Morgunblaðið - 05.01.2007, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 5. JANÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
SKATTAREGLUR Í ÞÁGU
TRÚVERÐUGLEIKA
Tveir lögfræðingar, sem starfahjá ríkisskattstjóra, þeir Ólaf-ur Karl Eyjólfsson og Jón
Ingi Ingibergsson, benda á það í
grein í Viðskiptablaði Morgunblaðs-
ins í gær að Ísland sé eina norræna
ríkið sem ekki hafi neinar reglur sem
kveði á um upplýsingaskyldu fyrir-
tækja vegna viðskipta tengdra aðila.
„Er það óheppilegt vegna þess að
erlend skattyfirvöld eru sífellt að
auka áherslu á eftirlit með viðskipt-
um yfir landamæri milli tengdra
aðila. Leiðbeiningar og reglur um
milliverðlagningu og gagnagerð hér-
lendis myndu minnka líkurnar á tví-
skattlagningu enda yrði verðlagning
viðskipta milli tengdra aðila í slíku
umhverfi skýrari, meðvitaðari og
markvissari í alla staði. Þá myndi
traust og trúverðugleiki íslenskra
fyrirtækja á erlendri grundu
aukast,“ skrifa greinarhöfundar.
Þeir telja að skortur á reglum um
svokallaða milliverðlagningu torveldi
íslenskum skattyfirvöldum eftirlit
með viðskiptum milli tengdra aðila
og auki líkur á að íslensk útrásar-
félög verði tekin til skattendurskoð-
unar af erlendum skattyfirvöldum.
Með milliverðlagningu er átt við
það verð, sem ákveðið er í viðskipt-
um tengdra aðila, til dæmis á milli
eininga alþjóðlegrar fyrirtækjasam-
steypu. Mörg dæmi eru þekkt um að
fyrirtæki reyni að komast hjá skatt-
heimtu með því að haga verðlagningu
í slíkum viðskiptum þannig að sem
mest af hagnaði samsteypunnar
verði til í landi með lága skatta, en
sem minnst í löndum með háa skatta.
Reglur um upplýsingagjöf um milli-
verðlagningu taka á þessum vanda.
Vandamálið er sennilega ekki stór-
vægilegt út frá sjónarhóli íslenzkra
skattayfirvalda. Ísland leggur lægri
tekjuskatta á fyrirtæki en flest þau
lönd þar sem íslenzk útrásarfyrir-
tæki hafa haslað sér völl og hvatinn
fyrir íslenzk útrásarfyrirtæki að
flytja hagnað sinn til annarra landa
er því ekki mikill.
Eins og Ólafur Karl og Jón Ingi
benda á getur málið hins vegar horft
öðruvísi við frá sjónarhóli skattayfir-
valda í þeim löndum þar sem íslenzk
fyrirtæki hafa haslað sér völl. Þau
getur grunað að reynt sé að færa
hagnað á milli landa með óeðlilegri
milliverðlagningu.
Það er þess vegna vafalaust í þágu
trúverðugleika íslenzks viðskiptalífs
að setja skýrari reglur um milliverð-
lagningu og viðskipti tengdra aðila,
hvort sem það er gert með nýrri lög-
gjöf eða með því að styrkja núver-
andi skattalög, eins og Baldur Guð-
laugsson, ráðuneytisstjóri fjármála-
ráðuneytisins, nefnir hér í blaðinu í
gær.
Fyrirtæki geta bent á að slíkum
reglum fylgi fyrirhöfn og kostnaður.
Hins vegar er auðvitað bæði fyrir-
hafnar- og kostnaðarminna að veita
upplýsingar, sem gefa skattayfir-
völdum greinagóða mynd af starf-
seminni, en að lenda í skattendur-
skoðun.
Samræmingu skattalegra reglna af
þessu tagi má ekki rugla saman við
samræmingu skatthlutfalla. Sumir
telja að samræming skatthlutfalla, til
dæmis innan Evrópusambandsins, sé
eina leiðin til að koma í veg fyrir að
alþjóðleg fyrirtæki skjóti sér undan
því að greiða það, sem þeim ber. Að
skattaleg samkeppni þýði að minna
og minna komi í ríkiskassann. Það er
ekki rétt eins og reynslan af lækkun
fyrirtækjaskatta hér á landi sýnir.
Regluverk af því tagi, sem hér er til
umræðu, á að duga. Skattasam-
keppni á milli ríkja er hins vegar
bæði æskileg og nauðsynleg. Það má
til dæmis færa rök fyrir því að það sé
Íslandi nauðsynlegt, vegna ýmissa
ókosta sem fylgja smæð hagkerfisins
og fjarlægð frá mörkuðum, að bjóða
upp á lægri fyrirtækjaskatta en
helztu samkeppnislönd.
GILDI EFTIRLITSMYNDAVÉLA
Í gær upplýstist alvarlegt sakamálvegna þess að myndir úr örygg-
ismyndavélum viðskiptaskrifstofu
kínverska sendiráðsins við Garða-
stræti voru birtar í fjölmiðlum. Þrír
piltar, sem gengu í skrokk á tveimur
mönnum og börðu þá þar til þeir
lágu meðvitundarlausir í götunni,
höfuðkúpubrutu m.a. annan þeirra,
gáfu sig fram við lögreglu eftir að
þeir þekktust á myndunum.
Sigurbjörn Víðir Eggertsson, að-
stoðaryfirlögregluþjónn hjá lögregl-
unni á höfuðborgarsvæðinu, segir
hér í blaðinu í dag að eftirlitsmynda-
vélar lögreglunnar hafi jafnframt
skipt miklu fyrir rannsókn málsins
og nauðsynlegt sé að fjölga vélun-
um.
Ýmis deilumál og álitaefni hafa
komið upp vegna öryggis- og eft-
irlitsmyndavéla undanfarin ár. Það
hefur t.d. þótt of langt gengið að
hafa myndavél inni í íbúðarrými
heimavistar í skóla, vegna þess að
þar sé um að ræða heimili þeirra,
sem í hlut eiga. Persónuvernd hefur
talið að myndavélar í anddyri heima-
vistar eigi að duga til að þangað
komi t.d. ekki óboðnir gestir. Þá
þótti það alltof langt gengið að hafa
myndavél í búningsklefa líkams-
ræktarstöðvar, jafnvel þótt tilgang-
urinn væri að upplýsa þjófnað.
Þetta á hins vegar ekki við um
götur miðborgarinnar. Það eru eng-
in rök fyrir því að fylgjast ekki með
þeim með myndavélum. Göturnar
eru opinber vettvangur. Rétt eins og
fólk á að vera öruggt fyrir eftirliti
hins opinbera inni á heimili sínu eiga
almennir borgarar heimtingu á að
yfirvöld fylgist nógu vel með á göt-
um úti til að öryggi þeirra sé tryggt.
Öryggismyndavélarnar hafa þegar
sannað gildi sitt. Eitt alvarlegt saka-
mál, sem upplýsist vegna myndavél-
anna, er nægileg réttlæting fyrir til-
vist þeirra. Það hlýtur að vera
stefnan að fjölga þeim. Hins vegar
getur lögreglan auðvitað ekki treyst
á þær eingöngu; þær koma ekki í
stað sýnilegs eftirlits lögregluþjóna,
sem nú er verið að auka verulega.
Flæði sjúklinga, endur-skoðun á heildarmönn-un og uppbygginggöngu- og dagdeilda
verða meðal helstu áhersluþátta í
starfsemi Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss nú í ár. Fjármunir
hafa sérstaklega verið teknir frá
til þessara verkefna. Þegar verð-
ur á næstu vikum leitað samstarfs
við erlenda aðila til að skoða
mönnun sjúkrahússins í heild og
koma með framkvæmdaáætlun
þar að lútandi í samvinnu við
starfsfólk. Er vonast til að þeirri
vinnu ljúki fyrir sumarið.
Inn- og útskriftir
Flæði sjúklinga snýst um að
tryggja öryggi þeirra, endur-
skoða og skýra verklag, bæta
skráningu, efla teymisvinnu, auka
samvinnu í heilbrigðisþjónustu og
draga úr kostnaði. Verkefnið snýr
bæði að inn- og útskriftum sjúk-
linga á spítalanum sem og biðtíma
sem skapast af ýmsum orsökum
meðan á legu á sjúkrahúsinu
stendur.
Telur framkvæmdastjórn spít-
alans að breyta þurfi ýmsu í hefð-
um og menningu innanhúss, sem
rekja megi í einhverjum tilvikum
jafnvel áratugi aftur í tímann, til
að tryggja vel skipulegt flæði
sjúklinga. Hafa sérstakir fjár-
munir verið teknir frá til þessa
verkefnis eða um 100 milljónir
króna, og stýrinefnd verið skipuð
sem gera á framkvæmdaáætlun
og setja verkefninu tímamörk.
Áætlað er að innleiðingu á flæði
sjúklinga verði lokið fyrir árslok
árið 2008.
„Það þarf að fara ofan í alla
verkferla á sjúkrahúsinu, yfirfara
alla keðjuna ef svo má segja, til að
stytta biðtíma sjúklinganna,“ seg-
ir Jóhannes M. Gunnarsson,
framkvæmdastjóri lækninga á
LSH. „Byrja þarf að skoða þetta
ferli strax við innskrift, hvort t.d.
rannsóknarniðurstöður gætu
komið fyrr. Síðan þarf að skoða
allt ferlið alveg fram að útskrift,
en þar er aðalflöskuhálsinn sem
skapast þegar ekki finnst strax
umönnun við hæfi.“
Getur tafið útskriftir af
sjúkrahúsi um einn dag
Erlendar rannsóknir sýna að
sögn Jóhannesar að einungis sá
þáttur að flytja sjúklinga milli
deilda getur tafið fyrir útskrift um
einn legudag.
Jóhannes segir þetta verkefni í
raun tengjast öðru stefnumáli
LSH, þ.e. frekari uppbyggingu
göngu- og dagdeilda. Sé hægt að
koma því þannig fyrir að sjúkling-
ar geti hitt sína sérfræðinga á
göngudeild á sjúkrahúsinu gæti
það flýtt fyrir útskrift. Dagdeildir,
þar sem m.a. eru framkvæmdar
minni aðgerðir, hafa eflst á und-
anförnum árum en það getur m.a.
orðið til þess að stytta legutíma.
Sjúklingar sem áður hafa þurft að
leggjast inn vegna aðgerða, geti
farið heim samdægurs.
Nýtt sjúkrahús sem nú er verið
að teikna, mun m.a. taka tillit til
þessarar stefnu og dag- og göngu-
deildir fá þar mikið rými. Hins
vegar segir Jóhannes nauðsynlegt
að huga þegar að frekari upp-
byggingu slíkra deilda svo allir
séu vel undirbúnir þegar nýja
sjúkrahúsið verði tekið í notkun.
Nú þegar starfar um helmingur
sérfræðinga spítalans eingöngu á
sjúkrahúsinu, en aðrir eru einnig
með stofu úti í bæ. Hlutfall þeirra
sem alfarið starfa á spítalanum
hefur verið að hækka undanfarin
misseri.
Hversu marga starfsmenn
þarf til að reka sjúkrahús?
Á þessu ári mun stjórn spítal-
ans einnig ráðast í endurskoðun
mönnunar á öllu sjúkrahúsinu.
„Við þurfum að meta hversu
marga starfsmenn þurfi, í hverri
fagstétt fyrir sig,“ segir Anna
Stefánsdóttir, framkvæmdastjóri
hjúkrunar á LSH. Stefnt sé að því
Mönnun til
 Vandi í flæði sjúklinga krufinn  Uppbygging dag
Þensla á vinnumarkaði og óhagstæð gengis-
þróun voru meðal þeirra þátta sem settu strik í
reikning Landspítala – háskólasjúkrahúss á síð-
asta ári. Sunna Ósk Logadóttir ræddi við þrjá
framkvæmdastjóra spítalans um liðið ár og
áherslumál næstu mánaða.
Í HNOTSKURN
» Um 100 þúsund ein-staklingar nýta sér þjón
LSH á hverju ári eða um þri
ungur þjóðarinnar. Margir
koma oftar en einu sinni.
» Samkvæmt áætlaðri rekarniðurstöðu verður rek
arhalli LSH um 250 milljóni
síðasta ári eða um 0,8% umf
fjárheimildir.
» Það kostar rúmlega 30milljarða að reka LSH á
lega. Um 70% eru launakost
aður.
» Það er stefna spítalans efla göngu- og dagdeild
innan sjúkrahússins. Um he
ingur sérfræðinga spítalans
starfar þar eingöngu. Aðrir
einnig með stofu úti í bæ.
» Frá janúar til nóvembersíðasta ári voru komur á
göngudeild átröskunar 726.
» Á sama tímabili voru koá göngudeild syukursjúk
4.784.
» Komur á göngudeild smsjúkdóma voru 1.048 á
fyrstu 11 mánuðum síðasta
sem er aukning um 23,3% m
við sama tímabil árið á unda
» Fjöldi koma á slysa- ogbráðamóttökur LSH var
tæplega 75 þúsund á þessu t
bili sem er aukning um 4,1%
milli ára.
» Meðalfjöldi koma á slysbráðadeild í Fossvogi á
hverjum degi var 147.
» Fæðingar á tímabilinu v2.849. Þar af voru 77 tví
burafæðingar og ein þríbur
fæðing.
» Á sama tímabili árið 200voru tvíburafæðingar 54
þríburafæðingar þrjár.
» Sjúkrahústengd heimaþusta sem starfsmenn LS
veita færist í aukana.
» Á fyrstu ellefu mánuðumsíðasta árs fóru starfsm
heimaþjónustunnar í 6.380 v
anir í heimahús en á sama tí
bili árið áður í 5.767 og því e
aukningin 10,6% milli ára.
„ÞETTA hefur algerlega umbreytt
lífsgæðum mínum og mér finnst
skipta gríðarlegu máli að hafa farið
í aðgerðina hér heima,“ segir Hild-
ur Pétursdóttir þýðandi, sem er ein
þeirra átta sem fengu grætt í sig
nýra á Landspítalanum á síðasta
ári. Nýrnaígræðslur hófust á LSH
árið 2003 og hafa síðan verið fram-
kvæmdar 22 aðgerðir. Nýrnaþegar
voru á aldrinum þriggja til 66 ára.
Þetta er í annað sinn sem Hildur
fær grætt í sig nýra en árið 1993 fór
hún utan til Danmerkur í samskon-
ar aðgerð. Þá var það faðir hennar
sem gaf nýrað en móðursystir
hennar gaf henni nýra í fyrra.
Um þremur árum áður en fyrri
ígræðslan fór fram hafði nýrnabil-
un gert vart við sig hjá Hildi. Var
hún í blóðskilunarvél í þrjá mánuði
fyrir aðgerðina. Eftir mörg góð ár
að henni lokinni, sem þó fylgdi há-
þrýstingur, hætti gjafanýrað að
starfa. „Þetta gaf mér þrettán góð
ár, þótt aðeins hafi farið að halla
undan fæti síðustu tvö árin,“ segir
Hildur. Hún var í fullri vinnu og tók
sér ekki veikindafrí fyrr en nokkr-
um vikum áður en gjafanýrað bilaði
alveg. Í kjölfarið fór hún í svokall-
aða kviðskilun í átta mánuði þar til
hún fór í nýrnaígræðslu á LSH í
febrúar á síðasta ári. Eftir þá að-
gerð gjörbreyttist líðan hen
háþrýstingurinn var auk þe
inn. „Mér finnst módelið vi
ígræðslu hér á landi alveg g
arlega gott,“ segir Hildur u
reynslu sína. „Það er mikil
ir því og ró og kyrrð yfir þe
Enginn æsingur af neinu ta
fann fyrir miklu öryggi.“
Hildur fór heim á fimmta
eftir aðgerðina og líður mjö
Hún var komin í hálfa vinnu
fimm vikur og fulla vinnu sj
eftir aðgerð.
Hún segist gera allt í dag
aðrar heilbrigðar mannesk
– jafnvel meira en flestir! „
Lítur jákvæðum augu
framtíðar með nýtt ný
22 nýrnaígræðslur hafa verið framkvæmdar á Landsp