Morgunblaðið - 30.07.2007, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 30. JÚLÍ 2007 23
Falleg og björt 4-5 herbergja hæð
(1. hæð - nokkrar tröppur upp) á eftirsóttum og
grónum stað rétt við Laugardalinn.
Hæðin skiptist í hol, eldhús, búr, borðstofu, baðherbergi, stofu og þrjú herbergi.
Í kjallara er sameiginlegt þvottahús og lítið sam. geymslurými. 111 fm. Verð 32,9 m.
Sími 534 8300 • Kirkjustétt 4 • 113 Reykjavík • www.storborg.is • storborg@storborg.is
„ÁTÖK fyrir botni Miðjarðarhafs“
Svona fyrirsögn hefur verið viðvar-
andi í fréttum um margra áratuga
skeið. Með alþjóðlegu
samkomulagi um stofn-
un Ísraels og skiptingu
Palestínu má segja að
lagður hafi verið grunn-
ur að þeim átökum sem
staðið hafa í heimshlut-
anum nær samfellt all-
ar götur síðan. Enda
þótt góður vilji hafi
ugglaust legið að baki
ákvörðuninni að stofna
tvö ríki í Palestínu er
staðreyndin sú að Pal-
estínumenn hafa í raun
aldrei notið viðurkenn-
ingar alþjóðasamfélagsins. Ástæða
þess er ekki síst að Ísrael, með dygg-
um og fyrirvaralausum stuðningi
Bandaríkjanna, hafa gert allt sem
hægt er til að grafa undan Palest-
ínumönnum. Margir þeir sem eru
hvað best heima í málefnum Miðaust-
urlanda telja einmitt að rót vandans í
þessum heimshluta liggi í þeim þjóð-
ernishreinsunum sem Ísrael hefur
staðið fyrir gagnvart palestínsku
þjóðinni.
Afstaða Íslands
Íslensk stjórnvöld hafa allajafna
verið höll undir stefnu Bandaríkj-
anna í utanríkismálum, afstaðan til
málefnanna fyrir botni Miðjarð-
arhafs er engin undantekning þar á.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur lengst
ráðið ferðinni í landstjórninni, því
miður, og samstarfsflokkar hans nær
undantekningarlaust beygt sig undir
utanríkisstefnu hans og fylgt leið-
sögn Bandaríkjanna í hvívetna. Það
var helst að Steingrímur Her-
mannsson hefði dug og kjark til að
taka málstað Palestínumanna og
sýna þeim virðingu og viðurkenn-
ingu. Engum dylst að Bandaríkin
hafa mikil áhrif í alþjóðastjórnmálum
og engin viðvarandi lausn finnst á
deilunum fyrir botni Miðjarðarhafs
nema þau leggi sitt lóð á vogarskál-
arnar. En eins og þau hafa komið
fram er lítil von til þess að friður
komist á. Þau verða nefnilega að
breyta um afstöðu gagnvart Ísrael og
líklega er það óraunsætt miðað við
stöðu mála í bandarískum innan-
landsstjórnmálum. Þó væri vert fyrir
þarlenda ráðamenn að íhuga að ein-
mitt hlutdræg afstaða þeirra í mál-
efnum þessa svæðis, kann að eiga
stóran þátt í þeim ófriði og ofbeld-
isverkum sem almennt
eru kennd við hryðju-
verk.
Ferð utanrík-
isráðherra
Á stuttu vorþingi nú í
kjölfar alþingiskosn-
inga, flutti þingflokkur
Vinstri grænna tillögu
til þingsályktunar um
viðurkenningu á rétt
kjörinni ríkisstjórn Pal-
estínu. Í umræðu um
málið upplýsti utanrík-
isráðherra að hún hefði
ákveðið að heimsækja umrædd svæði
og sagðist jafnframt vonast til þess
að þverpólitísk samstaða tækist um
að koma á eðlilegum samskiptum við
stjórn Palestínumanna og að Alþingi
kæmi sér saman um ályktun í því
sambandi. „Það verður auðvitað
verkefni utanríkismálanefndar að
takast á við það verkefni,“ sagði utan-
ríkisráðherra. Hins vegar hafði ráð-
herrann ekkert samráð við utanrík-
ismálanefnd um það hvort og þá
hvenær væri tímabært að íslenskir
ráðamenn færu í heimsókn til átaka-
svæðanna og ekkert samráð um hug-
myndir, tillögur eða yfirlýsingar um
afstöðu Íslands. Þótt það sé afar já-
kvætt að utanríkisráðherra Íslands
vilji að við sem þjóð beitum okkur í
þágu friðar og undir það sé tekið hér,
þá veldur það miklum vonbrigðum
hvernig sami utanríkisráðherra hef-
ur haldið á málum og hvernig hún
hefur kosið að hafa að engu sjón-
armið jafnaðar og réttlætis til handa
hinni kúguðu palestínsku þjóð, til
þess eins, að því er virðist, að þóknast
Bandaríkjunum og samstarfs-
félögum sínum í ríkisstjórn, Sjálf-
stæðisflokknum. Það mun engum
verða ágengt við að koma á friði sem
fyrirfram hefur tekið málstað eins
aðilans.
Lýðræðið fótum troðið
Jafnframt vekur það furðu, að for-
maður í norrænum jafnaðarflokki,
utanríkisráðherra Íslands, skuli lýsa
yfir því að ekki komi til mála að ræða
við fulltrúa Hamas-samtakanna, og
því er borið við að þau beri ábyrgð á
hryðjuverkum. Hvað er eiginlega átt
við? Þýðir þessi afstaða að það sé
skoðun ráðherrans og ráðgjafa henn-
ar að aðrir aðilar deilunnar fyrir
botni Miðjarðarhafs hafi ekki stund-
að hryðjuverk? Sannleikurinn er sá
að allir deiluaðilar eiga sér sögu
vopnaðrar baráttu, hryðjuverka. Og
allra síst er Ísraelsríki undanskilið í
því sambandi. Þetta viðhorf utanrík-
isráðherra er bersýnilega hið sama
og Bandaríkjastjórn hefur predikað
og sjálfstæðismenn, einir flokka hér á
landi, hafa tekið undir. Þar til nú, að
formaður Samfylkingarinnar gengur
í þessa gildru. Samfylkingin hefur
samþykkt stefnu sem boðar að við-
urkenna beri sjálfstætt ríki Palest-
ínumanna og lýðræðislega kjörna
stjórn. Í síðustu þingkosningum
fengu Hamas-samtökin meirihluta á
palestínska þinginu. Á ekki að virða
þann vilja þjóðarinnar af því að hann
er ekki þóknanlegur Ísrael og
Bandaríkjunum? Sem síðan hafa
beitt sér fyrir því að þjóðstjórnin,
sem mynduð var snemma á þessu ári,
hefur verið leyst upp og mynduð
minnihlutastjórn Abbasar forseta
sem þó byggist ekki á stuðningi pal-
estínsku þjóðarinnar. Sú afstaða sem
Ísrael og Bandaríkin hafa, og utan-
ríkisráðherra Íslands hefur að því er
virðist nú skrifað upp á, gengur út á
að fótum troða lýðræðið og velja sér
viðmælendur sem um leið eru við-
hlæjendur. Trúir því nokkur virki-
lega að Ísland geti átt hlutverki að
gegna við að koma á friði þegar hér-
lend stjórnvöld virða palestínsku
þjóðina að vettugi?
Erindi Íslands
í Palestínu
Árni Þór Sigurðsson skrifar
um afstöðu ríkisstjórnarinnar
til ástandsins fyrir botni Mið-
jarðarhafs
» Afstaðan sem [...] ut-anríkisráðherra hef-
ur nú skrifað upp á,
gengur út á að fótum
troða lýðræðið og velja
sér viðmælendur sem
um leið eru viðhlæj-
endur
Árni Þór Sigurðsson
Höfundur er alþingismaður
Vinstri grænna.
FERÐ Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur, utanríkisráðherra, til
Mið-Austurlanda var
gott framtak hjá ráð-
herranum. Ferðin var
farin til þess að afla
upplýsinga i þessum
heimshluta svo Ísland
gæti mótað sjálfstæða
stefnu í málefnum Ísr-
aels og Palest-
ínuaraba. Þarna er al-
ger púðurtunna, sem
getur spillt heims-
friðnum hvenær sem
er. Það skiptir allar
þjóðir heims miklu
máli hvernig mál Ísr-
aelsmanna og Palest-
ínuaraba skipast.
Margir telja, að lítil
þjóð eins og Íslend-
ingar geti ekki haft
nein áhrif á deilur Ísr-
aelsmanna og Palest-
ínuaraba. En Norð-
menn hafa afsannað þá
kenningu. Þeim tókst
að gegna hlutverki
sáttasemjara í deilu
þessara aðila og fyrir tilstuðlan
þeirra var hið fræga Óslóar-
samkomulag gert. Það er síðan önn-
ur saga, að lítið hefur komið út úr
því samkomulagi. En deiluaðilar
treystu Norðmönnum og sennilega
er auðveldara fyrir lítil ríki að gegna
hlutverki sáttasemjara í þeirri erfiðu
deilu, sem um er að ræða, en fyrir
stórveldin og þau ríki, sem tekið
hafa eindregna afstöðu með öðrum
hvorum deiluaðila.
Það er virðingarvert, að utanrík-
isráðherra skuli leggja á sig erfiða
ferð til Mið-Austurlanda til þess að
geta betur en ella markað sjálfstæða
stefnu í málefnum þessara landa og
þurfa ekki að vera algerlega háð
upplýsingum annarra ríkja í þessu
efni.
Hefur Ísland
hlutverki að gegna?
Nokkrir þingmenn á þingi Ísraels
hreyfðu því í viðtölum við Ingibjörgu
Sólrúnu, að ef til vill gæti Ísland tek-
ið að sér hlutverk sáttasemjara í
deilu Ísraelsmanna og Palest-
ínuaraba. Utanríkisráðherra hefur
aðeins sagt í því sambandi, að öll ríki
heims ættu að reyna að leggja sitt
lóð á vogarskálarnar til þess að
stuðla að friði fyrir botni Miðjarð-
arhafs.
Ögmundur Jónasson, þingmaður
Vinstri grænna, hefur gagnrýnt það,
að Ingibjörg Sólrún skyldi ekki
ræða við Hamas-samtökin, þar eð
þau hafi fengið mest fylgi í þing-
kosningunum í Palestínu. Ingibjörg
Sólrún ræddi við Peres, forseta Ísr-
aels, og Abbas, forseta Palest-
ínuaraba. Hún ræddi við löglega
kjörna þjóðhöfðingja beggja þessara
þjóða svo og ráðherra
og þingmenn þeirra.
Hún gerði sér far um að
kynnast sjónarmiðum
beggja aðila en hún
blandaði sér ekki í inn-
byrðis deilur Palest-
ínuaraba. Hamas hafa
með vopnavaldi náð yf-
irráðum á Gaza. Það
var því útilokað, að ut-
anríkisráðherra Íslands
ræddi við þau samtök.
Ég tel, að hún hafi hald-
ið rétt á málum í því
efni. Ögmundur Jón-
asson telur, að Ingi-
björg Sólrún sé að
þóknast Bandaríkja-
mönnum og Ísraels-
mönnum með því að
ræða ekki við Hamas-
samtökin. Það tel ég
ekki vera. Enda þótt Ís-
land hafi oft áður fylgt
Bandaríkjamönnum
óeðlilega mikið að mál-
um í utanríkismálum er
ekki þar með sagt, að Ísland geri það
áfram með nýrri ríkisstjórn og nýj-
um utanríkisráðherra. Ég geri mér
vonir um, að utanríkisstefna Íslands
verði sjálfstæðari í framtíðinni og
ferð utanríkisráðherra til Mið-
Austurlanda er liður í því að marka
slíka stefnu, að mínu mati.
Írak: Mestu mistök í utanrík-
ismálum Íslands
Ingibjörg Sólrún fór einnig til
Jórdaníu, en þar er mikill fjöldi
flóttamanna frá Írak. Heimsótti ráð-
herrann sjúkrahús í Jórdaníu og
kynntist þar hörmulegum afleið-
ingum stríðsins í Írak og afleið-
ingum þess. Er talið, að allt að 700
þúsund flóttamenn frá Írak séu í
Jórdaníu. Það hlýtur að hafa tekið á
íslenska utanríkisráðherrann að sjá
með eigin augum afleiðingar Íraks-
stríðsins á sjúkrahúsum í
Jórdaníu, vitandi það að Ísland
lýsti yfir stuðningi við innrásina í
Írak. Sennilega er stuðningur Ís-
lands við innrásina í
Írak mestu mistök Íslands í utan-
ríkismálum fyrr og síðar. Ábyrgð
þeirra íslensku stjórnmálamanna,
sem ákváðu stuðning Íslands við
innrás í Írak, er mikil.
Ferð Ingibjargar Sólrúnar til
Mið-Austurlanda hefur tekist vel og
mun áreiðanlega verða til góðs.
Góð ferð Ingibjarg-
ar Sólrúnar
Björgvin Guðmundsson skrifar
um för utanríkisráðherra til
Mið-Austurlanda
.Björgvin Guðmundsson
» Sennilega erstuðningur
Íslands við inn-
rásina í Írak
mestu mistök
Íslands í utan-
ríkismálum fyrr
og síðar.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
MORGUNBLAÐIÐ hefur það
orðrétt eftir Þórunni Sveinbjarn-
ardóttur umhverfisráðherra 28. júlí
sl. að það hefði engu breytt um
framkvæmdina við
Múlavirkjun „hvort
fram hefði farið um-
hverfismat eða ekki,
vegna þess að fram-
kvæmdaraðilar stóðu
ekki við fyrirætlanir
sínar og fram-
kvæmdin var með
öðrum hætti en það
sem var lagt fyrir
Skipulagsstofnun.“
Ráðherrann virðist
ekki átta sig á tilgangi
þess að setja fram-
kvæmd í umhverf-
ismat og leikreglum þar að lútandi.
Í fyrsta lagi fær almenningur í
slíku matsferli tækifæri til at-
hugasemda á grundvelli frummats-
skýrslu framkvæmdaraðilans. Í
öðru lagi þarf Skipulagsstofnun í
framhaldi af slíku opnu matsferli
að gefa rökstutt álit á því hvort
skýrslan uppfylli skilyrði laga þess-
ara og reglugerða settra sam-
kvæmt þeim og að umhverfisáhrif-
um sé lýst á fullnægjandi hátt.
Þegar álit Skipulagsstofnunar ligg-
ur fyrir skal það kynnt umhverf-
isráðherra, framkvæmdaraðila,
leyfisveitendum og
öðrum umsagnarað-
ilum, svo og þeim sem
gert hafa athugasemd-
ir við frummats-
skýrslu á kynning-
artíma. Almenningur
skal eiga greiðan að-
gang að áliti Skipu-
lagsstofnunar og
matsskýrslu og skal
stofnunin auglýsa í
dagblaði sem gefið er
út á landsvísu að álitið
og matsskýrslan liggi
fyrir. Þá skal sá sem
veitir framkvæmdaleyfi á grund-
velli skipulags- og byggingarlaga
auglýsa leyfisveitinguna og þau
skilyrði sem henni fylgja ásamt
áliti Skipulagsstofnunar og gefa al-
menningi sem málið varðar kost á
athugasemdum. Ákvörðun sveit-
arstjórnar um útgáfu fram-
kvæmda- og byggingarleyfis er síð-
an kæranleg til úrskurðarnefndar
skipulags- og byggingarmála. Við
umhverfismat koma ef rétt er að
staðið fram aðrar og fyllri upplýs-
ingar en ella um viðkomandi fram-
kvæmd og ekkert er hægt að full-
yrða um það fyrirfram að í hana
verði ráðist.
Fullyrðing umhverfisráðherra er
þannig út í hött og í henni felast
röng skilaboð til almennings,
stjórnkerfisins og framkvæmda-
raðila.
Ótrúleg ummæli
umhverfisráðherra
Hjörleifur Guttormsson
skrifar um framkvæmdir við
Múlavirkjun
» Fullyrðing umhverf-isráðherra er út í
hött og í henni felast
röng skilaboð til al-
mennings, stjórnkerf-
isins og framkvæmda-
raðila.
Hjörleifur Guttormsson
Höfundur er náttúrufræðingur..