-
lagasamtök vinni að því að innflytj-
endafjölskyldum gefist kostur á að
kynnast stuðningsfjölskyldum.
6) Þjónustumiðstöðvar borgarinnar
geri innflytjendum kleift að sækja
þau námskeið sem í boði eru á vegum
stöðvanna. Námskeiðin taki mið af
fjölda innflytjenda í hverju hverfi og
hafi meðal annars að markmiði að
kynna íslenskt samfélag, réttindi og
skyldur.
7) Styðja ber áfram þróunarverkefni í
samvinnu við leikskóla sem miða að
því að bjóða foreldrum leikskóla-
barna af erlendum uppruna íslensku-
kennslu jafnhliða fræðslu um starf-
semi leikskólanna.
Skóli
Stefna Reykjavíkurborgar um opið
og sveigjanlegt skólastarf með áherslu
á einstaklingsmiðaða nálgun er ótvírætt
besta leiðin til að ná árangri í fjöl-
breyttum hópum nemenda. Styðja þarf
skóla enn frekar í þessu efni. Fjölmenn-
ingarstefnu leik- og grunnskóla er ætl-
að að miða að sama marki. Næstu ár er
brýnt að borgin haldi áfram á þessari
að blöndun. Fyrstu
ar verið seldar og fl
settar í sölu á næstu
13) Borgarstjórnar
arinnar og Vins
að Félagsbústað
sömu braut og a
mið af markmið
blöndun við fjölg
íbúða. Við lok kj
hlutfall félagsle
jafnt í öllum hve
14) Borgarstjórnar
arinnar og Vins
að á nýbygginga
hlutfall leiguíbú
en þar af verði h
leiguíbúða ekki
Reykjavíkurborg
sem atvinnureka
Reykjavíkurborg
starfstengt íslensku
innflytjenda sé met
markvisst hefur ver
dómum á ýmsum vi
arinnar. Félagsþjón
urborgar hlaut viðu
Alþjóðahúss fyrir s
menningar árið 200
15) Þjónustusamnin
við Alþjóðahús u
Reykjavíkurbor
mannréttindafr
16) Reykjavíkurbor
braut og marki sér enn skýrari stefnu
varðandi tvítyngd börn í fjölmenning-
arlegu samfélagi. Í því skyni leggjum
við fram eftirfarandi tillögur:
8) Starfshópur verði skipaður sem geri
úttekt á því hvernig sú góða þekking
sem safnast hefur á undanförnum
árum í skólum sem flesta nemendur
hafa af erlendum uppruna sé best
varðveitt, kortlögð og nýtt í þágu
annarra skóla sem taka við nem-
endum af erlendum uppruna.
9) Áfram verði grunn- og leikskólum
gert kleift að mæta þörfum barna af
erlendum uppruna og efla skilning
nemenda á ólíkri menningu.
10) Kannaðir verði kostir þess að öll
börn njóti móðurmálskennslu og
hagkvæmni ólíkra leiða að því
marki.
11) Áfram verði leitað leiða til að börn
af erlendum uppruna njóti tóm-
stunda- og íþróttastarfs til jafns við
íslensk börn, m.a. með auknum
stuðningi við frístundamiðstöðvar
og íþróttafélög.
12) Komið verði á fót samstarfsverkefni
á milli menntasviðs Reykjavík-
urborgar, Kennaraháskóla Íslands
og Háskóla Íslands um eflingu ís-
lensku sem annars tungumáls,
námsefnis- og námsskrárgerðar.
Húsnæði
Borgarstjórnarflokkar Samfylking-
arinnar og Vinstri-grænna leggja
áherslu á að öll hverfi borgarinnar end-
urspegli félagslega fjölbreytni borg-
arsamfélagsins. Mikilvægt er að allir
borgarbúar geti fundið sér húsnæði við
hæfi. Á síðasta kjörtímabili setti Vel-
ferðarráð Reykjavíkurborgar sér þá
stefnu að selja hluta af íbúðum Fé-
lagsbústaða í Efra-Breiðholti og kaupa í
öðrum hverfum borgarinnar til að
draga úr félagslegri einsleitni og stuðla
Málefni innflytjend
vík – framkvæmda
» Framkvæ
unin hef
smíðum síða
grundvallast
indastefnu b
sem samþyk
dögum í borg
Borgarstjórnarflokkar Samfylkingarinnar og Vinstri-grænn
í málefnum innflytjenda.
Eftir Oddnýju Sturludóttur, Sól-
eyju Tómasdóttur, Stefán Jóhann
Stefánsson, Jóhann Björnsson,
Bryndísi Ísfold Hlöðversdóttur og
Toshiki Toma