Morgunblaðið - 26.06.2007, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. JÚNÍ 2007 23
samtök heims sjá um framleiðslu og dreifingu eitur-
lyfja. Þau eru eiturlyfjastóriðnaðurinn. Viðskiptaplan-
ið er einfalt, en eitursnjallt. Markhópurinn er 16-18
ára unglingar í vanda. Ef viðskiptavinirnir nást á
þessum mótunarárum næst þrælbundinn hópur fram-
tíðarviðskiptavina. Markaðsaðferðin er maður á
mann. Skilaboðin eru í fyrsta lagi að nafngreindir eru
þjóðþekktir menn. „Sérðu NN? Ég sel honum. Það er
bara bull að eiturlyf skaði alla. Það er persónubundið.
Við höfum líka vald. Undir okkar vernd ertu örugg-
ur.“ Næsta stig er bein símasala. Þú losnar aldrei
undan henni. „Vantar þig ekki …? Ég var að fá nóg af
því. Ertu blankur? Við reddum því.“ Hluti skemmt-
anaiðnaðarins styður svo við.
Eiturlyfjaneysla veldur meiri samfélagsskaða en
nokkuð annað. Kostnaður löggæslunnar, heilbrigð-
isþjónustunnar, trygginganna og félagsþjónustu sveit-
arfélaganna reiknast í tugum milljarða. Mannslífin
reikna ég ekki. Við þurfum ekki að skálda upp tölur í
þessu sambandi eins og nýleg dæmi eru um í öðrum
málaflokkum. Eiturlyfjafaraldurinn komst ekki á blað
í síðustu kosningum. Hann telst væntanlega ekki mál-
efni fjölskyldunnar.
Ofbeldið tengt eiturlyfjum hér á landi er þyngra en
tárum taki. Ekki spyrja afbrotafræðingana um töl-
urnar. Látið frekar blinda lesa upp. Spyrjið spítalana.
Ég þekki föður eiturlyfjaneytanda sem hefur hand-
leggsbrotnað 26 sinnum. Ekkert varðandi handleggs-
brotin er nokkurs staðar skráð sem afbrot. Ráðin til
að verjast eiturlyfjasölunum líkt og hermdarverka-
mönnum eru til. Þau kunna að kosta tafir hjá farþeg-
um og í farmflutningum. Við þurfum að meta rétt
vitna og fórnarlamba til lífs og líkamshelgi, meta vægi
hans gagnvart rétti sakborninga. Við vitum hvernig
vogarskálarnar halla í dag. Lögreglan þarf sann-
gjarnan rétt til rannsókna. Mig langar hér í lokin að
hvetja til stofnunar sjóðs með framlögum lands-
manna. Sjóðs til að standa fyrir átaki gegn eiturlyfja-
sölunni. Þetta er langbrýnasta verkefnið fyrir framtíð
Íslands.
Pabbi.
inu okkar. Vinir hennar bæði innan og utan AA voru
hjá henni og studdu hana.
En á spítalanum var vargur í véum. Jafnvel þar
plantar djöfullinn verkfærum sínum. Í næsta herbergi
var „sjúklingur“. Hann fór að hafa ofan af fyrir Susie
Rut með sögum. En ekki er allt sem sýnist. Tíminn
langi á spítalanum var á enda. Susie Rut var að-
framkomin og pantaði dvöl í afeitrun. Hún hafði vissu-
lega fengið að finna fyrir fordómum og kveið því mest
að mannorð sitt yrði dregið í svaðið. Hún þarf að
minnsta kosti ekki að reyna það, bara við. „Mamma,
ég verð að komast, ég verð.“ Og hún fékk vilyrði fyrir
innlögn. Í eigingirni minni sagði ég mömmu hennar að
hitta mig erlendis þar sem ég var að vinna. Hún hafði
ekki vikið frá englinum okkar allan tímann á spít-
alanum; öllu var óhætt. Það voru vonbrigði fyrir okk-
ur og hana þegar í ljós kom að stofnunin, þar sem hún
hafði unnið svo mikið og gott sjálfboðastarf, hætti við
að leggja hana inn þar eð hún þyrfti áframhaldandi
sýklalyfjameðferð í æð tvisvar á dag, þótt LSH teldi
því ekkert til fyrirstöðu. Þrátt fyrir þetta reiðarslag
var engan bilbug á henni að finna; ekki að heyra. En
það voru tveir kvíðafullir dagar þangað til mamma
kæmi heim. Djöfullinn hafði sín áform, lagði sínar
snörur. Aðfaranótt laugardags sjást tvö símtöl hringd
til Susie Rutar frá skemmtilega manninum í næsta
herbergi. Henni hefur svo verið afhentur ofur-
skammtur eiturlyfja sem var líkama hennar, án eitur-
lyfja í næstum 4 ár, um megn.
Við þökkum englum í mannsmynd sem starfa á
gjörgæsludeild og Nonna frábæra aðhlynningu.
Eftirmáli:
Þá 3 daga sem dauðastríð dóttur minnar stóð fór ég
að hugsa um hvað ég gæti gert til að forða öðrum frá
örlögum hennar. Ég ákvað að segja frá henni, frá-
bærri stúlku sem eiturlyfjasalarnir hafa rænt lífinu.
Rænt henni frá fjölskyldu sinni sem elskaði hana.
Á Íslandi hefur aldrei verið framið hryðjuverk, en
við höfum miklar varnir gegn þeim. Öflugustu glæpa-
mi.
kki nám-
Hún
tta leyti
mín
ema fáir
nlega
aman,
t.d. til-
lu um
la sig og
Þá
t sér-
u jafn-
i Susie
t mor-
eyslu-
ára
sem lít-
Jón Guð-
stoð.
tök-
andi,
i á rönt-
vinnu
u ári
ó til að
áður en
að verða
byrja að
var með
urfti
eð end-
shætt-
stinn
eggja
nni lok-
kína í líf-
Elsku
engillinn minn
Nýfædd, svo agnarsmá og skýrleg og ævinlega með augun opin.
Vakandi meira en góðu hófi gegndi, sífellt að skoða heiminn í kringum þig.
Svo ótrúlega fljót að þroskast:
Fyrsta orðið sex mánaða.
Fyrstu skrefin sex mánaða.
Farin að ganga átta mánaða.
Orðin læs þriggja ára…
Svo oft hugsi og í öðrum heimi.
Svo ofurkát og hrókur alls fagnaðar.
Svo rík af réttlætiskennd.
Svo undurnæm og blíð, en samt svo skapmikil.
Svo úrræðagóð og fylgin þér.
Svo lengi að taka til og svo ótrúlega fljót að drasla allt út aftur.
Svo einlæg og hjartahlý.
Svo viðkvæm og brothætt.
Stundum svo reið, en svo miklu oftar skin en skúrir.
Stundum á brattann að sækja, en svo miklu oftar bjart, elsku vinan mín.
Alltaf að hugsa um aðra.
Alltaf svo góð og tillitssöm við mömmu sína.
Mamma er svo óendanlega stolt af þér.
Mömmu þykir svo endalaust vænt um þig, elsku engill.
Guð geymi þig ástin mín.
Mamma.
sviðum.
í stefnu
ð vera al-
lastofnun
leiðandi
ta sumar
di í fyrsta
á sameig-
n Kristín-
man áður
lögunum
af sjálfu
ða mögu-
ði sjávar-
r skólinn
að taka
að bjóða
di nám á
ð Háskól-
ðum segir
Kristín ýmislegt vera í skoðun en
Háskóli Íslands sé einnig að vinna
með öðrum háskólum. „Við erum að
efla samstarf við innlenda háskóla
svo ég á von á því að við munum í
framhaldinu gera fleiri svona samn-
inga ef sjáum möguleika á að bjóða
nám þar sem gæðin verða meiri með
því að vinna saman.“ Að sögn Skúla
var komið á fót meistaranámi í sjáv-
ar- og vatnalíffræði við Háskólann á
Hólum í vetur. Námið verði í miklu
samstarfi við Háskóla Íslands þrátt
fyrir að vera eingöngu fyrir norðan.
Í tilkynningu frá HÍ segir að mik-
ilvægt sé að efla enn frekar rann-
sóknir á auðlindum úr sjó. Auðlindir
ferskvatns séu nýttar í sívaxandi
mæli auk þess sem margar ógnir
steðji að lífríki sjávar og ferskvatns.
Markmið námsins sé að efla rann-
sóknir og auka þekkingu stærri
hóps sérfræðinga til að stuðla að
skynsamlegri og sjálfbærri nýtingu
auðlindanna.
eflt
u námi
Morgunblaðið/ÞÖK
r HÍ, Kristín Ingólfsdóttir, rektor HÍ, og Skúli
amnings skólanna tveggja í gær.
Eftir Ylfu Kristínu K. Árnadóttur
ylfa@mbl.is
Aðeins er nauðsynlegt að af-marka betur göngustíg-ana á Geysissvæðinu oglaga reipin sem eru
strengd við þá. Þetta er skoðun
Ragnheiðar Björnsdóttur, formanns
Félags leiðsögumanna. Hún kynnti
sér aðstæður á Geysissvæðinu í gær
og telur að meira eigi ekki að gera.
„Fólk er þarna á eigin vegum og á
eigin ábyrgð,“ segir hún og bætir
við að ekki sé hægt að hafa sér-
landvörð fyrir svæðið, en einn land-
vörður sér bæði um Geysissvæðið
og Gullfoss. Eftirlitsmaður ætti
hinsvegar að vera til staðar til að sjá
um að göngustígar og reipi uppfylli
kröfur en ekki til þess að passa fólk.
Að mati Ólafs A. Jónssonar, land-
fræðings á náttúruverndar- og úti-
vistarsviði Umhverfisstofnunar, eru
öryggismál svæðisins í góðu standi.
Þar séu merkingar og kaðlar sem
haldi fólki utan hættulegustu svæð-
anna auk palla og göngustíga sem
fólk eigi að halda sig á. Að auki sé
landvörður á svæðinu til að fylgjast
með því að fólk fari ekki inn fyrir ör-
yggislínurnar. Hann segir óskandi
að landvörður væri með einungis
þetta svæði til umsjónar en því mið-
ur sé það ekki svo.
Mikilvægt að gæta meðalhófs
Að sögn Ólafs finnst mörgum ferða-
mönnum að ekki eigi að loka svæð-
inu meira með frekari notkun kaðla
eða annarra hindrana sem byrgt
geta sýn. „Fólk vill upplifa staðinn
án mikilla takmarkana, vilji ferða-
manna er að það verði ekki of mikið
gert í þá áttina.“ Þegar kemur að ör-
yggismálum segir Ólafur að treyst
sé á að fólk beiti ákveðinni skynsemi
í nálægð við þessi svæði. Mikilvægt
sé þó að gæta meðalhófs. „Það eru
stígar og merkingar sem vara fólk
við hitanum og kaðlar sem leiðbeina
fólki hvar það á ekki að vera. Að
mínu mati er því öryggi ekki ábóta-
vant en það gæti ef til vill vera
betra. Þetta er spurning um að vega
og meta hversu langt menn vilja
ganga í því að girða af þessi svæði.
Er æskilegt að girða algerlega fyrir
hverina? Hversu langt eigum við að
ganga?“
Of miklar ráðstafanir
bjóða hættunni heim
Í kjölfar slyss á sunnudag þar sem
maður hlaut 2. stigs brunasár á fæti
hefur verið rætt um hvort setja eigi
upp neyðarhnapp við svæðið eða
búa til hjúkrunaraðstöðu til notk-
unar ef fólk verður fyrir óhappi. Að
sögn Ragnheiðar er erfitt að svara
þeirri spurningu. „Ef maður ætlar
að gera þess lags ráðstafanir þarna,
hvað þá með alla aðra staði á land-
inu? Ég held það sé einfaldlega ekki
hægt. Með slíku væri einnig verið að
bjóða hættunni heim, þá þyrði fólk
meiru en áður.“
Ólafur segir neyðarhnapp og
hjúkrunaraðstöðu vera eitthvað sem
þyrfti að skoða í stærra samhengi.
Hann bendir á að skammt frá svæð-
inu sé hótel og verslun sem hægt sé
að leita til ef slys ber að höndum.
Einnig sé landvörður þarna á sumr-
in. Spurður um slysið á laugardag-
inn segir Ólafur landvörðinn hafa
verið í fríi þennan tiltekna dag en
hann sé annars á svæðinu sex daga
vikunnar.
Fólk verður að reiða
sig á skynsemina
„Það verða alltaf einhver óhöpp
vegna þess að fólk gætir ekki að
sér,“ segir Ólafur. „Því miður verða
slík óhöpp á þessu svæði. Maður
þarf ekki að dvelja lengi þar til að
taka eftir því að þó nokkrir krjúpa
niður og prófa að koma við vatnið.
Þó það væri ofgnótt merkinga þá
væru alltaf einhverjir sem myndu
prófa.“ Ólafur segir að hægt væri að
reyna að koma í veg fyrir slys til
dæmis með því að fjölga merkingum
og öryggisköðlum og jafnvel auka
landvörslu á svæðinu. Slíkt myndi
krefjast aukins fjármagns og skoða
þyrfti málið út frá vilja ferðaþjón-
ustuaðila, ferðamanna og eigenda
svæðisins. Eins og staðan sé núna
verði fólk að reiða sig á skynsemina
í þessum efnum.
Vandamálið er talið felast í því að
margir eigendur eru að svæðinu,
bæði ríkið og einkaaðilar.
Sérstök nefnd um kaup á Geysis-
svæðinu hefur verið starfrækt á
vegum umhverfisráðuneytisins síð-
an árið 1999. Að sögn Þórðar H.
Ólafssonar, formanns nefndarinnar,
eru viðræður í gangi milli ríkisins og
annarra landeigenda um framtíð-
arlausn fyrir svæðið í heild sinni.
„Hugsanlega sjá menn heldur til
lands nú en fyrir ári síðan.“
Aðstöðu lítið
ábótavant á
Geysissvæði
Morgunblaðið/RAX
Strokkur Mikill fjöldi innlendra sem erlendra ferðamanna leggur leið
sína að Geysi og Strokk á ári hverju enda stórfengleg sýn sem við blasir.
Í HNOTSKURN
»Merkingar, kaðlar oggöngustígar eru ferða-
mönnum til leiðbeiningar um
Geysissvæðið.
»Að mati fróðra aðila ættiekki að gera meira, fólk
er þarna á eigin vegum og
verður að beita skynsemi.
»Nefnd á vegum umhverf-isráðuneytisins um kaup
á Geysissvæðinu hefur átt í
viðræðum við aðra eigendur
svæðisins síðan 1999.
Leiðsögumaður segir ferðamenn
á svæðinu vera á eigin ábyrgð