Morgunblaðið - 05.01.2007, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 5. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
RANNSÓKNIR benda til þess að í
framtíðinni megi þróa lyf til að koma
í veg fyrir kransæðasjúkdóm og hef-
ur verið sótt um einkaleyfi fyrir beit-
ingu slíks lyfs. Talið er að það geti
fækkað dauðsföllum vegna krans-
æðastíflu mjög mikið.
Þetta kom fram í erindi dr. Guð-
mundar Jóhanns Arasonar, forstöðu-
manns á ónæmisdeild Landspítala –
háskólasjúkrahúss, á ráðstefnu um
rannsóknir í líf- og heilbrigðisvís-
indum við Háskóla Íslands í Öskju í
gær.
Draga úr æðaskemmdum
Magnakerfið gegnir hlutverki í
meinþróun fæðumiðlaðs krans-
æðasjúkdóms, nefndist umrætt er-
indi Guðmundar. Magnakerfið er
sterkur bólgumiðill og markmið
rannsóknarinnar var að sýna fram á
mikilvægi þess í þróun fituráka í
músamódeli (eða æðaskemmda sem
verða í kransæðasjúkdómi), og að
kanna hvort magnahindrinn VCP
dragi úr fiturákamynduninni. Nið-
urstöðurnar sýndu að hagnýting
VCP getur komið í veg fyrir krans-
æðasjúkdóm og minnkað um helm-
ing þær vefjaskemmdir sem verða í
kransæðastíflu.
Á markað eftir 5–10 ár
Guðmundur segir að niðurstöð-
urnar sýni að í framtíðinni verði
hægt að hindra kransæðasjúkdóm
með lyfjagjöf. Búið sé að sækja um
einkaleyfi fyrir beitingu lyfs af þessu
tagi og því sé ekkert því til fyrirstöðu
að afla fjármagns til að standa
straum af kostnaði vegna dýrari
hluta rannsóknarinnar. Næsta skref
sé að fá leyfi til að skoða þessa sam-
eind í sjálfboðaliðum og þá fyrst og
fremst til þess að athuga hvort hún
sé skaðlaus. Í framhaldi yrði spjót-
unum beint að sjúklingum með
kransæðasjúkdóm. Gangi allt sam-
kvæmt áætlun ætti að vera búið að
þróa lyf til að koma í veg fyrir krans-
æðasjúkdóm eftir fimm til 10 ár. Í
þessu sambandi skipti miklu máli að
koma VCP í það form að ekki þurfi að
gefa það í æð vikulega, en ekki eigi að
þurfa að taka langan tíma að þróa
það í það form að það geti orðið að
lyfi sem hindri helming vefj-
askemmda sem verða í krans-
æðastíflu.
Að sögn Guðmundar má áætla að
kostnaðurinn við þróunina nemi allt
að 40 milljörðum króna. Hins vegar
bendir hann á að sölutölurnar séu
mjög háar takist vel til. Í því sam-
bandi nefnir hann að ákveðið fitu-
lækkandi lyf seljist fyrir um 1.300
milljarða á ári. Því sé til mikils að
vinna fyrir fjárfesta.
Þrettánda ráðstefnan um rannsóknir í líf- og heilbrigðisvísindum í Háskóla Íslands í Öskju
Vill þróa lyf
gegn krans-
æðasjúkdómi
Guðmundur J. Arason, forstöðumaður á ónæm-
isdeild Landspítala – háskólasjúkrahúsi, vill þróa
lyf til að koma í veg fyrir kransæðasjúkdóm og
hefur sótt um einkaleyfi fyrir beitingu slíks lyfs.
Í HNOTSKURN
» Vegleg dagskrá er í boði áráðstefnunni og má þar
nefna fimm gestafyrirlestra,
151 stutt erindi og yfir 100
kynningar á veggspjöldum.
» Guðmundur J. Arasonflutti tvö erindi í gær og
flytur þrjú í dag auk þess sem
hann er með veggspjald.
RÁÐSTEFNAN um rannsóknir í líf- og heilbrigðisvís-
indum við Háskóla Íslands hófst í gær og henni lýkur í
dag en hún stendur yfir frá klukkan 9 til 17.40. Mikið
var um að vera í Öskju í gær og höfðu fræðimenn í
nógu að snúast. Nokkrir nema kynntu verkefni sín og
þar á meðal var Erna Sif Árnadóttir. Hún kynnti meist-
araverkefni sitt við læknadeild Háskóla Íslands um
tengsl svefntengdrar svitnunar hjá kæfisvefnssjúkling-
um við áhættu á hjarta- og æðasjúkdómum og dag-
syfju.
Morgunblaðið/Ómar
Mikið um að vera á ráðstefnunni í Öskju
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
„ÉG get ekki skil-
ið orð lækninga-
forstjóra Land-
spítalans –
háskólasjúkra-
húss (LSH) öðru-
vísi en svo að búið
sé að taka ákvörð-
un um að flytja
alla skimun upp á
LSH. Það kemur
flatt upp á starfs-
fólki hér innanhúss enda hefur, okkur
vitandi, ekki verið tekin ákvörðun um
þetta innan heilbrigðisráðuneyt-
isins,“ segir Kristján Sigurðsson,
doktor í krabbameinslækningum og
lýðheilsu og sviðsstjóri leitarsviðs
Krabbameinsfélags Íslands (LKÍ),
og vísar þar til fréttar í Morg-
unblaðinu í gær þess efnis að ákveðið
hafi verið að brjóstakrabbameinsmið-
stöð fái inni á nýju sjúkrahúsi LSH
og að í miðstöðinni verði skimun, leit
og meðferð við brjóstakrabbameini
öll á einum stað.
Verið að sjúkdómsvæða 99%
kvenna með breytingunni
Að sögn Kristjáns barst stjórn
Krabbameinsfélags Íslands (KÍ) á
vormánuðum 2006 beiðni frá LSH
um viðræður um samvinnu við spít-
alann varðandi rekstur þjónustu-
miðstöðvar fyrir konur með brjósta-
krabbamein. Segir hann tvo fundi
hafa verið haldna um málið og hafi KÍ
óskað eftir upplýsingum frá stjórn-
endum LSH um hvernig þeir sæju
samvinnunna fyrir sér. „En þeir hafa
ekki svarað því fyrr en nú í Morg-
unblaðinu.“
Aðspurður segir Kristján að LKÍ
líti það jákvæðum augum að auka
þjónustu við konur með nýgreind
brjóstakrabbamein, en tekur jafn-
framt fram að það þýði ekki endilega
að eðlilegt og rétt sé að skimunin
færist frá KÍ til LSH. Segist hann líta
svo á að skimun sé fyrst og fremst
forvarnarstarf og eigi því ekki endi-
lega heima inni á spítala. Bendir hann
í því samhengi á að á síðasta ári hafi
13.300 konur mætt til brjóstaskoðana
á vegum LKÍ, en eingöngu um 300
konur, eða um 2% þeirra kvenna sem
skoðaðar voru á vegum LKÍ hafi ver-
ið vísað til brjóstamóttöku LSH. Af
þeim hafi um 58% eða 177 konur ver-
ið greindar með krabbamein.
„Eigi framvegis að vísa þeim öllum
í skimun á LSH er í mínum huga ver-
ið að sjúkdómavæða 99% af öllum
þeim konum sem hingað koma í
brjóstakrabbameinsleit í stað þeirra
um 1% kvenna sem árlega greinast
með krabbamein,“ segir Kristján og
bendir á að einnig sé óljóst hvort
LSH ætli sér að sjá um skoðun á
landsbyggðinni, leitarboðun og eft-
irlit með mætingum til leitar til fram-
tíðar litið. Að mati Kristjáns myndi
heldur ekki felast neinn fjárhags-
legur ávinningur í því að skilja að
annars vegar brjóstaskoðun og leg-
hálsskoðun.
Að sögn Kristjáns kemur þessi
umræða um hugsanlega breytta stað-
setningu skimunar á versta tíma þar
sem KÍ sé á viðkvæmu stigi í við-
ræðum sínum við fjársterka aðila í
samfélaginu um að koma að end-
urnýjun tækjabúnaðar til brjósta-
myndatöku. Segir hann Glitni og
Kaupþing þegar hafa heitið fjár-
magni til kaupa á tveimur tækjum, en
alls þurfi LKÍ að fjármagna 4-5 ný
tæki. Segir Kristján ljóst að þó fyr-
irtæki séu reiðubúin að leggja frjáls-
um félagasamtökum lið fjárhagslega
þá séu þessi sömu fyrirtæki ekki
endilega tilbúin til að greiða tæki á
vegum ríkisins.
Skimun felur í sér forvarnarstarf
Morgunblaðið/Ómar
Röntgenmyndir skoðaðar Anna Björg Halldórsdóttir, röntgenlæknir hjá KÍ, skoðar myndir sem m.a. eru notaðar
við greiningu á brjóstakrabbameini. Alls komu 13.300 konur í skimun hjá Leitarstöð KÍ á síðasta ári.
Sviðsstjóri leitarsviðs Krabbameinsfélagsins ósáttur við það ef skimun færðist frá félaginu til LSH
Kristján
Sigurðsson
HJÁ Ragnheiði Haraldsdóttur, skrifstofustjóra í heil-
brigðisráðuneytinu, fengust þær upplýsingar að heil-
brigðisráðherra hefði ekki tekið ákvörðun um að færa
skimunina, sem í dag fer fram í leitarmiðstöð Krabba-
meinsfélags Íslands (KÍ), yfir til LSH. Bendir hún á að
KÍ hafi gildan samning til ársloka 2008 við ráðuneytið
um leit að brjóstakrabbameini hjá konum. Segir hún
ljóst að LSH ætli sér að skerpa starf sitt í þágu kvenna
með brjóstamein og samþætta starfsemina sem fram
fari hjá þeim í þessu sambandi.
„Ráðherra hefur metið það sem svo að það sé mjög
skynsamlegt að við skoðum með hvaða hætti hægt sé
að samhæfa betur starfið sem fram fer annars vegar
hjá KÍ og hins vegar á LSH,“ segir Ragnheiður og
bendir á að í því skyni hafi ráðherra á síðasta ári skipað
starfshóp sem hafi það að markmiði að skoða samhæf-
ingu á þjónustu við konur með
brjóstamein. Hópurinn er skipaður
þremur skrifstofustjórum úr heil-
brigðisráðuneytinu, auk Guðrúnar
Agnarsdóttur og Sigurðar Björns-
sonar frá KÍ og Jóhannesar Gunn-
arssonar og Þorvaldar Jónssonar frá
LSH. „Við erum bara búin að halda
einn fund þar sem ráðherra setti
fram þá ósk að við gerðum tillögu að
því hvernig hægt sé að tryggja að
bæði sérþekkingin og tækjabúnaður-
inn verði nýttur sem allra best og samhæfingin verði
sem mest,“ segir Ragnheiður. Aðspurð hvenær von sé á
slíkum tillögum segir Ragnheiður líklegt að einhverjir
mánuðir séu í það.
Engin ákvörðun enn verið tekin um flutning
Ragnheiður
Haraldsdóttir